Dagur - 22.12.1956, Qupperneq 6

6
D A GUR
Laugardaginn 22. desember 1956
-5*5S*5*Í*5*55*Í*5*5*5*ÍÍSÍ*5*55*5$*5*5*5SÍÍ*55*K*?
/ D A G U R
Ritstjóri: ERLINGUR DAVÍÐSSON
Afgreiðsla, auglýsingar, innheimta:.
Þorkell Björnsson.
Skrifstofa í Hafnarstræti 90. — Sírni 1166.
Árgangurinn kostar kr. 75.00.
Blaðið kemur út á miðvikudögum.
Galddagi er 1. júlí.
Prentverk Odds Björnssonar hf.
W$5$5ÍS*5$5S5*5SS$$SÍ$5SÍ3$S5$$S5$*5$S5*S$SSS$*5Í$*
Þau fyrirheit munu rætast
TILLAGNA RíKISSTJÓRNARINNAR í efna-
hagsmálum hefur lengi verið beðið með talsverðri
eftirvæntingu. Meðan beðið var eftir hinum lang-
'þráðu úrræðum, notuðu margir tímann til þess að
leggja það niður fyrir sér hvaða leið myndi verða
farin til úróbta. Andstæðingar ríkisstjórnariunar
héldu því mjög á lofti, að engin ný stefna yrði
tekin, hvergi bólaði á neinu nýju, sem ekki hefði
verið reynt áður og slógu því föstu, að ríkis-
stjórnin sæi engin önnur ráð en gengisfellingu.
Nú er komið á daginn, að allar bollaleggingar í
þá átt eru marklausar sögusagnir, sem ekkert eiga
skylt við veruleikann,
Efnahagsmál þjóðarinnar eru orðin flókin og
margbrotin. Það má því öllum vera ljóst, að gerð
slíkra tillagna, sem nú hafa verið birtar, er ekk-
ert áhlaupayerk. Þar kemur að sjálfsögðu margt
til álita, og í mörg horn er að líta, áður en hafizt
er handa á Alþingi. Verkanir þeirra ráðstafana,
sem fyrir dyrum standa, grípa yfir geysi víðfemt
svið og innbyrðis sundurleitt. Þess vegna er ekki
unnt að kasta hendinni að slíku verki. Við það
bætist svo, að sá nýi háttur í vinnuaðferðum, sem
núverandi ríkisstjórn hefur tekið upp, að hafa
náið samband og samvinnu við framleiðslu- og
launþegasamtökin, hlýtur alltaf að taka mikinn
tíma. En þeim tíma, sem varið er til þess að
tryggja samstöðuna við hin ýmsu hagsmunasam-
tök í landinu, er ekki á glæ kastað. Reynslan sýn-
ir, að hver sú ráðstöfun, sem gerð hefur verið um
undanfarin áramót, hefur reynzt bráðabirgða-
lækning, vegna þess að áður hafði ekki verið
tryggt, að hagsmunasamtökin gætu sætt sig við
þá lausn. Þar er að nokkru leyti að finna orsök-
ina fyrir þeirri óheillaþróun, sem efnahagsmálin
hafa tekið á síðustu árum. Launþegasamtökin hafa
yfirleitt talið ráðstafanirnar andstæðar hagsmun-
um sínum og snúizt gegn þeim.
Er ráðuneyti Hermanns Jónassonar hafði starf-
að í nokkrar vikur kom fyrsti árangurinn af þeirri
breyttu stefnu, sem stjórnarflokkarnir hugsuðu
sér að taka upp. í samráði við hagsmunasamtökin
í landinu var að því ráði horfið, að festa verðlagið
og kaupgjaldið. Þetta var byrjunin, og ef það
spor hefði aldrei verið stigið, hefði verðbólgan
haldið áfram að vaxa og grafa enn meir um sig.
Viðreisnin hefði þá orðið öi'ðugri en nú hefur
reynzt. Ollum er því ljóst, að verðbólgustöðvunin
var gerð af framsýni og fyrirhyggju.
SÚ ÞRÓUN, sem orðið hefur í íslenzkum stjórn-
málum síðustu mánuðina, þjappar meginþorra
þjóðarinnar saman til átaka í efnahags- og fram-
leiðslumálum. Sjálf myndun hinnar nýju ríkis-
stjórnar í sumar, með þátttöku allra íhaldsand-
stæðinga, spáði góðu. Heift stjórnarandstöðunnar
talaði skýru máli til vinnandi manna í sveit og við
sjó. Þegar verðbólgan var stöðvuð hlaut sú ráð-
stöfun viðurkenningu alþjóðar og var stórt átak
og hreinlega til verks gengið. Allir stjórnmála-
flokkar höfðu talað um dýrtíðina sem hið mesta
böl þjóðarinnar, En dýrtíðai'hjólið hélt áfram að
snúast og sífellt á ógæfuhlið. Með bi'áðabirgða-
stöðvuninni, sem nú hefur staðið nær 4 mánuði,
efldist enn trú fólksins á að raunhæfar aðgerðir
til frambúðar, fylgdu í kjölfarið.
Hið nýja frumvarp ríkisstjórn-
arinnar, sem þessa dagana er til
umræðu á Alþingi, er framhald á
fyrirheitum um gjörbreytta og
batnandi stjórnarháttu. Þau fyr-
irheit munu rætast með sam-
vinnu ríkisstjórnar og fjölmenn-
ustu stéttasamtaka landsins, og
aðeins í samvinnu við þau. Full
ástæða er til að horfa með vax-
andi trú á lausn efnahags- og at-
vinnumála landsíns.
Kamma Svensson:
Vesalings fæfurnir okkar
Það er sagt um hinn egypzka
faraó Psammetiko, að hann hafi
kvænzt ambátt nokkurri vegna
þess, að örlítill fótur hennar hafi
verið mátulegui' í örsmáa iljaskó,
sem örn nokkur hafði komið með
fljúgandi og látið falla í kjöltu
honum.
Auðséð er, að faraóinn hefur
verið hrifinn af fætinum og
skónum vegna smæðarinnar, en
af þessu getum við þó ekki dreg-
ið þá ályktun, að smáir fætur hafi
verið í tízku í Egyptalandi hinu
forna. Því fór víðs fjarri. Fætur
og tær karla og kvenna fengu að
stækka og þroskast á eðlilegan
hátt í rúmum iljaskóm eða þá
alls engum skóm.
Hrifning faraós þess, sem áður
er getið, á smáum skóm og fót-
um, getur hafa verið einstakt
dæmi um andspyrnu gegn hinni
ríkjandi tízku, hinum langa og
granna fæti. Eða ef til vill er
þessi eldgamla Oskubuskusaga
um litla skóinn, sem mátulegur
var á fót ambáttarinnar, búinn til
í því augnamiði að réttlæta ást
faraósins á stúlku, sem hafði
smærri fætur en fallegt þótti á
þeim tímum.
f Indiandi hinu forna var geng-
ið skör lengra. Þar fengu
kvennafætur yfirstéttarinnar ekki
aðeins leyfi til þess að vaxa og
þroskast alveg að vild, heldur
voru þeir snyrtir eins og hend-
urnar og skreyttir hringum. —
Auðvitað var ekki að búast við
því, að dekrað væri eins við fæt-
ur fátæklinganna. Skinnið á ilj —
um þeirra varð þykkt eins og
leður, en þeir píndust aldrei af
þrimlum og líkþornum, þessu
sérstaka fyrirbrigði Vesturlanda.
í Gamlatestamentinu er sagt
frá ungum Gyðingastúlkum, sem
stunduðu hættulegan hégóma og
stórhneyksluðu spámennina. Þær
gengu með glamrandi hringa um
.öklana eða með keðjur á milli
þeirra, sem neyddi þær til að
trítla, en vafalaust hafa stuttu
skrefin og það vaggandi göngu-
lag, er þær tömdu sér, haft tæl-
andi áhrif á karlmennina. Hinn
bölsýni spámaður Esajas áfellist
líka Zíonsdætur og segir að þær
séu „dramblátar, ganga með
reigða hálsa, depla augunum, tifa
í söngunni og hafa látæðisfullan
fótaburð.“
Stéttaskipting og sárir fætur.
Þar sem fæturnir fá að þrosk-
ast á eðlilegan hátt vísar stóra-
táin beint fram eins og hún gerir
á nýfæddum börnum, og þannig
myndu allir fætur líta út, ef ekki
væri strax hjá börnum þrengt að
fótunum með skóm, sem eru of
mjóii' að framan. Þessi misþyrm-
ing á fótunum fylgir með vest-
rænni menningu, og um leið og
frumstæðar þjóðir tileinka sér
hana, þá fer eins fyrir þeirra fót-
um.
Hinir fyrstu reglulegu skór
hafa verið smíðaðir á háttsettan
mann í þjóðfélaginu, og ein-
hverra hluta vegna hafa þeir
verið hafðir mjóir fram. Og þegar
sá háttsetti fékk frammjóan fót
og samanklesstar tær, 'þá þótti
fínt að hafa slíkan fót, og það
hefur þótt fínt allt fram á þennan
dag, að undanteknu Endurreisn-
artímabilinu, en þá gekk allt út
á breiddina, bæði föt og skór.
Skórnir, sem þá voru í tízku,
voru hollir fyrir fæturna. Á mál-
verki Cranachs af Venus og
Amoi' sjást stórutærnar á báðum,
og þær vísa beint fram.
Háu hælarnir, sem kvenþjóðin
kvelur sig með í dag, eru frá
karlmönnum komnir og ætlaðir
til eigin notkunar. Hlutverk
þeirra var að halda fætinum fast-
ari í ístaðinu, en svo uppgötvaði
herra sköpunarverksins, að hann
varð hærri og aðsópsmeiri á slík-
um hælum, auk þess sem hann
varð virðulegri í framgöngu, og
þá var ekki að sökum að spyrja.
Iláir hælar krefjast bifreiðar
eða burðarstóls.
Á Rokokó-tímanum gengu bæði
karlar og konur á háum hælum,
sem oft voru alveg inni undir
holilinni, og slíkir skór hafa
áreiðanlega ekki verið sérlega
þægilegir að ganga á. En hinir
umfangsmiklu kjólar kvennanna,
lífstykki karlmannanna og púð-
urhárkollui' þeirra kröfðust þess,
að skórnir yrðu ekki útundan um
tilhald. Ef menn gátu ekki geng-
ið með góðu móti, þá var burðar-
stóllinn alltaf við höndina, og það
er meira en við höfum í dag.
Þegar við, konur nútímans,
trítlum áfram á háum hælum,
ekki ósvipað og Zíonsdætur á
dögum Esajasar, og erum óstyrk-
ar í göngulagi eins og kínversku
konurnar með reyrðu fæturna,
þá högum við okkur eins og yfir-
stéttarverur án þess að vera það.
Þessir heimskulega háu og mjóu
hælar gera nauðsynlegan þann
lúxus, að bíll sé ætíð til reiðu ut-
an við dyrnar, en fæstar okkar
eiga þess kost.
JAPÁNSKT
POSTULÍN
BOLLAPÖR
ásamt lausum diskum.
Verzlunin SKEIFAN
Strandgötu 19. Sírni 1366.
Frá Fjórðuiigsþingi Austíirðinga
Blaðið hefur áður getið nokkurra samþykkta og
fara hinar hér á eftir.
Ályktun um áætlunarferðir.
1) Fjórðungsþing Anustfirðinga, haldið að Egils-
stöðum 27. og 28. október 1956, ítrekar tillögur sín-
ar, sem sendar voru póststjórninni með bréfi, dags.
15. janúar 1956, um samræmingu og fyrirkomulag
áætlunarbílferða um Austui'land. Til viðbótar því,
sem þar segir, vei'ði ferðir til Boi'gai'fjarðar, Hoi'na-
fjax'ðar og Halloi’msstaðar teknar þar inn í.
2) Fjóx-ðungsþingið leggur áhei'zlu á, að áætlun-
arbílferðum, í sambandi við áætlunarflugferðir til
Egilsstaða, sé haldið uppi a. m. k. tvisvar í viku,
svo lengi fram eftir hausti, sem vegir eru færir.
Annast póststjói’nin sjálf þessai' ferðir, ef aðrir fást
ekki til þess.
3) Fjórðungsþingið vill benda á, að heppilegt
myndi vera, að einhver einn aðili (póststjórnin,
flugfélagið?) á Egilsstöðum hefði yfirstjói'n allra
þessara mála með höndum, svo að þeir, sem ferð-
irnar nota, gætnu snúið sér þangað um alla fyrir-
greiðslu.
4) Fjórðungsþingið ítrekai' fyi'ri áskoranir um,
að allir áætlunarvagnar, sem um Egilsstaði fara,
komi ætíð við heima á Egilsstöðum, þar eð annars
staðar er ekki viðunandi dvalai'staður fyrir þá, sem
bíða þurfa eftir ferðum.
Ályktun um strandferðir.
Fjórðungsþing Austfirðinga, haldið að Egilsstöð-
um 27. og 28. október 1956, vill benda Skipaútgerð
ríkisins á, að vöruflutningar milli Reykjavíkui' og
hinna stærri Austfjai'ðahafna um sumartímann,
meðan Hekla er í utanlandssiglingum, eru svo
strjálar, að stór bagi er að.
Beinir þingið þeim tilmælum til Skipaútgei'ðar-
innar, að hún leysi úr þessari flutningaþöi'f með
því, að leigja bát af hæfilegi'i stæi'ð til að annast
þessa flutninga á sama hátt og bátar annast flutn-
inga til Vestmannaeyja, Snæfellsneshafna og víðai'.
Ályktun um skipun atvinnutækjapefndar.
Fjórðungsþing Austfirðinga, haldið að Egilsstöð-
um 27. og 28. október 1956, lýsir vanþóknun sinni
og furðu yfir því, að Austfii'ðingafjórðungur skuli
ekki eiga neinn fulltrúa í hinni svokölluðu atvinnu-
tækjanefnd, sem ríkisstjórnin skipaði nýlega, til
þess að gera tillögur um stofnun nýrra atvinnu-
fyi'irtækja og dreifingu þeirra um Iandið.
Vegna þess, að fjórðungsþingið telur, að atvinnu-
tækjanefntþna skorti næga þekkingu á þörfum
Austurlands í atvinnulegum efnum, og tæpást hægt
að bæta úr því með skýrslugerðum og bréfaskrift-
um, telui' það nauðsynlegt, að nefndin komi til
Austfjarða þegar á þessu hausti til viðræðna við
þær sveitarstjórnir, sem hlut eiga að máli.
Fjórðungsþing Austfirðinga, haldið að Egilsstöð-
um 27. og 28. október 1956, rnælir með því, að
leyfður verði innflutningur holdanauta, enda verði
gei'ðar í sambandi við þann innflutning nauðsyn-
legar varúðarráðstafanir gegn sýkingarhættu.
Ályktanir um útvarpsmál.
Fjórðungsþing Austfii'ðinga, haldið að Egilsstöð-
um 27. og 28. október 1956, skoi’ar á stjói’n Ríkis-
útvai-psins, að bæta hlustunarskilyrði á Austur-
landi, en þau eru nú algei-lega óviðunandi á vetr-
um í miklum hluta fjórðungsins.
Ályktun um símamál.
Fjórðungsþing Austfii'ðinga, haldið að Egilsstöð-
um 27. og 28. október 1956, lýsir ánægju sinni yfir
því, að póststjórnin hefur nú tekið upp flutninga
með flugvélum á blaðapósti auk bréfapósts. Skorar
þingi ðá póststjói-nina, að láta nú ekki lengur drag-
ast, að gefa almenningi kost á því, að senda böggla-
póst einnig loftleiðis.
Þá leggur þingið áherzlu á það, að póststjórnin
sjái um, að pósturinn komist greiðara til viðtak-
enda innan fjórðungsins frá Egilsstöðum, ávallt
þegar fei'ðir falla og eigi sjaldnar en tvisvar í viku.
Ályktun um bankamál.
Fjóx-ðungsþing Austfii-ðinga, haldið að Egilsstöð-
27. og 28. október 1956, íti-ekar hér með enn ósk
sína um, að þegar á næsta ári verði komið upp úti-
búi frá Búnaðarbanka íslands hér á Egilsstöðum.
Skorar þingið á hæstvirtan landbúnaðarráðherra,
og þingmenn Austfirðinga, að hlutast til um það, að
stofnun útibúsins komist í fi'amkvæmd.
Ályktanir um vcgamál.
1. Fjórðungsþingið skorar enn á vegamálastjórn-
ina að láta athuga sem fyrst vegarstæði og vegar-
gerð yfir Oxarheiði, milli Skriðdals og Berufjai'ðar.
Myndi sá vegur stytta leiðina milli Hornafjarðar og
Fljótsdalshéraðs um ca. 60—70 km.
2. Fjói'ðungsþingið skoi'ar á Alþingi, að veita nú
(Framhald á 3. síðu.)