Alþýðublaðið - 12.04.1967, Blaðsíða 9

fnr3!
)HANNESSON:
IMATIOG VALUR
EGÐA A LEIK
sþankat um „Loftsfeininn"
oftar en einu sinni, læknar gefa
út dánarvottorð, minningarræða
er haldin og íburðarmiklir krans-
ar skreyta dánarbeðinn. En Wolf-
gang Schwitter rís 'alltaf upp aft-
ur, læknunum til sárrar gremju,
og er þá hlaðinn lífsorku og fjöri,
þrátt fyrir lífsleiðann. Hann hef-
ur verið ærið breyskur um dag-
ana og oft brotið gegn almennu
velsæmi, en samvizkan truflar
hann ekki minnstu vitund.
Sjónleikur þessi er kallaður
gamanleikur í leikskrá, en með
því er ekki allur sannleikurinn
sagður, því að þótt oft og mörgum
sinnum megi hlæja dátt að hnyttn-
um tilsvörum og spaugilegu hátta-
lagí persónanna, þá er gamanið
grátt.
Höfundurinn Ieyfir sér að
„skemmta um hinn óskemmtileg-
asta hlut,” eins og þar stendur.
Viðfangsefni ha.ns er líf og dauði,
einkum þó dauði og upprisa. Hin
mikla þversögn leiksins er sú, að
skáldið sjálft þráir dauðann, en
dauðinn virðist ekki vilja verða
við banaósk hans. Hins vegar
hrynja niður dauðir ýmsir þeir,
sem umgangast hann — hann
virðist vera mesti ólukkufugl. En
engar harmatölur eða ömurleiki
fylgir þessum dauðsföllum, þvert
á móti, allt er hressilegt og kvikt,
a.m.k. bregzt Nóbelsskáldið við
þessum dauðsföllum með full-
komnu tómlæti og kaldhæðni.
Niðurstaða hins almenna leik-
hússgests hlýtur að verða sú, að
lífið leikur að lokum grátt þann
mann, sem hugsar ekki alla ævi
um annað en vinna sjálfum sér
fé og frama — eigingirnin og
sjálfselskan skilja að lokum þann-
íg við hann, að honum er farið
eins og lýst er í Hávamálum: —
„Hrörnar þöll
sú er stendur þorpi á,
hlýrat henni börkr né barr;
svá er maðr
sá er manngi ann.
Hvat skal hann lengi lifa.”
_ Fyrir Schwitter Nóbelsskáldi er
komið svipað og hinni hrörnandi
þöll. Hann er einmana og vina-
fár; hann fyrirlítur eiginkonu
sína og son, og hann brennir
milljónum sínum til ösku, til þess
að þau fái ekki notið þeirra. Og
allt annað. er honum að lokum
einskisvirði, þar með talið lífið
sjálft. Dauðinn er, í hans augum
það eina frelsi, sem völ er á. í
dauðanum bresta öll bönd.
Nú kunna þeir, sem þessar lín-
ur lesa, að halda, að hér sé um
dapran og drungalegan sjónleik
að ræða, En því fer fjarri. Þarna
úir og grúir af spaugilegum til-
tektum og meinfyndnum tilsvör-
um. Allt er þar lipurt og létt, þrátt
fyrir undiröldu álvörunnar. Leik-
stjórn Gísla Alfreðssonar er hon-
um til mikils sóma. Leikendurn-
ir skila hlutverkum sínum hver
öðrum betur. En þar sem þessu
greinarkorni er ekki ætlað að vera
neinn leikdómur, þá verður ekki
vikið að frammistöðu hvers og
eins. (Þó get ég ekki stillt mig
um að minnast þess, að minnsta
smáatriði geta orðið stór á sviði.
Mér verður t. d. lengi minnisstæð-
ur fcaksvipurinn á Ævari Kvaran,
þegar hann, sem hinn Mikli Mú-
Valur Gíslason
heim, gengur út í síðasta sinn,
áttræður öldungúr, beygður und-
ir oki elli, angurs og vonbrigða.
Leiktjöld Gunnars Bjarnasonar
ðru afbragð, frumleg og vand-
virknislega unnin.
Sýningar á ,,Loftsteininum”-eru
helgaðar 40 ára leikaraafmæli Váls
Gíslasonar, enda leikur hann að-
alhlutverkið, er á sviðinu látlaust
allan tímann. Valur á þennan sóma
fyllilega skilinn. Hann hefur ver-
ið og er einn okkar snjöllustu
leikara, ævinlega farsæll á sviði.
Og svo er líka á þessari heiðurs-
sýningu hans. Honum bregzt þar
hverigi bogalistin. Svipbrigði og
raddbeiting falla í hvívetna að
hlutverki leikritsins. Valur er nú
maður af léttasta skeiði, en það
verður ekki séð af hreyfingum
hans: maðurinn hoppar og stekk-
ur um sviðið, liðugur, rétt eins og
unglamb. Margur tvítugur mætti
öfunda hann af þessari mýkt og
fjöri.
Reykvíkingar eiga Val Gíslasyni
marga ánægjustund að þakka í 40
ár. Og ég bið hann að taka þess-
ar fátæklegu línur sem vott hylli
og þakklætis, frá aðdáanda -hans
um áratuga skeið.
„Loftsteinninn” á skilið langt
líf á svið Þjóðleikhússins. Það er
ástæða til að hvetja fólk til að
sleppa honum ekki fram hjá sér
óséðan. Þarna fer saman glens og
mannvit á ógleymanlegan hátt.
Ragnar Jóhannesson.
Foringjar falla
Hilmar Jónsson
vöktu athygli. Nú hefur höfund-
ur valið skaldsöguformið, en
eins og í ritgerðasöfnunum er
uppistaðan ááeila á sitthvað, sem
höfundur telur aflaga fara í
þjóðfélagi okkar.
Skáldsagan „Foringjar falla”
er hvöss ádeila á framkvæmd
dómsmála í landinu. Höfundur
ræðst einnig harðlega á stjórn-
málaspiilinguna, klíkuskap og
kunningjasjónarmið. Bókin er
rituð í dagbókarformi. Það er
ungur blaðamaður, Ólafur að
nafni, sem segir söguna í dag-
bókum sínum. Hann er blaða-
maður á „Frelsisvininum”, hof-
uðmálgagni lýðræðissinna. Ólaf-
ur býr í Hænuvík, þar sem algert
vandræðaástand er að skapast
vegna slælegrar framgöngu lög-
reglunnar. Æ fleiri unglingar
leiðast á glapstigu og innbrot-
um og öðrum óknyttum fer
sífellt fjölgandi, en lögreglan að-
hefst lítið. Gegn þessu ástandi
vill Ólafur rísa í blaði sínu, en
blaðið heldur verndarhendi yfir
hinum aðgerðarlitla lögreglu-
stjóra staðarins, Baldvin. Ólafur
kynnist Gunnari lögreglumanni í
Hænuvík, vammlausum sveita-
manni og hvetur hann til bar-
áttu gegn spillingaröflunum, en
Gunnar hefur aðeins verra af.
Baráttan gegn spillingunni leið-
ir þó til þess að dómsmálaráð-
herra ákveður rannsókn á emb-
ættisfærslu Baldvins lögreglu-
Frh. á 10. síðu.
BLÓMAMOLD
Pottar og blómaker
Alls konar vorlaukar
Blóma- og matjurtáfræ
Pottablóm gott úrval.
Blómaskreytingar við öll tækifærú
BSóma- og gjafavöruverzlun
MICHELSEN
Suðurlandsbraut 10. - Reykjavík - Sími 31099,
Blémaskáli MSCHELSEN,
Hveragerði.
Frá Búrfellsvirkjun
Á næstunni þarf að ráða vegna verktaka:
1. 4 pípulagningamenn
2. 3 rafsuðumenn
3. 5 rafsuðumenn með sér rafsuðupróf
(Certificate)
4. 3 verkamenn.
FOSSKRAFT
Suðurlandsbraut 32 Sími 38830
Skrifsfofumaður
óskasf nú þegar
SKIPAÚTGERÐ RÍKISINS
SKÓLAVÖRUSÝNING
Ákveðið hefur verið að félagið Kennslutækni
gangist fyrir skólavörusýningu í byrjun júní
n.k. á sama tíma og uppeldismálaþing verður
haldið. Þeir aðilar, sem áhuga hafa á að kynna
vöru sína þar, hafi samband við Hauk Helga-
son, skólastjóra Öldutúnsskóla, sími 50943 eða
Jón Frey Þórarinsson, yfirkennara Laugarnes
skóla, sími 32285.
AÐALFUNDUR
Alþýðuflokksfélag Garðahrepps heldur aðal-
fund í Alþýðuhúsinu Hafnarfirði í dag, mið'
vikudaginn 12. aPríl kl. 8,30 s.d.
Fundarefni:
1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2. Lagabreytingar.
3. Onnur mál.
STJÓRNIN.
12. apríl 1967
ALÞÝÐUBLAÐIÐ $