Dagur - 19.02.1921, Blaðsíða 6

30
DAOUR
7. tbl.

lesa eða skilja ritað mál.
Rúmið leýfir ekki fleiri dæmi úr
ósannindasafni Þorsteins. Vil eg svo
að endingu þakka ritstjóra »Dags«
fyrir það veglyndi, að leyfa mér heilan
dálk f blaðinu til að svara 5 — 6 dálka
skammaromsu Þorsteins, þessa »and-
lega aðstandanda* blaðsins sem ritstj.
finst væntanlega að hafi lagt drjúgan
skerf til að gera það að »skuggsjá á-
hugans, fórnfýsinnar, gáfnaog ritléikni*
árið sém leið (sbr. »Dagur« 1921, 1.
tbl., bls. 2). Eg skil vel, að í blaði,
þar sem menn af Þorsteins sauðahúsi
eiga að gera garðinn frægan, getur
ekki verið mikið rúm fyrir mig og
mfna lfka.
Dalvík, 22. jan. 1921.
, Sigurjón Jónsson
Ath.
Ritstj. Dags leit svo á, að þar sem
Sigurjón Iæknir hóf deilu þessa, hefði
verið rétt, að loka umræðunum með
svari Þorsteins. En þar sem voru
persónulegar árásir í svari Þorsteins
áleit hann það ónærgætnislegt gagn-
vart lækninum. Að leyfa þessum, lang-
orðu, 8kömmóttu mönnum ótakmarkað
rúm, náði auðvitað engri átt. Enda
er það nú eini kosturinn á þessari
grein læknisins, að hún er stutt. Ritstj.
leggur því sem næst að jöfnu sauði
og hafra, þegar umræður um mikils-
verð mál snúast f persónulegar skamm-
ir, en tekur með þökkum sýnishorn
fórnfýsi, gáfna og ritleikni, hvort held-
ur þau berást af Látraströnd eða
úr Dalvfk.
Ritstj.
Fundarályktun
gerð á fundi Verkfræðingafélags
íslands 15. desember 1920.
Verkfræðingafélag íslands hefir á
tveim fundum, þ. 17. og 24. nóvember
þ. á., rætt fossamálið við ýmsa stjórn-
málamenn og aðra, og er skoðun fé-
lagsmanna f aðalatriðum þessi:
Félagið telur það æskilegt, og að
vissu leyti jafnvel nauðsynlegt framtfð
landsins, að innlendur iðnaður vaxi
hér upp, fyrst og fremst til að vinna
með vatnsorku úr afurðum landsins,
sem nú eru fiuttar út óunnar, en einnig
til þess að hagnýta sér hráefni, sem
til eru f landinu, og loks einnig til
þess, eftir ástæðum, að vinna úr
útlendum hráefnum. En með þvf að
landið ér enn lítt rannsakað, að því
er snertir hráefni til iðnaðar, vantar
enn að miklu leyti undirstöðu undir
slfkan atvinnurekstur, og telur féiagið
því hina mestu þörf þess, að þær rann-
sóknir verði framkvæmdar hið bráðasta.
Svo sem kunnugt er, sótti félag
eitt um sérleyfi til Alþingis 1917 til
þess að virkja Sogið. Málið varð þá
ekki afgreitt á þinginu, en skipuð nefnd,
fossanefndin, er meðal annars skyldi
koma fram með |tillögur viðvíkjandi
umsókn félagsins. Meiri hluti hennar
lagði til, að landið sjálft léti fram-
kvæma rannsóknir til undirbúnings
virkjunar Sogsfossanna og þingið 1919
heimilaði landsstjórninni að gera þessar
rannsóknir og ákvað jafnframt, að
vatnsréttindin skyldu tekin lögnámi,
landinu til handa. Samninga mun hafa
verið leitað við félagið um afsal vatns-
réttindanna, en úr rannsóknum mun
lítið hafa orðið. Verkfræðingafélagið
lítur svo á, að við þetta megi ekki
una. Félaginu er það ljóst, hvflfk feikna
framför öllu Suðurlandsundirlendinu
muni að virkjun Sogsfossanna og jafn-
framt Isgning járnbrautar trá Reykjavík
austur f sveitir. Telur félagið því
brýna þörf, að þessi mannvirki komist
f framkvæmd svo fljótt, sem unt er.
Jafnframt telur félagið nauðsynlegt, að
rannsakað verði til hlýtar, hvort til-
tækilegt muni, að landið sjálft láti
framkvæma virkjunina, svo sem var
tilætlun þingsins 1919.
Verkfræðingafélagið lftur svo á fossa-
málið yfirleitt, að það megi verða öllu
landinu til mikilla framfara, að hagnýtt
verði vatnsorka í stærri stíi, og telur
félagið með öllu hættulaust að veita
góðum félögum sérleyfi í því skyni,
en auðvitað með þeim kjörum, að full
trygging sé gegn yfirgangi útlendinga
og gegn því, að aðalatvinnuvegum
landsins sé skaði ger. En tii þess
að ráðast ekki að óreyndu í mjög
stórkostlegar framkvæmdir, telur fé-
lagið rétt að setja nokkur takmörk
fyrir því, hve mikil vatnsorka verði
virkjuð að sinni. Jafnframt telur félagið
æskilegt, að veitt verði sérleyfi 2 — 3
élögum eftir ástæðum, en sfður að
eins einu íélagi til virkjunar allrar
orkunnar. —
Að öðru leyti vísast til umræðanna,
sem birtar eru í 5. og 6. hefti Tíma-
rits V. F. I.
Á fundi sínum 15. desember hefir
því félagið samþykt svohljóðandi.
>
Alyktun um fossamáiið:
Að gefnu tilefni ályktar Verkfræð-
ingafélag íslands að skora á lands-
stjórnina og Alþingi:
1) a ð styðja rannsóknir, er miði að
því, að fá ítarlega þekkingu
á skilyrðum og möguleikum
fyrir íslenzkum iðnaði, er noti
innlend eða útlend hráefni og
vatnsafl sem rekstursafl
2) a ð hraða undirbúningi Sogsvirkj-
unarinnar og járnbrautarmáls-
ins sem frekast er unt, og að
skipa í þeim tilgangi starfs-
nefnd, er leggi áætlanir sfnar
og tillögur um framkvæmd
eða sérleyfisveiting fyrir lands-
síjórnina.
3) • a ð Alþingi veiti sérleyfi til virkj-
unar fyrst um sinn alt að
100000 hestöflum, ef um það
verður sótt, svo framarlega
sem vissa er fyrir að alvara
og bolmagn fylgi hjá leyfis-
sækjendum.
*
*
Ath.
Fundarályktun þessi er birt fyrir
tilmæli Verkfræðingafélags íslands.
Ritstj.
Ritstjóri: JÓNAS ÞORBERGSSOþl~S
Prentari: ODDUR BJÖRNSS0|< ^
Undirritaðir taka að sér smíðar og aðgerðir á
húsum, húsgögnum
og fleiru.
Fljót afgreiðsla! Sanngjarnt verð!
Þorsteinn & Einar.___________
Jfér með tilkynnist,
að Trésmiðafélag Akureyrar tekur að sér tré-
smíðar hér í bæ og grendinni. Og þar sem fé-
lagið er skipað beztu handverksmönnum bæjar-
ins í hvaða trésmíðafagi sem er, ætti að vera
trygging fyrir því, að hvergi væri betra að kaupa
vinnu, en hjá félaginu. Peir sem vilja skifta við
félagið eru beðnir að snúa sér til timburmeistara
Jóns Guðmundssonar,
sem fyrst um sinn hefir umsjón með því sem
unnið er.
Akureyri 7. febrúar 1921.
Félagsstjórnin
Hann er —.
11.
Haon er talsvert mikill maður með
mönnum, — mestur þó f sjálfs sfn
augum, eins og algengast er.
Hann er einn af leiðtogum þjóðar-
innar. — í eigin augum er hann sjálf-
kjörinn til þess, íæddur foringi.
En forystan er erfið, þegar haldið
er upp brekkuna eða móU straumn-
um. Einnig þegar troða skal nýjar
slóðir, f illu færi, og sneiða hjá hætt-
um og torfærum. Þá reynir bæði á
vit og þrek. Brekkan er erviðust þeim,
er fyrstur leitar uppgöngu, og hrfðin
er grimmust f fangið á þeim, er gengur
móti henni f fararbroddi.
Þá eykur það og ekki lítið erfiðið,
þegar treglega gengur að fá fylking-
una eða björðina til fylgdar. Og þetta
gengur venjulega því erfiðar, þvf
meiri sem nauðsynin er á því að haldið
sé saman f horfinu, því ákveðnari
sem stefnan er og takmarkið, sem
kept er að. Leiðtogi vill hann að vísu
vera, eða íorystusauður. En hvf skyldi
ekki vera sjálfsagt að vinna sér þetta
sem léttast, eins og önnur störf?
Mikill er munurinn á erfiði forystu-
sauðarins, þegar hann brýzt áfram,
í fararbroddi, móti brekkunni, í ófærð
og illviðri, til þess að réyna að koma
hjörðim i í landkjarnahaglendið, þar
sem öllum er unt að bjarga sér, ef
ekki brestur dugnaðinn, eða þegar
hann hleypur f fararbroddi, undan
brekkunni, margtroðnar slóðir, heim
að húsunum. Á leiðinni upp á móti
til þess erviðið, er allri sjálfsbjargar-
viðleitni er samfara, fylgir hjörðin
honum treglega, stingur við fótum í
öðru hverju spori, og lötustu kindurn-
ar snúa við eða rölta sín í hverja
áttina, svo að fylkingin riðiast og
hjörðin dreifir sér f allar áttir, þar
sem verst gegnir og mest nauðsyn
var á samheldni.
En á heimleiðinni, undan brekkunni,
til fóðursins f garðanum, — meðan
það endist — skortir eigi fylgið. Þá
hleypur hver sem betur getur. Þar er
ekki annað erfiði f væudum en erfiði
munnsins við að tyggja fæðuna.
Sá er fyrstur kemst að kjötkötlun-
um, er foringi þangað, á sinn hátt.—
Það skip, er fljótast berst með
straumnum, er hraðskreiðast, á sína
vísu. '— Fæstir eru jafn byrsælir og
Hrafnistumenn, er altaf fengu leiði,
hvert sem ferðinni var heitið. En sá
sem aðeins hugsar um það að haga
seglum eptir vindi, og altaf siglir
undan vindinum, hefir lfka leiði, hvert
sem hann fer. Og f flota sifkra manna
verður sá venjulega í fararbroddi, er
bezt kann skyn á þvf, af hvaða átt
vindurinn blæ3, f þann og þann svipinn.
Alt þetta er honum fyllilega ljóst,
og eigi síður hitt, hve miklu þakkját-
ari sú forysta er, sem hagar sér eptir
vilja hjarðarinnar, heldur en sú, er
vill reyna að leiða vilta hjörð á rétta
leið. —
Hann er ekki svo skyni skroppinn,
að hann ekki sjái, að ein leiðin er
þjóðinni heillavænlegri en önnur. Og
því sfður skortir hann vit til þess að
sjá og skilja, hvað honum sjálfum er
fyrir beztu. En hagsmunir hans og
þjóðarinnar fara ekki alltaf saman.
Honum er sérstök ánægja í því að
vinna að hagsmunum þjóðarinnar, þeg-
ar hagsmunir hennar og eigin hags-
munir eiga samleið, — helzt þó auð-
vitað sem minst starf fyrir sem mesta
borgun, eins og flestir þeir menn, er
hafa jöfnuð, bróðerni og réttlæti á
stefnskrá sinni. En þvf skyldi hann
fórna sfnum eigin hagsmunum fyrir
alþjóðarheill ? Er ekki hver sjálfum
sér næstur? Hvf skyldi hann ekki
hugsa mest um sjálfan sig, þegar
keppinautar hans um forystuna og
æðstu sætin gera þetta, og komast
greiðast leiðar sinnar á þann hátt?
Honum er hin mesta ánægja f því