Dagur - 21.05.1958, Side 5

Miðvikudaginn 21. maí 1958
DAGUR
5
Haukur Snorrason ritstjóri
Fæcldur 1. júlí 1916 — Dáinn 10. maí 1958
Haukur Snorrason var fæddur
á Flateyri 1. júlí 1916, sonur
hinna góðkunnu hjóna Snorra
Sigfússonar námsstjóra og Guð-
rúnar Jóhannesdóttur frá Þöngla
bakka, sem dáin er fyrir all-
mörgum árum. Hingað til Akur-
eyrar . fluttist fjölskyldan árið
1930 og hér átti Haukur heima til
1956, er hann fluttist til Reykja-
víkur.
Haukur lauk hér gagnfræða-
prófi, en sigldi síðar til Englands
og nam þar meðal annars sam-
vinnufræði. Fyrir og eftir þessa
íyrstu utanför vann hann að
gjaldkerastörfum hjá Kaupfélagi
Eyfirðinga og var einnig mörg ár
fræðslufulltrúi þess. En þá þegar
hafði hugur hans hneigzt að
blaðamannsstörfum og varð hann
snemma aðstoðarmaður Ingimars
Eydal við blaðið Dag. Þar hófst
hinn glæsilegi blaðamannaferill
hans. Þegar Ingimar lét af rit-
stjórnarstörfum, tók Haukur við
og var óslitið ritstj. Dags frá árs-
byrjun 1944 til 1956.Þá varðhann
annar af tveim ritstjórum Tímans
í Reykjavík og fluttist þangað.
Við brottför sína lét hann svo um
mælt að leiðir hans og Dags
hefðu legið saman nálega hálfa
ævi beggja og var það rétt.
í fjögur ár var hann ennfremur
ritstjóri Samvinnunnar, frá og
með árinu 1947 til ársloka 1950.
Auk þessara starfa voru honum
að sjálfsögðu falin margvísleg
trúnaðarstörf. Má þar nefna að
hann var einn af fulltrúum ís-
lands á heimssýningunni í New
York 1939, átti mörg hin síðari ár
sæti í Menntamálaráði og hér
heima hafði hann áunnið sér
virðingu og traust í hverju starfi
og við hann voru bundnar meiri
<og glæstari vonir en flesta
menn aðra úr röðum flokks-
manna hans og samvinnumanna.
Haukur var víðförull maður
og var í boðsferð þýzkra stjórn-
arvalda, ásamt tveim öðrum ís-
lenzkum blaðamönnum, er hann
veiktist skyndilega og var örend-
ur degi síðar, 10. maí sl.
Eftiríifándi eiginkona hans er
Else Friðfinnsson. Börn þeirra
eru: Haukur og Hilda, bæði upp-
komin, og Kristín 7 ára, öll hin
myndarlegustu, eins og þau eiga
kyn til í báðar ættir. Þeim og
öðrum ástvinum hans sendi eg
innilegar samúðarkveðjur.
Hér hefur verið drepið á nokk-
ur ytri æviatriði Hauks Snorra-
sonar ritstjóra. Ritstörf og blaða-
mennska voru aðalstörf hans.
Þar voru hæfileikar hans óum-
deildir. I liöndum hans varð
Dagur víðlesnasta blað norðan-
lands og harðvítugt málgagn
Norðlendinga og dreifbýlisins í
landinu. Samvinnan hafði ham-
skipti þegar hann tók við rit-
stjórn hennar og varð nýtízku-
legust allra íslenzkra tímarita á
þeim tíma, og Tíminn tók þann
fjörkipp er honum hlotnuðust
starfskraftar Hauks, sem öllum
blaðalesendum er kunnugt.
Nú væri þetta tæplega umtals-
vert, ef hann hefði tekið við rit-
stjórnarstörfum úr höndum ein-
hverra miðlungsmanna. En þar
voru þó engir aukvisar á ritvell-
inum, þeir Ingimar Eydal, Jónas
Jónsson og Þórarinn Þórarinsson.
Yfirburðir Hauks sem blaða-
manns voru fyrst og fremst
fólgnir í hinni alhliða hæfni, ör-
uggum smekk og afburða dugn-
aði. Hann var einn snjallasti
blaðamaður landsins á þessari
öld og fjölhæfari blaðamann mun
landið aldrei hafa átt. Og honum
var vís frami búinn á opinberum
vettvangi, hefði honum enzt líf.
Þar missti ísland góðan son, sem
féll með flekklausan skjöld.
Eg vann afgreiðslustörf við
Dag 5 síðustu ritstjórnarár hans
hér á Akureyri og hafði við hann
nær daglegt samband, síðan hann
fluttist héðan. Haukur kom
mörgum svo fyrir sjónir, að þar
væri fljótfær maður og miðlungi
traustur. Það hugði eg líka, áður
en samstarf okkar hófst. En þá
vissi eg ekki að hann var um
margt betur gerður en aðrir
menn og mjög sérstæður per-
sónuleiki. Það sem sýndist fljót-
færni var einfaldlega það, að
hann var svo óvenjulega og ótrú-
lega fljótur að hugsa og fram-
kvæma og er það sitt hvað, og
traustari samstarfsmann hef
eg ekki þekkt. — I frí-
stundum las hann góðar bækur,
greip stundum byssu eða veiði-
stöng eða gladdist með góðum
vinum.
Haukur Snorrason var skarp-
gáfaður og vel menntaður og
greindi skjótlega kjarna hvers
máls, en fékkst lítt um auka-
atriði. Hann var allra manna
fljótastur að skrifa og ritvélin
hans, sem reyndar átti ekki sjö
dagana sæla, varð að hreinasta
furðuverki í höndum hans og
hafði mér aldrei hugkvæmst að
svo samstilltur hraði huga og
handa væri yfirleitt til. Þegar
hann vann að ritstörfum, ein-
beitti hann huga sínum svo gjör-
samlega, að hann var alveg ein-
angraður, og var þá ónæmur
fyrir hvers kyns skarkala og var
jsfnvel staðinn að því að tala við
menn, án þess að ritvélin stöðv-
aðist og án þess að minnast þess
á eftir. En þetta er einmitt ein-
kennandi fyrir Hauk. Hann var
heill og óskiptur í hverju staríi
og lífi sínu öllu.
Kraftur og fjör voru ein-
kennandi í fari hans og allri
framkomu. Hann talaði hratt,
gekk rösklega og allar hreyfing-
ar voru snöggar og ákveðnar. —
Langar orðræður voru honum
lítt að skapi og smámunir angi'-
uðu hann ekki. Ferskur og hress-
andi blær fylgdi honum hvar sem
hann fór og í návist hans var
tæpast hægt að sitja auðum
höndum. Skapríkur var hann og
tilfinninganæmur, hreinskilinn,
einarður og kurteis. Með honum
var gott að vinna. Nöldur, bak-
nag, kvartanir og svartsýni
heyrði eg aldrei af hans munni
þau ár, sem við unnum saman,
enda alveg andstætt lífi hans og
starfi. Hygg eg þetta nokkuð ein-
stakt eftir að hafa skyggnzt í
eigin barm og þeirra vina minna,
sem eg þekki bezt.
Þegar sú harmafregn barst
hingað, að Haukur Snorrason
væri dáinn, setti menn hljóða og
trúðu naumast. En hún reyndist
rétt og þessum dómi verður ekki
áfrýjað. Engum vandalausum á
eg meira að þakka en honum og
er bæði ljúft og skylt að minnast
þess við leiðarlok. En á það skal
líka bent við fráfall hins ágæta
drengs, að hugarvíl var ekki að
hans skapi og eigingjörn eítirsjá
hefur ekkert markmið. Þótt tregi
sé í huga og tár falli, verðum við
þó öll, sem eftir stöndum, að
hlýða kalli lífs og starfs meðan
vegferð varii'. En á þeirri leið
varpa göfugustu minningai'nar
birtu fram á veginn.
Erlingur Davíðsson.
—o—
„Dáinn — horfinn —
harmafregn’.“
Eitt af áhrifaríkustu og oft
átakanlegustu orðum íslenzkrar
tungu er oi'ðið „dáinn“. Maður
les það varla eða heyrir án þess
að það valdi geðshræi'ingu. Mis-
sterk eru geðbi'igði að vísu og
ólík að nokkru leyti. Jafnan mun
þó andlátsfregn fá eftii'lifendum
trega, jafnvel þó að lausn frá
líkamsþrautum megi stundum í
sjálfu sér teljast fagnaðai'efni. —
Sárastur er treginn, þegar kallið
kemur óvænt og sá, sem kallað-
ur er, virðist geta átt mikinn
hluta ævinnar fi'amundan.
„DÁINN“, sagði útvai-pið fyrir
fáum dögum. „Haukur ritstjóri
Snorrason er dáinn.“ Maður á
bezta aldi'i, aðeins 41 árs. Maður
ötull að hvei'ju sem hann gekk.
Maður, sem mátti vænta mikils
af í því starfi, er hann hafði með
höndum. Maðui', sem átti vin-
sældir margi'a, — eg held flest-
allra, sem kynntust honum að
nokkru ráði. Samskiptum vina er
fyrirvai'alaust slitið. Samleiðinni
lokið í bi'áð. Hann komst ekki
einu sinni heim til að deyja í
faðmi ástvina sinna á fóstui'jörð-
inni. Svo skyndileg var brott-
kvaðningin.
„HORFINN." — Haukur
Snorrason er hoi'finn af sviði
lífsins að sýnilegum návistum.
Aldrei framar gefst mér tækifæri
til að ræða við hinn unga áhuga-
mann. Við ræddum margt í fullri
vinsemd, þó að langur vegur
væi'i fi'á því, að við værum ætíð
sammála. Eg finn mig fátækari,
er eg á ekki lengur kost þess, að
að njóta hans hressilegu and-
svara og skemmtilegu viðbragða,
góðlátlegi’ar glettni hans og
bjartra brosa.
„HARMAFREGN“ hefur oss
borizt, öllum sem Hauk þekkt-
um, og alveg séi'staklega öllum
hans nánustu ástvinum. Þeim
sendi eg öllum heitustu samúð-
arkveðju mína. Eg býst að vísu
ekki við, að sú kveðja mín megi
sín mikils. Svo djúpar undir
græðir aðeins Kristur sjálfur og
trúin á endurfundi í æðri heim-
um. Þangað er huggunar að leita.
Þar er harmbót að fá. Þá gefst sú
yfii'sýn yfir líf og dauða, sem
leggur oss orð Matthíasar á varir:
Vér sjáum, hvar sumar rennur
með sól yfir dauðans haf
og lyftir í eilífan aldingarð
því öllu, sem Drottinn gaf.
Eg kveð þennan vin með kær-
um þökkum fyrir margs konar
samskipti á umliðnum árum. Eg
þakka þau öll. Hann er nú fluttur
á æðri og betri starfsvettvang.
Vér ættum að samgleðjast hon-
um og láta huggast.
Dáinn — horfinn — harmafregn,
hvílíkt orð mig dynur yfir!
En eg veit að látinn Iifir,
það er huggun harmi gegn.
Blessuð sé minning Hauks
Snorrasonar! Vald. V. Snævarr.
Lífið er margbreytilegt og
hverfult. Skin og skúrir skiptast
á, oft óvænt og furðulega.
Mitt í önnum og umsvifum
barst mér svipleg harmafregn. —
VTinur minn og samstarfsmaður
um mörg ár, Haukur Snorrason,
ritstjóri, er látinn. — Mig setti
hljóðan. Aðeins 41 árs að aldri er
hann horfinn af leikvangi lífsins,
kvaddur frá konu og börnum,
öldruðum föður, fjölda vina og
félaga, miklum störfum og vafa-
laust mörgum óunnum. Fyrir
nokkrum dögum fór hann utan,
glaður og reifur, svo sem honum
var lagið, en er nú fallinn fyrir
sigð dauðans í framandi landi.
Svo hverfult er lífið og svo ör-
uggur og miskunnarlaus er dauð
inn.
Haukur Snorrason var fæddur
á Flateyri við Onundarfjörð 1.
júlí 1916, þar sem foreldrar hans,
Guðrún Jóhannesdóttir og Snorri
Sigfússon, skólastjóri, bjuggu þá.
Árið 1930 fluttist hann með
foreldrum sínum til Akureyrar
og bjó þar síðan, þar til fyrir
tveimur árum, að hann fluttist til
Reykjavíkur. — Hér starfaði
hann hjá Kaupfélagi Eyfirðinga
nokkur ár eftir að hann lauk
námi. Mjög snemma fékk hann
mikinn áhuga fyrir blaða-
mennsku og var ráðinn aðstoðar-
ritstjóri Dags um nokkur ár, en
aðalritstjóri blaðsins varð hann
1944 og þar til hann fluttist til
Reykjavíkur.
Ymsum öðrum störfum gegndi
Haukur með ritstjórastörfunum.
Var um skeið ritstjóri Samvinn-
unnar, átti sæti í Menntamála-
ráði íslands síðan 1954 o. fl.
Þetta eru helztu áfangarnir í
ftuttri en þýðingarmikilli sögu
Hauks Snorrasonar.
Hann var glaður og góður fé-
lagi, skjótráður og ósérhlífinn og
V t I
dró sig aldrei í hlé ef berjast
skyldi fyrir góðu málefni. Þó var
hann í raun og veru ekki bar-
dagamaður. Hann var viðkvæm-
ur og stórlátur að eðlisfari, svo
sem háttur er margra góðra
drengja, og tók sér nærri að
valda öðrum sársauka.
í refskák stjórnmálanna lék
hann aldrei falska leiki, enda
mun fáum andstæðingum hans í
sljórnmálum hafa verið kalt til
hans, þótt oft ætti hann við þá
harðan leik.
Haukur Snorrason gekk ungur
á hönd samvinnustefnunnar og
vann henni þrotlaust og óhvikult
ævilangt. Fyrir hönd Kaupfélags
Eyfirðinga og samvinnumanna
allra á félagssvæðinu, votta ég
Hauki Snorrasyni látnum alúðar
þakkir og virðingu.
Frú Else,börnum hennar, mín-
um gamla og ágæta vini Snorra
Sigfússyni og fjölskyldunni allri,
flyt eg persónulega mínar hlýj-
ustu samúðarkveðjur á þessari
reynslu- og harmastund.
Jakob Frímannsson.
(Framhald á 7. síðu.)