Dagur - 01.10.1947, Page 8

8
Miðvikudagur 1. október 1947
I
Faðir okkar, tengdafaðir og afi,
ARNLJÓTUR JÓNSSON,
verður jarðsunginn laugardaginn 4. október, kll. 1 e. h., frá
Akureyrarkirkju.
Aðstandendur.
Alúðar þakkir fyrir auðsýnda samúð og vinarhug við fráfall
og jarðarför nióður mlinnar,
KARÓLÍNU GUÐBRANDSDÓTTUR.
Anna Þ. Jendsóttir.
Úr bæ oq' byggð
I. O. D. F. - 1291038»/*. -
KIRKJAN. — Vegna fjar-
veru sóknarprestsins fellur messa nið-
ui- á sunnudaginn kemur.
Guðsþjónustur í Grundarþinga-
prestakalli. Saurbæ sunnudagimi 12.
okt. kl. 1. — Möðruvöllum sama dag
kl. 3 e. h. — Grund sunnudaginn 19.
okt. kl. 1.
Samskot til Naustaheimilisins. Frá
Helga Ólafssyni kr. 150. Móttekið á
afgreiðslu Dags.
Ný íramhaldssaga hefst í næsta
blaði í stað Claudíu, sem lauk í síðasta
tbl.
Dagur er 10 síður að þessu sinni. A
9. og 10. síðu eru auglýsignar frá
Skömmtunarstjóra. Fólki er bent á að
varðveita blaðið.
Frk. Geidal, kristniboði, talar á
samkomu í Zíon næstk. sunnudag kl.
8.30 e. h. Allir velkomnir.
Hjálpræðisherinn, Akureyri. Föstu-
daginn 3. okt. kl. 8.30 e. 41.: Opinber
samkoma. Kapteinn Driveklepp og
Guðfinna Jóhannesdóttir syngja og
spila. Sunnudaginn 5. okt. kl. 11:
Helgunarsamkoma. Kl. 2: Sunnudaga-
skóli. Kl. 8.30: Hjálpræðissamkoma.
Kapteinn Driveklepp og Guðfinna Jó-
hannesdóttir stjórna. Allir hjartanlega
velkomnir!
Til barna og unglinga. Sunnudaga-
skóli Fíladelfíusafnaðarins verður
feettur sunnudaginn 5. október kl. 1.30
e. h. í Verzlunarmannahúsinu, Gránu-
félagsgötu 9 (á neðri hæð). Öll börn
hjartanlega velkomin.
Saumatundir fyrir ungar stúlkur
byrja miðvikudaginn 8. október kl. 8
e h. í Verzlunarmannahúsinu. Allar
etúlkur 7 ára og eldri hjartanlega vel-
komnar. Fíladelfía.
. .Bridgefélaé Akureyrar hefir hafið
starfsemi sína, og verða spilafundir
framvegis á þriðjudagskvöldum á
Gildaskála KEA.
Karlakór Akureyrar. Söngæfing í
kvöld á venjulegum stað og tima. —
Mætið allir og stundvíslega.
Gagnfræðaskóli Akureyrar verður
settur í hátíðasal skólans kl. 2 e. h. í
dag.
Strandakirkja. Aheit frá Maríu
Björnsdóttur kr. 50.
Kristniboðsfélag kvenna, Akureyri,
hefir bazar og kaffisölu í Zíon föstu-
daginn 3. október kl. 3 e. h. Styðjið
etarfið! Drekkið síðdegiskaffið í Zíon.
Gjafir oé áheit til Bakkakirkju frá
konu, fyrrum búsettri í Bakkasókn, er
ekki vill láta nafn síns getið, áheit kr.
500, gjöf kr. 500. Hjartans þakkir.
Sóknamefndin.
Hjúskapur. Síðastl. mánudag voru
gefin saman í hjónaband í Húsavík, af
prófastinum, séra Friðrik A. Friðriks-
syni, ungfrú Asta Bjarnadóttir, Bene-
diktssonar kaupmanns, og Kjartan
Sæmundsson, deildarstjóri hjá SIS,
Reykjavík.
Sjötuéur varð sl. mánudag Bjami
Benediktsson, kaupmaður og póstaf-
greiðslumaður í Húsavík.
Kvenfélagið Hlíf biður blaðið að
flytja bæjarbúum beztu þakkir fyrir
góðar undirtektir og gjafir á hluta-
veltu félagsins, sem haldin var til
ágóða fyrir barnaheimilissjóð þess.
Kvennadeild Slysavarnafélagsins
heldur skemmtifund í Samkomuhúsi
bæjarins, föstudaginn 3. október kl. 9
e. h. Skemmtiatriði: Kvikmynd, kór-
söngur og dans. Deildarkonur! Mæt-
ið allar! Stjórnin.
St. Brynja heldur fund í Skjaldborg
næstæk. mánudag kl. 8.30 e. h. Mörg
áríðandi mál á dagskrá. Félagar, fjöl-
mennið! — Nýir félagar ávallt vel-
komnir.
Brúnn hestur,
sex vetra, aljárnaður — mark:
biti framan hægra —, tapaðist
í júní s. 1. — Sá, sem.kynni að
geta gefið upplýsingar, er beð-
inn að gera símastöðinni í
Grenivík aðvart.
Jón Jóhunnsson,
Skarði.
— Jónas Guðlaugsson
(Framltald af 5. síðu).
Þrjú bindi í óbundnu máli
komu frá honum á þessum árum:
„Sólrún og biðlar hennar“,
,.breiðfirðingar“ og ,,Monika“. í
þessum frásögnum eru rnyndir
og lýsingar úr íslenzku þjóðlífi,
í itaðar á skýru og ljúfu nráli, sem
minnir á hinn yndislega Sunnu-
hvolsstíl Björnsons, sem er í
snertingu við hið ganrla Island,
sem Jónas segir frá. Það eru at-
burðir úr bernsku höfundar, sem
eru dregnir fram í dagsljósið í
þessum bókum, sérkennilegir
menn, hið daglega líf á bænum,
allt umvafið anda fornsagnanna,
en þó sjálfsagt ágæt lýsing á þjóð-
lífinu eins og það var um alda-
mótin. Og hér er hann hugkvæm-
ur og sér í sálarlífi mannsins það,
sem er hulið liversdagslega, en
gefur þó lífinu aukna þýðingu.
Hin fyrsta ganga hans hér í
Danmöriku var mörkuð þeirn vel-
vilja og skilningi, sem svo oft
hefir mætt menningarlífi ná-
grannalandanna og listum
þeirra. Margir af samtíðarmönn-
um lians skildu, að hann var ný-
stárlegt og merkilegt skáld.
*
Þrátt fyrir æsku sína var hann
einn af þeim íslendingum, setn á
þessunr árum, fyrir sambands-
lagasamjrykktina, tók þátt í bar-
áttunni fyrir sjálfstæði lands
síns, barðist fyrir fánamálinu og
jafnréttisstöðunni, en þó án
beizkju í okkar garð. Hann var
ekki fylgjandi algjörunr skilnaði,
en sjálfstæði landsins frá gullald-
artímanum, var draumur hans.
Hann var óþreytandi að skrifa í
dagblöðin um málefni íslands, af
miikilli þekkingu og list, sem
stundum kom hinum lærðustu
mönnum í þjóðarrétti og lögum
í vanda.
Fáir ísléndingar á síðari árúm
hafa staðið Dönum nær en ein-
mitt hann. Hann hafði góða yfir-
sýn um bókmenntir okkar, sögu
og þjóðfélagshætti, hann var víð-
lesinn og svo fróður, að næstum
mátti fletta upp í honum eins og
alfræðiorðabók.
Aftur og aftur kom sú hugsun
að honum, að hin norrænu lönd
voru hinn sami stofn, ekki að-
eins að menningu og ættum,
heldur í þeim anda, sem hið síð-
ara heimsstríðið hefir nú enn
leitt fram.
Kan I mærke det lysner af Solskin i
Sindet,
Kan I se, ad det glöder í Tanker og
Ord,
at vi samles i Haabet og mödes i
Mindet
vi Börn af en Race, vi Sönner af Nord.
Þannig orti hann 1912 í kvæð-
inu „Det nye Norden“, sem Carl
Nielsen samdi lag við.
Hann var ekki aðeins íslend-
ingur, heldur norrænn maður í
þess orðs beztu merkingu.
*
Að morgni hins 15. apríl 1916
lézt hann skyndilega á Skagen á
Jótlandi, þá ekki orðinn þrítug-
ur að aldri. Síðustu þrjú ár ævi
sinnar var hann tengdur stenkum
böndum við Skagen. Hann hafði
gengið að eiga þýzka stúlkú af
hollenzkum ættum, sem hann
DAGUR
kynntist þar, og þrjú hamingju-
rík ár liðu og færðu honum son
og heimilí, þessum heimilislausa
og friðlausa manni.
Hann dó á gistihúsinu í Skag-
en og hafði þá ekki verið hraust-
ur um eins árs skeið. Snemma
morguns vakti hann Móður
Anni, sérstaka konu og verndara
svo margra listamanna, sem hjá
-iienni fundu atlhvarf. Hann
hafði fengið blóðspýting. Móðir
Anni sat við mm hans og hélt í
hönd hans. Aprílsólin skein inn
um gluggann og síðustu orð hans
voru: Sjáðu vorsólina, eg gleðst
yfir því, að þú ert hér móðir
Anni.... Svo nefndi hann nöfn
konu sinnar og sonar síns, og var
látinn.
Hann er grafinn í kirkjugarð-
inum í Skagen, við hlið lista-
mannanna sem þar hvíla, og
nokkrir vinir reistu honum
minnisstein á gröfinni.
— Jamboree
(Framhald af 5. síðu).
manni væri heimilt að sofa til há-
degis. Nú beið okkar nýtt land
til rannsóknar, ekiki síður merki-
legt en það fyrra.
Fjörugir snáðai'.
Fyrir utan gluggann heyrðust
háværar raddir ylfinga — ung-
skáta — sem dvöldu í tjöldum á
þessum stað. Þeir voru í fyrstu
óframfærnir við okkur útlend-
ingana, en innan skamms var
þetta breytt og þeir spurðu í sí-
fellu, en við reyndum að svala
fróðleiksfýsn þeirra eins vel og
okkur var unt.
þeim fannst fengur í komu okk-
ar, enda vantaði ekki, að þeir
væru með smáhrekki og saklaust
gaman við okkur. Einna verst
þótti það, . er plómurnar
sprungu undir sitjandanum á
okkur og safinn spýttist í bux-
urnar, þegar við settumst við
matborðið!
Einn daginn kvöddu ylfing-
arnir og fannst okkur þá dofna
yfir tjaldsvæðinu. Nú blakti þar
aðeins íslenzki fáninn, en áður
voru þeir þar hlið við hlið sá
enski og íslenzki.
í éltingaleik við froska.
Rétt fyrir framan skálann var
tjörn nokkur, sem margt hafði að
geyma af dýrum og jurtum, sem
þar lifðu og gerðu vatnið óhæft
til drykkjar og viðsjált til þvotta.
En alltaf var þó gaman að fara í
róður, elta froskana eða heilsa
upp á hinn grátandi pílvið, er óx
úti í miðju vatninu. Uppi á
bakkanum uxu stærðar tré með
eplum og alls konar ávöxtum.
En ekki var hlaupið að því að ná
'þeim, því að í hrufóttum berkin-
um bjuggu maurar og grimmar
flugur, sem okkur var hreint ekk-
ert vel við. Lítið var því gert að
því að klifra í þessi fögru og
g'irnilegu tré.
Frá tjaldstað okikar var um 15
mínútna gangur niður að lítilli,
fallegri á, og á bökkum hennar
og við þá var krökt af alls konar
bátum, kanóum, kappróðrabát-
um og lystibátum. Við máttum
nota þessi farartæki og ferðast
eiris og okkur lysti upp og niður
eftir ánni, enda notuðum við það
óspart, en vatnið var svo straum-
lítið, að við þurftum að spyrja
hvort við værum að fara upp eftir
:nni eða niður eftir! Alls staðar
iðaði lífið. Fuglarnir sungu uppi
í trjánum, karlarnir sátu með
veiðistengur á bakkanum, reyktu
pípu og hvesstu augun á vatnið,
senr virtist vera öldungis fiski-
laust. Hraðbátar brunuðu fram
hjá, karlar og konur stungu sér í
ána og syntu yfir, ásamt hundun-
um, og við sígldum þarna fram
og aftur. Þarna var garnan að
vera!
Helgur sunnudagur.
Á sunnudaginn fóru margir til
kirkju. Guðsþjónusta þessi fór
fram með nokkuð öðrum hætti
en hér tíðkast. í kirkjunni söng
hver maður með sínu nefi, en fyr-
ir altari jrjónaði hópur kór-
drengja. Fannst okkur þetta setja
hátíðlegan svip á athöfnina.
Sunnúdaginn halda Englending-
ar helgan. Flestar almennings
matsölur eru þá lokaðar, ásamt
ölstofum og kvikmyndahúsum.
Ekki þekkist að haldnir séu dans-
leikir eða aðrar þess háttar gleði-
samkomur á sunnudögum. Þeir
skátar, senr ekki fóru til kirkju,
fóru á flugvöll nokkurn skammt
frá og skoðuðu líkön af alls kon-
ar flugvélagerðum. Aðrir fóru í
dýragarðinn og var þar sannar-
lega margt að sjá. Mest yndi
höfðum við þó af páfagaukun-
um, en sá galli var á, að þeir
mæltu á enska tungu. Ekki voru
það nein hæverskuorð, sem þeir
létu falla, en þó höfðu þeir vit á
því að heilsa þeim, sem komu að
búrunum, með.„halló“ og kveðja
með „cheerio"! Stundum töluðu
þeir eitthvað sín á milli og velt-
ust síðan um af hlátri. Slíkum
mikilmennskulátum er varla
hægt að kynnast nema í páfa-
gauksbúri!
(Framhald).
Ibúð óskast
Barnlaus hjón óska eftir íbúð,
nú eða fyi ir 1. nóv. 5—10 þús.
kr. peningalán gæti komið til
greina. — Tilboð sendist á
skrifstofu blaðsins fyrir 7. okt„
merkt: Jhúð 102“.
Karlmanns-armbandsúr
tapaðist á leiðinni frá Munka-
þverárstræti 21 til Kr. Hall-
dórssonar úrsmiðs. — VinSaml.
skilist, gegn fundarlanum, á
afgreiðslu Dags.
/—1 ?
Laukur
nýr,
þurrkaður
VÖRUHÚSIÐ h/f
SKÖMMTUNIN
(Framhald af 1. síðu).
ferð og ekki náð heim í tæka tíð.
Þá er lagt svo fyrir, að leigubif-
reiðar skuli sérstaklega auð-
kenndar með bókstafnum L. —
Heimilt ér að ákveða tölu bif-
reiða, er gegna skulu næturþjón-
ustu, Brot á ákvæðum þessurn
varða þungum séktum.
Allströng skömmtun.
Þessi helztu atriði liinnar nýju
skömmtunarreglugerðar sýna, að
hér er um allstranga skömmtun
að fæða, mun strangari en áður
hefir þekkst hér á landi, þótt ríf-
legur sé skammturinn á við það,
sem fjöldi annarra þjóða býr nú
við og innlendar matvörur séu
flestar óskammtaðar með öllu.
Þjóðinni er nú kunnugt um hin-
ar alvarlegu horfur í efnahags-.
málunum og nauðsyn þess, að
spyrna gegn eyðslustefnu þeirri,
sem ríkt hefir í landinu undan-
farin ár. Þessi stranga skömmtun
mun að sjálfsögðu verða þeim
vonbrigði, sém gerðu vonir um
áframhaldandi allsnægtir, eins og
ríktu hér meðan verið var að
eyða hinum erlendu gjaldeyris-
sjóðum, en staðreyndirrxar blasa
nú við hverjum manni, sem aug-
un hefir opin, og verða því allir
að sætta sig við það, sem orðið er,
og vinna af alhug að enduiTeisn-
inni. Er þess því að vænta, að al-
menningur geri sitt ýtrasta til
þess að skömmtunin nái tilgangi
sínum, að miðla því, sem hægt er
að kaupa til landsins, sem réttlát-
ast í milli þegnanna. Búast má
við því, að einhverjir annmarkar
á skömmtunarkerfinu komi í
ljós og verður að vænta þess, að
skömmtunaryfirvöldin bregði
fljótt við að kippa því í lag.
Sömuleiðis er þess að vænta, að
þau hin sömu yfirvöld gæti þess,
sVo sem hægt er, að takmarka
skriffinnsku og tilskipanirnar við
það, sem nauðsynlegt er. Sam-
vinna við almenning verður bezt
tryggð með hófsamlegum og
skynsamlegum aðgerðum og ljós-
um upplýsingum um það, sem
gera þarf.