Alþýðublaðið - 17.12.1968, Blaðsíða 6

6 ALÞÝÐUBLAÐIÐ 17. desember 1968
J> ..... ’ .....................
„Leikir í f jörunni“, ný skáld
saga eftir Jón Óskar Ijóðræn
saga, stílhrein og sönn um
mannlíf smáþorpsins, sem
býr yfir frumstaeðum ógnum:
Hatri, losta, afbrýðissemi og
ofbeldi.
Fljótt fljótt sagði fuglinn“,
nú skáldsaga eftir Thor Vil-
hjálmsson. Thor er sá höf-
undur íslenzkur, sem víðast
leitar fanga. 'Bækur hans hafa
jafnan veríð gluggi til um-
heimsins. Hin nýja saga hans
ber vitni allþjóðlegrí bók-
menntaþekkingu, frábæru
myn.dekini, sjónfyndni og nú-
tímalegri íþróttamennsku. Og
lif sögunnar er óaðskiljanlegt
ritsnilld höfundar. ,
Ekki bók heldur
bókmenntir —■
ísleuzk r darbók —
Helgafellsgók
Ný La .nessbok er ekkj aðeins
stórviðburður í bókmenntum,
heldur í öllu menningarlífi
voru. .Kristnihald undir
jökli“ er viðurkennd bezta
skáldsaga höfundar, skemmti-
leg, andrík, töfrandi.
Upplag bókarinnar er á
þrotum og mun ekkj endast
tH jóla.
,INNLÖND“, ný ljóðabók
eftir Hannes Pétursson. Það er
langt síðan að komið hefur
út jafnheilsteypt ljóðabók hér-
lendis bók jafnhljóðlátlega
sterk í ti'lfinningu, jafntrú
í hollustu sinni við persónu-
lega reynslu og eiginlegt hug
myndalíf.
Fullveldi'vbækumar fjórar koma í dag í bókaverzlanir.
Hannes Hafsteln. , Ljóð og laust mál“, öll verk skáldsins
í bundnu og óbundnu máli margt áður óbirt, fraimúr-
skarandi ir.in-gf.ngur um skáldið og stjómmálaskörunginn
eff ir Tómas Guðmundsson.
Gretífesaga með nútímastafseitiningu og 70 heilsíðuteikning
um. Grettissaga hefur alla tíð verið vinsælust ísl. fom-
eagna, og Grettir hjartfólgnasti skógarmaður og hetja
þjóðariimnr. Það er Helgafell, sem ruddi brauttna, gegn
diarðri and=pymu, um útgáfu ísl. fomriitia með nútímastaf-
setn.iin'gu. Útgáfu-n-a annaðist Halldór Laxness, mesti mál-
vfeindam®ður þjóðarinnar fyrr og síðar.
Ljóð eftir Einar ÓI. Sveinsson. Ljóð ort á meira en fimm-
tíu ára tímabili, falleg fullveldisgjöf.
„Njálssaga“ á ensku. Viðhafnarútgáfa bundin í nautsleður.
Kjarvalsverk og Einar ríki konta um helgina.
HELGAFELL - Unuhúsi.
0
Jóhann Sigurjónsson:
BRÉF TIL BRÓÐUR
Þrjátíu og þrjú bréf til
Jóhannesar Sigurjónssonar.
Kristjnn Jóhannesson bjó til
prentunar.
Bókaútgáfa Menningarsjóðs,
Reykjavík 1968. 121 bls.
Jóhann Sigurjónsson og verk
hans hafa verið ofarlega á baugi
undanfarið. Skammt er síðan
út kom é dönsku fyrst og síðan
íslenzku rit Helge Toldbergs um
ævi og skáldskap Jóhanns, og
skammt síðan Leikfélag Reykja-
víkur lék Fjalla-Eyvind, Þjóð-
leikhúsið Galdra-Loft; og und-
anfarið nafa ungir leikarar sýnt
Galdra-Loft víðs vegar um land
sýningu sem er sögð nýstárleg
að ýmsu leyti. Væri ekki einnig
hugsanlegt að ýms æskuverk
Jóhanns — Dr. Rung, frumgerð
Bóndans á Hrauni, einþáttung-
urinn sem varð upphaf Fjalla-
Eyvindar — gætu reynzt ungum
leikurum áhugaverð viðfangs-
efni? Æskilegt væri að ritsafn
Jóhanns Sigurjónssonar væri gef-
ið út að nýju í fyllri og ýtar-
legri gerð en útgáfu Máls og
menningar frá 1940. Og enn er
ólokið því skylduga viðfangs-
efni að leika Mörð Valgarðsson
á íslenzku leiksviði — sem að
vísu verður varla gert með hefð
bundinni sögusýningu.
Bréfasafn það til bróður skálds
bækur
ins, Jóhannesar Sigurjónssonar,
sem hér er komið i nýrri smá-
bók Menningarsjóðs bætir svo
sem engu við mynd Jóhanns
sem máli skipti. Bréfin fjalla
ekki svo mjög um atvik eða stað-
reyndir ævinnar, nema þá smá-
muni, öllu heldur um hugsanir
og tilfinningar bréfritarans, en
innilegt vinfengi hefur verið með
þeim bræðrum þrátt fyrir mik-
inn aldursmun. Og bréfin eru frá
löngu liðnum tíma, hið elzta frá
f:mmtán ára skólapilti í Reykja.
vík árið 1895, hið yngsta frá
fullorðnum rithöfundi í Kaup-
mannahöfn 1917, og er þá
skammt eftir ævinnar. En þótt
bréfin séu strjál og sundurlaus
efnislega vekur hitt jneiri eftir-
tekt og áhuga viS lesturinn hve
samstæðum hugblæ og tilfinn.
ingum þau lýsa, hve mikið af
v ðkvæmni, íhygli, ljóðrænu hins
uppkomna skálds má neraa þeg-
ar í fyrstu bréfunum til Jóhann-
esar — eða öfugt við: hve
skammt Jóhann Sigurjónsson
hefur komizt um ævina frá skoð-
unum og hughrifum bernskunn-
ar. Þar höima var að finna upp-
haf háns, þann efnivið sem skáld-
ið var gerður úr.
Um sjálfa skáldskaparsögu
Jóhanns Sigurjónssonar og skáld-
verk hans fræðist lesandi ekki
af þessum bréfum — nema ef
vera kynni lítillega um upphaf
Lygarans eða Marðar Valgarðs-
sonar. Enda strjálast mjög bréfa.
gerðir þegar kemur fram á
skáldskaparár Jóhanns, en þá
rofnaði að mestu samband hans
við æskuheimili sitt. En kveð-
skapur kemur fyrir þegar í
fyrsta bréfinu og meir og minna
síðan, margt vel og liðlega kveð-
ið, en litið meir. Og þó er þar
líka eítt snilldarljóð Jóbanns
sem hann „gefur” bróður sínum
1903, „tvær vísur, kveðnar af
mér, skornar út úr mínu hjarta”:
Frumhald á 12. síðu.

JÓN HELGASON hefur nú á nýjan leik tek-
- ið upp þráðinn, þar sem fyrr var frá horfið,
er lauk útgáfu á ritinu íslenzkt manniíf fyrir
sex árum. Birtist hér fyrsta bindi nýs rit-
verks, sem höfundur hefur gefið nafnið
Vér íslands börn og flytur efni af sama toga
og íslenzkt mannlíf: listrænar frásagnir af
íslenzkum örlögum og eftirminnilegum at-
burðum, sem reistar eru á traustum, sögu-
legum grunni og ítarlegri könnun margvís-
legra heimilda. Jón Heigason sameinar á
fágætan hátt listræn tök á viðfangsefni sínu
og vísindaleg vinnubrögð í öflun og með-
ferð heimilda. Hann ,,fer listamannshöndum
um efni sitt, byggir eins og iistamaður af
þeim efnivið, sem hann dregur saman sem
vísindamaður,” eins og dr. Krístján Eldjárn
komst að orði í ritdómi um íslenzkt mannlíf.
IÐUNN
Skeggjagötu 1
5Ímar 12923, 19156