Dagur - 30.08.1950, Blaðsíða 6

Dagur - 30.08.1950, Blaðsíða 6
6 jD AGUR Miðvikudaginn 30. ágúst 1950 Viðburðarríkur dagur Saga eftir Helen Howe. 7. DAGUR. Málverkasýning Garðars Loftssonar (Framhald). „Mér þykir það ákaflega leitt, Faith, en hjá því varð víst ekki komizt. Orðrómur komst á kreik. Cherry er þekkt persóna og menn taka eftir henni og hennar högum. Svo virðist, sem dreng- urinn sé ákaflega líkur mér í sjón. Mona sá hann, og hún gekk beint að Cherry og spurði hana og það varð ekki komizt hjá því að segja henni sannleikann. En þú veizt að Mona er vinkona okk- ar og er trygglynd." „Vita margir um þetta, auk hennar? — Annars er auðvitað óþarfi að spyrja. Dusty liggur sennilega í rúminu til þess að hafa næði til þess að hringja í allar kunningjakonurnar.“ Hún lokaði augunum og var hugsi andartak. Hélt svo áfram. „Og nú þegar búið er að segja mér allt af létta, til hvers ætlastu þá af mér?“ „Til einskis, þ. e. eg ætlast ekki til að þú gerir neitt sérstakt. — Raunvéruléga er elékert að ger'a og það er líka bezt að gera ekk- ert.“ „Ekkert?“ Undrun lýsti í rödd hennar. „Þér getu rekki verið al- vara, Eric? Þú játar að öll borgin viti, að þú sért faðir barns Cherry Slate. Þú heimsækir þau og tek- ur drenginn með þér á göngu, og svo ætlastu til, að eg, eiginkona þín, geri ekkert, láti sem ekkert hafi gerzt?“ Eric stóð í sömu sporum, nið- urlútur. Það var auðséð að þetta hefði verið honum erfið stund. Hann talaði lágt. „Áttu við að þú ætlir.... “ Hann þagnaði. Það var eins og hann gæti ekki fengið sig til þess að ljúka við setning- una. „Níutíu og níu af hverjum hundrað konum mundu sækja um skilnað við þessar kringumstæð- ur,“ sagði Faith. „Þú átt þó ekki við það í al- vöru, að þú hugsir til þess að binda endi á 10 ára hamingjusamt hjónaband vegna þessa eina at- viks?“ „Þetta er þsanngjarnlega spurt, Eric. Þú gengur ekki út frá mál- inu eins og það raunverulega er. Þú vilt að eg láti sem ekkert sé, þegar það er augsýnilega alls ekki hægt. Þú vilt að allt sé eins og fyrr og eg eigi að umgangast þennan óskilgetna son þinn og móður hans. Það er í meira lagi óasnngjarnt að ætlast til þess.“ „Kannske. En þú hlýtur að vita, að hjónaband okkar, dóttir okkar, heimilislíf okkar, er mér meira virði en allt annað. Allt og sumt, sem eg fer fram á, er, að eg fái einstaka sinnum að hitta son minn.“ „Eric! Viltu segja mér í hrein- skilni, hvort allt sé í raun og veru búið í milli ykkar Cherry Slate? Fyrst eg héf verið blekkt svona lengi finnst mér ekki nema sann- gjarnt að eg fái að vita það.“ „Auðvitað er það sanngjamt. Eg fullyrði að svo sé og legg við drengskap minn.“ „Eric, elskarðu Cherry enn?“ Roða skaut upp í kinnar hans. „Stundum finnst mér merkilegt að eg skuli hafa komizt yfir það. En eg tilheyri þér, Faith. Þú hef- ur gert mig hamingjusaman, allt- af. Cherry aftur á móti gerði mig óhamingjusaman í mörg ár. Slíkt samsafn vonbrigða hlýtur að skapa nokkur tengsl milli per- sóna, en þegar þú spyrð, hvort eg elski hana og hvort eg vilji að hún skilji við mann sinn og giftist mér, þá er svarið afdráttarlaust: Nei. Vil eg skilja við þig? Svarið er líka afdráttarlaust: Nei.“ „Þökka þér fyrir að hafa svarað mér hreinskilnis-lega," sagði hún. „En- hefurðu hugsað um það, hvaða áhrif. þetta mundi hafa á móður þína, ef hún frétti þetta?“ hélt hún áfram. „Hver mundi líklegur til að segja helsjúkri konu slíka hluti? Nei, það er engin ástæða til að ætla að hún fái nokkurn tíma að vita það.“ „Kannske. En ef hún frétti það, mundi það vissulega gera hana óhamingjusama.“ Hann leit á úrið sitt. ' „Faith. Eg verð að fara núná. Eg er orðinn allt of seinn.“ Hann leit spurharaugum á hana, rétt eins og hann ætti von á því að fá hughreystandi augnatillit. En ekkert varð ráðið af svip hennar, hvað herini var irinaribrjósts. „Eg er hrædd um, að eg verði ekki í neinu hátíðaskapi i leik- húsinu í kvöld. Kannske er bézt að skila miðunum." „Þú skalt alveg ráða því.“ Hann gekk til hennar. „Þú verð- ur að reyna að trúa því, sem eg segi þér. Eg elska þig af öllu hjarta. Hjónaband okkar er meira virði í mínum augum en allt annað. Viltu reyna að muna það þegar þú hugsar um þetta? Kannske getum við talað meira um þetta í kvöld.“ „Þú getur ekki búizt við því, að eg hafi áttað mig á þessu þeg- ar í kvöld. Eg þarf tíma.“ Hún sneri sér undan. Eric horfði á eftir hénni, en gekk síð- an út úr herberginu. Hún leit ekki við, þegar hann lokaði dyr- unum á eftir sér. Faith lét fallastá bekkinn fyrir framari spegilirin og fól andlitið í höndum sér. Þetta gat ekki verið satt. Því að þetta gjörbreytti ölíu, ekkert var það sarria nú og fyrr. Og þannig mundi það verða um ókomna daga. Hvað, sem eg geri, eða geri ekki, verð eg að lifa með þá vítneskju, að eigirimaður minn - Brostnar vonir fr jáls- iyndra manna . . . (Framhald af 5. síðu). Öðru hverju skapa þjóðfélags- ástæður í ákveðnum löndum nýjar hugmyndir. Fyrir út- breiðslu hugmynda eru engin takmörk eða landmæri. Þó er það svo, að stjórnmálaleiðtogar í ná- grannalöndunum reyna undan- tekningarlaust að hefta út- breiðslu þeirra með valdi, og styrkja með því þá byltingu, sem þeir eru að leitast við að stöðva. Erlenda aðstoðin, sem veitt var andbyltingarsinnum í Rússlandi, varð vafalaust til þess, að menn, sem voru í rauninni andvígir byltingunni, snerust á sveif með Lenin, svo að milljónum skipti, til þess að verjast erlendum her- sveitum eða illa þokkuðum keis- arasinnum, sem voru studdir er- lendu gulli. Fjárstyrkirnir hleyptu líka illu blóði í daglauna- menn nágrannaríkjanna, sem vissu að verið var að nota af- rakstur vinnu þeii’ra til baráttu á móti lýðveldi stéttarbræðra þeirra í Rússlandi. Það var hægðarleikur að sjá fyrir þaú veikjandi á'hrif, sem að- stoðin frá Englandi og öðrum þjóðum við hershöfðingjana Denikin, Wrangel og Yudenitch, muni hafa á kapítalismann. En hitt sáu fæstir fyrir, að eðli bylt- ingarinnar hlyti að gjörbreytast. Franska stjói'nai’byltingin fæddi fyrst af sér jafnrétti, þá Napóleon, og síðan alls konar reglur og venjur, sem hafa gert franska þingræðið óþingræðislegra en í flestum öðrum ríkjum Vestur- Evrópu. Ef steini er kastað í tjörn, bæi’ast öldurnar við bakk- ann löngu efti i-að vatnið er orðið slétt þar sem steinninn féll. Öld- urnar af rússnesku byltingunni hafa ennþá áhrif á stjórnmál alli’a landa heims, enda þótt þær háleitu hugsjónir, sem hi’undu henni af stað, hafi liðið undir lok skömmu eftir dauða Leriins. Við gerðum of háar kröfur til mannlegs eðlis þegar við ætluð- umst til þess, að heil þjóð gæti lifað árum saman á hátindi bylt- ingai’vímunriar. Ástæðan fyrir þeirri miklu beiskju, sem spillingin í rússnesk- um stjórnmálum veldur í dag, er fyrst og fremst sú, að of háar vonir voru tengdar við bylting- una í upphafi. (Lausl. þýtt). íbúð, 3—4 herbergja, óskast til leigu frá 1. október. Ásgeir Markússon, Oddeyrargötu 38. Sími 1188. hefur eignast barn með annarri koriu, og böndin, sem knýta hann við þetta barn og móður þess, eru svo stex-k, að hann vill ekki slíta þau, jafnvel ekki mín vegna. (Framhald). Það var mér undrunar- og jafnframt gleðiefni, er eg heyrði að hinn ungi listmálari okkar Ak- ureyringa, Garðar Loftsson, ætl- aði að opna hér listsýningu. Það er raunar engum heiglum hent, að kynna hér list sína, og ekki sízt ungum manni og „etikettu“- lausum. Mörgum, þó þekktur sé, hefuv oi’ðið hált á tómlæti Akureyringa. Er þar skemmst að minnast hví- líkt afhroð einn þekktasti leikaxi landsins, Lárus Pálsson, beið, er hann hugðist kynna okkur Jón Hreggviðsson Laxness í sumar. Þar mættu ekki einu sinni flínk- ustu línudansararnir, hvað þá aðrir. Ymsir tónlistarmenn hafa einnig átt um sárt að binda. Slíkt tómlæti er raunar bæjarskömm. Um sýningu Garðars er skemmst frá að segja, að hún olli mér engi’a vonbrigða. Hér verður ekki dæmt um gildi einstaki’a rnynda hans, enda dómur minn aðeins leikmannsdómur, sem flestir munu að engu hafa, jafn- vel þótt þeir dómar hafi oft nokk- urn rétt á sér. Það er alkunna, að Garðar hefur, ef svo má að orði kveða, fæðst með pensilinn í hönd og augljóst er að honum fer fram með hverju árinu sem líð- ur. Hitt væri ósatt, að telja hann fullskapaðan listamann. Til þess hefur hann raunar engin skilyrði haft. Hitt er jafnvíst, að hann hefur hlotið í vöggugjöf ýmsa höfuðkosti beztu listamanna: litá gleði, er nálgast ærsl á köflum, dirfsku, sem stundum fer út í öfgar og ekki ósjaldan skemmti- legar andstæður í samröðun lita, sem er raunar lífsmark hvers góðs málvei’ks. _ Það er um góð málvei-k líkt farið og um góð kvæði, að það er kvæðið bak við kvæðið, málvei’kið bak við mál- verkið, sem sker úr urn listagildi beggja; þ.e. þetta, sem ekki vei-ð- ur skilgreint með orðum, en und- irvitundin ein getur tileinkað sér, og sem gerir það að verkum, að því lengur sem maður kynnist hvoru tveggja, því sterkara verk- ar það á mann. (Þessi kenning fer e. t. v. fyrir ofan gai’ð hjá les- andanum, en hann um það). — Ekki ósjaldan örlar á þessum ein- kennum hjá Garðari, og stundum hvað mest, þegar verst er urinið af hans hálfu og mest látið vaða á súðum. Manni gæti virzt, að sum beztu „partíin“ í nokkrum málverka hans, væru til oi’ðin af blindri hending, en ekkert sker betur úr um meðfædda fista- gáfu hans. — Þettá lætur eflaust „paradoxalt“ í eyrum, en er sannleikur samt. Eg á von á að margir kalli verk Garðars klessu- málverk. En þeir eru óhugnan- lega margir, sem kalla allt klessumálverk, sem ekki er unn- ið með nákvæmni ljósmyndavél- arinnar. Allir slíkir ættu ekki að tefla sálarró sinni og fegurðar- skini í tvísýnu með því að sækja málverkasýningar, hvorki hjá einum eða neinum. Þegar um svo kölluð klessumálverk er að ræða, þá er bæði um stigs og eðlismun að í-æða hjá hinum ýmsu málur- um, og meira en húsavegur milli þess sem mannlegt og eðlilegt get ur talizt og hreinnar vitfirringar. Og hvað Garðari viðkemur, þá tel eg litlar líkur til þess, að hann komist nokkui’ri tíma á það and- lega svið, að mála t. d. bæði augu náungans á sömu kinninni, gera óþekkjanlegan hund frá hesti, og aflaga þannig líkama kvenna, að serinilegá mundi taka með öllu fyrir barrisfæðingar í heiminum, ef öðruvísi lagað kvenfólk væri ekki á boðstólum! Það er tilgangslaust að telja upp þau málverk Garðars, sem eg tel bezt. Yfirleit tel ég vatns- litamyridirnar lofa meirú, jafnvel þótt þær sumar séu með ekki svo litlum gjálífisbrag. Myndin af Lómagnúp er blíð og yndisleg, sama má segja um ýmsar Vagla- skógarmyndirnar. Stei’kt og hressilegt, en varla eins frumlegt og persónulegt, er málverk úr Mývatnssveit (Bláfjall og vatn- ið). Annað af Þingvöllum. Að síðustu þetta: Meðal kunn- ingja minna hef eg um langt skeið haldið því fram, að Gai’ðar Lofts- son væri eitthvert álitlegasta vatnslitamálaraefni, sem fram hefur komið á síðari árum. *Með nægx’i þjálfun og meiri lærdómi er hann líklegur til að ná mjög langt. Og læra þarf- hann. Annars verður hann mosagróinn í ein- hverri Alaska auðnu sinnar. Akureyringar ættu að sækja sýningu Garðars. Með því slá þeir þi’jár flugur í einu, sem kalla má gott nú á dögum: Gera sér glaðan dag fyrir lítinn pening, styi’kja efnalausan en efnilegan listamann og að síðustu mundu þeir, og það er ekki minnst um vert, glæða fegurðarskyn sitt að mun. Af því mundu þeir ekki bíða neitt sálartjón. Hafðu þökk fyrir sýninguna, Garðar. Guðm. Frímann. Auglýsing Það tilkýnnist, að gefnu til- efni, að öll malar- og sandtaka í landi jarðarinnar Melgerðis í Saurbæjarhreppi er strang- lega bönnuð án leyfis jarðar- eigenda. Akureyri, Aðalstræti 52, 29. ágúst 1950. Jarðeigendur. Til sölu: Ung og góð kýr, komin að burði. Einnig tveir nýleg- ir áburðardreifarar, rnykju- dreifari og drefari fyrir til- búinn áburð. Afgr. visar á, Þvottapottur til sölu. SÖLUSKÁLINN Sími 1427. Sokkar teknir til viðgerðar. Laxagötu 4, neðri hœð. Kvendragt sem ný til sölu. Afgr. vísar á. ílmvatnsglas tapaðist á leiðinni frá Sam- komuhúsinu að Lauga- landsvegi, síðastl. sunnu- dagskvöld. Vinsaml. skilist á afgr. Dags, gegn fundar* launum.

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.