Dagur - 12.07.1950, Blaðsíða 5

Miðvikudaginn 12. júlí 1950
D A G U B
5
ÓREUSTYRJÖLDIN
Átökin, sem nú fara fram í Kóreu, eru helzta
umræðuefni heimsblaðanna og stjórnmála-
manna. Um 50 þjóðir hafa lýst stuðningi við að-
gerðir Öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna í mál-
inu. Kommúnistar um allan heim fylgja línunni
frá Moskva.
Mac Arthur,
yfirhershöfð-
ingi Banda-
ríkjanna í Jap
an, hefur tek-
ið við her-
stjóm í Kóreu
Vera má, að
hann hafi ör-
lög heimsins í
hendi sér, því
að sigur Sam-
einuðu þjóð-
anna í Suður-Kóreu vekur vonir
uni styrk og getu þcirra í við-
Ieitninni við að vinna gegn
vopnavaldi og yfirgangi.
Aferðir nazista og kommúnista.
Það er öllum í fersku minni
hvaða aðferðir Hitler notaði til að
efla og útbreiða áhrif nazista á
sínum tíma. Hann sniðgekk al-
þjóðlegar reglur og þjóðarrétt, ef
það var honum í hag. Aðferðin
var yfirleitt sú, að leggja eitt og
eitt ríki undir veldi nazista í einu.
Frægur amerískur hagfræðing-
ur benti fyrstur manna á það, að
efling ríkisvaldsins væri sameig-
inlegt einkenni stjórnarfars Hitl-
ers og kommúnista. En starfsað-
ferðir eru einnig svipaðar.
Kimmúnistar hafa nú eftir styrj-
öldina beitt Hitlersaðferðunum.
Þeir leggja hvert ríkið á fætur.
öðru undir járntjaldið og gera
þau að algerðum leppríkjum. Eins
og Hitler sniðgékk þjóðréttar-
reglur hafa Rússár og leppríki
þeirra haft aígera sérstöðu á al-
þjóðavettvangi. Greinilegast hef-
ur þetta komið fram innan Sam-
einuðu þjóðanna. Þar hafa þéir
valdið sundrung og deilum og
beitt neitunarvaldi langt út fyrir
þau takmörk, sem því var upp-
haflega ætlað. Kóreumálið ber
nú hæst á sviði alþjóðamála. Þar
hafa Rússar haft algera sérstöðu
eins og fyrri daginn. En sennilega
fara þeir þar út fyrir þau tak-
mörk, sem hægt er að bjóða
mönnum almennt. Þar sem ekki
er útséð um það hvernig því lykt-
ar og hvaða afléiðingar það kann
að hafa í för með sér mun verða
drepið hér á þau helztu atriði,
sem skipta máli um upphaf þess
og áframhald.
Það er nauðsynlegt, að öllum
sé sem ljósust saga þess máls.
Hvað er Kórea?
Landfræðilega er Kórea skagi,
sem gengur austur úr Asíu. Til-
tölulega mjótt sund er milli hans
og Japanseyja. Norðan og austan
skagans er Japans haf, en sunnan
Gula hafið. Eitt fyrsta skrefið í
landvinningasókn Japans var að
leggja undir sig Kóreu. Eftir að
þeir gerðust aðilar að síðari
heimsstyrjöldinni lýstu vestur-
veldin því yfir, að þau myndu
veita Kóreu sjálfstæði sitt á ný
eftir stríð.
Skipting Kóreú.
í stríðslokin varð það að sam-
komulagi stórveldanna, að Rúss-
ar skyldu hernema Kóreu norð-
an 38. breiddargráðu, en Banda-
ríkjamenn sunnan hennar. Her-
námið átti aðeins að verða til
bráðabirgða. Síðan átti að stofna
sjálfstætt ríki á öllum skaganum.
Samkomulag um skipun sameig-
inlegrar stjórnar fyrir alla Kóreu
strandaði á Rússum, sem tóku að
koma fótum undir sérstaka stjórn
í Norður-Kóreu. Bandaríkja-
menn fylgdu alþjóðareglum í mál
inu og skutu því til Sameinuðu
þjóðanna. Var skipuð sérstök
sáttanefnd Sameinuðu þjóðanna í
Kóreumálinu. Skyldi hún miðla
málum milli Bandaríkjamanna og
Rússa til þess að hægt væri að
stofna sjálfstætt ríki fyrir Kóreu
alla. Nefndin lagði fyrir ákveðnar
tillögur til málamiðlunar, en
Rússar höfnuðu þeim þegar.
Þegar Bandaríkjamenn sáu, hvað
verða vildi fóru þeir einnig að
vinna að myndun sérstakrar
stjórnar fyrir Suður-Kóreu.
Lok hernáms Kóreu.
Um áramótin 1948 og 1949 álitu
Rússar, að kommúnistastjórn sú,
sem þeir höfðu komið upp í
Norður-Kóreu væri orðin svo
traust í sessi og undirgefin, að
óhætt væri að flytja hernámslið
sitt burtu. Her Norður-Kóreu var
þá þegar orðinn mjög sterkur,
enda höfðu Rússar einmitt lagt
áhei-zlu á það. Bandaríkjamenn
vildu ekki hafa hernámslið leng-
ur í Kóreu en Rússar og höfðu
lokið við að flytja það burtu,
þegar á miðju sumri 1949. Bæði
þing og forseti Suður-Kóreu
báðu Bandaríkin að flytja ekki
her sinn burtu, fyrr en her Suð-
ur-Kóreu væri orðinn svo sterk-
ur, að hann gæti mætt árás að
norðan. Þessari beiðni hafnaði
stjórn Bandaríkjanna. Hún vildi
ekki liggja undir þeim áróðri
Rússa, að hún hefði herlið í Kór-
eu lengur en þeir. Það hefði
einnig á þeim tíma mælzt illa
fyrir hjá almenningi, sérstaklega
þar sem hernámsstjórar Banda-
ríkjanna þar eystra höfðu verið
heldur klaufskir í stjómarathöfn-
um. Endirinn varð sá, að nokkrir
amerískir herforingjar urðu eftir
til aðstoðar við þjálfun hers Suð-
ur-Kóreu.
Tvö sjálfstæð ríki.
Það var því svo komið, að 38.
breiddarbaugurinn skipti Kóreu
í tvö ríki. Suður-Kórea er ekki í
Sameinuðu þjóðunum, heldur var
ríkið stofnsett undir eftirliti og
með aðstoð þeirra. Þessi skipting,
sem eingöngu er að kenna Rúss-
um hafði í för með sér ýmiss
vandkvæði og erfiðleika fyrir
íbúa Kóreu. í Norður-Kóreu eru
helztu námusvæði landsins, en í
Suður-Kóreu landbúnaðarhéruð.
Þá eru íbúar Suður-Kóreu miklu
fleiri eða rúmar 20 millj. í Norð-
ur-Kóreu hins vegar ekki nema
10 millj. manna. Auk þess hafa
flóttamenn streymt til Suður-
Kóreu að norðan, vegna þess að
harðstjóm kommúnista er sí-
fellt að færast í aukana. Nú er
heiminum Ijóst, hvað vakti fyrir
Rússum með skiptingunni. Þeir
hafa ætíð ætlað sér að ná yfir-
ráðum yfir öllum skaganum og
tekst það ef til vill.
Innrás Norður-Kóreumanna
í Suður-Kóreu.
Snemma dags sunnudaginn 25.
júní hófst innrás kommúnista í
Suður-Kóreu. Kommúnistar um
allan heim halda því fram, að til-
efni innrásarinnar hafi verið
fyrri árásir Suður-Kóreu á Norð-
ur-Kóreu. Þetta væri því varn-
arstríð en ekki sóknar. Kommún-
istar ættu að reyna að svara því
nú, hvers vegna N.-Kóreuher
þarf að taka á sitt vald alla Suð-
ur-Kóreu, ef þetta er aðeins
varnarstríð. Það sýndi sig einnig
fljótlega, að her Norður-Kóreu
átti allskostar við her Suður-
Kóreu. Þetta veit allur heimur-
inn, svo að þessi viðbára Moskvu-
manna er hlægileg. Jafnvel aum-
ingja Verkamaðurinn hér á Ak-
ureyri heldur í spottann.
Aðgerðir Öryggisráðsins.
Öryggisráð Sameinuðu þjóð-
anna kom saman til fundar strax
síðdegis á sunnudaginn. Þar var
skorað á Norður-Kóreu að hætta
árásinni og flytja her sinn til
baka. Áskorun þessi var því gerð
nokkrum klukkustundum eftir að
innrásin byrjaði. Hefði verið um
varnarstríð að ræða, hvað var þá
eðlilegra en að láta landamærin
ráða. Samkvæmt reglum sínum
varð Öryggisráðið að bíða í tvo
sólarhringa eftir svari Norður-
Kóreu. Það var því fyrst síðdegis
á þriðjudaginn, 27. júní, þegar
jákvætt svar var ókomið, að
meiri hluti þess gat skorað á
þátttökuríkin í Sameinuðu þjóð-
unum að veita Suður-Kóreu
virka aðstoð. í samræmi við þá
skoðun lýstu Bandaríkin þátt-
töku sinni í Kóreustyrjöldinni. —
Síðan hafa um 50 ríki innan S. Þ.
tekið undir áskorun Öryggisráðs-
ins bæði beint og óbeint.
Tryggve Lie,
aðalritari Sam-
einuðu þjóð-
anna, telur
Kórcumálið
erfiðasta við-
Eangsefni Sam-
einuðu þjóð-
ann til þcssa.
Hann hætti við
ráðgerða Ev-
rópuferð,
vcgna innrásar
kommúnista í Suður-Kóreu. —
Háttsemi Rússa og leppríkjanna.
Að sjálfsögðu fengu Rússar eins
og aðrar þjóðir orðsendingu frá
Oryggisráði S. Þ., þar sem skorað
er á þjóðirnar að veita Suður-
Kóreu hjálp. Þeir svara henni á
þá leið, að þessi samþykkt ráðs-
ins sé markleysa og lögleysa, þar
sem Rússar og fulltrúi kínverskra
kommúnista sóttu ekki fundinn.
Hvernig ætli mönnum gengi að
ná rétti sínum fyrir dómstólum,
ef sá sem brýtur rétt gæti ónýtt
lögsókn með því að mæta ekki?
Nei, svar Rússa staðfestir einmitt
þá skoðun, að þeir standi að baki
innrásinni og þetta sé einn liður-
inn í Hitlersaðferðum þeirra. En
afstaða Rússa þýðir sömu afstöðu
allra leppríkja þeirra, allra komm
únistaflokka í víðri vei'öld. Les-
endur geta fullvissað sig um ,að
rétt er með farið, með því að líta
í öll íslenzk kommúnistablöð.
Það er stundum óhagræðj í svip
að fylgja settum lögum.
í réttarþjóðfélagi er það örugt,
að rétturinn er traustur með því
að fylgja lögum, þótt á því kunni
að verða nokkur dráttur. En þar
sem hnefaréttur ræður og vopnin
skera úr kann að vera betra um
stundarsakir að virða að vettugi
lög. Þetta kom Sameinuðu þjóð-
unum ekki til hugar, viðvíkjandi
Kóreustríðinu, þótt það drægist
um þrjá sólarhringa, að Banda-
ríkin gætu skorizt í leikinn svo
að um munaði. Þetta varð hins
vegar kommúnistum mikill
styrkur á fyrsta stigi. Þeir lögðu
undir sig stór landsvæði af Suð-
ur-Kóreu. Höfuðborgin Seoul féll
þegar í stað og þeir komust suður
yfir Han-fljótið, sem er stærsta
fljót Suður-Kóreu. Það er bæði
breitt og vatnsmikið og um 250
mílna langt. Það á upptök sín
nærri því alveg á austurströnd-
inni, en þar eru há fjöll.Til sjávar
rennur það hins vegar rétt fyrir
sunnan Seoul.
Ójafn leikur.
Þegar styrjöldin hófst var
hernaðarstyrkur Kóreuríkjanna
talinn vera þessi: Her Norður-
Kóreu taldi 150—200 þús. manns,
sem skiptist í 9 herfylki þar af 3
vélaherfylki. Herinn hafði 2—300
skriðdreka og mikið af fallbyss-
um. Flugherinn hafði um 120
flugvélar, þar af um 29 sprengju-
flugvélar. Það er talið mjög senni
legt, að fyrir árásina hafi liðskost-
ur Norður-Kóreu verið mjög
aukinn af Rússum og kínverskum
kommúnistum.
Her Suður-Kóreu taldi 65 þús.
manna. Hann hafði enga skrið-
dreka, nær engar fallbyssur og 15
flugvélai'. Hann var því fullkom-
lega óundirbúinn að mæta innrás
öflugs vélahers, enda hefur við-
ureignin verið mjög ójöfn. Þessar
upplýsingar sýna bezt, hvað til
er í þeim áróðri kommúnista, að
Suður-Kórea hafi átt upptökin
að þessum ófriði og Norður-Kór-
ea heyi nú varnarstríð.
Gangur styrjaldarinnar.
Það sýnir bezt, að sóknin hlýt-
ud að hafa verið undirbúin, en
ekki vörn, að fyrsta takmark inn-
rásarhersins var að taka höfuð-
borgina, Seoul, sem er um 50 km.
frá landamærunum. Þangað liggja
tvær járnbrautir frá Suður-
Kóreu. Megin herstyrkur Suður-
Kóreu var á þeim slóðum, en
árásin var svo óvænt og sterk, að
öll vörn fór út um þúfur. Seoul'
féll því í hendur innrásarliðsins
28. júní eða eftir þriggja daga
viðureign. Aðalher Suður-Kóreu
hörfaði suður yfir Han-fljótið,
sem áður er lýst. Voru brýr
sprengdar í loft upp og ætlað að
verjast á suðurbakkanum. En sú
vörn fór einnig í handaskolum og
flótti brast í.liðið á helztu varn-
arsvæðunum, svo sem umhverfis
Suwon. Fullkomin upplausn ríkti
í her Suður-Kóreu eftir fall Se-
oul, svo að sókn árásarhersins
gekk því greiðlega í fyrstu sólar-
hringum styrjaldarinnar. Eftir
fall höfuðborgarinnar ríkti full-
komin upplausn í her Suður-
Kóreu. Hershöfðingi S.-Kóreu
ætlaði að svifta sig lífi, og alla
heildaryfirsýn vantaði yfir víg-
línuna.
Bandaríkin og ýmsar þjóðir veita
Suður-Kóreu lið í umboði
Sameinuðu þjóðanna.
Mac Arthur, yfirhershöfðingi
Bandaríkjanna í Japan, hefur nu
tekið að sér herstjórn á Kóreu,
enda má segja, að varnirnar
byggist nú nær eingöngu á Banda
ríkjamönnum. Þeir hafa hugsað'
sér aðalvarnarlínuna við Kum-
fljótið, sem er rétt norðan við
borgina Taijon, þar sem stjóm
Suður- Kóreu hefur nú aðsetur
sitt. Þó er viðbúið, að innrásar-
herinn brjótist í gegnum þá varn-
arlínu, þar sem Bandaríkjamenn
eru fáliðaðir og vantar tilfinnan-
lega þung vopn. Þá völdu innrás-
armenn einmitt hentugasta tím-
ann, þ. e. regntímann, svo að
flugher Bandaríkjanna getur
miklu minni aðstoð veitt í sjálf-
um orustunum. Hins vegar byggj
ast allir vopnaflutningar til að
byrja með á flughernum.
Aðstaða Bandaríkjanna 1
mjög slæm.
Bandaríkjamenn hafa ennþá
lítinn landher í Kóreu. Erfitt er
að auka hann í skyndi, þar sem
þarf að flytja hann allan frá
Bandaríkjunum. Hins vegar ligg-
ur Mansjúría að landamærum
Norður-Kóreu að vestan, svo að
(Framhald á 6. síðu).