Alþýðublaðið - 12.07.1968, Qupperneq 8

Kirkjubæjarklaustri,
laugardagskvöld, 6/7.
það er bezta veður, kvöldsól,
en móða í lofti. Kannski
er að þykkna upp svo ekki er
víst að sunnudagsveðrið reyn-
ist jafngott. En í kvöld þarf
enginn að kvarta: daufur hvísl
kenndur niður ofan frá Systra-
fossi, lágvær fuglasöngur ut-
■an úr móum, kyrrð.
Hér er fagurt bæjarstæði,
snarbrött ktettahlíð vafin
ræktuðum skógi fyrir ofan, en
Skaftá framundan.
En það er skammt í miklar
auðnir: handan árinnar sér í
blásið og brunnið land, og hér
hurfu forðurn breiðar byggð-
ir fyrir ágang vatns og elda.
Kirkjubæjarklaustur er lands
þekkt höfuðból og sögustaður.
En nú er ekki annað sýnna en
það muni verða einn þeirra
staða sem mikla þýðingu hafa
í því l'andnámi ssm nú er að
byrja með nýjum lifsháttum
og algerlega nýrri hugsun um
nytjar lands og byggð.
Um aldaraðir voru íslenzkar
sveitir ekkert annað en dreifð
býli, afskekkt mörg og erfið.
En framtíðin virðist muni
verða önnur. Útkjálkar og af-

eri
an.
Sí
ur r.
end
ur (
byg
stað
sem
Rey
klet
til :
H
en i
nun
rús1
nok
gari
ið é
ar 1
ið
mik
svei
E:
her:
ar (
Á
inn
vati
syst
eng
hve:
kas1
í Vc
Þ
vesl
er
nafi
hæt
fórr
á
dalir fara í eyði, en í byggi-
legustu sveitunum verða svo-
kallaðir byggðakjarnar til,
.sveitaþorp þar sem svipuð skil
yrði má veita til menningar-
lífs og í kauptúnum og kaup-
stöðum við sjó, og líkur benda
til að fleiri og fleiri bændur
muni er fram líða stundir setj
ast að í slíkum þorpum jafn-
vel þótt jarðir þeirra séu þar
ekki hjá. Fjarlægðir ery að
hætta að skipta máli. Víða um
land eru nú að rísa þorp, ann-
ars staðar bólar á þorpsmynd-
un, og forráðamenn sveitarfé
laga hlúa hér að.
Kirkjubæjarklaustur er ein-
mitt eitt þeirra staða þar sem
myndun þorps er í byrjun. Hér
eiga nú heima um eða yfir 40
manns allt árið, en að sumr-
inu er hér miklu fleira fólk.
Hér er prestsetúr, læknisbú-
staður, hótel sem er rekið allt
árið; hér hefur Kaupfélag
Skaftfellinga verzlun og Slát-
;urfélag Suðurlands rekur slát-
urhús og frystihús. Einnig er
hér félagsheimilið Kirkjuhvoll
og austur við Skaftárbrú er
bílaverkstæði. Síðast en ekki
sízt er verið að reisa skóla sem
bæði á að vera barna- og ung-
língaskóii fyrir allar sveitir
mjlli Mýrdalssands og Skeið-
arársands, heimavist fyrir þau
börn sem lengst eru að, en hin
eiga að ganga eða fara í bíl-
um.
Það er því sýnilegt að Kirkju
bæjarklaustur er að verða mið
stöð þessara sveita.
En þar að auki er það að
verða vinsæll ferðamannastað
ur. Hér þykir skýlt að tjalda
undir hlíðinni upp við skóg-
inn, og ekki vantar rómantík-
ina í grennd við Systrafoss.
Valdimar Lárusson, einn
Klaustursbræðra sem þekktir
eru um land allt, er leiðsögu-
maður minn um staðinn. Þeir
Klaustursbræðui' leggja gjörva
hönd á 'margt, grófu upp járn
úr strönduðu skipi á Dynskóga
fjöru hér um árið, og nú ætla
þeir að nema gull og klukku-
kopar úr öðru skipi sem graf
izt hefur í sandinn austur und
ir Ingólfshöfða fyrir eitthvað
þrjú hundruð árum.
Valdimar gerþekkir alla
hluti hér. Hann er hér alinn
upp þótt um þrettán ára skeið
væri hann loftskeytamaður úti
á sjó, á Óðni gamla, Esju og
fleiri skipum. En nú er hann
stoðvarstjóri og veðurathugun
armaður heima á föðurleifð
sinni þar sem algerlega nýr
tími er smátt og smátt að
ganga í garð. Og hann leiðir
mig ekki einasta í allan sann-
leika um hvað er að gerast
á Klaustri í dag, hann kann
líka frá mörgu að segja úr-for-
tíðinni.
Ef treysta má gömlum sögn
um er þetta elzti kirkjustað-
ur landsins. Valdimar bendir
raunar á að gömlum sögnum
sé sjaldan að treysta, en það
getur líka verið gaman að leika
sér með það sém enginn veit
með vissu. Papar kváðu nefni-
lega hafa setzt hér að löngu
áður en norrænir menn námu
land. Þeir áttu að hafa reist
hér kirkju og haft á staðnum
mikla helgi, og meira að segja
var talið að svokallað „Kjrkju
gólf“, sem er einkennileg
stuðlabergsklöpp hér austur í
túninu og sér í enda stuðlanna
eins og hellum væri nákvæm
lega saman raðað, hefði verið
gert af Pöpum og væri gólfið
í kirkju þeirra. En hvað sem
Papar gerðu eða gerðu ekki á
Klaustri þá er Kirkjugólfið
náttúrunnar smíð og sízt lak-
ara fyrir það, því varla ætti
manni að þykja minna til um
þáð sem guð sjálfur hefur gert
heldur það sem þjónar hans
g 12. júlí 1968 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ