Dagblaðið Vísir - DV - 07.12.1993, Blaðsíða 19

ÞRIÐJUDAGUR 7. DESEMBER 1993
19
Menning
Þetta mun vera fyrsta skáldsaga
Birgis Sigurössonar, en hann er
kunnastur fyrir leikritagerð, og eru
rúmir tveir áratugir síðan fyrsta
leikrit hans kom á fjalimar.
Þessi langa skáldsaga gerist
mestmegnis í Reykjavík nú á dög-
um. Þó fylgir hún sumum söguhetj-
um eftir til Spánar 1 stutt ferðalög,
öðrum á sveitabæ Norðanlands og
á fiskibát úti á sjó. Sagan gerist
mest þar sem mismunandi samfé-
lagshópar mætast. Annars vegar
er kennari, sjúklega drykkfelldur
og kvensamur, „en það er eitthvað
hafði orðið honum svo nákominn
að hann hefði getað það.“ Það segir
sig þá líklega sjálft, að þessi aðal-
persóna bókarinnar verður lesend-
um ekki ýkja nákomin, fyrst þeir
komast ekki nær henni en þetta.
Þetta er ekki aðflnnsla af minni
hálfu, heldur lýsing á einkennum
skáldsögutegundar. Því hér verða
vatnaskil milii skáldverka annars
vegar, en skemmtisagna hins veg-
ar. Rómantískar „afþreyingarbók-
menntir" einkennast af þessari
stöðugu handleiðslu sögumanns á
lesendum. Þeir þurfa aldrei að
velkjast í vafa um hvað skuli halda,
hvaða afstöðu skuli taka til manna
og málefna.
Sömuleiðis fylgir þessari skáld-
sagnategund, að mikið segir frá
frægu fólki og glæstu en það fær
makleg málagjöld fýrir að þykiast
vera eitthvað. Nú má taka það á tvo
vegu, annars vegar að sagan sýni
þessa gervilistamenn og hégóm-
leika þeirra sem eftirsókn eftir
vindi er leiði til ófamaðar. En hins
vegar mætti ætla að hér væri leit-
ast við að svala öftmd lesenda sem
finnst þeir smáir hjá flna fólkinu.
Þá væri nokkur tvöfeldni af sög-
unni að ráðast á slíka lesendur
„sorpblaðsins". En það er þó snið-
ugast því þá geta lesendur í senn
notið gleðinnar yfir óförum þeirra
sem hreykja sér yfir þá og jafii-
framt þóst betri en „skúmaskota-
sálir“ sem svo hugsa.
Hvað sem líður sögutegund, þá
virðist mér þessi saga óþægilega
langorð, sérstaklega þegar segir frá
fyrirmyndapersónum eins og Rún-
ari, og einræður hans eru raktar
(t.d. bls. 190-194 og 301-7). Og að
öðru leyti er persónusköpun ekki
bara einhliða, heldur óvönduð.
Fyrst þarf karlmaður sífellt að vera
að snerta konu sína (bls. 62), seinna
er alkunna að hann er hommi (bls.
134), loks virðast þau hafa lifað
hvort sínu kynlifi árum saman (bls.
312). Þetta er bara eitt af mörgu sem
mér finnst óvandað í sögunni, einn-
ig málfar þyrfti að vanda betur.
Birgir Sigurðsson:
Hengiilugið
Forlagið 1993, 324 bls.
Birgir Sigurösson.
Bókmenntir
Örn Ólafsson
við hann“. Kona hans lokar augun-
um fyrir drabbi mannsins enda
lokar hún augunum fyrir öllu nei-
kvæðu, sjúklega hrædd við óreiðu
og árekstra. Lesendum er ótæpi-
lega gefið í skyn að fyrir vikið sé
þetta ekki nema hálft líf hjá þeim
hjónum.
Meira fer hér fyrir andstæðu
hennar, listamanhinum. Sú kona
þjáist af heilum huga þegar eitt-
hvað er að, gefur sig alla, þegar því
er að skipta. Ekki er langt hðið á
bókina þegar hún tekiu- upp pens-
ilinn eftir sjö ára aðgerðarleysi og
túlkar sig síðan af alhug í málverk-
unum. í kringum hana eru alls
konar hstamenn. Sumir eru heihr
og sannir, segir sögumaður, en
flestir eru yfirborðsleg snobb, ahtaf
að reyna að pota sér í kastljós
fjölmiðlanna.
Frásögnin er nokkuð fjölbreytt
innan þessa ramma, auk fjölmiðla-
bramboltsins segir hérfráframhjá-
haldi, alkóhólisma, sorg, kynlífs-
lýsingar eru og nokkrar og hvítvín
sötrað við kertaljós.
Frásöguháttur
Hér segir alvitur sögumaður frá.
Hann er ævinlega á framsviðinu,
og lætur móðan mása um viðhorf
sín og túlkanir á atburðum og fólki.
Svo koma samtöl og hugsanir ein-
stakra sögupersóna. En stíhinn er
nokkum veginn hinn sami, hvaða
sögupersóna sem hugsar og talar,
eða þá sögumaðurinn. Ennfremur
er jafnan talað um atriði sem eiga
að vera sérlega áhrifarík, frekar en
þau séu sýnd. Dæmi (bls. 210): „Og
hann sagði henni frá æsku sinni.
Hann hafði ekki sagt neinum frá
henni fyrr að heitið gæti. Enginn
ALLAR SKIPANIR KOMA UPP Á SJÓNVARPSSKJÁINN
MITSUBISHI
MYNDBANDSTÆKI
NICAM HI-FI STEREO. 6 HAUSAR
MITSUBISHI M54
4 myndhausar og 2 fyrir hljóð með long play, baeði mynd og
hljóð, 8 tlma upptöku/afspilun, skipanir á skjá. Fullkomin kyrr-
mynd. NICAM HI-FI STEREO. Swift servo gerir alla þræðingu
og hraðspólun mun hraðvirkari og betri. Skipanir á skjá, digital
tracking, intelligent picture nær því besta úr gömium mynd-
böndum. Ýmsir leitunarmöguleikar, svo sem punktaleitun
(index), tlmaleitun, barnalæsing og fleira.
Rétt verð kr. 66.400 stgr.
Jólatilboð kr. 59.900 sigr.
MITSUBISHIM55-NTSC AFSPILUN
4 myndhausar og 2 fyrir hljóð með long play, bæði mynd og
hljóð, 8 tíma upptöku og afspilun. NICAM HI-FI STEREO.
NTSC afspilun á PAL-tæki, afspilun á S-VHS spólum, punkta-
leitun (index), tlmaleitun, skipanir á skjá. ársupptökuminni,
sjálfvirk, hausahreinsun, swift servo gerir alla þræðingu og hrað-
spólun mun hraðvirkari og öruggari. Klippimöguleikar, intellig-
ent picture nær þvl besta úr gömlum myndböndum. Digital
tracking, fullkomin fjarstýring, barnalæsing og fieira.
Rétt verð kr. 78.200 stgr.
Jólatilboð kr. 69.950 stgr.
MtTSUBISHI M-1000 SVHS
4 myndhausar og 2 fyrir hljóð. long play sem þýðir 8 tlma upptaka. NTSC-
spilun á PAL sjónvarp, upptaka og spilun I SUPER VHS. punktaleitun INDEX,
8 liða mánaðar upptökuminni, sjálfvirk haushreinsun, TWIN DIGITAL SWIFT
SERVO, sem gerir þræðingu og alla hraöspólun mun hraðvirkari og öruggari,
ekki nema 1,5 mln. að spóla 180 mln. spólu, 16/9 breiðtjaldsspilun, TWIN
FLVING ERASE HEAD, 100% nákvæmar klippingar, 2 SCART og S-VHS tengi
framan á, twin intelligent picture sem þýðir digitalmynd. réttingarkerfi sem nær
þvl allra besta úr gömlum og slitnum spólum, digital tracking, fjarstýring með
jog og shuttle, barnalæsing o.fl.
Rétt verð kr. 144.500 stgr.
Jólatilboð kr. 129.950 stgr.
Atborgunarskilmálar
1
VISA
Vönduð verslun
HMðMCO
FÁKAFENI 11 - SÍMI 688005
BÆKUR
24 síðna aukablað um
BÆKUR
fylgir DV á morgun
Þar verða'kynntar allar nýútkomnar
bækur og verð þeirra.