Dagur - 25.08.1954, Blaðsíða 1

GERIST ASKRIFENDUR!
Sími 1166.
ASKRIFTARSÍMI
blaðsins er 1166. Gerizt
áskrifendur!
XXXVII. árg.
Akureyri, miðvikudaginn 25. ágúst 1954
37. tbl.
Vinnuskóli bæjarins þörí stoínun
Blálandskoniingur í Hvfta kiisinu
Myndin sýnir hans liátign Ilaile Sclassic I., kcisara í Abissínínu, eða
Ethíópíu, — er stundum var Bláland nefnt í foraum fræðum íslenzk-
um — og fjölskyldu lians, cr keisarinn kom fyrr í sumar í heimsókn
til Eisenhovvers Bandaríkjaforseta í Hvíta húsið. Sjást þau forseta-
hjónin bæði til vinstri á myndinni, keisarinn til hægri, en á milli
þcirra tvö barnabörn hans, er voru í för með honum í Vesturheimi.
Sinoir nauðsynlegiiin þætti í uppeldi
æskulýðsins
Aliureyri héjur slundum verið
kölluð skólabcer Norðurlands. Má
pað til sanns vegar jœra. Skólar bcej-
arins selja sinn svip'á bainn, og
peir eru löluvert áhrifnmiklir og
áberandi páttur i bœjarlifinu yfir-
lcitt.
Einn sá skóli, scm einna minnst
fer fyrir, er Vinnuskólinn. Hann
vinnur sitt starf í kyrrþey, en cr þó
engtt að síður merkileg stofnun.
I'jórða ár Vinnuskólans stendur
nú yfir, og eru í honum 42 börn, á
aldrinum 10—13 ára. Verkstjórar
skólans eru þeir Árni Björnsson og
Einar Malmquist Einarsson. Hitti
blaðið þá báða í gxr og hafði fréttir
af þcssari stofnun.
Skólinn er tvískiptur, þannig að
börnin vinna bæði að fiskverkun o<'
garðrækt. Stjórnar Arni garðrækt-
inni, en Einar fiskverkuninni. Hafa
börnin a.llmikið land til umráða,
eða 1 y2 ha. Auk þess hafa þau hvert
um sig 25 fermetra reit, scm þatt
rækta í alls konar grænmeti, sem
þau hirða sjálf um að öllti leyti. En
aðalræktunin er kartöflurækt. Þau
fá ekki kaup fyrir þá vinnu. En
uppskéruna fá þau, ncma það, sem
er fram yíir áttfalda uppskeru, cn
það tekur bærinn.
Mikið annríki er á vorin, á með-
an á niðursetningu stendttr, og yfir
sumarið er líka nokkur vinna við
hirðingu garðanna. Þó vantar börn-
in verkefni þann tíma, sem minnst
er að gera.
HELZI ARANGURINN?
Norðurlandaráðið hefur sam-
þykkt að leggja til aS póst- og
símalögum Norðurlandanna verði
breytt á þann veg, að hægt sé að
senda bréf milii þeirra fyrir sama
gjalcl og um innanlandsbréf væri
að ræða.
Það bxtti úr brýnni þörf, að á
þcssu sumri var tckin upp sú ný-
breytni, að bæta nýrri starfsgrcin
við. Það var fiskþurrkun. Má segja,
að vel hafi til tekizt að auka svo
fjölbreytni skólastarfsins. Því þr;jtt
fyrir óhagstætt tíðarfar nú í sumar
til fiskþurrkunar, hafa þó börnin
unnið nokkuð að henni og haft af
bæöi gagn og gaman.
Það cr sameiginlegt álit verkstjór-
anna, þeirra Árna Björnssonar og
Einars Malmquist Einarssonar, að
vinnuskólinn hafi mikla þýðingu
fyrir þau mörgú börn, scm annars
ganga iðjulaus allt frá skólaslitum
á vorin og til næsta skólaárs.
Vcrkstjórarnir liafa gaman. af
starfinu og scgja, að flest börnin
gangi glöð til'starfs. Þvi er ekki að
leyna, að fiskvinnan er að því leyti
cftirsóknarverðari í augum barn-
anna, að þar heimta þau daglaun
að kveldi. ICaup er kr. 4.00 á klt.
fyrir bcirn 10—11 ára gömul, en kr.
5.00 fyrir 12—13 ára. Er hér á ferð-
inni hið gamla vandamál, sem ein-
kennandi er fyrir unga og gamla.
En þcss má geta sér til, að þegar
uppskerutíminn gengur í hönd,
verði hinar smáu hendur vinnufús-
ar, enda má ætla, að vcl muni verða
sprottið í görðunúm að þessu sinni
og vel unnið, þegar þar að kemur.
Þá lét Árni Björnsson þess getiö,
að miirg þau skólabörn Vinnuskól-
ans, sem erfitt eiga með bókleg
fræði, standi hér íyllilcga á sporði
mörgum þeim félögum sínum, er
léttara lætur vetrarnámið. Þessi
börn finna hér sjálfstraust sitt, og
er það lífsnauðsyn til þess að ná
heilbrigðum þroská.
Að iillu samanlðgðu má fullyrða,
að Vinnuskóli Akureyrar sé nauð-
synleg stofnun og líkleg til að valda
á sínu sviði nokkrum straumhvörf-
um í uppeldismálum bæjarins.
H
ir
Ff
siidveiða i iioraursjo
Fyrsta íslenzka skipið, sem reynir slíkar veiðar
á þeim slóðum
Dagnr liafði í gær tal af hinum dugmikla og ii amtakssama
útgerðarmanni, Guðmundi Jörundssyni skipstjóra, eiganda
bv. „Jörundar" hér í bæ, og spurði hann frétta af fyrirætluc-
um þeirn, sem heyrzt hefur, að liann hafi nú á prjónunum: —<
að senda liinn velbúna togara sinn til síldveiða í Norðursjó, en
,Jörundur“ mun vera fyrsta íslenzka skipið, sem haldið er
út til slíkra veiða á þeim slóðum.
Kirkjuhöfðingi lætur
af embætti
Séra Friðrik J. Rafnar,
vígslubiskup, lætur, sam-
kvæmt eigin ósk. af embætti
sem sóknarprestur á Akur-
eyri og prófastur í Eyja-
fjarðar-prófastsdæmi frá 1.
október næstk. að telja.
Var þessi frétt tilkynnt í
Ríkisútvarpinu í fyrrakvöld, og
prestsembætti hans hér þar
með auglýst laust til uinsókn-
ar með umsóknarfresti til 1.
okt. n.k. Hins vegar mun séra
Rafnar að sjálfsögðu gegna
áfram störfum sem vígslubisk-
up yfir Norðurlandi, meðan
aldur og lieilsa leyfir.
Með þessum tíðindum hverf-
ur af sjónarsviðinu sem þjón-
andi prestur og prófastur einn
allra kunnasti, vinsælasti og
skörulegasti höfðingi í hópi
þeirra kennimanna þjóðkirkj-
unnar íslenzku, sem nú er uppi,
cnda á hverja lund hinn mikil-
hæfasti maður. — En þar með
er engan veginn sagt, að saga
séra Friðriks J, Rafnar vígslu-
biskups sé öll, því að líklegast
er ,að hann helgi sig nú fremur
en áður gafst tóin til, meðan
hann gegndi hinu umfangs-
mikla og erilsama embætti sínu
hér — öðrum hugðarefnum
sínum, svo sem fræðiiðkunum
hvers konar og ritstörfum. En
á báðum þeim sviðum hefur
hann þegar, þrátt fyrir allar
embættisannir liðinna ára,
unnið mikið og ágætt verk.
Bændur í Öngulsstaðahreppi
hafa, eins og kunnugt er, lengi
staðið framarlega í búnaði og
verið miklir framkvæmdamenn á
því sviði, og eru það enn. En
framkvæmdir á sviði félagsmála
hafa aftur á móti ekki verið áber-
andi.
Sýnileg breyting er þó orðin á
þessu síðarnefnda og má segja að
myndarlega sé af stað farið.
Til skamms tíma var ekkert
barnaskólahús til í sveitinni, en
skólinn fékk inni hjá góðu fólki.
Nú er börnunum kennt í nýju
og mjög vistlegu skólahúsi að
Laugalandi. Ungmennafélagar
Látið úr höfn á morgun.
— Eg hcfi raunar litlu við það að
bæta, sent búið er að upplýsa um
þetta efni annars staðar, segir Gtið-
mundur. Fram að þessu hefur verið
beðið eftir formlegu svari íslenzka
sendiráðsins í Hantborg um það,
hvort tryggt sé, að leyfi fáist til
löndunar þar í borg, en meiningin
er að leggja þar upp afla þann, scm
kann að fást. — Síðustu dagar hafa
gengið í það að búa Jörund út í
þessa löngu vciðiferð. Og nú er
leyfið fengið, og mun skipið láta
úr höfn og halda í þessa útivist á
morgun.
Útivist fram undir jól.
— Áformað er, að stunda síldveið-
arnar á stóru svæði í Norðursjón-
um, ef með þarf, og verði síldinni
þá fylgt cftir norður á bóginn, eftir
því sem líður á vertíðina, e. t. v.
fram í desember. En bezti veiðitím-
inn er þó talinn fyrr úti að jafnaði.
— Notuð verður þýzk botnvarpa
eða „síldartroll", en það er inikið á
döfinni hjá þýzkum veiðiskipum
þarna, en ekki notað af öðrum
þjóðum fram að þessu. Útbúnaður
er um borð til þess að hraðfrysta afl-
ann, jafnóðum og hann er losaður
úr vörpunni, einar 50 tunnur á sól-
arhring, og cr þá gcrt ráð fyrir því,
að hraðfrystar verði um 350 tunn-
ur, eða 35 lestir, í hverri veiðiferð,
sem mun standa frá viku upp í 10
daga að jafnaði. Sá hluti aflans, scm
beittu sér fyrir byggingu íþrótta-
vallar, einnig að Laugalandi. Er
hann ekki fullgerður ennþá, en
vonir standa til, að hann verði að
allri gerð samkvæmt ströngustu
kröfum um íþróttamannvirki.
Samkomuhús sveitarinnar hef-
ur lengi verið óviðunandi. En
1953, þann 25. febrúar, tók'
hreppsnefndin rögg á sig og tók
málið á dagskrá. Þá þegar var
ákveðið að leita til annarra félaga
í sveitinni um álit á málinu og
væntanlega þátttöku við fram-
kvæmd alla. Öll félögin svöruðu
fyrirspurnum þessum og tjáðu
(Framhald á 7. síðu).
móti, verður ísaður, og stráð í hann
svolitlu salti um leið.
Allarðvænlegt, ef vel gengur.
— Á síntim tíma varð munnlegt
samkomulag milli íslenzku við-
skiptanefndarinnar og utanríkisráð-
herra annars vegar, en Þjóðverja
hins vegar um löndun á síld í
Þýzkalandi, en formlega hefur nú
verið frá þessu gengið. — Síldveiði
nteð þessum hætti mun talin allör-
uggur veiðiskapur. Með 500 lesta
veiði á mánuði, — en það mun tal-
inn meðalafli — ætti að fást gjald-
eyrir, sem svarar til nál. 10 þús.
sterlingspunda sölu á vcnjulegum
ísfiskveiðum, miðað við það verð,
sem nú er í Þýzkalandi á ísaðri síld.
Hvernig gekk að fá áhöfn á
skipið?
— Vel. Miklu færri fengu skiprúm
en vildu. Á Jörundi verður 25—27
manna áhöfn, þar af tveir Þjóðverj-
ar, annar aðstoðar-fiskilóðs, hinu
til aðstoðar við ísun síldarinnar í
lestinni, en hinir héðan úr bænum.
Skipstjóri vcrður Sigurjón Einars-
son úr Hafnarfirði, en hann er
kunnur aflamaður. — Svo er ráð
fyrir gert, að síldin verði yfirleitt
scld á frjálsum markaði, og verði
hraðfrýsta síldin sett á markaðinn,
cr vferðið stígur.
Heill að heiman og licirn aftur!
Blaðið þakkar Guðmundi Jör-
undssyni þessar upplýsingar og ósk-
ar lionum, skipi hans og áhöfn til
hamingju með Jiessa mcrkti tilraun,
góðra aflabragða og farsællar heim-
komu.
Flækingshimdur en
ekki minkur
Frá því var sagt í síðasta blaði, að
líkur bentu til að minkur hefði
drepið hæns á einum bæ í Glæsi-
bæjarhreppi. Nokkur usli hefur
orðið á fleiri hænsabúum í hreppn-
um.
Grunur hefur leikið á því, að
minkar væru við Hörgá neðan-
verða. Er því ekki furða, þótt mink
væri kenndur verknaður sá í hænsa-
húsum, er löngum hefur verið eftir-
lætisíþrótt hans. En það er að drepa
allt, er liann ræður við.
Nú hefur hins vegar verið upp-
lýst, að flækingshundar hafa heim-
sótt hænsahúsin og farið þar með
ófrið og grinund. Má telja líklegt,
að í þetta skipti sé minkurinn sak-
laus, en hundar hafi tekið það fyr-
ir að lirella bændur með óvel-
komnunt heimsóknum og valdið
nokkru tjóni.
ekki er hægt að frysta mcð þessu
Félagsheimili í Öngulssteðahreppi
Hafin bygging félagsbeimilis í Öngiilsstaða-
hreppi - Hreppsbúar leggja fram fé og mikla
vinnu - Áberandi framfarahugur
_ á sviði félagsmála