Alþýðublaðið - 16.11.1967, Qupperneq 7

ÚR HEIMI VÍSINDANNA
irnir ræddu mikið um var
fæðuskorturinn í heiminum,
og óhreinkun lofts og vatns.
— Vísindamennirnir fengu
líka ámæli frá Elmer W. Eng-
ström þegar hann tók á móti
William Procter verðlaunun-
um fyrir vísindastörf.
ij/Það cr) sívaxafidi v|| nda-
mál í dag“, sagði Engström,
,,að samfélag okkar geti ráðið
við tækniþróunina sem vex
með æ hraðari skrefum og
krafti.“
„Það er nauðsynlegt fyrir
okkur sem hér erum í dag að
spyrja okkur sjálfa sem vís-
indamenn hvort við séum
Vlsindabylting
FJORÐA kvöld fundarins reif-
aði Waiter Orr Roherts málið
og sagði: „Við getum verið
vissir um, að byltingin á sviði
vísindanna er hafin“,
Þetta sagði þessi frægi vís-
indamaður, yfirmaður Alþjóð-
legrar miðstöðvar rannsókna
á sviði kjarnorkufræði, á 133.
ársfundi Ameriska félagsins
til eflingar vísindanna.
í vikunni milli jóla og ný-
árs voru vísindamenn hvaðan-
æva úr Bandaríkjunum ásamt
vísindamönnum 15 ianda sam-
ankomnir til'að ræða fræðiiðk
anir og rannsóknir liðins árs.
Á þessum ársfundum geta þeir
borið saman rannsóknir sínar
og leitað ráða hver hjá öðr-
um.
„Við höfum náð langt í
heimi vísindanna“, sagði Ro-
berts. „Við getum ekki horft
fram hjá þeiiTÍ staðreynd. Þot
ur fljúga kringum jörðina á ör
íáum Iklukkustundum. Gegn-
um útvarp eða sjónvarp berst
okkur vitneskja um ríkidæmi
og fátækt, um ákveðnar hug-
myndir og nýjungar stultu eft
ir að þær verða til. Vopn sem
geta útrýpit millj. manna
á einni mínútu eru nú raun-
veruleiki. Rödd mína, sem þið
nú heyrið, má taka upp á seg-
ulband og hlýða á eftir niarg
ar aldir.
Mér er kleift að nema lítið
stykki úr húð minni, varðveita
það fyrir utanaðkomandi á-
hrifum og iáta það lifa á-
fram og vaxa áfram í
tilraunaglasi. — Þannig
geta áliugasamir vísindamenn
í framtíðinni athugað í smá-
sjá frumur þær, er ég saman-
stend af, löngu eftir að ég er
dauður".
Það voru fáir eða enginn af
meðlimum félagsins sem mót-
mælti því að bylting á sviði
vísindanna væri hafin. Hins
vegar voru margir sem mót-
mæltu, að bylting á því sviðj
hefði í för með sér betri fram
tíð fyrir aila.
Það málefni sem efst var á
baugi á ráðstefnunni var:
„Hvernig fbúar jarðarinnar
hafa breytt plánetunni sem
þeir lifa á“.
Það atriði sem vísindamenn
reiðubúnir til að hindra að
gjörðir okkar taki af okkur öll
völd“.
„Þetta er ekki lengur fræði
leg spurning", hélt Engström
áfram. ,,Það er augljóst að
iþétta málefni er ekki eins ein-
falt Og við höfum hingað til á
litið. Ljótt dæmi eru þau á-
hrif sem kjarnorkusprenging
hafði á Allen-beltín, umturn-
un sem haldast mun í mörg ár.
Stöðugt aukin notkun vélknú-
inna ökutækja, þotna og ann-
arra véla sem framleiða kol-
sýru hafa skapað vandamál.
Úrgangsefni vegna iðnaðarins
streyma óhindrað út í andrúms
loftið og stöðugt aukin notk-
un skordýraeiturs og annarra
kemiskra efna sem í nafni vís
indanna hafa óhreinkað drykkj
arvatn og eyðilagt líf í vatn-
inu.“ Afleiðing þessa getur
orðið örlagarík sagði Eng-
ström. „Innleiðsla allrar þess-
arar tækni án umhugsunar um
öll þau áhrif í öllum möguleg
um myndum getur leitt til
þess að við byggjum upp „tíma
sprengju" sem dag einn gjör-
eyðir öllu samfélagi okkar —
þetta er svo vel á veg komið
að það getur orðið eftir mán
uð, ár eða á næsta manns-
aldri.
Talið er að í náinni framtíð' geti menn fengið eins konar sjónvarpssamband við hinar fullkomnustu töivur sem geyma upplýsingar um hvað'eina. Þannig að' ef kaup-
sýslumaður, rithöfundur eða hver annar sem vill þarfn ast upplýsinga um ýmislega liluti getur hann fengið þær á þennan hátt: (Myndin til vinstri). Þá er talið að sjón-
varpssímar séu ekki langt undan. Þá getur maður setið og spjallað við mynd viðmælanda síns á sjónvarpssíma skerminum. (Myndin til hægri).
mmm^mmmmmmmmmwmmmm*
Þessi mynd er að plógi sem notaður er til þess að gfafa
skurð niður á hafsbotninn, en eins og vitað er, er víða lcð'ja
og tilltölulega gott að grafa á hafsbotni. Fyrir nokkru var
slíkt verkfæri notað til að grafa fyrir símastreng úti fyrir
strönd Norður-Ameríku, en verkfærið er aðallega til þess
notað', og var þá gerð merkileg uppgötkvun: Gömul strand-
lína fannst um 60 km. undan ströndinni.
Skortur á framsýni getur
leitt það af ésr að við verð-
um að finna upp mót-tækni
sem getur virkað á móti og
máð út afleiðingar þeirrar
tækniþróunar sem nú á sér
stað.“
Gallinn liggur í því að við
vitum of mikið og það leiðir til
þess að sérhæfing verður
meiri með hverjum deginum
sem líður.
„Það hefur m.a. komið fyrir
að efnafræðingur í góðri trú
ur verið vel nothæft á einu
sviði, en valdið skaða á öðru
án vitundar efnafræðingsins.
Hvaða svar er við þessu?
Hér verður samvinnan að
koma til skjalanna, segir Eng-
ström. „Ég álít að visinda-
mennirnir og verkfræðingar
eigi að athuga möguleikana á
fundi allra forystumanna á
sviði óiíkra athugana til að
Framhald á 10. síðu.
16. nóvember 1967 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ J