Dagblaðið Vísir - DV - 13.08.1993, Síða 12

12
FÖSTUDAGUR 13. ÁGÚST 1993
Spumingin
Hver er draumabíllinn
þinn?
Jón Karl Stefánsson: Draumabíllinn
minn er Trabant ’72.
Ingibjörg Ólafsdóttir: Það er Toyota
Landcruiser.
Guðni Stefánsson: Tvímælalaust
Toyota.
María Guðbrandsdóttir: Ætli ég segi
ekki bara að draumabíllinn minn sé
Voivo.
Þórarinn Eiriksson: Það er bíllinn
sem ég á, Dodge Ariel.
Hanna María Snorradóttir: Drauma-
bíllinn er Land Rover.
Lesendur
Hvað er f ullvinnsla
sjávarafurða?
Bréfritari telur frystihúsin henta vel til fullvinnslu á fiski í tilbúna rétti._- En
er þekkingin fyrir hendi?
Gunnar Björnsson skrifar:
Ekkert er fjær lagi en að ætla að
fiskveiðar verði stundaðar hér við
land í sama mæli og áður. Forsendur
til þess eru hreinlega brostnar að
fullu. Bæði er að menn eru að færast
til annarra atvinnugreina, og svo
hitt að úrvinnsla á sjávarafurðum
er lítt þekkt hérlendis. En það er ein-
mitt úrvinnslan sem mestu máli
myndi skipta ef við á annað borð
ætluðum að halda okkar hlut eða
jafnvel yflrburðum sem fiskveiðiþjóð
á norðurslóðum.
í blöðum og tímaritum um íslensk
sjávarútvegsmál eru fréttimar um
rányrkju á miðunum, mótmæh út-
flutnings á óunnum fiski og svo
birgðir af þorskflökum á Bandaríkja-
markaði þær sem fangað hafa mín
augu sl. daga. Umræðan um hvernig
fullnýta megi sjávarafla sem hingað
berst er ekki áberandi. FuUvinnsla
er þó orð sem er afstætt því hún get-
ur auðvitað verið með mismunandi
hætti.
Það myndi t.d. fáum detta í hug í
dag að fara að „fullvinna" lax nema
á þann hátt sem tíðkast í dag. Fólk
myndi ekki vilja kaupa lax sem unn-
inn væri mikið frekar. Öðru máli
gegnir um flestar aörar fisktegundir.
Þó getur þar verið um ýmislegt að
ræða; t.d. aö vinna fiskinn þannig að
hann sé tilbúinn til frekari mat-
reiðslu eða eldunar aö fullu hjá neyt-
andanum - eða að fuUvinna hann í
rétti sem síöan eru frystir eða pakk-
aðir loftþétt og ekki þarf annað en
að opna pakkann og hita upp fyrir
neyslu.
Þess konar fullvinnsla er nánast
óþekkt hér á landi, en er að mínu
mati eina framtíðarverkefnið sem
sjáanlegt er í vinnslu sjávarafla hér
ef fiskur á að skila einhverju verð-
mæti sem heitið getur. Er nú ekki
ráð að endurskoða afstöðuna tU lok-
unar fiskvinnslustöðva og kanna
hvort ekki má notast við þær í þeim
tilgangi að taka upp fullvinnslu sem
ber það nafn með rentu? Litlar sem
engar breytingar þyrfti að gera í
frystihúsunum en kunnáttu þarf að
afla til vinnslunnar og þekkingar á
markaðssetningu fiskréttanna.
Refsihæli eða betrunarhús?
Á.Þ. skrifar:
Vinur minn er fangi á Litla-
Hrauni. í kjölfar umræðunnar um
strok fanga þaðan langar hann að
leggja eftirfarandi til málanna: -
Fullyrt er að starfi gæslumanna sé
ábótavant. Það er ekki aUt máhð. í
fangelsinu er aðbúnaður og öll fé-
lagslega aðstaöa mjög heft. Hluti vist-
arveranna samsvarar ekki heilbrigð-
iskröfum, jafnvel ekki matsalurinn,
sem líkist borðsai í gömlu gufuskipi.
En sökum fjárskorts og þrýstings,
t.d. frá dómsmálaráðuneyti, fær
fangelsið endurteknar undanþágur.
í flestum tilfellum koma fangaverð-
ir fram við fanga eins og aðrar mann-
eskjur. Einstaka verðir sýna þó fóng-
um hina mestu fyrirlitninu og hroka
og veitist þá fóngum oft erfitt að
hemja sig sökum innri spennu vegna
innUokunar og brýst það oft út í frels-
isþrá. Rökræður og gagnrýnar við-
ræður við fangaverði þykir óeðlUeg
framkoma og hin mesta ókurteisi.
í lögum um fangelsismál í Evrópu-
löndum segir að fangaverðir skuh
köma fram við fanga á jafnréttis-
grundveUi og vinna með þeim, ekki
á móti. Ennfremur hafa hertar reglur
um reynslulausn og innanhússum-
gengni ekki létt tilveruna.
Að lokum vU ég benda á að í frétta-
tilkynningu frá Litla-Hrauni nýlega
kom fram að umfangsmikil starfs-
semi væri þar í gangi, svo sem núm-
eraframleiðsla, hellusteypa, o.fl. og
að fangamir ynnu við þau störf. Ekki
vinna þó nema um 18 eða 19 útvald-
ir, og fá 175 kr. á tímann, en flestir
fá 75 kr. Færri fá þó vinnu en vUja.
Ég skora á stjórnvöld að gera úr-
bætur hér á. Svo lengi sem aðbúnað-
ur og félagsleg aðstaða verður
óbreytt og fangelsið rekið með refsi-
sjónarmið að leiðarljósi en ekki sem
betrunarstofnun, samkv. Evrópu-
lögum í fangelsismálum, mun strok
veröa ofarlega í huga fanganna.
Svar frá Hafrannsóknastofnun:
Árferði og þorskvöxtur
Þögn Hafrannsóknastofiiunar:
Hef ur ekkert áhrif á likönin?
Steinþór Bjami Krístjánsson skrifar: sú staöreynd aö þorskstofninn viö Ég læt þetta nasgja aö sinni og býst
Ég get ekki lengur oröa bundist Nýfundnaland hefur minnkað þrátt viö svörum hiö fyrsta. Ég er fullur
vegna þeirrar þagnar sem ríkt hefur fyrir þaö aö ekkert hefur veriö veitt grunsemda þegar þaö er lagt fram
umþaðsemskiptirokkuríslendinga af þorski þar í eitt ár? sem staöreynd aö ef veidd veröi
mestu máli, þ.e. þorskveiöarnar. Viö Hvaöa áhrif á líkönin ykkar hefur 150.000 tonn þetta áriö getum viö
Nýfundnaland og Noreg hafa veriö sú staöreynd aö þorskstofninn viö veitt nákvæmlega 200.000 tonn eftir
aö koma í ijós hlutir sem eru gersam- Noreg er nú í 70% betra ásigkomu- 3 ár. Þaö er oröiö löngu tímabært aö
lega á skjön viö hinar ofumákvæmu lagi en í fyrra og allir árgangar í mun fræðingamir komi úr felum og fari
áætlanir sem Hafrannsóknastofnun betra ásigkomulagi en áöur var hald- aö ræöa staöreyndir en ekki sinn
hefur uppi um uppbyggingu þorsk- iö? ímyndaöa líkanaraunveruleika.
stofnsins viö ísland, án þess aö þeir Hvaöa áhrif á líkönin ykkar hefur
hafi veriö ræddir hér opinberlega. baö að Norðmenn telia borskinn hafa Lesendasiöa DV hefur óskaö eftir
Bréf Steinþórs Bjarna Kristjánssonar á Flateyri birtist í DV sl. miðvikudag.
Jakob Jakobsson, forstj. Hafrann-
sóknastofnunar, skrifar:
í lesendabréfi, sem birtist í DV
miðvikud. 11. apríl sl„ spyr Steinþór
Bjarni Kristjánsson Hafrannsókna-
stofun þriggja spunúnga. - Svör við
þeim fara hér á eftir:
Eftir því sem best er vitað eru
þorskstofnamir við ísland og Ný-
fundnaland óháðir hvor öðrum.
Sjávarkuldi og lélegt árferði á Ný-
fundnalandsmiðum hefur því ekki
áhrif á þorskgengd á íslandsmiðum,
en að sjálfsögðu fylgjumst við náið
með því sem þar er að gerast.
Hið sama gildir um gott árferði og
hraðan vöxt í Barentshafi. í skýrslu
Hafrannsóknastofnunar um nytja-
stofna og aflahorfur kemur fram að
í framreikningum um vöxt og við-
Hringið í síma
milli kl. 14ogl6-eðaskriíið
Kafn og símanr. verður að fylgja bréfum
gang þorsksins er tekið tillit til
ástands loðnustofnsins (og þá að
sjálfsögðu loðnuveiða).
íslenskir hafrannsóknamenn gera
sér fulla grein fyrir því aö árferðið í
sjónum skiptir miklu máli fyrir vöxt
og viðgang nytjastofna sjávar hér
sem annars staðar. Okkur er einnig
ljóst að miklar veiðar höggva oft stór
skörð í árgangana. Um það vitna
mörg dæmi.
Ég kannast ekki við að Hafrann-
sóknastofnun hafi „lagt fram sem
staðreynd að ef veidd verði 150.000
tonn þetta árið getum við veitt ná-
kvæmlega 200.000 tonn eftir 3 ár“. -
Hins vegar kemur fram í skýrslu
Hafrannsóknastofnunarinnar að ef
veidd verða 150.000 tonn næstu árin
mun ástand stofnsins væntanlega
skána en hann er nú tahnn minni
en nokkru sinni.
Dagana 23.-27. ágúst nk. verður
haldin ráðstefna í Reykjavík um
þorskinn og umhverfisþætti sjávar á
vegum Alþjóða hafrannsóknaráðs-
ins. Fluttir verða um 50 fyrirlestrar
sem fjalla um alla helstu þorskstofna
i Atlantshafi. - Steinþór Bjami; því
ekki að koma suður og taka þátt í
ráðstefnunni?
ReynistUffe
sannspár?
Þorbjörn hringdi:
Ég tel Uffe Elleman-Jensen hafa
verið og vera enn einn fremsta
stjórnmálatnann á Norðurlönd-
um að öðrum ólöstuðum. Ég og
fleiri taka því mark á ummælum
hans opinberlega. Nú skýrir
hann frá þeim skoðunum sínum
að hann teþi að mýntsamstarf
Evrópuríkjanna geti leitt til þess
að EB líði hreinlega undir lok. -
Uffe Elleman telur ennfremur öll
tormerki á að EB nái sér á strik
og vanmátur þess sé afar augljós
þessa dagana, t.d. i sambandi viö
Bosníu og stríðið í Júgóslavíu.
Þessi fyrrv. utanríkisráðherra
telur einnig að heimskreppa sé á
næsta leiti. Það skyldi þó aldrei
rætast?
Barentshafsþorsk-
urtilbjargar
Þ.E. skrifar:
Ég furða mig á þeim ummælum
að banna eigi landaiúr fisks úr
færeysku togurunum sem veiða
i Ðarentshafi. Þessi fiskur hefur
verið nánast bjargvættxm í at-
vinnuleysinu víða, t.d. á Norð-
austurlandi. Ég skil ekki menn
sem vilja enn á ný ganga á hönd
Noregsaðlinum og baima þessar
landanir hér. Eigum við að eltast
við þann tittlingaskít sem verið
er að klína á slúpin af því þau eru
skráð undir svoköllum þæginda-
fána? Nei og aftur nei. Viö ættum
fremur að fara að dæmi þessara
færeysku skipa. Við höfum engar
skyldur við Norðmenn í þessum
efnum.
Háulauninog kvein-
stafiralmennings
Kristin Sigurðardóttir skrifar:
Undanfarið hefur verið gerð
úttekt á tekjum og sköttum hinna
hæstlaunuðu í ýmsum stéttum.
Þetta er þarft verk og fróðlegt að
sjá t.d. hveriúg menn komast upp
með aö gefa upp lægri laun en
þeir í raun hafa, sumir hverjir. -
Það sem einna verst er við birt-
ingu svona úttekta er þó það að
almenningur verður yfir sig sár
og reiður þegar hann sér aö svo
margir sem raun ber vitni með-
taka laun sem eru ekki í nokkru
samhengi við starfssvið þeirra.
Þetta sýnir einnig að það er ekk-
ert samræmi í launatöxtum hér
og það eiga verkalýðshreyfingin
og forystumemi hennar við sam-
visku sína.
búertinni,
KariSteinar!
Ó,P. hringdi:
Nú er búið að auglýsa stöðu
forstjóra Tryggingastofnunar
rikisins lausa tíl umsóknar. Mik-
ill andsk... fíflaháttur er þetta
oröinn hjá hinu opinbera. Allir
vita að löngu er búið að ráða í
þessa stöðu. Kratai- hafa úthlutaö
sínum inönnum öllum þeim stöö-
um sem þeir teþa sig eiga. En á
einhver stjórnmálaflokkur stöð-
ur tvist og bast í kerfinu? Jú,
vissulega eiga flokkarnir þær og
þú ert örugglega inni, Karl Stein-
ar. - Vonandi sækir enginn annar
um stöðuna, svona rétt í mót-
mælaskynl
Viðeyjarboð Globusar
Guðrún Magnúsdóttir hringdi:
Frétt Stöðvar 2 sl. þriðjud. um
Viðeyjarferð starfsfólks ÁTVR í
boöi Globusar hf. og umfjöllun
DV daginn eftir um sama mál
bæði í frétt og forystugrein sýnir
að a.m.k. tveir fiölmiðlar telja að
hér sé ekki allt eins og það á aö
vera. Ég er undrandi á aö td.
Mbl. og Tíminn skuli ekki minn-
ast á máliö. - En hvað sagöi ekki
utanríkisráðherra i grein nýlega
um þjóðfélagið: „Bullandi hags-
munaárekstur, bullandi spill-
ing“,