Dagblaðið Vísir - DV - 30.11.1993, Blaðsíða 14

14
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvaemdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JONSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)63 27 00
FAX: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Áskrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Askriftarverð á mánuði 1400 kr. m/vsk.
Verð I lausasölu virka daga 140 kr. m/vsk. - Helgarblað 180 kr. m/vsk.
Vestfjarða-hremmingar
Atvinna er meiri á Vestfjörðum en í öðrum landshlut-
um. Allt til þessa dags hefur atvinnuleysi á Vestfjörðum
verið langt undir landsmeðaltah. Hvergi annars staðar
hefur fyrirtækjum verið haldið gangandi 1 jafn ríkum
mæh með erlendu vinnuafh og einmitt á Vestfjörðum.
Þótt Vestfirðingum gangi betur en öðrum landsmönn-
um, eru bhkur á lofti hjá þeim eins og öðrum. Landsfræg
fyrirtæki eru sum hver komin á sóttarsæng og önnur
hafa lagt upp laupana. Vestfirðingar eiga því á hættu
svipað atvinnuleysi og þegar hefur steðjað að öðrum.
Helzti grátkarl Vestfjarða hefur í tilefni þessa skorið
upp herör gegn meintum óvinum Vestfirðinga. í þeim
meinta fjandaflokki fara fremst ríkisstjómin, sem Matt-
hías Bjamason telur beinlínis ofsækja Vestfirði, og
Landsbankinn, sem hann telur mismuna Vestíjörðum.
Landsbankastjórar em orðnir svo beygðir af gagnrýni
á lélegan rekstur óg vafasama lánastefnu, sem krefst
mihjarða afskrifta á hverju ári, að þeir treystu sér ekki
til að bera hönd fyrir höfuð sér um helgina og létu sér
nægja að þegja um órökstuddar ásakanir Matthíasar.
Ríkisstjómin er orðin svo beygð af gagnrýni á lélegan
ríkisrekstur og vafasama skuldastefnu, sem óðfluga
gleypir útflutningstekjur þjóðarinnar, að hún treysti sér
ekki til að bera hönd fyrir höfuð sér um helgina og
kvaðst mundu taka fjárkröfur Matthíasar th athugunar.
Ein stofnun í kerfinu er svo aum, að þar ræður Matthí-
as öhu því, sem hann vhl ráða. Undir forsæti hans hefur
hún slegið hvert íslandsmetið af öðru í botnlausu lána-
og styrkjarugli. Þetta er Byggðastofnun, sem nú hefur
gerzt sérstök byggðastofnun Vestfjarða.
Samhhða skætingi sínum hefur Matthías látið Byggða-
stofnun senda 300 mhljóna króna kröfu th ríkisstjómar-
innar th að bæta hag Vestfjarða umfram aðra lands-
hluta, jafnvel þótt aðsteðjandi kreppá hafi látið hægar
að sér kveða á Vestfjörðum en í öðrum landshlutum.
Upphlaup Byggðastofnunar og formanns hennar er
enn eitt dæmið um, að heilbrigð rekstrarsjónarmið eru
þar ekki í hávegum höfð, þótt töluvert sé þar af svoköhuð-
um sérfræðingum, sem eiga að vita betur. Byggðastofnun
hefur ekkert lært af langvinnri peningabrennslu sinni.
Þessi uppákoma hlýtur að styrkja kröfur um, að hin
annálaða vandræðastofnun verði lögð niður, áður en hún
veldur þjóðinni enn meira tjóni en þegar er orðið. Verð-
mætabrennsla hennar er einn helzti örlagavaldurinn að
göngu þjóðarinnar inn í vaxandi kreppu og vonleysi.
Byggðastofnun hefur meira að segja stuðlað að eyð-
ingu byggða með því að setja upp eða samþykkja óraun-
hæf fjármáladæmi, sem hafa reynzt ofviða öhum aðstand-
endum, henni sjálfri, athafnamönnum í héraði, sveitar-
stjómum og almennum hluthöfum í fjármáladæmunum.
Innspýtingarstefna Byggðastofnunar hefur breytt htl-
um vandræðum í stórfehd vandræði, af því að hún hefur
margfaldað íjármunina, sem í húfi hafa verið. Hún hefur
ekki fylgt reglunni um, að gjaldþrot verða ekki stöðvuð
með því að grýta peningum í þau í glóruleysi.
Ógæfa hefur í aht of mörgum thvikum fylgt faðmlögum
Byggðastofnunar. Þess vegna hafa nokkrir ráðamenn á
Vestfiörðum þegar tekið dauflega undir úárkröfur henn-
ar og formanns hennar. Þeir vita, að fjáraustur er hættu-
leg thraun th lausnar á vandamálum íjórðungsins.
Það er ekki nóg að yppta öxlum út af órökstuddu upp-
hlaupi Matthísar og Byggðastofnunar, heldur þarf að
gera ráðstafanir th losa grátkórinn af herðum okkar.
Jónas Kristjánsson
ÞRIÐJUDAGUR 30. NÓVEMBER 1993
„Neytenda- og launþegasamtök ættu að beita sér gegn skattsvikum," segir Árni m.a. í greininni.
Skattsvik og
ríkissjóðshalli
Á sl. sumri birtist skýrsla skatt-
svikanefndar íj ármálaráðherra,
Friðriks Sophussonar. Niðurstöö-
ur hennar eru að skattsvik nemi
meiru en haUa ríkissjóðs, þau vegi
að helstu undirstöðu velferðar- og
réttarríkisins, þ.e. jafnræði þegn-
anna um byrðar af sameiginlegum
útgjöldum, og herða beri eftirlit og
rannsóknir með öllum tíltækum
ráðum.
Andstæður Hróa Hattar
Ýmsar þjóðfélagsstofnanir, emb-
ættísmenn og hagsmunasamtök
virðast láta sér skattsvik og undan-
skot í léttu rúmi liggja - taka jafn-
vel þátt í þeim. Skattsvikin eru rán
frá þeim sem minnst mega sín,
hafa minnstar tekjur og bera
minnst úr býtum, fjölmennustu
barnafjölskyldunum, og mest
þurfa velferðar- og félagslega þjón-
ustu samfélagsins. Hrói Höttur
rændi hina ríku og gaf þeim fá-
tæku. Skattræningjar nútímans
eru algjör andstæða hans. Þeir
ræna hina fátæku og hirða sjálfir
ránsfenginn.
Neytenda- og launþegasamtök
ættu að beita sér gegn skattsvikum.
Ránsfengurinn er tekinn frá félags-
mönnum þeirra og á þeim bitna
afleiðingarnar af fullum þunga,
með skertri þjónustu, hærri skött-
um og hærra verðlagi. Þau ættu
að kynna félagsmönnum hve stór-
um hlut skattsvikarinn rænir af
verðinu sem hann fær fyrir vöru
eða þjónustu, hve mikið þeir greiða
fyrir hann af opinberri þjónustu
sem hann og fjölskylda hans nýtur
og hve miklu minni byrði þeirra
af opinberri þjónustu yrði ef rétt
væri skilað. Þau gætu hvatt félags-
menn til árvekni og til að beina
viðskiptum til annarra. Það væri
verðugra verkefni en fjáraustur úr
félagssjóðum til áróðurs gegn
spamaðaraðgerðum stjórnvalda
sem snúast aðeins um brot af ráns-
feng skattsvikaranna.
KjáUarinn
Árni Ragnar Árnason
aiþingismaður Sjálfstæðis-
flokksins fyrir
Reykjaneskjördæmi
Betra skattaeftirlit
í framhaldi af skýrslunni hefur
fjármálaráðherra fahð starfshóp að
semja drög að löggjöf, reglum og
starfsaöferðum tíl að ná betri ár-
angri af skattheimtu, eftirlití og
rannsóknum.
Innleiða þarf nýjar áherslur við
athugun framtala og ársreikninga.
Leggja ber af smásmugulegan elt-
ingarleik við eðlilega kostnaðarliði
þeirra sem standa skil á skýrslum
og sköttum. Á hinn bóginn ber að
herða leit, rannsóknir og viöurlög
við undanskotum, svikum og van-
skilum á virðisaukaskatti.
Brýnt er að einfalda skattskil og
skoðun á skattframtölum án til-
efna. Koma ber á virku eftirliti þar
sem möguleikar virðast til undan-
skota, leita uppi og rannsaka ítar-
lega vísbendingar um skattsvik og
undanskot og fylgja eftír tilefnum
til athugunar.
Búa verður svo um hnútana að
treysta megi skattskilum þeirra er
veita slíka þjónustu. Umijöllun um
endurskoðendur nái einnig til
manna sem starfrækja bókhalds-
og skattaskilaþjónustu. Um þá gildi
sambærileg ákvæði og um löggilta
endurskoðendur og þeir fái viður-
kenningu tíl að annast skattskil
smærri fyrirtækja. Ströng skilyrði
verði um kunnáttu og starfsaðferð-
ir við veitingu réttinda og við brot
megi fella þau úr gildi.
Ákvæði um starfshætti beggja
þessara stétta ættu að taka á
ábyrgð þeirra og réttíndum, kröf-
um um kunnáttu og starfsaðferðir
og um viðhald og endurnýjun
kunnáttu og aðferða. Reglulegt eft-
irht verði haft með þeim og niður-
stöður þess ráði hve ströng rann-
sókn veröi á skattskilum frá hverj-
um þeirra og um ghdi eða missi
réttinda.
Ljóst er að þyngja verður refsing-
ar við skattsvikum því áhætta virð-
ist htil samanboriö við ránsfeng-
inn. Við refsingar mætti bæta
banni við viðskiptum opinberra
aðha ríkis og sveitarfélaga, t.d.
banni viö þátttöku í útboðum.
Árni Ragnar Árnason
„Hrói Höttur rændi hina ríku og gaf
þeimfátæku. Skattræningjarnútímans
eru algjör andstæða hans. Þeir ræna
hina fátæku og hirða sjálfir ránsfeng-
mn.
Skoðanir annarra
Reglugerð á skjön
við raunveruleikann
„Engum er greiði gerður með lögum og reglum,
sem eru hafðar að háði og spotti í þjóðfélaginu. Gott
dæmi um þetta er reglugerð um bann við áfengisaug-
lýsingum frá ársbyrjun 1989... Reglugerðin er að
sjálfsögðu algerlega á skjön við raunveruleikann í
þjóðfélaginu nú um stundir... Er ekki kominn tími
th að sníða bann við áfengisauglýsingum að nútím-
anum?“ Úr forystugrein Mbl. 27. nóv.
Sérstakt áfall
f yrir f élagsmálaráðherra
„Úrsht í kosningunum um sameiningu sveitarfé-
laga hafa að vonum vakið mikla athygh... Niður-
staða þessara kosninga er sérstakt áfall fyrir félags-
mála-
ráðherra Alþýðuflokksins, sem keyrði þetta mál
fram meira af kappi en forsjá... Nú liggur fyrir ótví-
ræð niðurstaða í fyrstu almennu kosningunum af
þessum toga á lýðveldistímanum. Þessum dómi á að
una og leyfa sveitarfélögunum sem fehdu tihöguna
að vera í friði fyrir opinberum þrýstingi sem mjög
var beitt í aðdraganda kosninganna.“
Hjöleifur Guttormsson alþm. í Austurlandi 24. nóv.
Lögin um þjóðfánann
„Lögin um þjóðfánann eru ein af mörgum forn-
leifum íslenskra laga. Sumar takmarkanir þeirra á
notkun fánans eiga ekki lengur við rök að styðjast,
enda sett á tímum þegar löggjafmn var uppblásinn
af þjóðarstolti og fjálgri virðingu fyrir einingartákn-
inu.. .Eins og sakir standa er þjóðfáninn, tákn fuh-
veldisins og „ímynd fegurstu hugsjónar þjóðarinn-
ar“, í reynd vanvirtur með of htihi notkun."
Úr forystugrein Tímans 27. nóv.