Dagur - 21.01.1953, Blaðsíða 1

16 SÍÐUR
Þeir, sem skulda síðasta árg.
blaðsins hafa frest til mán-
aðamóta að gera skil!
Dagur
D A G U R kemur næst út á
venjulegum útkomudegi, sem
miðvikudaginn 28. jan. næstk.
XXXVI. árg.
Akureyri, miðvikudaginn 21. janúar 1953
3.
tbl.
Stórhýsi Sameinuðu þjóðanna í New York
Mynd.'n sýnir hið mikia stórhýsi, sem Sameinuðu þjóðirnar hafa
látið reisa á Manhattan-eyju í Ncvv York borg. Er aðalskrifstoíu-
byggingin skýjakljúfur mikill, cn íundarsalir eru í lægri byggingu
áfastri. Myndin er tekin um kvöld og sýnir m. a. umferðaljósin á
First Avenue, til hægri.
Frá uniræðum í Framsóknaríélagi Akureyrar
um f járhagsáætlun Akureyrar 1953
unnu meira að nýrækt og fram-
ræztu en oftast áður á s.!. ári
Húsabætur í héraðinu hafa farið minnkandi
síðan árið 1949
Samtal við OLAF JÓNSSON héráðsráðunaut
Framsóknarfélag Akureyrar
hafði fjölmennan umræðufund
um fjárhagsáætlun Akureyrar-
lcaupstaðar og önnur bæjarmál-
efni sl. föstudagskvöld og var
frummælandi Jakob Fríinanns-
son framkvæmdastjóri, sem á
sæti í bæjarráði af hálfu Fram-
sóknarflokksins.
Auk jakobs tóku til máls affrir
bæjarfulltrúár flokksins, svo og
margir félagsmenn affrir.
Erifleikar bæjarstjórnar.
Jakol) Frímannsson flutti nijiig
frófflegt erindi um fjármál bæjar-
félagsins og rakti einstaka liffi fjár-
ltagsáætlunar þeirrar, sem um þcss-
ar muiulir er aff hljóta fullnaffaraf-
•greiffslu í bxjarstjórn. — Eltir aff
•frummælandi Uatffi skýrt hvern liff
út ai ívrir sig, hóf Itann aff ræffa
um affstöffu bæjarstjórnarinnar lil
jjess aff ráffa því, hvernig fjárhags-
áællunin lítur út í affafatriðum og
gera nokkurn samanburff á ástand-
inu í dag aff ]>essu leyti og því, scm
var fyrir svo sem ivcimur áratug-
um. Hann benti á, aff raunverulega
væri svigrúm bæjarstjórna til aff
ráffa útliti fjárhagsáætlana sinna
mjög takmarkaff orffiff, því aff láta
mundi nærri, aff y« útgjaldanna
væru fyrirfram ákvarffaðir nteff laga-
boffi cffa annarri opinberri íhlutun.
Væri lilutverk ])eirra, sent semja
fjárhagsáætlanir, aff verulegu leyti
þaff, aff taka við tilkynningum um
tiilur frá opinberum affilum og
koma þeim fyrir á skýrslum. I>egar
búiff væri aff ætla fé til allra sfíkra
lögbundinna útgjalda, væri of fítiff
eftir til þess aff standa undir þem
framkvæmdunt, sem affkallandi
væru hér, enda væru nú mörg verk-
efni hálfgerff og naumast byrjað á
öffrum, scm þó vær brýn nauffsyn
áff hefjast handa um. Benti hann á,
aff raunverulega væri nú of litlu fé
variff til Tramkvæmda á vegum bæj-
arins, t. d. gatnagerffar og vega, og
til aff ljúka þeim byggingum ýms-
um, sem í smíffum eru. En tekju-
(iflunarleiðirnar eru fáar og tor-
færar. Framkvæmdirnar verffa aff
miffast viff gjaldþol borgaranná, og
bæjarstj. hér hefffi nú valiff þann
kost, aff sp.yr.ua viff fótum og reyna
aff forffast auknar álögur á borgar-
ana meff hækkuffum útsvörum. —
Eins og útlit væri í dag í fjármálum
afmennt, hlyti slík stefna itf hálfu
bæjarstjórnar aff teljast efffileg.
enda þótt jafnaugljóst væri, að
Jólaævinlýri Dickens
á kvikmynd hér
Skjaldborgarbíó sýnir um þess-
ar mundir enska kvikmynd, sem
er gerð eftir Heimsfrægri sögu
Charles Dickens um „Scrooge“,
og heitir myndin „Jóladraumur"
á íslenzku. Kunnir brezkir leik-
arar fara með aðalhlutverkin, þ.
á. m. Alastair Sim, sem leikur
Scrooge, gamla maurapúkann,
sem sá að sér á jólunum og tók
upp nýja lifnaðarhætti. Þessi saga
Dickens er skemmtileg og falleg
og flytur hverjum manni athygl-
isverðan boðskap. Lesendur Dags
rekur minni til að hún birtist hér
í myndasöguformi fyrir nokkrum
árum og var vinsæl. Má óhikað
mæla með þessari mynd fyrir
unga sem gamla.
Nýju fjöiskyldubæiiirnar
nema 14 millj. kr. - 150
þúsund kr. hækkun á
úfgjaldaáætlun bæjarins
Nýju fjölskyldubæturnar, sem
samið var um í desember sem lið
í kjarabótum verkamanna og
annarra, munu nema alls um 14
millj. króna. Hefur ríkisstjórnin
lagt fram frv. á Alþingi um þetta
efni. Þessum 14 millj. er ýafnað
niður á tekjustofna trygginganna,
en þeir eru iðgjöld tryggðra og
atvinnurekenda og framlög ríkis-
ins og sýslu- og bæjarsjóða. Er
hér um verulega útgjaldaaukn-
ingu að ræða fyrir sýslu- og bæj-
arsjóði, svo og ríkissjóð. Til dæm-
is varð bæjarstjórn Akureyrar að
hækka framlag sitt til Almanna-
trygginganna á fjárhagsáætlun
bæjarins um 150 þús. kr. Er út-
gjaldabálkur bæjarins til al-
manna- og sjúkratrygginga þá
kominn upp í 1.465.000 kr.
þörf væri fyrir meira fé til ýmiss
konar framkvæmda.
Fjármál hafnar, rafveitu o. fl.
Dr. _Kristinn Guffmundsson bæj-
arfulltrúi ræddi í sinni ræffu eink-
um um fjármál hafnarinnar og þær
framkvæmdir, sem hafnarsjóffur
helur nieff höndum. Vcrffur affgerð
Torfunefsbryggjunnar lokiff í sum-
ar, og í athugun er aff ráffast í aukn-
ar cndurbætur á Oddeyri norffan-
verffri, bæffi viff dráttarbrautirnar
og togarabryggju sunnan nýju lialn-
armannvirk janna.
Þorsteinn M. Jónsson, forseti
bæjarstjórnar, ræddi m. a. um hús-
eignir bæjarins og þau útgjöld, er
bærinn Iiefur af þeim.
Affrir ræffumenn voru; Jón Krist-
jánsson, Haraldur Þorvafdsson,
Brýnjóifur Sveinsson, Þorsteinn
Stefáhsson, Haukur Snorrason og
Guffniundur Gufflaugsson.
Framli. li 10. siðu.
Tvær tegundir jarðabóta hafa
farið fram úr meðallagi á sl. ári á
félagssvæði Búnaðarsanibands
Eyjafjarðar, nýræktir og fram-
ræzla, en húsabætur hafa verið
með minna móti. Þessar upplýs-
ingar fékk blaðið hjá Ólafi Jóns-
syni héraðsráðunaut nú eftir
helgina, en hann hefur nýlokið
við að vinna úr skýrslum um
jarðabætur fyrir sl. ár.
Á árinu 1952 voru nýræktir á
félagssvæði Búnaðarsambandsins
255 ha. að stærð og er það mun
meira en árið á undan. Þá voru
nýræktir 187 ha. Mest var unnið
árið 1950, þá voru nýræktir
285 ha.
Minni húsabætur.
Bygging áburðarhúsa og safn-
þróa hefur farið mjög minnkandi
síðustu árin. Mest var byggt af
þeim ál’ið 1949, þá 2744 ten.-
metrar, en á sl. ári aðeins 674
ten.metrar. Af hlöðum var mest
byggt 1948; þá 15460 ten.metrar,
en nú aðeins 5724 ten.metrar.
Votheyshlöður voru á sl. ári 2480
ten.metrar, voru 4692 ten.metrar
1951, sem var metár fyrir þessar
framkvæmdir.
Miklir framræzluskurðir.
Þær jarðabætur, sem mest
kvað að á sl. ári hér um slóðir,
var framræzlan, enda störfuðu 5
skurðgröfur í héraðinu allt sum-
arið og hin sjötta um tíma á Ak-
ureyri. Hefur aldrei verið grafið
eins mikið hér og á sl. ári. Voru
skurðirnir alls 70 km. rösklega,
296.756 rúmmetrar. Árið 1951 er
næst hæsta árið, þá voru skurð-
irnir 57 V2 km., 244.738 rúmmetr-
ar. Alls er búið að grafa í hérað-
inu skurði sem eru 377 km. að
lengd og 1.382.495 rúmmetrar,
síðan fyrsta skurðgrafan kom
hingað árið 1942 og hóf að grafa á
Staðarbyggðarmýrum. Gröfurnar
hafa allar unnið vel. Grófu þær
frá 42000 ten.metrum í 70000 ten.
metra hver, en aðstaða er misjöfn
til afkasta og vélarnar einnig
misjafnlega afkastamiklar.
Olafur Jónsson sagði, að yfir-
leitt mætti telja árangur af þess-
ari framræzlu hér góðan, enda
væi'i vaxandi ánugi fyrir þessum
framkvæmdum hjá oændum eftir
að árangurinn af fyrri fram-
kvæmdum er farinn að koma f
ljós. Hann taldi næg verkefni fyr-
ir allar vélarnar næsta sumar,
enda mundu framkvæmdirnar
hefjast sti-ax og unnt væri í vor
og biðu margir bændur óþreyju-
fullir eftir því að fá vélgröfurnar
til starfs í landi sínu.
Aðrar framkvæmdir.
Um aðrar framkvæmdir í hér-
aðinu á sl. ári, sagði Olafur Jóns-
son blaðinu þetta m. a.: Fram-
kvæmdir við girðingar fara nú
aftur í vöxt, þær drógust saman
um tíma vegna efnisskorts. Á sl.
ári var girt talsvert meira en
næstu árin á uncTan, þarf að fara
aftur til áranna 1947 og 1948 til
að finna sambærilegar fram-
kvæmdir. Girðingar í héraðinu
voru alls 16157 metrar á sl. ári.
Framkvæmdir við opna skurði
og lokræsi hefðu verið svipaðar
og áður.
Vandamál ræktunarinnar.
Ólafur Jónsson sagði að lokum,
að hann teldi yfirleitt hefði verið
vel unnið að þessum fram-
kvæmdum, en vandamál ræktun-
arinnar hér væri mörg og sum
erfið viðfangs. Til dæmis sú
reynsla, sem fengist hefði af því
að rækta kartöflur í unnu landi
áður en grasfræi er sáð. Arfa-
vöxtur á þessu landi spillti ár-
angri nýræktarinnar og væri
arfinn orðinn verulegt vandamál
sums staðar og yrði tæpast upp-
rættur nema með því að nota til
þess heilt sumar og láta landið
standa ónotað á meðan. Af þess-
um sökum væru sumar nýræktir
ekki eins gagnsamar og æskilegt
væri.
Fjárhagsáætlunin
afgreiddí gær
Bæjarstjórn hafði scinni um-
ræðu um fjárhagsáætlun bæj-
arins í gær, en endanleg niður-
staða var ekki kunn er blaðið
fór í pressuna. Bæjarráð hafði
gert nokkrar breytingartillög-
ur: lántaka vegna Laxárvirkj-
unnar og Krossaness verði 800
þús. kr. í stað 500 þús., framlag
til almannatrygginga hækki um
150 þús., framlag til hygginga-
lánasjóðs lækki um 50 þús., en
lagt verði til útrýmingar heilsu
spillandi húsnæðis 110 þús. —
Yrði þá niðúrjafnað kr.
7.C62.850.00 og er það nokkru
lægri upphæð en var áætluð
við fyrri umræðu og yrði
hækkun frá sL ári þá mjög
óveruleg. Blaðið mun skýra
nánar frá afgreiðslu málsins
síðar.