Dagur - 09.11.1944, Blaðsíða 3

Fimmtudaginn 9. nóvember 1944
DAGUR
3
Blekkingar Islendings um fundarhöldin
og stjórnarmyndunina.
í „íslendingi“ frá 4. þ. m. er
nokkuð rætt um stjórnarmynd-
unina og ýmislegt í sambandi
við hana. Er auðséð á leiðara
blaðsins, að það er ekkert sérlega
hrifið af nýju stjórninni og er
varla hægt að lá því það, eink-
um þegar tekið er tillit til fyrra
viðhorfs ,,íslendings“ til komm-
únista og ummæla hans um þá.
Blaðið minnist á fundarhöld
Framsóknarflokksins og segir, að
nokkrir þingmenn flokksins hafi
lagt niður störf sín á Alþingi til
að fara á þessa fundi. Fundirnir
hafa eingöngu verið um helgar,
en á seinni árum hafa þingstörf
fallið niður á laugardögum.
Þingmenn flokksins hafa þvi
engin störf lagt niður, þó að
þeir sæktu þessa fundi, nema
hvað við Hermann Jónasson
eyddum 2 dögum í ferðina hing-
að norður. En hvað liafa þing-
menn Sjálfstæðisflokksins gert?
í fyrra var t. d. Gunnar Thor-
oddsen marga daga á fundahöld-
um á Snæfellsnesi á meðan á
þingi stóð og þingfundir stóðu
yfir. Mig minnir og, að Garðar
Þorsteinsson færi hingað norður
á meðan stóð á aukaþinginu
’ sumarið 1942 og væri alllengi í
burtu. Svona mætti lengi telja.
Þingtíðindin munu og sýna, að
þingmenn Framsóknarflokksins
sinna þingstörfum fyllilega á
borð við þingmenn annarra
flokka. Annars má í þessu sam-
bandi minna á það, að undan-
farið hefir staðið yfir prentara-
verkfall og engin blöð komið
út. Var því alveg sérstök þörf á
að skýra þá atburði, sem orðið
höfðu í stjórnmálum landsins og
viðhorf flokksins til þeirra.
,,íslendingur“ talar um, að
Hermann Jónasson hafi haft
blekkingar í frammi í dýrtíðar-
málinu. Hverjar eru þessar
blekkingar? Eg sé þær ekki, jafn-
vel þó byggt væri á orðum
blaðsins. Vísitalan hefir ekki
hækkað síðan 1942, en hitt vita
allir, að dýrtíðinni hefir verið
haldið í skefjum með framlögum
úr ríkissjóði og svo er enn og má
vel vera, og enda líklegt, að nú
þurfi 20 millj. kr. til þess. Eg sé
því enga mótsögn í orðum Her-
manns, jafnvel þó „ísl.“ hefði
þau rétt eftir. Á hitt má svo
minna í þessu sambandi, að á
hinum stutta valdatíma Sjálf-
stæðisflokksins árið 1942 hækk-
aði dýrtíðin svo gífurlega, að ef
nú þarf 20 millj. kr. til að halda
henni í skefjum, þá er það bein
afleiðing stjórnarfarsins þá.
Þá þykist „ísl.“ ná sér niðri á
því, að eg er meðflutningsmað-
ur að launalagafrv., en Her-
mann hafi sagt, að það bakaði
ríkissjóði „óbærileg útgjöld“.
Þetta sagði nú Herm. ekki, auk
þess talaði hann um frv. í sam-
bandi við breytingartill. frá
stjórn B. S. R. B., sem allar miða
til hækkunar og ríkisstjómin
hefir lofað að styðja. í greinarg.
er það tekið fram, að allir
flutningsmenn þess áskilja sér
rétt til að bera fram breytingar-
tillögur við það. Eg sé því ekk-
ert athugavert við það, þó að eg
beri fram lækkunartillögur og
það ætla eg að gera. Mun kann-
ske ekki fara mikið fyrir þeim
till. í fljótu bragði, því að þær
ganga ekki niikið í þá átt að
lækka hin einstöku laun í frv.
En þær munu samt miða að því,
að lækka útgjöld ríkissjóðs til
muna, frá því sem frv. gerir ráð
fyrir. Hins vegár tel eg nauð-
synlegt að setja ný launalög
vegna óreiðu þeirrar, sem orðin
er á launagreiðslum, og þess
vegna gerðist eg flm. frv.
„íslendingur" snýr út úr orð-
um okkar Hermanns um stjórn-
armyndunina og reynir með því
að afsanna þau ummæli mín, að
Ólafur Thors hafi skýrt rangt
frá, er hann sagði: „Framsóknar-
flokkurinn neitaði að ganga í
stjórn, er Sjálfstæðisflokkurinn
myndaði". Eg endurtek ummæli
mín á fundinum: Þetta er ósatt.
í fyrsta lagi vaf Framsóknar-
flokknum mér vitanlega aldrei
boðið að ganga í slíka stjórn,
sent „Sjálfstæðisflokkurinn
myndaði“, heldur að mynda
stjórn með Sjálfstæðisflokknum,
sem jafn rétthár aðili, að því er
virtist. Þessu neitaði Framsókn-
arflokkurinn ekki, heldur játaði
því. Hermann Jónasson stað-
festi ekki ummæli Ól. Th. í
ræðu sinni, eins og „ísl.“ segir,
heldur bar honum í öllu saman
við mig í þessu efni. Þó Herm.
hafi gétið um það, sem allir
vissu, að forseti fól Ól. Tlt. að
reyna stjórnarmyndun, þá breyt-
ir það engu í þessu efni. Það er
nefnilega alls ekki neitt sjálf-
sagt, að sá sem í fyrstu er falin
stjórnarmyndun verði forsætis-
ráðherra, jafnvel þó flokkur
hans myndi stjórn með öðrum
flokkum og jafnvel þó að hann
sjálfur eigi sæti í stjórninni.
Þetta sýnir reynslan: Árið 1924
fól konungur Jóni sál. Þorláks
syni að mynda stjórn, sem for-
manni stærsta flokksins á þingi
(eins og Ól. Th. var nú). íhalds-
flokkurinn var ekki í meiri hluta
á þingi og gat því ekki myndað
stjórn, nema með nokkru utan-
flokksfylgi. Það fylgi gat Jón
Þorláksson ekki fengið og gafst
því upp við stjórnarmyndunina,
en flokksbróðir hans, Jón sál.
Magnússon, gat fengið það fylgi,
sem vantaði, og hann myndaði
stjórnina, og Jón Þorláksson
átti meira að segja sjálfur sæti í
henni. Svipað atvik hefir síðan
komið fyrir við stjórnarmyndun
hér á landi og sjálfsagt mjög oft
í ýmsum þingræðislöndum. Að
samstarfsflokkur stærri flokks
vilji hafa einhver áhrif á það,
hver sé forsætisráðherra, er því
síður en svo einsdæmi, hvorki
hér á landi né annars staðar. Þó
Framsóknarflokkurinn stingi
upp á öðrum manni en Ól. Th.
sem líklegum og heppilegum til
að vera forsætisráðherra í stjórn
Sjálfstæðisflokksins og Fram-
-óknarflokksins, er því síður en
svo það sama og að neita sam-
starfi, eins og „Isl." og Ól. Th.
vilja vera láta.
Uppástungan um dr. Björn
Þórðarson var heldur ekki neitt
úrslitatilboð, eins og Ól. Th.
hefir gefið í skyn. Heldur fylgdu
þau munnlegu' skilaboð frá
Framsóknarflokknum, að annar
maður gæti vel komið til greina,
og var þá búizt við, að Sjálfstæð-
isfl. gerði gagntilboð. Það gerði
flokkurinn ekki og ræddi yfir-
leitt ekki frekar við Framsókn-
arflokkinn um stjórnarmyndun,
heldur sneri sér eingöngu að því,
að fá sósíalistaflokkana til sam-
starfs.
1 hinum síðari viðræðum
flokkanna, sem leiddu til stjórn-
armyndunarinnar, var Fram-
sóknarfl. ekki boðin nein þátt-
taka. Er því auðsætt, að hinir
flokkarnir ætluðust alls ekki til,
að Framsóknarfl. yrði með. Þeir
um það, og ekkert skal ég yfir
því kvarta. Er vonandi að þessi
nýja stjórn gefist vel, og ekki
mun Framsóknarflokkurinn
hefja neina ofsafengna stjórnar-
andstöðu, nerna tilefni gefist til.
Hefir hann þegar sýnt þetta,
með því að greiða ekki atkvæði
með vantrausti á stjórnina, sem
borið var fram. Hitt þykir mér
svo miður heiðarlegt, að stjórn-
arliðið skuli bera Framsóknar-
flokkinn brigzlum fyrir það, að
taka ekki þátt í stjórnarsam-
vinnu, sem hann raunverulega
hefir aldrei átt kost á, nema þá
með því eina móti að svíkja um-
bjóðendur sína.
Bemh. Stefánsson.
VIÐ ÞÖKKUM innileéa öllum þeim, sem auðsýndu okk-
ur vináttu og velvild með heimsóknum, heillaóskaskeytum
og gjöium þann 22. október síðastliðinn.
RAGNHEIÐUR JAKOBSDÓTT1R. ÁRNI HÓLM.
HJARTANLEGA ÞAKKA eg öllum þeim, sem glöddu
mig á 70 ára aímæli minu með heimsóknum, gjöfum og
skeytum. Guð blessi ykkur öll.

r
r
NY BOK
M Ó D I R I N
EFTIR
PEARL S. BUCK
ÓGLEYMANLEG SKÁLDSAGA
UM FJÖLSKYLDULlF í SVEIT A-
ÞORPI í KÍNA. - LÁTLAUS EN
ÁHRIFAMIKIL KVENLÝSING,
SEM TALIN ER MEÐ MESTU
AFREKSVERKUM ÞESSA VIN-
SÆLA HÖFUNDAR. - FÆST
HJÁ ÖLLUM BÓKSÖLUM. -
Si/ a ída rútyápa n
HJARTANLEGA ÞAKKA eg öllum vinum og vanda-
mönnum er glöddu mig á sjötugsafmælinu mínu 2. nóvem-
ber með heimsóknum, gjötum og skeytum. — Guð blessi
ykkur öll!
SIGURBJÖRG JÓNSDÓTTIR irá Litla-Hóli.
$
< >
O
KONUM ÞEIM í Grímsey, sem íærðu mér hamingju-
óskir og höfðingjaleéa éjöf í tilefni af 20 ára ljósmóður- ^
starfi mínu í eyjunni, færi eg mitt innileéasta þakklæti oé
óska þeim allra heilla.
Sandvík, Grímsey, 6. október 1944.
HÓLMFRÍÐUR S. GEIRDAL.

Matarstell
með tilheyrandi bollapörum, fyrir 6, 8
og 12 manns, nýkomin.
KAUPFÉLAG EYFIRÐINGA
'Járn- og glervörudeild.