Alþýðublaðið - 17.10.1968, Blaðsíða 14

: 14 ALÞÝÐUBLAÐIÐ 17- október 1968
Rafveitumál
Framhald af 7. síðu.
magnsveitur ríkjsins væru nú,
að kaupa margar bæjarrafveit
ur og færa rekstur rafveitn-
anna mikið í form rikisrekstr
ar. Taldi hann þetta ekki vera
spor í rétta átt. Hollara væri,
að bæjar- og sveitarfélögum
svo og orkufélögum væri leyft
að sinna þessum málum. Mjklar
umræður urðu um tillögu Val-
garðs, og fékk hún almennan
stuðning fundarmanna, enda
var hún samþykkt með 10 at-
kvæðum, en 2 atkvæði voru
greidd gegn henni.
Rafveita Bíldudals „gleypt
með húð og hári-“
Á aðalfundi Sambands ís-
lenzkra rafveitna árið eftjr
var lesin upp ritgerð frá Val-
garð Thoroddsen um stjórn á
almenningsrafveitum, en hann
hafði sjálfur ekki getað setið
fundinn. í ritgerð þessari rakti
Valgarð þróun raforkumál-
anna og það hvernig framtak
bæjar- og sveitarfélaga var
drepið niður með setningu
raforkulaganna 1946.
Valgarð segir í ritgerðinni:
„Þegar lög þessi gengu í gildi,
hafði Samband íslenzkra raf-
veitna starfað í 3 ár. Lagaupp
kastið kom ekki til umræðu
né umsagnar í Sambandinu.
Það er ekki fyrr en á árinu
1957, að málefni þessu er
hreyft á þeim vettvangi. Það
verður þá fyrst, þegar ríkið
gleypir 6 bæjarrafveitur með
húð og hári á e'nu ári, og með
limum þessa sambands fækk
ar að sama skapi um 6‘‘. Ein
af þessum rafveitum sem Val
garð Thoroddsen núverandi
rafmagnsveitustjóri ríkisins
tald: hafa verið gleyptar með
húð og hári, eins og hann orð
aði það, var einmitt Rafveita
Bíldudals. í ritgerðinnj segir
ennfremur: „E nkaréttur ríkis
ins og sú þrautsefgja, sem við
höfð er til þess að hfndra fram
tak annarra aðila í rafvæð-
ingu landsins hafði valdið og
mun síðar æ me'r valda stöðn
un í þessum málum.“ Sem
dæmi máli sínu til stuðnings
rakti hann síðan hvernig Raf-
orkumálastjórnin hafði sett
fótinn fyrir byggingu jarðgufu
rafstöðvar í Krýsuvík. Þá
sagði hann síðar í ritgerð
sinni: ,,Ég minn'stþess að hafa
heyrt þá röksemd fyrjr setn-
ingu einkaréttarákvæðisins í
lögin 1946, að með því myndf
skapast grundvöllur fyrir hag
kvæmari og stærri vjrkjunum
en áður var. Reynsla undan-
farinna ára hefur þó orðið
þveröfug. Þegar ríkið hefur
eitt ráðizt í virkjanir, hefur
þar eingöngu verið um smá-
virkjanir að ræða.“
Þetta virðist koma mjög vel
heim við umrædda gre n Raf
magsveitna ríkisjns, þar sem
segir: „Athugandi er að þessi
halli stafar svo tll állur frá
kostnaðarsömum rafstöðvum
og aðalorkuflutningslínum í
fjórðungnum, en ekki frá drejf
ingu í kauptúnum og þorpum.“
Orsök og aðdragandi að stofn
un FRS.
Með því að draga fram fram
langreindar umræður frá fund
um SIR 1957 og 1958 um bar-
áttu rafveitustjóra sveitarfé-
laga geng yf rgangi ríkisraf-
vejtna í skjóli einokunarað-
stöðu þeirra, hefur verið dreg
in fram megin ástæðan fyrir
nauðsyn aukinnar samstöðu
rafveitustjóra sveitarfélaga,
sem ýtt': mjög undir stofnun
félags þeirra, FRS. Áður en
kom t;l stofnunar félagsins
liéldu rafveitustjórarnir nokk-
ra fundi. Fyrsti fundurinn var
haldinn að Varmalandi í Borg
arfirðl 29. og 30. ágúst 1964
og fluttu fundarmenn þess
fundar, sem voru 12 að tölu,
eftirfarandi tillögu, á 22. aðal
fundi Sambands íslenzkra raf-
veitna sem haldinn var strax
á eftir.
„Aðalfundur Sambands ís-
lenzkra rafvejtna, haldinn að
Bjfröst í Borgarfjrði dagana
31. ágúst tjl 2, september á-
lyktar eftirfarandi: „Raforku-
lögin frá 1946 verði tekin til al
gerrar endurskoðunar og eigi
Samband íslenzkra rafvejtna
þar fulltrúa. Við endurskoðun
laganna verðj mörkuð ný
stefna í rafvæðingarmálum
landsins er miði m. a. að því,
að framtak einstakra bæjar-
og sveitarfélaga fái notið sín
betur en nú er. Jafnframt
þessu verði samstarf raforku-
málastjóra við rafveitur bæj-
ar- og sveitarfélaga auk,;ð.
Fundurinn felur stjórn sam-
bandsins að koma ályktun
þessari á framfæri við hlutað-
elgandi aðila hið fyrsta.“
M;klar umræður urðu um til
lögu þessa, sem síðan var sam
þykkt samhljóða.
Segja má að síðar; hluti þess
arar tillögu sanni þann skort,
sem ávallt hefur verið hjá
ríkisrafveitunum á samvinnu
við sveitarfélögin, og skyldi
því engan undra þótt upp úr
hafi nú soðið á Vestfjörðum.
Sfraumhvörf í þróun raforku
mála með nýjum orkulögum.
Núverandj rafmasnsveitu-
stjóri ríkisins sagði 1958 að
ríkið hafi á einu ári, þ. e. 1957
gleypt 6 bæjarrafveitur með
húð og hári. Nú segir í um-
ræddri grejn Rafmagnsveitna
ríkisins: „Hinar mörgu, smáu,
sjálfstæðu og einangruðu bæj-
arrafvejtur hafa runnið sitt
skeið með vaxandi þróun raf-
orkumálanna". Vissulega hafa
þær runnið sjtt skeið í bili í
skjóli einokunaraðstöðu ríkis-
rafveitnanna. En sú hreyfing,
sem komin er af stað á Vest-
fjörðum sýnir, að nú eru að
verða straumhvörf í þróun
raforkumála með tilkomu
hinna nýju orkulaga, sem
gengu £ gildi á s. 1. ári.
í niðurlagj grejnar Rafmagns
ve'tna ríkisins segir: „Hvar
vetna í löndum Evrópu hefur
verið unnið markvisst að því
að sameina hinar smáu rafveit
ur í stórar heddir eða í eina
rafveitu fyrir hvert land og
þetta gerð'st vissulega ekki að
ófyr;rsynju“. Það er leitt til
þess að vita, að Rafmagsveitur
ríkisins skuli skrifa þannig
gegn betri v'tund, en þeim
verður eigj ætlað að vita ekki
betur. íslendingum hefur yfir
leitt verið það eðlilegt að móta
þróun sinna mála að fyrir-
mynd Norðurlanda. Sá sam
runi, sem orðið hefur á raf
veitum á Norðurlöndum hef-
ur svo 11 eingöngu stafað að
samruna sveitarfélaga, en þó
einnig eitthvað vegna þess ap
aðliggjandi sveitarfélög hafa
sameinazt um rafveiturekstur.
Hins vegar munu ekki vera
þess dæm;, að sameining hafi
stafað að yfirtökum ríkisraf
ve'tna, eins og átti sér stað
hér á landi. Að lokum má svo
geta þess að sænsku ríkisraf
veiturnar hafa óskað eftir
því að fyr'rtækinu verðj breytt
í hlutafélag, þar sem það tel
ur núverandi rekstursfyrir
komulag koma í veg fyrir eðli
lega þróun og samkeppn'sað
stöðu.
Stjórn Félags rafveitustjóra
sveitarfélaga.
Smáa tif/lýsinf/ai'
Bifreiðastjórar
Gerum viS allar tegundir
bifreiða — Sérgrein hemla.
viðgerðir, hemlavaralilutir.
HEMLASTILLING H.F.
Súðavogi 14 — Sími 30135.
Ökukennsla
Lærið að aka bíl þar sem
bflaúrvalið cr mest.
Volkswagen eða Taunus, 13 m.
Þér getið valið hvort þér viljið
karl eða kyen.ökukennara.
Útvega öll gögn varðandi
bílpróf.
GEIR P. ÞORMAR, ökukennari.
Símar 19896, 21772, 84182 og
19015. Skilaboð um Gufunes.
radíó. Sími 22384.
Ökukennsla
Létt, lipur 6 manna bifreið.
Vauxhall Velox.
GUÐJÓN JÓNSSON.
Sími 3 68 59.
Ökukennsla —
æfingatímar —
Volkswagcnbifreið. Timar
eftir samkomulagi.
JÓN SÆVALDSSON.
Simi 37896.
Kenni akstur
og meðferð bifreiða.
Ný kennslubifreið, Taunus M.
Upplýsingar í síma 32954.
Ökukennsla
HÖRÐUR RAGNARSSON.
Sími 35481 og 17601.
XI •
Enskir rafgeymar
Úrvals tegund, L. B. London
Battery fyrirliggjandi. Gott
verð.
LÁRUS INGIMARSSON,
heildverzlun Vitastíg 8A.
Sími 16205.
Loftpressur til leigu
f öll minni og stærri verk.
Vanir menn.
JACOB JACOBSSON.
Sími 17604.
Innrömmun
HJALLAVEGI 1.
Opið frá kl. 1—6 nema laugar.
daga. — Fljót afgreiðsla.
Húsgagnaviðgerðir
Viðgerðir á alls ltonar gömlum
húsgögnum, hæsuð, póleruð og
máluð. Vönduð vinna.
Húsgagnaviðgerðir
KNUD SALLING
Höfðavík við Sætún.
Sími 23912. (Var áður Laufás.
vegi 19 og Guðrúnargötu 4).
Ný trésmíðal>jónusta
Trcsmíðaþjónusta til reiðu, fyr
ir verzlanir, fyrirtæki og ein,
staklinga. — Veitir fullkomna
viðgerðar. og viðhaldsþjónustu
ásamt breytingum og nýsmiði.
— Simi 41055, eftir kl. 7 s.d.
Húsbyggjendur
Við gerum tilboð í eldhús.
innréttingar, fataskápa og
sólbckki og fleira. Smiðum
í ný og eldri hús. Veitum
greiðslufrest. Sími 32074.
Valviður — Sólbekkir
Afgreðislutími 3 dagar. Fast
verð á lengdarmetra.
VALVIÐUR, smíðastofa
Dugguvogi 5, sími 30260. —
VERZLUN Suðurlandsbraut 12,
sími 82218.
H N O T A N
SELUR:
SVEFNBEKKI
VANDAÐA — ÓDÝRA.
H N O T A N
Þórsgötu 1. — Sími 20 8 20.
INNANHÚSSMÍÐI
Gerum til í eldhúsinnrétt.
ingar, svefnherbergisskápa,
sólbekki, veggklæðningar, úti-
hurðir, bílskúrshurðir og
gluggasmíði. Stuttur afgreiðsiu
frestur. Góðir greiðsluskil
málar.
TlðlBURIÐJAN. Sími 36710.
Húsviðgerðir s.f.
Húsráðendur — Byggingamenn.
Við önnumst alls konar viðgerð.
ir húsa, járnklæðningar, gler.
ísetningu, sprunguviðgerðir alls
konar. Ryðbætingar, þakmálu
ingu o.m.fl.
Símar: 11896, 81271 og 21753.
Jarðýtur — Traktors-
gröfur
Höfum til leigu litlar og stórar
jarðýtur, traktorsgröfur, bíl
krana og flutningatæki til allra
framkvæmda, innan sem utan
borgarinnar. —
JARÐVINNSLAN S.f.
Síðumúla 15. — Símar: 32480
og 31080.
Óska eftir
að taka á leigu 3ja hcrb. íbúð
í Árbæjarhverfi strax upplýsing
ar í síma 14900 í dag.
V élhreingerning
Glófteppa. og húsgagnahreins.
un. Vanir og vandvirkir menn.
Ódýr og örugg þjónusta. —
ÞVEGILLINN,
sími 34052 og 42181.
Pípulagnir
Skipti hitakerfum. Nýlagnir,
viðgerðir, breytingar á vatns.
[íeiðslum og hitakerfum. —
Hitaveitutengingar. Sími 17041.
HILMAR J. H. LÚTHERSSON
pípulagningameistari.
Skólphreinsun
Viðgerðir
Losum stíflur úr niðurfallsrör.
um og vöskum, með Iofti og
vatnsskotum úrskolun á klóak-
rörum.
Niðursctning á brunnum o.fl.
Sótthreinsum að verki loknu
með Jyktarlausu efni.
Vanir menn. — Sími 83946.
WESTINGHOUSE
KITCHEN AID
FRIGIDARIRE--------
WASCOMAT
viðgerðaumboð. Við önnumst
viðgerðir á öllum heimilis.
tækjum.
Rafvélaverkstæði
AXELS SÖLVASONAR,
Ármúla 4. Sími 83865.
VELJUM ÍSLENZKT-|1f,'|\
ÍSLENZKAN IÐNAÐ^*^/
Heimilistækja-
viðgerðir
Þvottavélar, hrærivélar og
önnur heimilistæki.
Sækjum, sendum.
Rafvélaverkstæði
H. B. ÓLASON,
Hringbraut 99. Sími 30470.
Heimilistæk j aþ j ón-
ústan
Sæviðarsundi 86. Sími 30593. —
Tökum að okkur viðgerðir á
hvers konar heimilistækjum. —
Sími 30593.
Keflavík!
Suðurnes!
Ný sending terylene-efna
í huxur og pils, meðal annars
dökk.hlátt og svart.
aTÍLÆÐAVERZLUN b. j.
Sími 2242.
Smáauglýsing ? sím-
inn er 14906.