Dagur - 07.03.1951, Síða 4

4
D AGUR
Miðvikudaginn 7. marz 1951
DAGUR
Ritstjóri: Haukur Snorrason.
Afgreiðsla, auglýsingar, innheimta:
Erlingur Davíðsson
Skrifstofa í Hafnarstræti 87 — Sírai 1166
Blaðið kemur út á hverjum miðvikudegi.
Árgangurinn kostar kr. 25.00
Gjalddagi er 1. júlí.
PRENTVERK ODDS BJÖRNSSONAR H.F.
„Miskunnar“- og samvizkulaus
fjármálastefna
HIN NÝJA SKIPAN á gjaldeyrismálum sjávar-
útvegsins, boðskapurinn um frjálsa verzlun — og
karp stjórnmálamannanna í útvarpinu í sl. viku
— yfirskyggðu að verulegu leyti einn athyglis-
verðasta atburðinn á innlendum vettvangi að und-
anförnu, en það var boðskapur fjármálaráðherr-
ans á Alþingi, að greiðslujöfnuður hefði náðst í
ríkisbúskapnum á sl. ári. Þar með er stöðvuð sú
þróun, sem ráðið hefur á undanförnum árum, er
ríkisstjórnir hafa mætt vaxandi útgjöldum með
ávísunum á.Landsbankann, sem engin innstæða
var fyrir. Það er illa farið, ef menn hafa ekki áttað
sig á þýðingu þessarar tilkynningar. Hún snertir
ekki aðeins afkomuhorfur ríkissjóðs sjálfs, eins og
margir virðast halda, heldur er hún í beinu sam-
bandi við efnahagslega afkomu landsmanna um
næstu framtíð. Reynslan er að kenna landsfólkinu
þau sannindi, að það er ekki hægt til langframa að
láta þegnana græða en ríkið alltaf tapa. Slíkar
sjónhverfingar er aðeins hægt að framkvæma í
eldhúsdagsumræðum og töframenn Alþýðuflokks-
ins geta þar framkallað efnahagsástand, þar sem
stórfelldur hallarekstur ríkisins og efnahagsleg
velmegun þegnanna haldast í hendur. En þegar
kemur til lífsins sjálfs, er annað uppi á teningnum.
Þá kemur í ljós, að fjármálastefna ríkisins og
efnahagur borgaranna, eru nátengd atriði en ekki
hvort öðru óviðkomandi, og að hallarekstur ríkis-
ins leiðir til dýrtíðar og fátæktar fyrir alla, en
heilbrigður ríkisbúskapur er undirstaða atvinnu-
öryggis og framfara. Þetta verður Ijóst, er litið er
til reynslu síðustu ára.
EITT AF ÞVÍ, sem þjakar atvinnuvegi þjóðfé-
lagsins í dag, er lánsfjárskortur. Kommúnistar
vilja leysa þann vanda með því að prenta fleiri
seðla og svo er nú að sjá, sem Alþýðuflokksfor-
ingjar hallist helzt að þeirri lausn málanna. Ein
meginástæða til þess, hvemig peningamarkaður-
inn er orðinn, er hallarekstur ríkisins og með-
fylgjandi skuldasöfnun hjá þjóðbankanum. Fé,
sem á eðlilegum tímum hefði greinst til starfs-
greina þjóðfélagsins, hefur verið bundið í tap-
rekstri ríkissjóðs og fúlgan hefður stækkað ár frá
ári með vaxandi þrengingum fyrir atvinnulífið
allt. Boðskapur fjármálaráðherrans til þingsins nú
á dögunum, leiddi í ljós, að þarna voru orðin
þáttaskil. Skuldirnar jukust ekki, reyndist auk
heldur unnt að lækka þær aðems. Þarna var
merkum áfanga náð, en betur má ef duga skal.
Ríkið þarf á þessu og næsta ári, að gréiða upp
skuldir sínar við þjóðbankann og losa þannig um
peningamarkaðinn, svo að fjármagn geti aftur leit-
að til atvinnuveganna með eðlilegum hætti. Þegar
ríksibúskapurinn er kominn í það horf, er um leið
opnaður möguleiki til þess að lækka skatta og
tolla og létta þannig undir með atvinnuvegunum
og hinum almenna borgara. Þannig geta ríki og
þegnar stefnt að efnahagslegri endurreisn, sem
er byggð á traustum grunni.
ALLIR ÁBYRGIR þjóðfélagsþegnar fagna því
þeim árangri, sem náðst hefur í fjáx-málastjóm
ríkisins á sl. ári og vænta þess að framhald verði
á þeii-ri stefnu. Er og víst, að
stjórnarflokkarnir eru sammála
um nauðsyn þess og munu vinna
að því af fremsta megni, að skapa
hér raunhæfan grundvöll fyrir
skatta- og tollalækkun og traust-
an efnahag hins almenna borgara.
En þessum árangri, sem og öðr-
um ráðstöfunum, er miða að jafn-
vægi í þjóðarbúskapnum, er
stefnt í voða ef sú vei'ður raunin
á, að pólitískir spekúlantar geta
með vordögunum glapið þjóðina
til þess að halda áfram að klifra
upp himnastiga dýrtíðarinnar, - í
von um að höndla „kjarabætur“
xar uppi í skýjunum, sem við
nánaxi athugun reynast þó sjón-
hvei-fingar einar. í eldhúsdags-
umræðunum geypaði formaður
Alþýðufloksins mikið um að
flokkur hans mundi gera skyldu
sína „miskunnarlaust á ki-ossgöt-
um kosninganna". Það fór vel á
xví að harrn skyldi nefna kosn-
ingar í þessu sambandi, því að tij
kosninga einhvei-n tíman í fram-
tíðinni stendur hugur þessa
flokks allur, en ekki til aðkall-
andi vandamála þjóðfélagsins í
dag. Kjarabótabarátta Alþýðu-
flokksins nú er barátta gegn
greiðsluhallalausum ríkisbúskap,
gegn rekstursgx'undvelli atvinnu-
veganna og gegn sæmilegu at-
vinnuöryggi í landinu. Hún er
því miskunnarlaus — og sam-
vizkulaus líka — gagnVart launa-
stéttum landsins. Hún er í ætt
við það miskunnarleysi, sem
stefnir hersveit út í opinn dauð-
ann til dýrðar hei'foringjanum.
Slíkur Napóleon vill formaður
Alþýðuflokksins nú gjarnan ger-
ast, en til þess að vera herforingi
þurfa menn að hafa her. Reynsl-
an á eftir að sýna, hversu þétt-
skipað verður í þeirri fylkingu,
sem í vor vill fremja efnahagslegt
sjálfsmorð til dýrðar forstjórum
Alþýðuflokksins.
FOKDREIFAR
Einkennilegt áhugaleysi.
HÉR f BLAÐINU var nýlega
skýi-t frá því, að nokkur hluti
hins nýja verksmiðjuhúss Gefj-
'unar væri nú tekið í notkun. Er
búið að koma þar fyrir fyrstu
nýju vélunum, sem hin endur-
byggða verksmiðja fær, en ætl-
unin er að búa vex-ksmiðjuna
nýjum vélakosti að verulegu
leyti. Jafnframt var frá því skýrt,
að Gefjun hefði greitt 5,2 millj.
króna í vinnulaun á sl. ári, en 219
menn höfðu atvinnu við verk-
smiðjuna á árinu, þar af 45 við
nýbygginguna. Er haldið áfram
að vinna við nýbygginguna á
þessu ái'i og munu tölur þessar
heldur hafa hækkað en hitt. All-
ar þessar upplýsingar voru birtar
§amkvæmt heimildum Sambands
ísL samvinnufélaga, sem sendi
blöðum og útvarpi fréttatilkynn-
ingu í tilefni af því, að nokkur
hluti nýja verksmiðjuhússins var
tekinn í notkun. Sunnanblöðin
gátu þessara tíðinda flestöll, en
svo undaiiega brá við, að ekkert
bæjarblaðanna hér virðist hafa
talið ástæðu til þess að geta þess-
ara þýðingarmiklu framkvæmda
fyrir þetta bæjarfélag og þjóðar-
búskapinn í lieild. Þarna eiga þó
hlut að máli sömu mennirnir, sem
að undanförnu hafa símað það út
og suður um land. að „algert at-
vinnuleysi“ hafi verið ríkjandi á
Akureyri eftir áramótin. Þetta
eru blöðin, sem skýrðu frá því
með stórum fyrirsögnum um
svipað leyti, að helzta aðfei'ðin til
þess að bæta úr atvinnuleysi í
kaupstaðnum, væri að f jölga í
bæjarvinnunni. Tillaga um það
þótti hæfilega viðamikil í stórar
fyrirsagnir. En aðgerðir sam-
vinnusamtakanna til þess að
koma ullariðnaðinum á nýjan
grundvöll, tryggja hundruðum
bæjarmanna fasta og lífvænlega
atvinnu og veita hingað miklu
fjármagni í sambandi við þennan
rekstur, þóttu ekki nægilega
merk' tíðindi til fx-ásagnar í svo
sem einni smáletursklausu. Ýms-
um finnst þetta einkennilegt
áhugaleysi. En eins má vel vera,
að hér sé ekki áhugaleysi, heldur
á:hugi fyrir að binda fyr-
ir augu manna og glepja
þeim sýn á því, hvaða
framkvæmdir hér um slóðir eru
þýðingarmestar. En hvernig, sem
því er farið, er þögn bæjarblað-
anna i sambandi við hinar miklu
framkvæmdir SÍS á Gefjun, um-
hugsunarefni fyrir alla bæjar-
menn, hvar í flokki sem þeir
standa.
Kálfurinn og kýrin.
MORGUNBLAÐIÐ hefur enn
ekki upplýst, hvað hefur orðið af
aurunum, sem það sagði bæjar-
símann í Reykjavík hafa lagt með
símanotendum úti á landi. Hér
í blaðinu var nýlega frá því skýrt,
að a'urar þessir mundu ekki hafa
komið til skila. Exxginn maðuv úti
á landsbyggðinni kannast við þá,
hins vegar þekkja allir símreikn-
ingana*og það vináttubragð sím-
ans, að skrúfa fyrir línuna þegar
aura vántar í kassann. í tilefni af
xessum upplýsingum hér í blað-
inu kom fram svohljóðandi vé-
frétt í Mbl.: „Sjaldan launar
kólfur ofbeldi“, (þannig ski'ifað).
Véfréttin er óljós. Er hægt að
ætlast til þess að kálfurinn þakki
fyrir ófbeldið? Hvernig var það
framkvæmt? Lagðist kýrin á
kálfinn? Raunar er ófrjótt stai'f
að velta þessu fyi'ir sér. Skyn-
samlegast er, eins og málum er
komið, að fara að leita að týnda
sjóðnum úr Reykjavík og grýta
honum á nasir símarukkaranna,
næst þegar þeir koma með mán-
aðarreikninginn. Er því verki
væri lokið, mundum vér dusta
af oss rykið, setja upp spekings-
svip og svara Mbl. svo: „Osjaldan
launar kálfur ofbeldi“. Færi þá að
óvænkast ráð kusu gömlu.
Auglýsing um skepnuskap.
KOMINFORM-BLAÐIÐ hér á
staðnum hefur ráðstafað 70—80
krónum af sjóðum sínum til þess
að láta gera myndamót af teikn-
ingu eftir Pólverja nokkui-n, og
birta þeir árangurinn í blaði sínu
23. febrúar sl. Er þar á ógeðsleg-
an og ruddalegan hátt reynt að
svívii'ða þjóðfána Bandaríkja-
manna, þótt heildarútkoman af
birtingunni vei'ði í reyndinni
auglýsing á skepnuskap þeirra,
sem að þessu verki standa. Kenn-
ingar um grimmdaræði Banda-
ríkjamanna falla eflaust í góðan
jarðveg fyrir austan jái'ntjald,
þar sem ríkisstjórnir hafa einka-
leyfi á upplýsinga- og fréttaþjón-
ustu og geta falsað heimildir að
vild sinni og gera það. En íslend-
ingar búa við frjálsa fréttaþjón-
ustu og hafa auk þess búið í sam-
býli við Bandaríkjaher svo árum
skiptir. Lygafréttir Kominform
ganga því ekki í eyru manna hér
um slóðir, þótt kommúnistískir
ofstækismenn austan tjalds
(Framhald á 7. síðu)
Niðursoðinn rjómi
Heillaráð fyrir húsfreyjur í sveit.
Flestar ykkar kannast eflaust við 'einhvei'jar úr
hópi kynsystranna, sem ekki vilja láta öðrum í té
uppskriftir sínar eða ráð. Þær lúra á kunnáttu sinni
eins og mikilvægu hei-naðarleyndarmáli, og finnst
köku-uppskriftin miklu fínni og meira til hennar
koma, meðan þær trúa því, að þær séu þær einu,
sem eiga hana.
Slíkt er óneitanlega smásálarlegur hugsunai'hátt-
um og illmögulegt er að koma auga á, að einhver
kaka tapi nokkru af smekk sínum eða húsráð gildi
sínu, þótt margar konur noti það. Sem betur fer er
pó sá hópurinn miklu stærri, sem er fús til þess að
miðla öðrum af þekkingu sinni og gera allt til þess
að dreifa henni út á meðal almennings. Hér ber
fyrst og fremst að nefna húsmæðrakennarana, og
hefur ein úr hópi þeirra gefið kvennadálki Dags
eftii-farandi húsi'áð, sem sérstaklega er ætlað hús-
freyjum í sveit.
Norskt húsráð í íslenzkri sveit.
Það var ungfrú Steinunn Ingimundardóttir hús-
mæðrakennari að Laugalandi, sem sendi kvenna-
dálkinum þetta heillaráð með þeim oi'ðum, að það
mætti vei'ða sem flestum húsfreyjum í sveitinni til
gagns. Ungfi'ú Steinunn stundaði pám í húsmæðra-
'ræðum í Noregi um tveggja ára skeið og tók hús-
mæðrakennarapróf við húsmæðraskóla ríkisins að
Stabæk. Hún sagði frá því, að á meðan hún hafi
dvalið við nám í Noregi ,hafi rjómi verið skammt-
aður, og þess vegna hafi oft orðið að safna saman
mörgum skömmtum til þess að geta haft nægan
rjóma við ýmis meiri háttar tækifæri. Þá var notað
xað ráð, að sjóða rjómann niður og gafst það ágæt-
lega.
Síðan ungfi'ú Steinunn hóf kennslu við Hús-
mæðraskólann að Laugalandi, hefur hún komizt í
kynni við erfiðleika þá, sem húsfreyjur í sveitinni
eiga við að etja, þegar ekki er hægt að koma mjólk-
inni í bæinn og alltof mikið safnast saman af henni
heima fyrir. Með því að sjóða rjómann niður er
hægt að geyma hann um lengri tíma og nota síðan
eftir hentugleikum, hvort heldur er til smjörgerðar
eða annars.
ÞANNIG ER FARIÐ MEÐ RJÓMANN.
Rjóminn þarf helzt að vera nýr. Látið suðuna
koma upp á rjómanum. Hellið honum heitum á
soðna, lieita niðursuðukrukku. Þurrkið vel af opi
krukkunnar og lokið henni strax. Skrúfið hringinn
ekki alveg fastan á krukkuna. Setjið krukkuna
í pott með volgu vatni. Látið vatnið helzt standa
jafnhátt og innihald krukkunnar. Sjóðið hana í 1
klst. Kælið fljótt og skrúfið hringinn fastan. Geym-
ið krukkuna á köldum stað. Þannig má geyma
rjóma í lengri tíma. Hann má nota í alls konar mat,
á kökur og í smjör.
★
Eg þykist vita, að mörg húsfreyjan vei'ði fegin
að fá þetta ráð einmitt núna, þegar jafn erfiðlega
gengur með alla mjólkurflutninga og raun ber vitni
um.
Kvennadálkurinn hefur góðar vonir um, að fá
fleiri hollráð og eitthvað af góðum uppskriftum til
birtingar frá ungfrú Steinunni, og hann er henni
þakklátur og öllum þeim, sem gefa honum góð ráð
eða mataruppskriftir og vilja þannig miðla öðrum
af kunnáttu sinni.