Dagur - 13.04.1950, Qupperneq 4

4
D AGUR
Fimmtudaginn 13. apríl 1950
DAGUR
Ritstjóri: Haukur Snorrason.
Afgreiðsla, auglýsingar, innheimta:
Marinó H. Pétursson
Skrifstofa i Hafnarstraeti 87 — Sími 166
Blaðið kemur út á hverjum miðvikudegi
Árgangurinn kostar kr. 25.00
Gjalddagi er 1. júli.
PRENTVERK ODDS BJÖRNSSONAR H.F.
Alþýðiiflokkuriiin
í gerfi leiðsögumanns
ALÞÝÐUBLAÐIÐ og Alþýðumaðurinn hafa
nefnt hækkun sykurverðs í smásölu sem dæmi um
afleiðingar af stefnu ríkisstjórnarinnar og stjórn-
arflokkanna í efnahagsmálunum. Þykjast blöðin
mjög hneyksluð á verðhækkun þessari og spara
ekki að benda á að hún komi niður á neytendum í
landinu. Þessi hneykslun mun þó naumast rista
mjög djúpt. Blöðin láta þess sem sé ekki getið, að
líklegt er að sykurverð eigi eftir að hækka enn
meira en orðið er. Sykur er að verulegu leyti doll-
aravara og verðhækkun sú, sem nú er komin til
framkvæmda, er afleiðing af gengisfeliingu krón-
unnar gagnvart dollar á sl. hausti. Sú gengisfell-
ing var framkvæmd undir forustu Alþýðuflokks-
ins. Segja má því, að hið nýja sykurverð sé bein
afleiðing af framkvæmd Alþýðuflokksins, ef not-
aðar eru þær furðulegu röksemdir, sem nú getur
daglega að líta í blöðum þess flokks. En hvers
vegna beitti Alþýðuflokkurinn sér fyrir gengisfell-
ingu krónunnar gagnvart dollar? Gerði hann það
að gamni sfnu eða af fordild? Ekki var að heyra
það á þessum sömu blöðum á sl. hausti. Þá var á
það bent, að sú gengisfelling hefði verið óhjá-
kvæmileg nauðsyn. Hins vegar vilja þessi blöð nú
fá fólkið í landinu til þess að trúa því, að gengis-
fellingin, sem framkvæmd var nú síðast, hafi verið
gerð fyrir heimsku og illvilja stjórnarflokkanna.
Betra hefði verið að gera ekkert annað í dýrtíðar-
málunum en leggja nýja skatta á almenning.og
halda áfram að greiða uppbætur með útfluttum
afurðum. En hvað er slíkt athæfi annað en gengis-
felling? Mundi alþýðumönnum þykja léttara að
greiða háan söluskatt ofan á hátt verðlag en greiða
það verð fyrir nauðsynjar sínar, sem skráð er eftir
gengisfellinguna? Ólíklegt er það. Hitt er aftur á
móti auðséð, að áframhald uppbótarleiðarinnar og
innheimta nýrra skatta og tolla hefði getað orðið
til þess að þenja ríkisbáknið og starfsmannahald
þess enn meira út en nú er orðið, jarðvegur fyrir
nýjar nefndir og meira eftixdit og álitleg jata fyrir
þá menn, sem helzt vilja sjá sér farborða með
launagreiðslum úr ríkissjóði. Er og þjóðkunnugt,
hvaða flokkur manna hefur mestan áhuga fyrir
aurunum, sem þaðan koma, og hverjir hafa helzt
kunnað að snúa þar snældu sinni í sólarátt.
HNEYKSLUN Alþýðuflokksblaðanna á afleið-
ingum gengisfellingarinnar kemur því vissulega
úr hörðustu átt. Sumar þær verðhækkanir, sem nú
eru að koma fram, eru beinlínis afleiðing þeirrar
gengisfellingar krónunnar gagnvart dollar, sem
var sjálfsögð og nauðsynleg að dómi Alþýðu-
flokksins á sl. hausti. Þar ofan á bætist það, að
allsherjar gengisfellingin, sem lögfest var í marz,
er bein og rökrétt afleiðing hinnar hóflausu fjár-
festingarstefnu, sem Alþýðuflokkurinn hefur fylgt
dyggilega allt frá 1942, er hann veitti íhaldsstjórn-
inni, er þá tók við völdum, stuðning til þess að
tvöfalda dýrtíðina á fáum mánuðum gegn vonar-
peningi í auknu þingmannaliði eftir kjördæma-
breytinguna. Á nýsköpunarárunum vildi Alþýðu-
flokkurinn vissulega ekki vera minni en hinir
flokkarnir og gekk meira að segja svo langt, að
vilja eigna sér gjörvalla nýsköp-
unarstefnuna, sem hagfræðingar
nefna nú fjárfestingarstefnuna. —
Stóð hörð rimma um það milli
stjórnarflokkanna á árinu 1947,
hver hefði ýtt þjóðinni lengst út
á fjárfestingarbraulina. Þóttist
Alþýðuflokkurinn bar mestur
með ,,skilyrði“ sín. Hagfræðingar
úr öllum stjórnmálaflokkunum
viðurkenna nú berlega, að oí
mikil fjárfesting á of skömmum
tíma sé höfuðorsök þeirra vand-
ræða, sem þjóðin á nú við að etja.
Hér fyrr á árum miklaðist Al-
þýðuflokkurinn af fjárfestingar-
stefnu sinni og kallaði hana
framsækna og í samræmi við
hagsmuni laimþeganna. Þá hélt
hann að það væri vinsælt og lík-
legt til kjörfylgis. Framsóknar-
menn vöruðu hins vegar við
stjórnarstefnunni og töldu hana
ekki til hagsbóta fyrir launþeg-
ana og þeir gerðu þetta, enda
þótt það væri óvinsælt í bili. Al-
þýðuflokkurinn hefur nú sann-
reynt, að þessi pólitík hefur ekki
aflað honum kjörfylgis og hún
hefur þar ofan á leitt til hinnar
erfiðu glímu, sem þjóðin öll
— og launþegar manna mest — á
nú í við dýrtíðardrauginn. En það
er eins og flokkurinn hafi ekkert
lært af reynslunni. Nú hagar
hann sér eins og leiðsögumaður,
sem hefur teymt ferðamannahóp
út á ófæra leið. Þótt hann hafi
fyrr þótzt ráða mestu um ferð-
ina, vill hann ekki bera ábyrgð-
ina, þegar út í ófæruna er komið.
Þá rís hann upp á afturfæturna
og bendir á, að ferðamennirnir
vaði ófærðina í mitti- og húð-
skammar þá fyrir það. Alþýðu-
flokkurinn hefur átt mikinn þátt
í því að leiða þjóðina út í ófærð
dýrtíðar og gengisfellingar. En í
stað þess að hjálpa þeim, sem
vilja komast á rétta leið á ný,
ræðst hann nú með skömmum og
fáryrðum að þeim. Enn mun
það vera kjörfylgi hinna bless-
uðu launþega, sem flokkurinn sér
í hillingum. En sá vonarpeningur
reyndist ótraustur 1946 og enn
ótraustari 1949. Værí ekki ráð-
legt fyrir Alþýðuflokkinn að
ávarpa háttvirta kjósendur sem
ábyrga, hugsandi menn og sjá til,
hvort það gæfist ekki betur en
villukenningar frá 1944—1947 og
hið ábyrgðarlausa skraf hinna
síðustu vikna? Ekki yrði fallið
hátt, þótt þetta mistækis einnig,
svo rislágur sem flokkurinn er
nú orðinn.
FOKDREIFAR
Sólskin í skammdeginu.
Æskulýðsfélag Akureyi’ar-
kirkju hefur starfandi dálítinn
blaðamannaklúbb. Sér hann m. a.
um útgáfu hins snotra blaðs, er
félagið gefur út annað veifið. Einn
úr þessum hópi hefur sent blað-
inu eftirfarandi greinarstúf, sem
kalla má æfingu á vegum þessa
félagsskapar. Segir þar frá einum
þætti starfs Rauðakrossdeildar-
innar hér. Hinn ungi blaðamaður
segir svo frá:
„Þegar skammdegismyrkrið
grúfir yfir, og það telst til meiri
háttar viðburða ,að sólin sýni sig
á himinhvolfinu, hvílík þægindi
eru það þá ekki að geta brugðið
sér inn í ákveðið hús, til þess að
njóta þar tilbúins sólarljóss, sem í
engu stendur að baki skini sólar-
innar sjálfrar?
Þess háttar ljósböð eru nú á
dögum orðinn snar þáttur í heil-
brigðislífi fjölmargra, og hið tiJ-
búna sólarljós á hinum svoköíl-
uðu Ijósastofum hefur svo marga
undursamlega eiginleika, að mað-
ur blátt áfram fellur í stafi yfir
hinni geysilegu þróun, sem orðið
hefur í lækningum nú á síðustu
árum.
Þann 22. febrúar síðastliðinn
tók til starfa á vegum Rauða-
krossdeildarinnar hér, ljóslækn-
ingastofa, og er hún til húsa í
hinni glæsilegu byggingu Alm.
trygginga í Hafnarstræti. Hérna
um daginn brá ég mér svo í heim-
sókn þangað til þess að kynna
mér starfs»mina.
Það fyrsta, sem mælir augum
mínum, þegar ég kem inn í for-
stofuna, er þyrping barnavagna.
Þar eru mæður með börn sín..Eg
geng upp á þriðju hæð og kný á
dvr, sem merktar eru með rauð-
um krossi. Ung kona kemur til
dyra, og þegar hún heyrir í hvaða
erindagerðum ég er, biður hún
mig að bíða andartak á meðan
hún afgreiði konu, sem var að
taka ljósbað. Þegar ég svo litlu
síðar kom inn, fer ég að virða
fyrir mér umhverfið.
Eg er staddur í frekar lítilli
stofu, þar inni eru tveir Ijósa-
lampar og einn beddi, lil þess að
liggja á undir ljósunum Innan af
þessari stofu er önnur, nákvæm-
lega eins útbúin. Konan, sem
reyndar heitir Pálína Gunnlaugs-
dóttir, segir mér, að á öðrum
beddanum geti legið fjögur börn
og einnig á hinum, þá geta alls
átta börn notið ljósanna í einu,
og á hálftímanum sextán. Eg bið
nú Pálínu að segja mér eitthvað
um starfsemina, og fórust henni
orð á þessa leið:
Þessi ljóslækningastofa er aðal-
lega ætluð fyrir börn innan
skólaskyldualdurs, því að þau
hafa engan aðgang að ljósastofu
Barnaskólans. Einnig er tekið á
móti fullorðnum. Kosturinn við
Ijósin er, að þau bæta úr hvers
konar fjörefnaskorti. Einnig eru
ljósin ágæt lækning við tauga-
óstyrk og óværð í bömum. Um
íimmtíu manns hefur nú fasta
tíma, en að meðaltali sækja 25
stofuna á hverjum degi. Stofan
er opin frá kl. 1—5 á daginn, en
fyrir utan þann tíma er hægt að
fá aukatíma sé þess óskað. Hver
tími kostar 5 kr. (hve stuttur sem
hann er). Þegar byrjað er að
stunda ljósböðin er hættulegt að
dvelja lengur en 2—4 mínútur í
senn, en smátt og smátt er tím-
inn lengdur upp í 15 mín. fyrir
börn og 30 mín. fyrir fullorðna.
Fólk, sem stundar þessi böð, er
mjög ánægt með árangurinn af
þeim.
Er hér var komið frásögn
hennar, skauzt lítill drengur, á að
gizka fimm ára, inn úr dyrunum.
Hann var bersýnilega kunnugur
þarna, og fór strax að hypja sig
úr fötunum. Eftir fáein augna
blik lá kall uppi á beddanum og
velti sér makindalega undir birtu
háfjallasólarinnar og naut hins
dásamlega lækningamátts henn-
ar, og hann var sannarlega öf.
undsverður.“
Innhcimta Almannatrygginganna
Sjúkrasamlaginu óviðkomandi.
Frá skrifstofu Sjúkrasamlags-
ins hefur blaðinu borizt eftirfar
andi:
VEGNA fyrirspurnar frá „Inn-
bæipgi“ í næstsíðustu Fokdreif-
(Framhald á 6. síðu).

Nokkrir réttir frá ýmsum löndum
■ Zabaione.
(ítalskur eggjaréttur).
Réttur þessi er mjög vinsæll á ítalíu. Það má
bera hann fram bæði heitan og kaldan. Hann er
alltaf borinn fram í glösum og borðaður með skeið.
3 eggjarauður. — 3 matsk. sykur. — I2 bolli
madeira eða annað sætt vín.
Eggjarauðurnar og sykurinn er sett í skál og
hrært, þangað til það er næstum hvítt og mjög létt.
Þá er víninu blandað saman við og hrært vel sam-
an. Látið í lítinn pott og sett yfir skarpan eld. Hrært
stöðugt í á meðan. Má ekki sjóða eða þykkna, og
strax og það byrjar að lyfta sér, er það tekið af
eldinum og hellt í glös. Ef rétturinn er borinn fram
kaldur, er bezt að geyma hann á köldum stað, þang-
að til hann er notaður.
Pechenaia Kartofcl V Smetane.
(Rússneskur kartöfluréttur).
700 gr. soðnar kartöflur. — 1 laukur. — 4 matsk.
rifinn ostur. — 2 egg. — Brauðmylsna. — Smjör. —
14 lítri súrmjólk. — Salt og pipar.
Laukurinn er saxaður og brúnaður ljósbrúnn í
smjörinu. Kartöflurnar eru flysjaðar og skornar í
sneiðar. Settar í eldfastan pott með lauknum.
Brauðmylsnunni og ostinum blandað saman og
þetta sett yflr kartöflurnar. Eggin eru hrærð saman
við súrmjólkina, og þessu hellt yfir. Kryddað með
salti og pipar. Bakað í hæfilega heitum ofni.
Kaneelsaus.
(Hollenzk kanelsósa).
Þessi sósa er mjög algeng í Hollandi og er not-
uð með ýmsum réttum, aðallega grautum, t. d. hrís-
grjónagraut.
% 1. mjólk. — Vi úr bolla hveiti. — 4 matsk. syk-
ur. — 1 stöng kanel (steyttan kanel má nota í stað-
inn).
Hveitinu og sykrinum er blandað saman og vætt
í því með svolitlu af kaldri mjólk. Það, sem eftir er
af mjólkinni er sett í pott ásamt kanelstönginni,
suðan látin koma upp, og látið malla, þangað til
mjólkin hefur fengið sterkt kanelbragð. Þá er hveit-
inu og sykrinum hrært út í og látið sjóða í 5 mín.
Hrært í allan tímann. Kanelstöngin er tekin upp úr,
áður en sósan er borin fram.
Chapati.
(Indverskt brauð).
Brauð þetta á að elta vel með höndunum. Það er
búið til úr heilhveiti og vatni. Hnoðað vel, þangað
til deigið er þétt og stýft. Skorið niður í búta og
búnar til kúlur á stærð við stórt egg. Flatt út. Kök-
urnar eiga að vera þunnar og á stærð við pönnu-
köku. Bakað ofan á plötu eða járngrind. Áður en
brauðið er tekið af plötunni, er þrýst með hreinum
klút ofan á það, svo að það fyllist af lofti og í því
myndist loftbólur.
Sopa De Cebolla.
(Lauksúpa frá Spáni.
1—2 stórir laukar. — 2—3 eggjarauður. — Soð
eða vatn. — Ristað brauð. — Matarolía. — Edik. —
Salt og pipar.
Laukurinn er skorinn í sneiðar og soðinn í olí-
unni, þar til hann hefur aðeins skipt um lit (ekki
brúnaður). Sett saman við sjóðheitt soðið eðá
vatnið. Kryddað með salti og pipar eftir srpekk.
Látið sjóða í 10 mín. Eggjarauðurnar eru hrærðar
með svolitlu ediki og settar í súpuskálina. Súpunni
hellt yfir og hrært saman. Litlar sneiðar af ristuðu
brauði settar saman við.