Dagur - 02.03.1944, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 2. marz 1944
DAQUR
3
Jónas Jónsson:
Greiðsla ríkisskuldanna.
íslendingar hafa borgað meira af skuldum á síðustu missirum
heldur en nokkurn tíma fyrr. Bændur til lands og sjávar, kaupfé-
lög, kaupmenn, iðnfyrirtæki og sveitarfélög hafa greitt skuldir
meira en nokkurn gat órað fyrir.
Tvö fyrirtæki, og þau bæði stórlega skuldug, hafa ekki farið
þessa leið. Það er höfuðborg landsins og ríkið sjálft. Reykjavík
hefir lent í því óláni að vera að gera sitt dýrasta mannvirki í yfir-
standandi dýrtíð og þess vegna aukið skuldir sínar. Ríkið hefir
nálega ekkert greitt af skuldum undangenginna kreppu- og at-
hafnaára.
Á þingi fyrrihluta þessa vetrar flutti ég tillögu ] sameinuðu
þingi um skuldamál ríkisins. Ég benti á þá staðreynd, að borgar-
arnir greiða skuldir sínar, að ríkið hefir afar miklar tekjur, og
gat í bili að minnsta kosti lagt á nýja skatta til skuldagreiðslu. Ég
taldi það hættulega villu, að ríkið léti hjá líða að greiða skuldir
sínar á yfirstandandi tíma.
Skuldir ríkisins voru þá um 50 miljónir króna, sumt erlendis,
en nokkuð innanlands. Með þeim peningastraumi, sem er og
hefir verið í landinu, hefðí átt að vera búið að borga þessar skuldir
að fullu. En í stað þess eru skuldir landsins lítið minni nú en
fyrir stríð.
Tillögu minni var vel tekið af öllum almenningi, en með fá-
læti í þinginu. Ég hygg, að það hefði verið auðvelt að skapa hrifn-
ingu fyrir þeirri stefnu, að fullgreiða ríkisskuldirnar, ef svokall-
aðir forustumenn stjórnmálanna hefðu viljað búa fyrir ríkið eins
og þeir búa fyrir sig sjálfa. En svo var ekki. Kommúnistar réðust
með fúkyrðum móti þeirri hugmynd að borga skuldir landsins.
Blöðin þögðu yfirleitt um tillöguna. Engir af þingmönnum borg-
araflokkanna tóku til máls til að styðja þessa sjálfsögðu fjárhags-
aðgerð. Að lokum var tillagan send til ríkisstjórnarinnar, með
bölbænum kommúnista og litlum hlýleik frá meginþorra hinna
borgaralegu fulltrúa.
Tilraun mín hafði sannað það, að fulltrúar þjóðarinnar höfðu
ekki nú sem stendur jafn mikinn ráðdeildarhug fyrir þjóðarbúið,
eins og einstöku menn hafa fyrir sjálfa sig. Það voru skilyrði til
að fá samkomulag borgaranna til að leggja á sig fómir í þessu
skyni. En forustuna vantaði.
En þetta mál hafði nokkra forsögu. Ég hafði í sambandi við
þessi skuldamál bent á, að á örfáum missirum hefðu einstakir
menn og fyrirtæki eignazt erlendis meir en áttfalda upphæð ríkis-
skuldanna. Að sama skapi höfðu myndazt innstæður hér á landi.
Það var sannarlega af miklu að taka, ef til skuldagreiðslu átti að
koma.
Vorið 1943 kom mikill skattkröfuhugur í þá menn, sem þá
höfðu veturlangt reynt að koma á sameiginlegri ríkisstjórn komm-
únista og Framsóknarmanna. F.ftir að sá draumur var að engu
orðinn, lifði þó eftir í glæðunum nokkur hiti. Kom hann fram (
gagnkvæmum heilaspuna kommúnista, krata og Framsóknar-
manna, um að leggja nú skatt á stríðsgróðann, svo að um munaði.
Var búið til frv. í þessu skyni og skyldi vera einn flutningsmaður
úr hverjum flokki. Vildu kommúnistar framlengja þingið um 6
—8 vikur fram á sumar til að konia þessu frv. gegnum allar um-
ræður. Framsóknarmenn töldu óþarfa að halda vorþing vegna
þessa eina máls, því að langt þing myndi verða um haustið, og
sömu gjaldstofnar þá við hendina. Varð þetta ofan á, að málið
biði haustþingsins.
Sumarið 1942 hafði eg látið í ljós þá skoðun, að þó að kommún-
istar væru ekki hæfir til landsstjórnar, þá mætti ef til vill nota þá
sem eiturlyf. Með því átti ég við, að hugsanlegt vaeri að nota þá
til að styðja löggjöf, sem legði allþungar byrðar á breiðustu bökin.
Þetta mál hafði vorið 1943 ekki fengið fullnaðarúrskurð. Mér
kom til hugar að flytja eignaaukafrv. með fulltrúum frá verka-
mannaflokkunum, til að geta af framkomu þeirra séð við nánari
kynni, hvort hægt væri að nota kommúnista sem eiturlyf. En áður
en til þess kom að gengið væri frá flutningi frv., hafði ég fengið
fulla vitneskju um, að kommúnistar væru að engu hafandi í þessu
efni. Gerðist Hermann Jónasson flm. frv. af hálfu Framsóknar-
manna.
Nú kom haustið. Alþingi kom saman i byrjun september. Frv.
um eignaaukaskattinn lá fyrir efri deild frá því um vorið. Stein-
grímur Aðalsteinsson var forseti deildarinnar og réði algerlega
hvenær málið kom á dagskrá. Kommúnistar áttu fulltrúa í nefnd-
inni, sem hafði málið til meðferðar. En þar bólaði seint á Barða.
Septembermánuður leið. Október leið. Nóvember leið, án þess að
kommúnistar sýndu nokkra hryggð yfir því, að hafa eignaauka-
skattinn kyrran í efri deild. Nú var ekki sami asi á og um vorið,
þegar átti að framlengja þingið um margar vikur vegna þessa
máls.
Steingrímur Aðalsteinsson og kommúnistar drógu eignaauka-
skattinn svo á langinn, að hann komst til neðrideildar rétt fyrir
jólaleyfið. Kommúnistar vildu aldrei láta þann skatt komast á.
Og bíygðunarleysi þeirra var svo mikið, að þeir létu forseta sinn
í efri deild haga svo til, að málið kæmist ekki gegnum nema aðra
deildina. Þegar kommúnistar voru búnir að sýna í verki, að þeir
voru að gera gys að Alþingi með þessum málatilbúnaði, lagði ég
fyrir þá nokkrar þrautir. Við 3. umræðu í efri deild bar ég fram
tvær breytingartlilögur. Aðra um það, að skatt skyldi greiða af
gróða, sem væri 60 þús. í stað 100 þús., sem kommúnistar vildu
hafa að lágmarki. í öðru lagi vildi ég, að allar tekjur af eigna-
aukaskattinum gengu til að greiða ríkisskuldir. Kommúnistar
gengu móti báðum tillögunum. Ég greiddi þá atkvæði á móti frv.
út úr deildinni með þeim formála, að ég vildi ekki koma nærri
máli, þar sem allt væri fullt af óheilindum frá hálfu þeirra, sem
þóttust beita sér fyrir því.
Kommúnistum gekk margt misjafnt til með þessa málsmeðferð.
Þeir vildu láta verkamenn halda, að þeir væru með eignaauka-
skatti. Þeir vildu leika á Alþýðuflokkinn og Framsóknarmenn
eins og í „vinstristjórnarmálinu", með því að bjóða samstarf, en
hlaupast síðan í brott frá öllum efndum. Þeir vildu hlífa gróða-
mönnum sínum frá skattgreiðslu. Fjöldi kommúnista hefði komið
í eignaaukaskatt, ef lágmarkið var 60 þús. Auk þess eru í flokkn-
um auðmenn eins og Sigurður Thoroddsen, sem greiddi eitt árið
yfir 60 þús. kr. í útsvar í Reykjavík, og Áki Jakobsson, sem er stór-
grósseri í fiskútflutningi. Óbeit kommúnista'á því, að borga rík-
isskuldir stafar af því, að þeir vilja á allan hátt veikja það þjóð-
skipulag, sem þeir ætla að eyðileggja. Þá játa kommúnistar, að
þeir vilji ekki jafna auð mannfélagsins, til þess að geta haldið við
sárri óánægju með þjóðfélagið.
Þegar skilnaðarþingið byrjaði 1944, komu kommúnistar enn
með sama frv.o g þeir höfðu sofið á um þriggja mánaða skeið.
Þeir fengu Harald Guðmundsson, sem meðflutningsmann. Her-
mann Jónasson var búinn að fá nóg af óheilindum kommúnista
í þessu máli og gerðist ekki flutningsmaður. Tíminn tók hans
vegna í sama streng og fordæmdi prettvísi og blekkingar komm-
únista og hina augljósu sviksemi þeirra um að vera með í skatta-
álagningu á mikinn auð.
í þetta sinn var efri deild nóg boðið. Málið féll við fyrstu um-
ræðu. Mönnum þótti minnkunn að því, að láta ábyrgðarlausa
snápa vera með bersýnilegan loddaraskap um alvarleg mál í þing-
sölunum. x
Að þessu sinni greiddi ég strax atkvæði gegn málinu, af því að
ég hafði engan hug á að taka þátt í skrípaleikjum kommúnista.
En jafnframt benti ég á þörfina á að greiða ríkisskuldirnar, og þá
heimskulegu mótstöðu, sem það mál hafði fengið. Ég lýsti yfir
þeirri trú minni, að enn mætti rétta við það mál. Þjóðin myndi
sætta sig vði að leggja á sig auknar byrðir, ef alvara væri að losa
komandi kynslóðir við ríkisskuldirnar. Þar ætti eignaaukaskatt-
urinn heima auk þess, sem það væri sjálfsögð skylda allra lands-
rnanna, að leggja fram eftir efnum og ástæðum i því skyni.
Ríkisskuldirnar eru enn ógreiddar. Og kommúnistar eru ekki
einu sinni hæfir til að vera eiturlyf, við að jafna efnamuninn í
landinu. Þeir vilja ekki fækka meinum mannfélagsins, af því að
þeir telja sér hentara að öllum almenningi líði fremur illa heldur
en vel.
JÖRÐIN ÆSUSTAÐAGERÐI
í Saurbæjarhreppi er laus til sölu og ábúðar í næstu
fardögum. Jörðin hefir verlð nytjuð sem eyðibýli um 6
ára skeið. Flest bæjar- og peningshús eru þó uppistand-
andi. Afgirt land er ca. 35 hekt. að stærð, þar af um 20
dagsl. ræktaðar og véltækar. Ræktunarmöguleikar eru
góðir.
Frekari upplýsingar má fá hjá undirrituðum.
GARÐAR JÓHANNESSON, KristneshælL
&

ORÐSENDING
Þeir, sem hafa iengið borðbúnað og leirtau að láni,
gjöri svo vel að skila því strax. Verður sótt, e£ óskað
er. — Hringið í síma 457.
GILDASKÁLI K.E.A.
Enn um DIASONE.
Berklasjúklingar hafa tilhneig-
ingu til þess að vera of bjartsýnir
um bata, en 100 manna sjúkl-
ingahópur í Lake County-
heilsuhælinu, við Waukegan í
Illinoisríki, höfðu sannarlega
óvenjulega ástæðu til bjartsýni í
sl. viku (des.byrjun 1943). —
Diasone, nýja berklavarnalyyfið,
virðist á góðri leið með að hjálpa
þeim til heilsu aftur.
Dr. Petter, yfirlæknir hælis-
ins, flutti skýrslu um árangurinn
af 120 daga diasone-notkun þess-
ara sjúklinga, á læknafundi fyrir
skemmstu. Hann sagði m. a.: 1)
af níu minniháttar berklatilfell-
um varð framför hjá öllum, hjá
sumum nær algjör bati. 2) af 42
meirihátthar tilfellum var um
mikla framför að ræða hjá helm-
ingnum. 3) af þungt höldnum
sjúklingum var um framför að
ræða hjá 1/5 hluta.
Berklaveikin er hægfara sjúk-
dómur og dr. Petter álítur, að
ekki verði fullkomlega dæmt um
tilraunirnar fyrr en eftir langan
tíma. Hann vai mjög varkár í
spádómum sínum um hið nýja
lyf. Diasone er ekki óbrigðul
lækning. ætti ekki að notast utan
heilsuhæla, er ekki „lokasvar"
vísindanna til berklaveikinnar.
En hann gaf líka ástæðu til
góðra vona. „Diasone“, sagði
hann, „getur orðið stórt stökk
fram á við í baráttunni við
„hinn hvíta dauða", sambærilegt
við það er heilsuhælin voru fyrst
stofnsett og lungnaþjöppun var
fyrst reynd“.
(Ameríska tímaritið ,,Time“).
(Um Diasone er grein í
Reader’s Digest febr. 1944, útdr.
í Degi 17. febr. sl.).
Meðal við sjóveiki.
Um 40% þeirra er á sjó fara
eru sjóveikir. Tilkynning í sl.
nóvember þess efnis, að kana-
diski flotinn helði fullreynt nýtt
sjóveikismeðal með ágætum
árangri hlýtur því að hafa vakið
mikinn fögnuð í brjóstum
margra.
Meðal þetta er árangur af
tveggja ára rannsóknum kana-
disku læknanna Best og Peni-
field (Best átti þátt í insulin-
uppfyndingunni). Meðalið var
fyrst prófað á 1000 hermönnum
á hafi úti. Af hermönnum á
skipi þessu urðu 30% af þeim, er
ekkert meðal fengu, sjóveikir, en
aðeins 6% af þeim, er fengu hið
nýja meðal, fundu til sjóveiki.
Kanadiska herstjórnin lætur
útdeila meðalinu til hermanna
sinna, er eiga að taka þátt í inn-
rásinni eða þurfa að flytjast lang-
an veg á sjó eða í lofti áður en
þeir taka þátt í bardögum.
(Time).