Alþýðublaðið - 26.05.1968, Blaðsíða 13

Alþýðublaðið - 26.05.1968, Blaðsíða 13
Sjómannadagurinn 1968 GULA SKEKTAN Framhald af bls. 9. Voru það flest ungir menn og var oft glatt á hjalla á kvöld in og í landlegum, sem voru sjaldan. Minnir mig, að Jón heitinn Benediktsson fiskimatsmaður á Bíldudal ætti þarna tvo báta. Var hann þarna framan af út frá og gaf hann okkur margar leiðbeiningar og tilsagnar um tilhögun við róðra þarna o. fl. Var hann eins og faðir okkar, sem allt vildi fyrir okkur gera, svo að við hefðum sem mest upp úr veru okkar. Afli okkar varð sæmilegur og mig minnir, að við værum methæstir með afla af þeim átta bátum, sem þarna voru. Oft var veður fagurt. Man ég eftir einum heiðríkum morgni, þegar við fórum á sjó um fjög urleytið. Sigldum við fram á miðin og tjölduðum þeim seglum sem til voru. Kvað þá' Gísli Jónasson þessa stöku: „Trúlega í topp má sjá, tyllt upp hverri dulu, skal nú verða skriður á, skektunni þeirri gulu.“ Einu sinni man ég eftir því, er við vöknuðum til sjóferðar að ég leit eftir veðri. Var þung búið loft og lognhægur, en þung alda inn fjörðinn og Ioft vog slæm. Sagðist einn háset- inn vera veikur, enda ekkert happ að sækja á sjóinn í dag. Þóttj mér leitt að sitja í landi, þar sem ekki mátti færri vera en fjórir ó' bátnum. Reyndi ég að tala um fyrir honum, að hann skyldi hressa sig upp á góðu kaffi. Fóru svo leikar, að hann fór með okkur, en tregur mjög og með falsverðri ólund. Rérum við nú til lóðanna og byrjuðum við að draga. Veður var hið sama, nema bakkinn þykknaði til hafsins og þokan mjakaðist niður eftir hlíðun- um. M. o. ö. veðurútlitið í- skyggilegt, enda líka stutt í land að fara. Afli var ágætur og vorum við Iangt komnir að draga línu þá, er við áttum innar í firðinum. Segir þá dráttarmaðurinn, sá hinn sami, sem veikur var um morguninn, að nú þyngist lóð in nokkuð. Var það einstætt, þar sem þarna er sand- eða leirbotn, og ekki til festa. En vanir dráttarinenn finna alltaf þegar þeir draga annað en lif andi fiskinn. Þarna er nokkuð djúpt vatn og fók nokkurn tíma þar til óhugnalegur feng ur kom í sjólokin. Hékk þar á einum lóðaröngli að því er virt ist eins og leirköggull, og var öngullinn kræktur í axlabönd á olíubuxum, eins og sjómenn voru vanir að nota á skútum á Vestfjörðum. Um leið og þetta kom upp úr sjónum skolaðist leirinn nokkuð af, og sá'st þá í ber mannsbein. Var hér um að ræða höfuðlausf lík eða hluta af líki. En nú slitnaði öngul- taumurinn og sökk þessi ó- hugnanlegi dráttur í djúpið, án þess að við fengjum að gert. í sama mund sleppti dráttar- maðurinn lóðinni frá sér, en á svo að segja sama augnabliki brast á rokveður af útnorðri, og var nú snúið til lands með á- gætan afla á tasplega hálfa línu. Enda þótt leiðin væri stutt og innfjarðar, mátti ekki tæpara standa að við kæmumst lifandi til lands. Ekki kenndi liásetinn sér neins meins, þegar í land var komið, og trúðum við því, að hann hefði vitað fyrirfram bæði um það, sem upp kom á lóð- inni„ og svo áhlaupaveðrið þennan umrædda dag. Ég sagði fyrmefndutn Jóni Benediktssyni fiskimatsmanni frá þessu atviki um kvöldið, og þótti honum svo mjög miður, að við hefðum ekki getað inn- byrt það, sem upp kam á lóð inni. Sagði hann mér, að fyrir nokkrum árum hefði seglskúta verið að „krusa“ inn Arnar- fjörð og hefði hún farist utar- lega í firðinum og taldi hann að líkið hefði verið af ein- hverjum er þar fórst. Alltaf þurfti að afla kúfiskj ar til beitu. Fórum við ýmist til Hrafnseyrar eða öfluðum hans undir hlíðinni fyrir utan Bíldu- dal. Var það mjög erfitt verk að afla beitunnar. Varð fyrst að róa tveggja til þriggja tíma róður á beitustað, og voru tveir menn settir í land, en tveir voru eftir í bátnum. Var gang- spili komið fyrir i landi, en langur vír var fluttur út frá landi með plóg í endanum. Var plógnum sökkt og tennurnar látnar snúa niður. Aftur úr plógkjaftinum var þéttriðið net, poki. Tóku svo mennirnir í landi að snúa gangspilinu. Var ás upp og niður festur í sterka grind, með hæfilegri vindu gegnum áshausinn. Gengu þeir svo í sífellu í kring um spilið og hífðu þannig plóg inn nær landi, sem stritaði fast á móti í kafi í sandi. Þegar bú ið var að draga plóginn hæfi- lega langt, hífðu þeir, sem í bátnum voru hann upp, inn- byrtu hann og helltu úr pokan um. Var afli stundum ærið mis jafn, frá 5 kg. upp í 10-15 kg. í drætti. Þegar komið var nóg í bátinn af beitu, var haldið út í Hlaðsbót. Pokunum var hent í sjóinn um fjöruborð og geymdir eins og fyrr segir. Áður en hægt væri að beita kúfiski, varð að taka fiskinn úr skelinni og voru sumir Vest firðingar sérlega leiknir í því verki, því kúfiskur hefur til skamms tíma verið vor og sum arbeita þeirra, er áður stund- uðu sjó á árábátum, en nú trillubátum, á Vestfjörðum. Eru víða á Vestfjörðum mikil uppgrip af kúfiski. Við fórum stundum til Hrafnseyrar að afla beitu. Þá bjó þar Böðvar Bjarnason prest ur og kona hans, Margrét Jóns dóttir. Fengum við alltaf rausn arlegar veitingar hjá þeim hjónum. Sendu hjónin okkur stundum gott kaffi og kökur niður í fjöruna, þar sem við vorum hálfuppgefnir við kú- fisktekjuna. Aldrei mátti bjóða borgun fyrir góðgerðir. Enda samrýmist það ekki ósvikinni íslenzkri gestrisni eins og höfð var í heiðri hjá prest- hjónunum. Svipaða sögu er að segja, þegar við heimsóttum bóndann á Álftamýri, sem er næsti bær fyrir utan Hlaðsbótina. Þar bjó þá Gísli Ásgeirsson, velþekkt- ur dugnaðarbóndi og skip- stjóri. Stóð ekki á góðum beina þegar við strákarnir vorum að skjótast út eftir í landlegum. Þá var enn á lífi faðir Gísla, Ás geir Jónsson, en hann var þá fjörgamall maður. Eitt sinn, þegar ég kom að Álftamýri seinnihluta dags í glaða sól- skini sat Ásgeir utanvert við húsið og horfði fram á sjóinn. Hafði hann ,,kíkir“ hjá' sér og var að „kíkja“ eftir bát, sem var að lenda í Álftamýrarfjör- unni. En þegar hann var að horfa eftir bát á firðinum.lagði hann „kíkinn" frá sér og sá þá betur fjær með berum augum. Sagði Gísli sonur hans mér, að fyrir nokkru hefði hann séð, þegar þorskurinn var innbyrt ur af línunnni fram á firðinum. Hafði Gísli frábæra sjón. For faðir hans, séra Jón Ásgeirs- son á Söndum í Dýrafirði, var frægur fyrir fjarsýni, og heyrði ég vestra hinar ótrúleg- ustu sögur og efast ég ekki um sannleiksgildi þeirra. Eitt sinn e r við vorum orðn ir beitulausir, lögðum við af stað inn til Hrafnseyrar til beituöflunar. Þegar við vorum á leið inneftir, hvessti af norðri og þegar við komum innundir Auðkúlu, sem er rétt fyrir utan Hrafnseyri, var séð, að ekkert veður var til athafna. Lentum við því undir Auðkúlubökkum, settum bátinn upp á þurrt land hvolfdum honum og tjölduðum seglum í kring til að fá skjól því bæði var kominn stormur og regn. Reynt var að sofna en bæði var kalt og mikil ærsl í okkur. Hófum við þegar söng og fylgdi með talsverður háv- aði.. Sofnuðum við svo loks út frá' söngnum. KI. 6 næsta morg un var veður betra, settum við bátinn á sjó og fórum til beitu öflunar. Um daginn færði prestur okkur góðgerðir að vanda. Sagði hann okkur, að komið hefði einhver frá þurra búðarkotunum, sem eru milli Auðkúlu og Hrafnseyrar, og sagt presti, að óskiljanlegur draugagangur hefði verið þar ytra um nóttina, bæði gól og há vaðj. Hygg ég, að sú gáta sé þeim óráðin ennþá, hver hafi valdið draugaganginum, en presti sögðum við sannleikann, hverjum hann brosti að. Við hættum róðrum í Hlaðs bót snemma í september og höfðum sæmilegar tekjur á þeirra tíðar vísu. En það, sem ég taldi þó meira um vert, var, að þetta sumar var okkur sælu draumur, og eru það þeir mán uðir ævi minnar, sem ég á beztar endurminningar frá. En því miður fór afli þarna mírink andi næstu árin vegna mikillar útgerðar við fjörðinn, og nú er Hlaðsbót úr sögunni sem úteprfi arstaður. Ég man ennbá' slétta landið fyrir utan „Bótina", þar sem margir ungir sjómenn stunduðu alls konar saklausa leiki á kvöldin í góðu veðri, þegar búið var að gera að afla og búast undir næsta dag. Það voru sannar ánægjustundir. ■ Næstu sumur, 1918 og 1919, réri ég gulu skektunni frá Fjallaskaga og var afli sérleea góður 1919. Veturinn eflir seldi ég fleytuna. Réri eigandi hennar eitt eða fleiri sumur, én í ofviðrí fauk hún úr skorð- um á sjó út og sást ekki urm'di af henni framar. Þetta var hin mesta happafleyta meðnn var í okkar eigu og raunar hins nýja eiganda líka, þar til Kári kom henni fyrir kattar- nef. HAB Happdrætfi Alþýðublaðsins HAB NÝTT K.A.B. A ÁRINU 1968. FYRIRKOMULAG SAMA OG A SÍÐASTA ÁR. DREGIÐ TVISVAR A ÁRINU. 24. JÚNÍ og 23. DESEMBR. VINNINGAR 24. JÚNÍ: 1. Flugferð fyrir tvo Reykjavík - Mallorca - Reykjavík. DvaliS á Mallorca í 2 vikur kr- 19.600,00 2. Ferð fyrir tvo með skipi til meginlands Evrópu. Kr. 17.000,00 VINNINGAR 23. desember: 1. Bifreið Ford Cortina Kr. 195.800,00 2. Bifreið Hillmann imp Kr. 155.000,00 3. Bifreið Volkswagen Kr. 160.500,00 13

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.