Dagur - 29.01.1958, Page 7
Miðvikudaginn 29. janúar 1958
D A G U R
7
er
(Framhald af 5. síðu.)
hcldur sveita, ekki andlega innsýn
heklur stöðugt suit. En hvaðan
kemur séníunum krafturinn og
seiglan til þess að vinna að sömu
hugmyndinni ár cftir ár — án þess
að þreytast, að hertygja allan per-
sónuleika sinn til úrlausnar þessu
eina verkefni?
Ilér cr um að ræða heilstéypta
sál, mann, sem hel'ur hæfileika til
þess að vígbúa vitandi og óvitandi
allan sinn andlega mátt og einbeita
lionum að einu marki. Hvernig
þetta verður, og hvers vegna sumir
menn geta þetta svo miklu betur
en aðrir, er enn leyndardómur, en
þcssi leyndardómur missir huluna
fyrir sjónum vor allra á hintun ör-
íáu stundum ævinnar, í þau fáu
skipti, scm oss finnst, að allt liið
innra með oss sé á réttum stað,
þcgar allt gengur eins og í siigu og
starfið hefur tekið allan lutgann.
Annar eiginleiki, sem setur sitt
ótvíræða merki á verk séníanna, er
hæfileikinn til Jtess að sjá samhengi
hlutanna. „I'yrsta forsenda þess, að
einhver maður sé sénf,“ skrifaði
Schopcnhauer, ,,er sti, að hann hafi
hæfilcikann til Jtcss að sjá heildina
í hinu einstaka.” Sem. dæmi Jressa
hofum vér Leonardo. Eilt sinn, er
hánn var á gailgi í Olpunum, Jtá
fann hann steingervinga, sjávar-
skeljar, og vegna þessarar óvenju-
legu sjónar fór hann að íhuga þau
mál, scnt vér í clag nefnum paleon-
tologi, lífið á hinum fyrri jarðsögu-
tímabilum.
Öll séní hafa á einn eða annan
hátt haft þennan hæfileika til þess
að skyggnast bak við gráan hvers-
dagsleikann og lýsa raunveruleik-
anum á nýjan hátt, svo að aðrir
yrðu líka sjáandi. — Þannig gefur
Shakespeare slitnum orðum nýtt
innihald, þannig túlkar Bartok nýj-
ar stemriingar mcð garitalkunnum
stefjum, og Jrannig fann Newton
nýtt náttúrulögmál mcð hjálp gam-
alla athugana.
Hvað gefur séníinu þennan hæfi-
Icika? Enski sálfræðingurinn dr. Er-
ncst Jones álítur, að orsakanna sé
að leita í einfeldni (naivitet) sénís-
ins. Slikur maður sé enginn van-
trúa efasemdamaður, lieldur sé
hann auðtrúa sem barn, hann líti
á hciminn með hrifnum furðuaug-
um barnsins en ekki með kæru-
lcysisaugum hin.s lidlorðna manns.
Ernest Jones cr ekki sá fyrsti, sem
kemur með þessa kenningu. Schil-
ler sagði einu sinni, að ef vér allir
efndum Jtati loforð, sem vér gæfum
scm börn, Jtá yrðum vér allir að
séníum. „Maður lilýtur að hrífast
af hinum einstæða hæfilcika barns-
ins til lrumlegra starfa, af hug-
kvæmni Jjcss og rannsóknarjjörf,“
skrifar sálfræðingurinn dr. Arnold
G.escll og gefur þar með skýrgrein-
ingu á eðli séníanna.
En Iivað vcrður af Jjéssum hæfi-
leikum barnanna?
Iljá sumum mönnum ná Jreir ef
til vill aldrci að þroskast vegna
Jjcss, að þeir eiga ekki greindina,
Jrær andlegu gáfur, sem Jtarf til þess
að lvfta starfi þeirra ylir stig meðal
mcnnskunnar. Aðra vantar ef til
vill það innra jafnvægi, sem er
skilyrði Jjcss, að bægt sé að einbeita
huganum íillum að verkefninu.
Iljá öðrum er skýringin vafalaust
sú, að -JjekkingarJjorsti og sköpun-
arjrrá æskuáranna gatslitna og velkj
ast á Jrvottabretti vanans eða sljóvg
ast við hina nauðsyníegu hugsana-
stjórn skólakennslunnar. Hve niarg
ir af oss eiga óskerta ])á tilfinningu
barnsins, að lífið sé fullt af fyrir-
heitunt og heimurinn ævintýri,
leyndardórnslullt og torskilið? Eftir
því sem aldurinn færist yfir, J)á
verðum vér svo skynsamir. Alit er
áður þekkt og leiðinlegt. Vér höf-
um augnablöðkur á beizli vanans
í tilbreytingalau.su og J)ægilegu lífi
liversdagsins.
En af einliverjum orsökum eru
það einstaka menn, scm ekki eru
sfíkir, og Jrað gefur oss ef til vill
fullnaðarinnsýn í eðli sénísins. Oss
hættir til að álíta séníin allt aðra
menn en vér erum sjállir og líta á
þau sem menn af öðrum mann-
flokki, sem tali tungu, cr vér aldrei
munum skilja. En í rauninni eru
séníin manneskjur eins og vér, og
])að mál, er þau tala, verðum vér
hinir líka að reyna að læra. Ef tif
vill skiljum vér alls ekki verk eftir
núlifandi séní, en bíðum ])á bara
einn mannsaldur eða tvo. Börn vor
og barnabörn rnunu ])á skilja luigs-
anir J)ess, alveg eins og kvæði Whit-
mans, list Cezannes oar kenningar
o o
Darwins eru nú kunningjar vorir.
Séníið slípar sjónglerið, sem vér
allir þurfum að læra að horfa í
gegnum, og er vér höfum lært J)að,
þá a séníið ekki glerið lengur, lteld-
ur vér allir, og það, sem séníið seg-
ir í skáldskap sínum, málverki sínu,
tónlist sinni eða kcnningum — Jrað
er eitthvað, sem einnig er í oss.
Innsta eðli Jjessara afburðamanna
er ef til vill leyndardómur ennþá,
en vér skiljum betur aðdráttarafl
Jjeirra, er vér gerum oss ljóst, að
sériiin ertt í rauninni vér sjálfir í
stækkaðri mynd. Ef svo væri ekki,
J)á myndum vér ekki fá skilið né
notið verka Jjeirra. í séníunum sjá-
um vér eitthvað af sjálfum oss, það
er óendanlega miklu auðugra og
frjórra og vitrara, en J)é> erum ]>að
vér sjálfir.
(Þýtt úr Det Bcdste).
(Framhald af 8. síðu.)
fleiri jörðum eru nú stórbú, mið-
að við það sem áður var. Hrepps-
búar verzla á Dalvík, en þar eru
fleiri verzlanir og útibú frá KEA
á Akureyri. Félagsandi er óber-
andi hjá Svarfdælingum og hafa
þeir leyst mörg mál með félags-
samtökum, sem annars staðar eru
leyst með lántökum og ríkis-
framlögum, svo sem vegagerð,
fjárréttarbyggingu, sundlaug og
fleira.
2. Árskógshreppur:
1920 voru byggðu jarðirnar
taldar 44, en nú eru Jjær 24. Út-
ræði var úr hreppnum, og bænd-
ur, er bjuggu á mörgum minnstu
jörðunum stunduðu sjósókn
samhliða búskapnum. Þegar sjó-
sóknin lagðist niður frá jörðun-
um, og þeir er hana stunduðu
fluttust í Hauganes eða Litla-
Árskógssand, hurfu jarðirnar úr
tölu byggðra jarða, enda þótt
sumar þeirra séu nú nytjaðar frá
mönnum sem búa í þorpunum.
Aðrar lögðust niður og eru nú
nýttar sem afréttur til sumar-
göngu fyrir sauðfé (Þorvalds-
dalsjarðir). Meðaltúnið var lítið,
2,2 ha. Það hefur nú nærri fimm-
faldast og.er 10,3 ha. Meðalhey-
skapur á jörð var 64 + 72 = 136
hestar, enda var áhöfnin, sem
fóðruð var á þessu heyi, 2,4 naut
gripir, 40 kindur og 1,5 hross og
gat engin fjölskylda á tekjum
þess lifað eingöngu. Hún varð að
hafa tekjur annars staðar frá, og
á Árskógsströnd komu þær úr
sjónum. Nú er þetta breytt,
verkaskiptingin orðin meiri og
vinna manna einhæfari. Meðal-
heyskapurinn er nú 404 + 20 =
424 hestar. Útheyskapurinn er
að hverfa, enda engar góðar
engjar í hreppnum. Meðaláhöfn
er nú 7,1 nautgr., 61 kind og 1,9
hross. Allt hefur búið stækkað.
en þó hefur heyskapurinn aukizt
tiltölulega meira bæði að hesta-
tölu og sérstaklega að fóðurgildi,
og er ásetningur á heyin góður,
séu ekki heyin látin til þeirra í
þorpunum, sem skepnur eiga, en
það vill stundum koma fyrir að
menn af góðsemi við aðra láti
svo af heyjum sínum, er á vetur
h'ður, að þá rekur sjálfa upp á
sker, ef Vor er hart og kemur
seint. Þetta er ekki hér sagt af
því að Árskógstrendingum sé
hættara við Jjessu en öðrum,
helcfur til þess að minna alla þá,
er með ásetningsmál hafa að
gera að haustinu, að það þarf
ekki síður að hafa gát ó heyíorða
þeirra er í þorpum búa, og
skepnur eiga, en bændanna
sjálfra, en það hefur komið fyrir
að því er gleymt. Fjórar jarðir
eru enn með mínni tún en 5 ha.,
en tíu hafa orðið stærri tún en 10
ha. Stærst bú er á Stóru-Há-
mundarstöðum. Túnið þar er
orðið 18,4 ha. og búið 15 nautgr.,
54 kindur og 6 hross. Stærst er
túnið á Litla-Árskógi. Það var
5,5 ha. 1932, en er nú 21,6. Þar
eru 11 nautgr., 74 kindur og 1
hross. — Hreppurinn notar fjall-
lendi á Þorvaldsdal sem afrétt,
og er hún mjög sæmileg. Þó er
vaxtarmöguleiki sauðfjárbúanna
takmarkaður, en aftur má
stækka kúabúin eftir því sem
töðufallið vex og markaðsmögu-
leikar leyfa.
Bæjarstjóniin
Hin nýkjörna bæjarstjórn Ak-
ureyrarkaupstaðar er Jjannig
skipuð:
Fyrir Alþýðuflokldnn: Bragi
Sigurjónsson.
Fyrir Framsóknarflokkinn, Jak-
ob Frímannsson, Guðm. Guð-
laugsson, Stefán Reykjalín.
Fyrir Sjálfstæðisflokkinn: Jón-
as G. Rafnar, Jón G. Sólnes,
Helgi Pálsson, Árni Jónsson,
Gísli Jónsson.
Fyrir Alþýðubandalagið: Björn
Jónsson, Jón B. Rögnvaldsson.
Bæjarfulltrúarnir eru 11 tals-
ins og urðu ekki breytingar á
röð manna á listunum, þrátt fyrir
lítils háttar útstrikanir hjá flest-
um eða öllum flokkum. Fyrsti
bæjarstjórnarfundur nýju bæjar-
stjórnarinnar verður sennilega
næstkomandi þriðjudag.
Kirkjan. Messað í Akureyrar-
kirkju n.k. sunnudag kl. 5 e. h.
Sálmar: 26 — 43 — 124 — 659 og
126. Ath. breyttan messutíma. —
K. R. — Messað í skólahúsinu í
Glerárþorpi sunnudaginn 2. febr.
Sálmar: 304 — 390 — 203 — 453.
P. S.
Áheit á Akurcyrarkirkju. Frá
Gunnlaugi Friðrikssyni kr.
100.00. Kærar þakkir. S. Á.
Skíðamenn- Hermannsmótið,
sem frestað var um síðustu helgi,
verður haldið sunnud. 2. febr. í
Sprengibrekku. Farið verður frá
Hótel KEA kl. 9 f. h. — Þátttöku
tilkynningar Jrnrfa að berast til
Braga Hjartarsonar, sími 1824,
fyrir föstudagskvöld, og greiðist
þá J)átttökugjald, 10 kr., sem
rennur til S. R. A. — íþróttafél.
Þór.
Frá kristniboðshúsinu Zíon. —
Samkoma á sunnudaginn kemur
kl. 8.30 e. h. Björgvin Jörgensson
stjórnar. Tekið verður á móti
gjöfum til kristniboðsins.
Stúkan Brynja nr. 99 hefur
systrakvöld í Landsbankasalnum
fimmtudaginn 30. þ. m. kl. 8.30 e.
h. Fjölbreytt skemmtiatriði. —
Dans.
Slysavarnafélagskonur! Fundur
verður í AlJ)ýðuhúsinu mánu-
daginn 3. febrúar kl. 9 e. m. —
Skemmtinefnd starfar. — Gjörið
svo vel að taka með kaffi, en
ekki brauð.
Sunnudagaskóli Akurcyrarkirkju
er á sunnudaginn kemur. 5 og 6
ára börn í kapellunni, 7—13 ára
börn í kirkjunni. Sálmar: 370 —
301 — 665.
Akureyringar! — Hinn árlegi
fjáröflunardagur kvennadeildar
Slysavarnafélagsins er á sunnu-
daginn kemur. Bazar og kaffisala
hefst að Hótel KEA kl. 2.30. —
Einnig verða merki seld allan
daginn. Deildin treystir örugg-
lega góðu samstarfi við bæjar-
búa, nú sem áður, við fjáröflun-
ina. Einnig viljum við minna
Slysavarnakonur á messuna kl. 5.
Davíö Proctor talar á sam-
komunni kl. 5 e. h. n.k. sunnu-
dag. Allir velkomnir. — Sjónar-
hæð.
Æskulýðsvika Hjálpræðishers-
ins. Frá 31. jan. til 10. febr. verða
samkomur á hverju kvöldi kl. 18
fyrir börn og kl. 20.30 fyrir full-
orðna. Föstudaginn 31. kl. 20.30:
Kvöldvaka. Kafteinn Guðfinna
Jóhannesdóttir frá Reykjavík
stjórnar og talar. — Kaffi, happ-
drætti o. fl. Ungir sem eldri vel-
kornnir!
Athygli skal vakin á því, að
vegna samgönguerfiðleika var
aðalfundi Búnaðarsambands Eyja
fjarðar frestað um hálfan mánuð.
Verður væntanlega haldinn 13.
og 14. febrúar.
Dánardægur. Jón Stefánsson,
fyrrum bóndi að Hánefsstöðum í
Svarfaðardal, lézt að Dalsmynni
í Dalvík 24. J>. m. Hann var kom
inn yfir nírætt.
(Framhald af 5. síðu.)
B-listi, borinn fram af Aðalbirni
Arngrímssyni o. II., 62 atkv. (2).
A-listi, Alþýðuflokkur og Fram-
sóknarflokkur, 166 atkv. (5 menn).
D-listi, Sjálfstæðisflokkur, 82 atkv
(2 kjörna).
Eskifjörður.
Þar voru á kjörskrá 399 marin,
en 316 kusu.
A-listi, Alþýðuflokkur, 53 atkv.
(1 marin).
B-listi, Framsóknarflokkur, 62 at-
kvæði (1 inann).
D-listi, SjáLfstæðisflokkur, 81 atkv
(2 menn).
G-listi, ÁÍþýSubaridalagj 73 atkv.
(2 méririj.
H-listi, Oháðir kjósendur, 35 at-
kvæði (1 mann).
Reyðarfjörður.
Á Reyðarfirði voru 333 á kjörskrá
en 255 kusu.
A-listi, Frjálslyndir, 43 atkv. (1).
B-Iisti, Framsóknarflokkur, 100
atkv. (2 menn).
C-listi, Óháðir, 97 atkv. (2 menn).
Fáskrúðsfjörður.
Á kjörskrá J>ar voru 326, en 166
kusu.
A-listi, Al])ýðuflokkur og Fram-
sé)knarflokkur, 72 atkv. (3 rnenn).
H-listi, Óháðir kjósendur, 82 at-
kvæði (4 menn).
Selfoss.
Á kjörskrá voru 812, en 745 kusu.
A-listi, Samvinnumenn, 424' atkv.
(4 menn).
D-listi, Sjálfstæðisflokkur, 296
atkv. (3 menn).
Hveragerðl
Á kjörskrá í Hveragerði voru 307,
en 291 kaus ]>ar.
A-listi, Alþýðuflokkur, 31 atkv.
(engan mann).
B-listi, Framsókr.arflokkur, 37 at-
kv. (1 mann).
D-listi, Sjálfstæðisflokkur, 142 at-
kv. (3 menn).
G-listi, Vinstrimenn, 67 atkv. (I
mann),
Griadavík.
Á kjörskrá í Grindavík voru 394,
cn 315 kusu.
A-listi, Alþýðuflokkur, 210 atkv.
(4 mcnn).
D-listi, Sjálfstæðismenn, 93 atkv.
(1 maður).
Egilsstaðir.
Á Egilsstöðum voru 105 á kjör-
skrá, en 90 kusu.
A-listi, 48 atkv. (3 menn).
D-listi, 35 atkv. (2 menn).
Stokkseyri.
Á kjörskrá voru 307, en 261 kaus.
A-listi, Al[)ýðuflokkur og Fram-
sóknarflokkur, 59 atkv. (1 mann).
C-listi, Utan flokka, 39 atkv. (1).
D-listi, Sjálfstæðisflokkur, 92 atkv
(3 menn).
G-listi, Alþýðubandalag, 68 atkv.
(2 menn).
Eyrarbakki.
Á Eyrarbakka voru 311 á kjör-
skrá, en 262 kusu.
Sandgcrði.
í Sandgerði voru 446 á kjörskrá,
en 405 kusu.
A-listi, Alþýðuflokkur, 176 atkv.
(2 mcnn).
B-listi, Sjálfstæðisflokkur, 132 at-
kv. (2 menn).
E-listi, Frjálslyndir, 77 atkv. (1
rnaður).
Njarðvíkurlireppur.
Þar í hreppi voru 544 á kjörskrá,
en 460 kusu.
A-listi, Frjálslyndir kjósendur,
136 atkv. (2 menn).
C-listi, Alþýðubandalag, 58 atkv.
(engan mann).
D-listi, Sjálfstæðisflokkur, 248 at-
kv. (3 menn).