Dagur - 15.03.1945, Blaðsíða 1

10 síður.
—
ANNALL
DAGS
- ...
6. MARZ. Bandaríkjamenn
taka Köln, 4. stærstu borg Þýzka-
lands. Þriðji Bandaríkjaherinn
rýfur varnir Þjóðverja sunnar-
lega á vesturvígstöðvunum og
sækir fram 40 km. á einum sólair-
hring. Er um 20 km. frá Rín á
þeim slóðum. Churchill kemur
neim eftir heimsókn til vílgstöðv-
anna í Þýzkalandi. Rússar nálg-
ast Stettin. Lausafregnir herma
að þýzka stjórnin sé að mestu
flutt frá Berlín til Berchtes-
gaden.
7. MARZ. Þriðji ameríski her-
inn sækir enn fram 25 lun.;
fyrsti herinn um 5 km. frá
Bonn. Þjóðverjar segja mikinn
sóknarundirbúning á austurvíg-
stöðvunum gegnt Berlín. Miklar
loftárásir gerðar á Þýzkaland úr
vestri.
8. MARZ. Fyrsti ameríski her-
inn kominn inn í Bonn, hefir
tekið Godesberg. Rússar sækja
til Danzig og Stettin. Bretar
brjótast inn í Mandalay í Buuua.
9. MARZ. Tilkynnt, að sl.
miðvikudag hafi 1. ameríski her-
inn náð járnbrautarbrú yfir Rín
hjá Remagen og þegar ráðist
yfir fljótið. Brúarsporður Banda-
críkjamanna þarna talinn trygg-
ur. Miklir bardagar nyrzt á vest-
urvígstöðvunum gegn Wesel. —
Bretar þrengja æ meir a5 Þjóö-
verjum, sem hafa sprengt brýrn-
ar yfir Rín í loft upp. Banda-
menn hafa tekið 100.000 fanga á
vesturvígstöðvunum síðan þessi
sóknarlota hófst. 300 risaflug-
virki gera árás á Tokyo. Orrust-
an um Danzig er hafin.
10. MARZ. Harðnandi árásir
Breta á brúarsporð Þjóðverja
vestan Rínar, við Wesel. Harðar
orrustur í Pommern og við
Danzig. Svissneskt útvarp segir
óeirðir hafa verið í Múnchen.
11. MARZ. Rínarbakkar, frá
Arnhem til Koblenz á valdi
Bandamanna. Bandamenn færa
út kvíarnar austan Rínar. Orr-
ustan um Danzig heldur áfram.
Benes forseti Tékkoslóvakíu far-
inn heim á leið með stjórn sína
frá London.
12. MARZ. Bandaríkjamenn
víkka og tryggja brúarsporð
sinn austan Rínar. Bretar undir-
búa sókn yfir fljótið norðarl. á
vígstöðvunum. Rússar sækja inn
í Danzig úr 3 áttum. Bandaríkja-
men nganga á land á Mindanao,
Filippseyljum.
13. MARZ. Harðar gagnárásir
Þjóðverja á brúarsporðinn aust-
an Rínar. Arásunum hrundið.
Rússar 9 km. tfrá Gdynia, berjast
í úthverfum Danzig. Rússar hafa
tekið Kustrin á Odervígstöðvun-
um, gegn Berlín.
14. MARZ. Tilkynnt, að
Bandaríkjamenn hafi um nokk-
urra daga skeið haft flotbr'ú á
Rín og ílytji hergögn og lið yfir
hana, þessi brú talin vera í nánd
við járnbrautarbrúna, sem áður
var á váldi þeirra. Brezkar
Mosquito-flugvélar hafa gert
loftárásir á Berlín 22 nætur;
röð.
DAGL

XXVIII. árg.
Akureyri, fimmtudaginn 15. marz 1945
11. tbl.
Engin „nýsköpun" verður Iramkvæmd nema breytl verSi
u um slefnu í fjármálum
Margar norolenzkar sveitir raogera
byggingu heimavistarskóla næstu ár
Farskólahaldið er orðið úrelt og ófull-
nægjandi fyrirkomulag
Samtal við Snorra Sigfússon námsstjóra, um
skólamál í Norðlendingafjórðungi
SnoiTÍ Sigfússon, námsstjóri,! stuðla að því, að kennslan komi
er nýkominn hingað til bæjarins að sem beztum-notum.
úr langii ferð um Skagafjarðar-
og Húnavatnssýslur. í ferðinni
heimsótti hann nær öll skóla-
hverfi í Skagafirði og auk þess
nokkur í Húnavatnssýslum, en
snjóar og illviðri torvelduðu
ferðirnar þar og hyggst hann því
fara þangað aftur innan skamms.
Blaðið kom að máli við Snorra og
ræddi við hann um ástand og
horfur í skólamálum Norðlend-
ingafjórðungs.
— Hver er tilgangurinn með
ferðum námsstjóranna um land-
ið?
Námsstjórunnm er ætlað, að
líta eftir hinurn ytri aðbúnaði
skólanna; rná þar nefna athugun
á skólastofum, hitunartækjum,
kennslutækjum og yfirleitt allri
aðstöðu skólanna, til þess að láta
börnunum líða vel í skólunum.
! öðru lagi er þeim ætlað að
kynna sér kennsluna á hverjum
stað, einkum móðurmáls- og
reikningskennsluna, handiðju
og líkamsrækt, og reyna að sam-
rærna kennsluna á hinurn ýmsu
stöðurn, eftir því sem kostur er.
Loks er þeirn ætlað að flytja
milli kennaranna ýrnis konar
reynslu og bendingar og yfirleitt
Dagheimili og vöggustofa
fyrir börn á Akureyri
Verkakvennafélagið „Ein-
ing“ gefur sjóð til stuðn-
ings því máli.
í tilefni af 30 ára afmæli
verkakvennafélagsins „Eining“
nú fyrir skemmstu ákváðu félags-
konur að stofna sjóð, er hafi það
markmið að koma upp dagheim-
ili og vöggustofu fyrir börn hér
á Akureyri. Stofnfé sjóðsins er
kr. 5000.00. 1 bréfi til bæjar-
stjórnarinnar fer félagið fram á,
að bærinn taki fjárveitingu til
sjóðsins inn á fjárhagsáætlun
sína ifyrir yfirstandandi ár. Jafn-
framt mun sjóðurinn taka á móti
gjöfum frá einstaklingum og
stofnunum. Hér er góðu rnáli
hreyft og ætti það að njóta
stuðnings liæjarhúar.
— Hvernig er ástandið að
þessu ieyti í skólunum hér Norð-
anlands?
Ástandið er að vísu talsvert
misjafnt, en yfir höfuð má þó
segja, að farskólaháld sé ennþá
drottnandi í sveitum. Hér í
Eyjafirði er t. d. aðeins eitt skóla-
heimili byggt í sveit, á Árskógs-
strönd; í Skagafirði er sömuleið-
is aðeins eitt slíkt skólaheimili, á
Barði í Fljótum. í Húnavatns-
sýslum er .ekkert skólaheimili
fyrir börn. óTirleitt er þetta
ástand óviðunandi og hefi eg
orðið var við álmennan áhuga
fyrir úrbótum, víðast hvar. Enda
er nú svo komið, að rnjög víða er
nær því ómögulegt að fá hús-
næði fyrir farskólana og margar
sveitir hyggja því á byggingu
skólaheimila og breytt fyrir-
komulag. — Það, sem tefur fram-
kvæmdir nieira en flest annað
nú, er tregða manna til að sam-
(Framhald á 8. síðuj.
Samtal við Bernharð Stefánsson alþm.
um störf lengsta þings, er háð hefir verið
gERNHARÐ STEFÁNSSON
alþm. kom flugleiðis heim
af þinginu sl. mánudag. Dagur
kom að máli við þingmanninn í
gær og ræddi við hann um störí
síðasta þings. — „Þetta þing var,
svó sem kunnugt er, lengsta þing
í sögu þjóðarinnar," sagði Bern-
harð. „Það byrjaði 10. janúar
1944 og hefir setið að störfum
síðan, með hléum, í 256 daga.
Svo sem líklegt má telja hafði
það rnörg og rnikil mál til með-
ferðar, einkum tveir fyrstu þætt-
ir þess, svo sem alkunna er. Á eg
þar einkum við afgreiðslu sjálf-
stæðistnálsins og lýðveldisstofn-
unina. Þau mál munu valda því,
að þetta þing verður jafnan talið
til hinna merknstu í sögu þess.
Hins vegar skal eg játa, að síð-
asti þátturinn, eftir að nýja
stjórnin settist að völdum, var á
engan hátt sérlega merkur og
liggja ekki eftir nein sérstök af-
rek er til heilla horfa. Tveggja
mánaða þinghald, eins og nú átti
sér stað eftir áramótin, eftir að
fjárlög höfðu verið afgreidd, er
dæmalaust í þingsögunni og að
mínu áliti að mestu þarflaust.
Að vísu afgreiddi þingið launa-
lög. Launamálið er merkilegt
mál þótt vafasamt sé, að lögin,
eins og þau líta nú út, sé sérlega
Hörmulegt slys vsð Glerárstífluna
Það hörmulega slys varð við
Glerárstífluna hér norðan við
bæinn s. 1. laugardagsmorgun,
að Haukur Helgason, rafvirki,
féll af stíflugarðinum niður í
gljúfrið og barst með straumn-
um niiður undir ósa. Var hann
örendur, er honum var náð úr
ánni; lífgunartilraunir báru eng-
an árangur.
Tildrög þessa höcrmulega slyss
eru þau, að um 8 leytið á laugar-
dagsmorguninn fóru 3 starfs-
menn Rafveitunnar upp að
Glerárstíflu til þess að athuga
vatnshæðina í lóninu, en mikill
vöxtur og jakaburður var í ánni.
Þessir menn voru: Haukur
Helgason, Dúi Björnsson og
Júlíus Júlíusson.
Samkvæmt því, er fram hefur
komið í réttarhöldum út af slys-
inu, kom Júlíus fyrstur uppeftir.
Veitti hann því þá þegar athygli,
að trébrú, sem liggur yfir ísrás í
stíflugarðinum var biluð. Annar
bjálkinn, sem hélt brúarpallin-
um uppi var brotinn, Hafði
hann verið heill-daginn áður og
er talið, að hann hafi brotnað
af völdum jakaruðnings á ánni,
um nóttina. Það kom einnig
fram í réttarhöldunum, að Júlí-
us sagði þeim Dúa og Hauk frá
því, að brúin væri biluð. Hauk-
ur mun því hafa vitað um það,
er hann steig út á hana, enda
mun hann háfa ætlað yfir hana
þeim megin, sem hún virtist
heil. Er hann kom út á brúna
lét vestari bjálkinn undan og féll
Haukur þá í ána. " »
Samkvæmt framburði Júlíus-
ar Júlíussonar, í réttinum, vom
tré þau, sem héldu uppi.brúar-
pallinum yfir ísrásina, ófúin.
Haukur Helgason var þrítug-
ur að aldri. Hann var vaskur
maður, drengur góður og hvers sem
rnanns hugljúfi. Hann var á-
hugasamur félagi í skátafélags-
skapnum hér í bænum, og sam-
viskusamur og dugandi starfs-
maður Rafveitunnar. Hann var
kvæntur, en barnlaus.
happasælt verk. Frumvarpið var
að mínu áliti stórskemmt í með-
förum þingsins. Má vera að eg
víki að því síðar“.
Hvaða þingmál snerta okk-
ur Eyfirðinga sérstaklega?
„Af málum, er varða einkum
héraðið og bæinn má fyrst nefna
sjúkrahúsmálið, lagaheimild fyr-
ir byggingu fjórðungs spítala hér
og viðunanlegum styrk til starf-
rækslu hans. Er nú ákveðið, að
hefja verkið á þessum grund-
velli. Annað merkt mál er Dal-
víkurrafveitan, eða framlenging
Laxárlínunnar allt til Dalvíkur,
með nauðsynlegum hliðarálm-
um. Samþykkt var þingsál.tillaga
okkar þingm. Eyfirðinga um að
heimila ríkisstjórninni, að kaupa
efni til þeirra framkvæmda og
jafnframt var stjórninni veitt
lagaheimild til þess að fram-
kvæma verkið og starfrækja raf-
veituna. Samgöngumálaráðherra
hafði góð orð um að láta til
skara skríða í þessu rnáli eins
11 jótt og auðið væri. Þá má nefna
lögin um kaupstað í Ólafsfirði
og hafnarlög fyrir Hrísey, er
bæði náðu fram að ganga á þessu
þingi.
Aftur á móti voru tillögur
okkar um auknar fjárveitingar
til samgöngubóta hér í sýslunni
felldar af stjórnarmeirihlutan-
um. Má þar nefna tillögu um
fjárveitingu til vegagerðar aust-
an Eyjafjarðarár, til Árskó'gs-
sands, Hrísavegar o. fl.“.
— Hvað er að frétta af „ný-
sköpuninni"?
„Af henni verða varla sagðar
miklar fréttir. Eg hefi ekki orðið
var við neina nýsköpun nema ef
télja á það, að nú í þinglokin
voru ein 5 eða 6 ný skrifborð
flutt upp í þinghús; var sagt að
þau ættu að vera handa Nýbygg-
ingarráði. Raunar verður ekki
séð, að það ráð fái neinu áörkað;
til þess brestur það vald. Það
hefir ekkert fjárveitingavald og
engin fjárráð; aðeins heimild til
leyfisveitinga, sem áður var í
höndum Viðskiptaráðs. F.r því
ráðlegra- að gera ekki ráð fyrir
stórfréttum úr þeirri átt. Útlit
fyrir nýsköpun af hálfu stjórnar-
innar sjálfrar er heldur ekki
glæsilegast. Einn ráðherr-
anna lýsti því beinlínis yfir við
umræðuna um veltuskattsfrum-
varpið, að ómögulegt mundi
verða að framkvæma hina marg-
lofuðu nýsköpun ef fylgt yrði
sömu fjármálastefnu og nú. Eins
(FratnhaW á §. síðu)-