Dagur - 15.03.1945, Blaðsíða 5

Fimmtudaginn 15. marz 1945
Ð AGUR
5
RITFREGNIR
Samvinnan, janúarhefti 1945, hefir
nýlega borizt blaðinu. A forsíðu er
niynd af Þórhalli Sigtryggssyni kaup-
félagsstjóra í Húsavík og grein er um
hann í flokkinum úm forvígismenn.
Jónas Jónsson ritar áramótayfirlit,
Þórir Baldvinsson um samkeppnis-
uppdrætti teiknistofu landbúnaðar-
ins; fylgja greininni myndir af upp-
dráttunum, sem verðlaun fengu. í
öðru efni má nefna: Kjarnar og katl-
ar, þýddar greinar um ýms mál, Út-
varpskvöld Sís, Ávarp eftir Vilhjálm
I'ór, Svikalýðræði eftir Jónas Guð-
mundsson. Margt fleira til skemmt-
unar og fróðleiks er í ritinu. Heftið er
myndarlegt og vandað að frágangi.
Febrúarhefti Samvinnunnar flytur m.
a. þessar greinar: Kaupíélag Dýrfirð-
inga 25 ára, Vandamál og verkefni,
eftir Jónas Jónsson, Dauðadómarnir
i Búigaríu, eftir Jónas Guðmundsson,
Jón Þorláksson á Bægisá, eftir Andrés
Björnsson, Fræðslustarfsemi sam-
vinnufélaganna, eftir Olaf Jóhannes-
son. Auk þess er grein um hygginga-
mál, eftir Þóri Baldvinsson, þýddar
greinar, sögur o. fl. A forsíðu er mynd
af Kristni Guðlaugssyni bónda á Núpi
í Dýrafirði, en hann hefir verið for-
maður Kaupfélags Dýrfirðinga frá
stofnun þess.
•
ÆGIR, 1. tbl. þessa árs hefir ný-
lega borizt blaðinu. Þessar greinar eru
helztar í ritinu: Olíukaup tyrir útveé-
inn, eftir ritstj., Lúðvík Kristjánsson,
Flökunarstarfsemi í Bandaríkjunum,
eftir dr. Þórð Þorbjarnarson, og fylgja
þeirri grein margar skýringamyndir,
Vísindaleét eftirlit með hraðfrystum
fiski, eftir dr. Jakob Sigurðsson frá
Veðramóti, auk þess eru fréttir frá
verstöðvunum o. fl. til fróðleiks í rit-
inu.
FOKDREIFAR.
(Framhald af 4. síðu).
alla þessa „historíu" er hins vegar
það, að ritstjóri Ingólfs tekur hana
auðsjáanlega í fyllstu alvöru, segist
birta hana með sérstakri ánægju og
virðist alls ekki óra fyrir því, að með
þessari ritsmíð sé skeyti beint að
nokkrum einstökum manni, heldur sé
hér raunverulega aðeins um „mann-
gerving" að ræða, á borð við „Jón
Bola“, „Jónatan frænda“ og aðra slíka
nóunga! Vill hann helzt ekki láta okk-
ur Norðlendingum þennan „mann-
gerving" alveg eftir, hgldur gera
hann að eins konar samnefnara vissra
þátta í skaphöfn allra Islandinga.
Má segja, að skörin færist þá fyrst
upp í bekkinn, þegar „Reykjavíkur-
valdið" fer jafnvel að ásælast Jón
okkar Berhöfðaða með húð og hári!
Munu margir, sem til þekkja, ekki
geta varist brosi, þegar ritstj. Ingólfs
lýkur hugleiðingum sínum um þetta
einkar fróðlega efni á þessa leið:
„Á eftir að uppgötva
þjóðræðisstef nu na“!
TÓN ER ÍMYNDUN þeirra upp-
vaxandi íslenzku æskumanna,
sem vilja leggja stund á líkamlega
hreysti og heilbrigði. Og þess þurfum
vér sannarlega með. — En Jón er
ennþá skammt á veg kominn að ýmsu
leyti. Þó að í úfna kollinum á hon-
um leynist oft merkilegir hæfileikar,
er hann ennþá of þröngsýnn, ósjálf-
stæður og of næmur fyrir byltinga-
áróðri erlendra yfirráðastefna. — Því
miður hefir Jón ekki ennþá lært að
skilja innsta kjarna demókratisku
hugsjónarinnar, sem er sá: — að lifa
oé lofa ö&rum að lifa. — Hann er
ekki kominn lengra með frelsishug-
sjón sína en það, að hann vill sjálfur
ve'ra frjáls, en/setja öðrum kostina.
Hann er enn sem komið er einræðis-
sinni og hans gömlu minnimáttar-
ílennd dreymir um að vera í valda-
flokki — og hugsar þá minna um,
hvaðan þeim flokki kemur stuðning-
ur. — Af þessu stafar þjóðfrelsi voru
meiri hætta en Jón Berhöfðaði gerir
sér nokkra hugmynd um. — A 13.
öldinni var líka veifað fögrum lof-
orðum.
Nú er hins vegar vitað, óð Jón er
afarnæmur fyrir þjó$legum hreyíing-
ÚR ERLENDUM BLÖÐUM
(FYamhald af 3. síðu).
þinginu og fulltrúar stórveld-
untim. Allir þátttakendur
bandalagsins eiga jafnan aðgang
í Öryggisráðinu og taka þau jrví
Jaátt í öllum meiriháttar ákvörð-
og sama rétt gagnvart Aljjjóða-
dómstólnum. Öll ríki hafa sama
rétt til Jjátttöku í Fjárhags- óg
félagsmálaráðinu.
Að hvaða leyti verður hið nýja
bandalag frábrugðið gamla
Þjóðabandalaginu?
1. I Þjóðabandalaginu í (ieul
höfðu Þjóabandalagsþingið og
Þjóðabandalagsráðið svipað, al-
mennt vald. í hinu nýja banda-
lagi verður j>essu valdi skijtt
þannig, að Öryggisráðið hefur
úrslitavald um öll mál er varða
varðveizlu friðarins, en þingið
fjallar um lausn vandamála á
sviði viðskipta, félagsmála og
annarra velferðarmála.
2. Sáttmáli bandalagsins bann-
ar allar ógnanir til friðslita, en
sáttmáli gamla Þjóðabandalags-
ins bannfærði einungis bein
friðslit.
3. Hið fyrirhugaða bandalag
mundi ltafa vald til þess að
knýja ríki, sem ekki eru með-
limir, til J^ess að haga sér í sam-
ræmi við sáttmála þess að því
leyti,-er nær til varðveizlu friðar
og öryggis, en sáttmáli gamla
Þjóðabandalagsins innihélt eng-
in ákvæði um ríki, sem ekki voru
meðlimir.
4. Nýja bandalagið mun ekki
hafa eitt „ráð“, eins og Genfar-
bandalagið, heldur verða starf-
andi mörg ráð og fjallar hvert
þeirra um sérmál.
5. Öryggisráð hins nýja banda-
lagt heftir miklu víðtækara vald
um notkun hervalds og annarra
nauðsynlegra aðgerða heldur en
Genfarbandalagið, sérstaklega
þar sem þátttökuríkin verða
skuldbundin til Jress að láta Ör-
yggisráðinu í té nauðsynlegan
herstyrk og hafa jafnan til reiðu
nauðsynlegan flugher til þess að
fyrirbyggja tilraunir til friðslita.
6. Félags- og fjármálaráð hins
nýja bandalags á ekki aðeins að
benda á ýmislegt, sem aflaga fer
í samskiptum þjóða á þessum
vettvangi, heldur einnig að
vinna að raunhæfri lausn.
7. Gamla Þjóðabandalagið
fékk í hendur stjórn J)eirra al-
þjóðastofnana, sem til vo.ru við
upphaf þess, en kom ekki á fót
nýjum. Nýja bandalagið gerir
beinlínis ráð fyrir að nýjar stofn-
anir verði settar á fót og heyri
þær, auk þeirra, sem fyrir voru,
undir bandalagið.
8. Hernaðarnefndin verður al-
gjört nýmæli; engin slílk stofnun
var starfandi í Genf.
í). Sáttmáli hins nýja banda-
lags verður algerlega sjálfstæður
og ekki innibundinn í friðar-
samningum eða öðrum samn-
ingum þjóða í milli. Sáttmáli
gamla bandalagsins var einn
liður Versalasamninganna.
Lausl. þýtt.
um. Hann sýnist að vísu ekki ennþá
hafa uppgötvað þjóðræðisstefnuna.
En þess getur varla orðið langt að
bíða“.
Hver veit, nema ritstj. Ingólfs
gizki hér líklegar á, en ætla mætti í
fljótu bragði.
Fallinn hershöfðingi.
Myndin er af Cherniakowsky hers-
höfðinéja, er stjórnaði herjum Rússa
í Austur-Prússlandi. Hann særðist í
bardaéa þar fyrir skömmu oé lézt af
sárum sínum. Hann var 36 ára éamall
Nýfl blað!
Ef þér viljið fylgjast vel með
öllu sem gerist á bókamarkaðin-
um, J>á ættuð J>ór að gerast kaup-
andi að Eddu, hinu nýja bóka-
blaði sem höf göngu sína um
helgina. Blaðið flytur J>ætti u»n
rithöfunda og bækur þeirra,
bókaútgefendur og alla aðra sem
að bókagerð vinna og myndir af
þeim. — Þá flytur blaðið fréttir,
í stuttu máli, af öllum nýjum
bókum, sem væntanlegar eru á
markaðinn. — Loks eru sagna-
J>ættir.
Bókaverzlunin EDDA
Akureyri.
STÚLKA
óskast á
HÓTEL GULLFOSS
M sölu
eru tvö samstscð rúm, með fjaðra-
botnum, stór fataskápur og tvö nátt-
l»orð. — Upplýsingar í sínta 108.
Bókðúfsalan
stendur aðeins yfir til laugardags.
Gleymið ekki að líita inn til okk-
ar ef þér viljið eignast góða bók
fyrir lágt verð. Gefum 10—50%
afslátt. Seljum ýmsar gamlar og
fágætar bækur á föstudaginn eða
laugardaginn. — Nánar auglýst í
gluggium verzlunarinnar síðax. —
Bókaverzlunin EDDA
GULKOLÓTTUR HUNDUR,
sem gegnir nafninu Smali, tap-
aðist um síðustu mánaðarmót
frá Baldursheimi í Möðruvalla-
sókn. — Sá, er kynni að verða
hans var, er vinsamlega beðinn
að gjöra undirrituðum aðvart
hið allra fyrsta.
Baldursheimi, 14. marz 1945.
Aðalsteinn Jónsson,
Lík mannsins míns,
Hauks Helgasonar, rafvirkja,
verður til moldar borið, mánudaginn 19. marz n.k. — Athöínin
heíst með húskveðju á heimili okkar, Möðruvallastæti 10,
kl. 1.30 e. h.
Svava Ingimundardóttir.
Hjartan J>ökk fyrir auðsýnda hluttekningu og vináttu við
andlát og jarðarför móður okkar
ÞURÍÐAR SIGURÐARDÓTTUR.
Fyrir liönd allra vandamanna.
Sigrún Jónsdóttir. Finnur Jónsson.
Ingólfur Jónsson, Jóhann Jónsson.
' Hugheilar þnkkir f&tiarna minna, frœndfólks og vina, sem
heiðruðu niig d sextugsafmæli minu, 7. marz s. /., með höfð-
inglegum gjöfum, skeytum, blómum og heimsóknum.
Arnn ykkur öllum guðs blessunar.
Ytri-Varðgjá, 14. marz 1945.
Tryggvi Jóhannsson.
‘HKHKHKHKHKHJHKHKrtHWHKHOHKHWKHKHKHOHWHOHOHCHOHOHCHKHOHCHCHOHeHOHOWWHa'
I Fulltrúaráð verklýðsfélaganna
oskar el'tir starfsmanni til að annast skrifstofu fyrir verkalýðsfélögin.
Vinnutimi 4 klst. á dag. Vélritunarkunnátta nauðsynleg. Umsóknir ásarnt
kaupkröfu sendist til Jóns Ingimarssonar, Klapparstíg 3, fyrir 20. þ. m.
Fulltrúaráð verklýðsfélaganna.

1
Ennerhægtaðfaraáskíði!
Nýkom-ið:
Skíðastafir úr:
stáli
t o n k i n
k a n e .
Stálkantar á aðeins
kr. 14.75.
Enn fremur 3 nýjar teg.
splitkien-
s v i g s k í ð i .
Brynjólfur Sveinsson h.f.
Hafnarstræti'85.
C>################################################################i
r
Corn Flakes
i n ý k o m i ð.
Kostar nú kr. 1.25 pakkinn.
Kaupf jelag Eyfirðinga
Nýlenduvörudeild og útibú.