Alþýðublaðið - 02.08.1967, Side 8

,ÉG fæddist í Swiss Cottage í
London. Faðir minn, Iona Usti-
nov, var af rússneskum ættum
Hann lézt árið 1962. Móðir mín
er af frönskum og rússneskum ætt
um. Han-n var blaðamaður, ihún
var iistamaður. í dag býr hún í
litlu húsi í Gloueestersliire-þorpi,
og ég flækist um allan heim bæði
við kvikmyndaleik og leikritunum
mínum.
Það fyrsta, sem ég man eftir,
er þegar ég var að bera málara-
grindina og litla stólinn hennar
mömmu um London- Eitt sinn, er
ég var sjö eða átta ára, var ihún
að mála götumynd og ég sat við
hlið hennar, og var í rauðu skóla-
fötunum mínum. Þá kom faðir
minn af tilviljun fram hjá og varð
ofsareiður, er hann sá mig í skóla
fötunum sitjandi á götunni. Hann
neyddi mig til að taka af mér
rauðu húfuna og það gerði ég, en
ég vissi svo ekki fyrri en góð-
hjörtuð kona, er fram hjá gekk,
hafði lagt skilding í húfuna.
Móðir mín segir, að ég hafi
verið „gott“ barn, og ég held að
henni hafi fundizt það, af því að
ég var svo latur. Ég var stór,
þungur og þéttur 'á velli, enda
nennti ég ekki að hreyfa mig of
mikið. Ég var úkaflega hlýðið
barn, en það hefur áreiðanlega
verið af því að ég var einkabarn.
Mamma hafði sterkar móðurtil-
finningar en ekki í óhófi og hún
var eiginlega alltaf eins og systir
gagnvart mér. Hún hafði sinn sér-
staka hátt við að tala við börn og
hún sýndi að hún var eldri, en
það að vera eldri lét hún aldrei
skilja á sér að væri neitt betra
en að vera barn, aðeins öðru vísi.
Sumir segja, að of mikið sé
dekrað við einkabörn. Ég hey að
það sé ekki rétt. Ástæðan er sú,
að foreldrar ihafa meiri tíma til
að heiga barni sínu, ef það er
aðeins eitt- Og hvað mér viðkom,
hafði það þau áhrif á mig að
vera einkabarn , að ég þroskaðist
fyrr. Ég var oft einn og þá vandi
ég mig á að hugsa um ýmislegt.
Móðir mín er ákaflega þolin-
móð, en faðir minn átti litla þol-
inmæði til að bera. Ég man, að
mamma sagði oft við mig: — Þú
verður að hafa hljótt um þig nú,
því að pabbi þinn er byrjaður
á að skrifa bók.
Allan daginn urðum við að læð-
ast á tánum fram og aftur, svo
að ekki heyrðist hljóð í okkur.
Um miðnætti kom svo að því, að
pabbi hafði lokið við eina blað-
síðu eftir mikil heilabrot og út-
strikanir. Þá kom hann fram og
las dagsverkið. fyrir okkur — og
það var alit og sumt. Bækurnar
hans urðu aldrei nema ein blað-
síða.
Ég man aðeins einu sinni eftir
því að mamma hafi misst þolin-
mæð.ina, og það man ég vegna
þess, að það var svo óvenjulegt.
Við höfðum farið til Estonia til
að heimsækja föður hennar. —
Mamma var með mikla tannpínu
og hafði þjáðst af henni alla leið-
ina- i
Það var um þetta leyti — ég
hef verið þriggja eða fjögurra
ára — sem ég var bíll. Ég var
ekkert að látast vera bíll. Ég var
bíll. Ég startaði mér á morgnana,
ók allan daginn, bakkaði í rúm-
ið á kvöldin og drap á mér.
Allt í einu missti mamma þol-
inmæðina: — í guðanna bænum
hættu þessum hávaða, æpti hún.
Afi róaði hana og gaf henni 'á-
minningu: — Segðu aldrei svoria
við drenginn, sagði hann, ímynd-
unarafl hans er að þróast.
Éjöiskylda móður minnar var
svo iisthneigð, að gekk nær úr
hófi, og ef einhverjum í fjölskyld-
unni hefði doftið í hug að segja
eitthvað á þessa leið: — Ég vildi
gjarnan fara út í viðskiptalífið.
Þá hefðu allir fjölskyldumeðlim-
irnir gripið andan á lofti, og litið
á hann furðu lostnir. Og úr augna
ráðinu hefðirðu lesið: Hvers vegna
velurðu ekki eitthvað öruggt, t. d-
«ins og ljóðagerð?
Foreldrar mínir eru óaðskiljan-
leg í huga mínum, því að þau
voru ákaflega sérkennileg hjón og
listin einkenndi líf þeirra. —
Mamma gerði aldrei neitt sérstakt
til að draga að sér athygli. Hún
var t. d. aldrei í áberandi fötum.
Aftur á móti fannst henni ekkert
athugavert við það, þó að hún
héldi áfram að mála meðan pabbi
eldaði matinn og þvoði upp. Hon-
um fannst gaman að þessu og
hann þvoði mér alltaf um hárið.
Hann vildi nota venjulega sápu,
en ekki shampó og svo reykti
hann sígarettu á meðan hann
nuddaði á mér hársvörðinn. Það
var hræðilegt.
Pabbi var mjög vinsæll yfir-
leitt og skemmtilegur, en mikill
yfirborðsmaður- Mamma gat aftur
á móti hlegið og flissað að smá-
munum.
Ég man eftir einu atviki, þegar
ég var að aka mömmu frtá Suður-
Frakklandi rétt eftir stríð, og við
gistum um nótt í Limoges. Öll
hótelin voru yfirfull og það eina
'herbergi, sem við gátum fengið,
var með hjónarúmi. Við sváfum
svo í því, hvort i sínum enda. Um
morguninn kom roskin þjónustu-
stúlka með morgunverðinn til okk
ar. Hún leit hneyksluð á mig
eins og hún vildi segja: — Gaztu
nú ekki -fundið neina á þínum
aldri? Mamma gat varla haldið
niðri í sér hlátrinum.
Ég byrjaði strax á látbragðs-
leik, þegar ég var pínulítill og
pabbi var vanur að láta mig sýna
fyrir vini sína. Ég veit ekki, hvað-
an ég hef erft þessa gáfu, en ég
hlýt að hafa byrjað snemma, því
að til er mynd af mér með hatt
og göngustaf, en nöktum að öðru
leyti og á myndinni stendur —
„Prime Minister Bonar Law“. —
Ég var þá tveggja ára.
Pabbi hermdi oft eftir Viktoríu
drottningu og tókst vel upp. Hann
setti þá vasaklút á höfuðið og lék
drottninguna stórkostlega- —
Mömmu tókst sérlega vel upp, þeg
ar hún hermdi eftir listamannin-
um Augustus John.
Svo kom að því að ég átti að
fara í skóla, og vandinn var að
.velja hvað skóla ég ætti að
heiðra með nærveru minni. —
Mamma spurði mig þá, hvort ég
vildi heldur vera með stráhatt
eða pípuhatt. Og ég valdi pípu-
hatt og endaði í Westminster. Ég
var alltaf hæstur í ensku, frönsku
og sögu í mínum hekk, en lægstur
í öllu öðru.
Ég held, að mamma hafi ekki
bundið neinar sérstakar vonir við
mig og henni var alveg sama, þó
að einkunnirnar mínar væru ekki
þær hæstu. Ég held, að ástæðan
fyrir því, að foreldrar verða
fyrir ' vonbrigðum með börn
sín sé oft sú, að þeir hafi
ímyndað sér, að þau væru betri
en kemur í Ijós og því er það for-
eldrunum sjálfum að kenna. Eitt
af því sem fylgir því að vera einka
barn er að þau verða oft full
sjálfstrausts. Og vakna því oft við
vondan draum, þegar þau hafa
rokið í hjónabandið. Allt i einu
opnast ný fylgsni í huganum, sem
hafa verið lokuð í mörg ár. Ég
held, að hvorugt minna foreldra
hafi sagt mér almennilega frá
staðreyndum lífsins- Mér var
leyft að kvænast í fyrsta sinn án
þess að vita neitt og það held ég
að sé ekki rétt. Ég veit, að þau
Framhald á 15. síðu.
É HÚSl frú Ustinov er mik-
iff af listmunum og m. a.
þetta málverk af syni henn-
ar, sem hún málaði, þegar
Peter var 12 ára.
s 2. ágúst 1967
ALÞÝÐUBLAÐIÐ