Dagblaðið Vísir - DV - 19.12.1992, Qupperneq 45

LAUGARDAGUR 19. DESEMBER 1992.
53
Iversen hafði rétt fyrir sér. Aðkoman
var ekki faUeg. Pia og Amold viku
tdl hliðar meðan sjúkraliöamir tóku
Tage og hina gestina til að fara með
þá og láta dæla upp úr þeim.
- Þetta er verra en hneyksli. Það
er stórslys! sagði Iversen þar sem
hann stóð á sínum stað við barinn. -
Ég sé fyrir mér fyrirsagnimar í
morgunblöðunum... „Gestrnn og
samstarfsmönnum í jólaveislu VIP
gefið eitur.“
Nokkrum mínútum síöar kom lög-
reglan, tók Ijósmyndir, lagði hald á
glös og diska og bannaði þeim gest-
um, sem eftir vom, að íjarlægja
nokkuð. Sjaldan ef nokkm sinni
hafði jólaboði lokið á svo óhugnan-
leganhátt.
Lítill, gráhærður maður á sextugs-
aldri kynnti sig og sagðist heita
Frandsen og vera fulltrúi hjá rann-
sóknarlögreglunni. Hann bað Piu og
Amold að koma með sér inn á skrif-
stofu Iversens en á meðan fóm tæk-
nideildarmennimir til starfa í fund-
arherberginu.
- Það er víst ekki frá miklu að
segja, sagði Amold. - Allt gekk fyrir
sig að venju. Fólk var í jólaskapi...
hér var margmenni, matur og drykk-
ur. Já, þú verður að fyrirgefa að ég
er skjálfraddaöur, en Tage var starfs-
félagi minn og vinur.
- Hver bar fram veitingamar?
spurðiFrandsen.
Pia gerði grein fyrir því. Maturixm
var aðkeyptur og allir höfðu borðað
og drukkið það sama.
- Hver bjó til glóðina?
- Það gerði ég líka. Ég bragðaði sjálf
á henni og hún var gerð úr víni með
litlu áfengismagni svo allir þyldu
hana.
Frandsen þefaði af glösunum á
borðunum. - Það hefur líka verið
drukkið viskí, sagði hann.
Amold ræskti sig. - Það var úr
flösku sem Tage átti sjálfur. Iversen
forstjóri lét sem hann sæi ekki að
vissum gestum var veitt viskí.
- Þá er víst best að líta betur á
hana, sagði Frandsen íhugull og gekk
aftur til starfsfélaga sinna.
Kertin vom að brenna út og óró-
amir héldu áfram aö titra meðan
óhugnaðurinn varð æ meiri í mat-
salnum ogtómum skrifstofuher-
bergjunum.
Það leið næstum því klukkustund
þar til Frandsen sneri aftrn-. - Við
erum búnir að hafa samband við
sjúkrahúsið og það lítur út fyrir að
Tage Halland sé sá eini sem hefur
fengiðeitur.
- Nær hann sér? spurði Pia.
- Það geta læknamir ekki sagt til
um enn. Eitrið er lútkennt, líklega
striknín og það var aðeins í einu glasi
- hans. Þú barst þeim drykkjarfong-
in, eða er ekki svo? spurði hann Piu.
Hún dró andann djúpt. - Jú. Ég fór
þangað með könnu með glóð, nokkr-
ar óopnaðar flöskur af ölkelduvatni
ogsexglös.
- Af hverju sex? Þarna vora bara
fimm menn. Finnamir og Tage Hal-
land.
- Ég átti frekar von á því að Iver-
sen forstjóri eða Amold Skov fengju
séríglas meðþeim.
- Varst þú þama inni? spurði hann
Amold.
- Nei. Allir geta staðfest að ég var
með gestum frammi í matsalnum,
svaraði hann ákveðið.
Frandsen beið um stund áður en
hann hélt áfram. - Við verðum að
líta svo á að einn viöstaddra hafi
hellt eitri í eitt glasanna.
- En er Ijóst að það hafi verið ætlað
Tage? muldraði Amold.
Frandsen kinkaði íhuguU kolli og
bað viðstadda um að fara ekki af
skrifstofunni.
Enn leið klukkustund og í þögn var
beðið eftir því að Frandsen léti sjá sig
aftur. Jólasveinahúfa Iversens og
gerviskegg lágu enn á borðinu þar
sem hann hafði fleygt þeim frá sér.
Amold undraðist að hann skyldi hafa
haldið út að ganga svo lengi með
hvort tveggja í þessu mollulega lofti
og fór að hugsa um tillöguna um að
setja upp loftkælingu. Það hafði ein-
mitt verið hún sem hafði gefið honum
hugmyndina um fullkomna morðið.
Enn á ný var Pia kölluð til yfir-
heyrslu þar sem hún var látin gera
grein fyrir nokkram atriðum varö-
andi framreiðsluna. Á meðan fór
Amold með skemmtilega jólavísu og
gekk inn í auðan matsalinn. Það
væri sama hvemig Frandsen velti
málinu fyrir sér. Hann kæmist að-
eins að þeirri niðurstöðu að einn
Finnanna eða Iversen væri sá seki.
Eöa þá Pia. Og að ástæðunni til að
reynt hafði verið að ráða Tage Hal-
land af dögum gæti hann leitað þar
sem honvun sýndist!
Loks fékk Pia leyfi til að fara en
Frandsen vildi ræða betur við Am-
old og bað hann um að koma með
sér inn í fundarherbergið. Þar var
heitara og mollulegra en fyrir fram-
an það og hefði Tage veikst á annan
hátt hefði mátt halda að hitinn og
loftley sið hefði gert út af við hann.
- Við vorum einmitt að frétta að
Tage Halland væri dáinn! sagði hann
þegar þeir vora orðnir tveir einir.
Amold varð dapur á svip. - Það var
leittaðheyra!
- Það fannst mér líka! Þú sagðir
áðan að það væri ekki vist að eitrið
hefði verið ætlað honum. Hvað átt-
irðuviðmeðþví?
Amold fann að svitaperlur sprattu
fram á enninu á honum.
- Mér fannst bara undarlegt að
nokkur skyldi hata hann svo mikið
að hann vildi ráða hann af dögum.
Það hefði getað ríkt óvinsemd milli
einhverra gestanna... nei, ég verð
aö segja að ég get í rauninni ekki
skýrtþaðnánar.
Frandsen sat þögull um stund og
virti hann fyrir sér. Skyndilega kom
órói yfir Amold og hann varð að taka
á sínum stóra til að láta ekki undan
sterkri löngun til að þerra svitann
afenninu.
- Pia nefndi að það hefði ríkt - eig-
um við að nefna þaö vissa spennu -
milli þín og sölustjórans. Er það rétt?
Amold bölvaði henni í hljóði. Þessi
drasla hafði greinilega ætlað að sýn-
ast hafa eitthvað til málanna að
leggja. Nú yrði hann að taka upp al-
veg nýja stefnu í málinu. - Við Tage
vora góðir vinir en hann var met-
orðagjam og vildi gjaman ná lengra
en ég. Ég held hins vegar að það
megi ekki leggja of mikið upp úr því!
Þrátt fyrir hitann greip Frandsen
um hitastillinn og stillti á mesta hita.
- Við verðum að ganga út frá því að
þannig hafi þeim liðiö sem hér vora,
sagði hann. - En þú varst góður vinur
og starfsfélagi Tages Halland og vissir
að hann tók viskí fram yfir glóð. Það
var ástæðan til að þú sendir Piu hing-
að inn með ískalt ölkelduvatn.
- Ég sendi hana ekki hingað og að
því er ég best veit var ekkert að öl-
kelduvatninu, svaraði Amold.
- Það er rétt. En þú vissir líka um
annan vana vinar þíns og starfsfé-
laga. Hann drakk alltaf viskíið sitt
„on the rocks“, það er með ís í en án
vatns.
- Ég hef aldrei leitt hugann að því,
svaraði Amold hálfstamandi.
- Jæja þá! En það vill svo til að
morðinginn hafði hellt striknininu í
ísbakkann sem tekinn var frammi í
ísskáp. Tage baö Piu að sækja hann
og þar eð aðeins vora í honum tveir
ísmolar greip hann þá sjálfur. Aðrir
urðu að láta sér nægja ölkelduvatn.
Hann þagnaði skyndilega og leit
undarlega á Amold. - Þú ert kominn
meðblóönasir.
Amold strauk nefið með þumal-
fingrinum en tók síöan upp vasaklút-
inn. - Það hlýtur aö vera þetta
íjárans heita og þurra loft, sagði
hann, en hallaði síðan höfðinu aftur
og þrýsti nasavængjunum saman
með vasaklútnum.
- Við fundum líka leifar af strikníni
í lítHli öskju í raslafötunni, sagði
Frandsen. - Það vora engin fingraför
á henni. Morðinginn hafði þurrkað
þauaf.
Amold stífnaði og blóðnasimar
urðuennmeiri.
- Ef ég væri í þínum sporum færi
ég varlega með þennan vasaklút,
sagðiFrandsen.
- Striknín er lífshættulegt, jafnvel
í smáum skömmtum. Komist það
beint inn í blóðið getur það valdið
lömun.
Amold kastaði vasaklútnum frá
sér og starði skelfdur á hann. - Ertu
aðsegja...?
- Ég er bara að leggja til að við för-
um niður á lögreglustöð svo að
tæknimenninrir okkar geti rannsak-
að vasaklútinn þinn. Eða eigum viö
að fara á slysavaröstofuna fyrst?
Þýð.: ÁSG
Fátæklingarnir og seinna iðnverkafólk fékk úthlutað úr söfnunarboxinu á annan dag jóla.
Ýmsir jólasiðir:
Hinfyrstujól
voru haldin í skjóli
pálmatrjánna
Anna Bjamason, DV, nóiída:
Annar dagur jóla nefnist „Boxing
Day“ í Englandi. Mætti ætla að átt
væri við þekkta íþrótt þar í landi
og menn héldu þá hnefaleika-
keppni frekar en annan jóladag.
Svo er þó ekki heldur er þama átt
við dag sem söfnunarbaukur eða
box (sem heitir svo á ensku) var
tæmdur.
Það era um það bil fimm hundraö
ár siðan þessi siður var tekinn upp
í Bretlandi. Á miðöldum vora öl-
musu-söfnunarbaukar í kirkjunum
og þar í lét safnaðarfólk fé af hendi
rakna allt árið um kring. Baukur-
inn eða boxið var svo opnað á ann-
an dag jóla eða 26. desember og
innihaldinu úthlutað meðal fá-
tækra.
Svo var siður þessi aflagður í
kirkjunum og tekinn upp af leik-
mönnum. Lærlingar ogþjónustulið
kom sér upp „boxi“ og safnaði í það
árið um kring aukagreiðslum, eins
konar þjórfé. í fyrstu vora söfnun-
arbaukar þessir úr leir og á annan
dag jóla var leirboxið brotið og
innihaldinu dreift meðal þeirra
sem safnað höfðu, rétt eins og áöur
var gert með kirkjuölmusuféð. Ef
leirboxiö var brotið of snemma
boðaði það ógæfu.
í Englandi var einnig tekinn upp
sá siður að gefa ýmsum þjónustu-
aðilum einhvem jólaglaðning á
annan dag jóla. Þessi siöur viðhelst
enn í dag og fluttist til Ameríku.
Nú er alsiða að fólk, sem veitir ein-
hvers konar þjónustu allt árið um
kring, fái jólaglaöning, eins og t.d.
bréfberar, garðyrkjumenn, hár-
greiðslufólk o.sirv. Nú fa menn
glaðninginn fyrir jólahátíðina
sjálfa.
Á Norðurlöndum er algengast að
gefa jólagjafimar á aðfangadags-
kvöld, eins og við þekkjum á Is-
landi, en víðast annars staðar era
þær settar undir jólatréð á aðfanga-
dagskvöld en ekki opnaðar fyrr en
aö morgni jóladags, 25. desember.
Jólaboðin fyrir jólin
Því hefur stundum heyrst fleygt
að Bandaríkjamenn séu bannsettir
heiðingjar af því að þeir haldi ekki
heilagan nema einn jóladaginn,
nefnilega 25. desember. Þetta er
Það eru Norður-Evrópubúar sem
hafa komiö kuldanum og snjónum
inn í jólahátiðina.
mesti misskilningur. Þeir halda
upp á jólin í marga daga ekki síður
en við á íslandi, það er bara lokað
í verslunum og á skrifstofum þenn-
an eina dag.
Bandaríkjamenn halda svo sann-
arlega upp á jólin, þeir gera það
bara fyrir 25. desember. Opinber
jólaártíð hefst daginn eftir þakkar-
gjörðarhátíðina, sem er síðasta
fimmtudaginn í nóvember. í ár var
hann 26. nóvember. Þann dag er
einnig lokað í verslunum og á opin-
berum skrifstofum. Einnig er lokað
á mörgum einkaskrifstofum eða í
það minnsta fær hluti af starfsfólk-
inu frí þann dag. Þeir sem vinna
fá svo aftur frí á aðfangadag.
Jólatré í
byijundesember
Menn kaupa gjaman jólatré strax
í byijun desember, skreyta það og
njóta þess svo allan mánuðinn.
Menn bjóða hver öðrum til sín í
jólaboð rétt eins og á norðurslóð-
um. Hús og garðar era skreyttir
með mishtum jólaljósum og þekkt-
um persónum úr jólasögunum,
eins og jólasveininum og hreindýr-
unum hans með Rudólf í farar-
broddi, snjókörlum, dvergunum og
Mjallhvíti og bókstaflega öllum
þeim ævintýrapersónum sem
skapaðar hafa verið. Flest er upp-
lýst seinnihluta dags og á kvöldin
en gjaman slökkt um það leyti sem
fólk gengur til náða. Mikið er um
að fólk aki um nágrennið og skoði
alla ljósadýrðina, enda má sjá í
sjónvarpsfréttum myndir af dýrð-
inni þar sem hún þykir ganga úr
hófi fram.
Snjókarlastyttur
vinsælaríhlýjunni
í Flórída
í Flórída era einnig myndir og
snjókarlastythn- vinsælar og
standa þá kappklæddir jólasvein-
amir og siýókarlarnir innan um
pálmatrén í mildri veðráttuimi.
Maður nokkur frá Evrópu var
spurður hvort hann saknaði ekki
aö hafa ekki snjó á jólunum og
fyndist ekki eitthvað óeðlilegt að
vera innan um pálmatré og suð-
rænan gróður á helgri jólanóttu.
Maðurinn svaraði því til að hin
fyrstu jól, þegar frelsarinn fæddist,
hefðu sannarlega verið haldin í
mildu loftslagi, innan um pálmatré
og aörar suðrænar jurtir. Þannig
fannst honum að hin suðrænu jól
væra eiginlega miklu eðlilegri. Það
era Norður-Evrópubúar sem hafa
komið kuldanum og siýónum inn
í jólahátíðina.
Flestir íslendhigar, sem búsettir
era erlendis, halda áreiöanlega sín
einu og sönnu íslensku jól þótt
sums staðar vanti snjóinn en það
gerir ekkert til. Pálmatré og önnur
suðræn tré skreytt hundraöum
mishtra Ijósa koma alveg í staðinn
fyrir alvörusnjókarla og ófærð.
En auðvitað væri gaman að fá
svolítinn ,jólasnjó“.
Heimild: Um Boxin Day, The
Christmas Book, Orho Books.