Dagur - 07.06.1958, Side 1

Fylgizt með því, sem gerist
hér í kringum okkur.
Kaupið Dag. — Sími 1186.
DAGUR
kemur næst út miðviku-
daginn 11. júní.
XLI. árg.
Akureyri, laugardaginn 7. júní 1958
32. tbl.
Þcssa stóru lúðu dró Þorsteinn Eyfjörð, Grenivík, á nælonfæri, á
Ilrauninu framan við Sauðaneshnjúk. Örátturinn var þungur, en
skepnan rótaði ekki ugga og var komin um borð eftir 10 mínútur.
Var hiin sketin með haglabyssu er hún kom á yfirborðið. Ongullinn
datt úr um leið og skotið reið af. Lúðan vóg 143 kg. slægð, 2.26 m.
að lengd, 1 metri á breidd. Segi menn svo, að aldrei fást bein úr sjó.
(Ljósmynd: E. .).
Þjóðareining um úfíærslu fisk-
veiðifögsögunnar í 12 sjómílur
Bretar og Belgíumenn mótmæla harðlega og
segjast núinu grípa til sinna ráðstafana
Ríkisstjórnin og flokkar þeir, sem að henni standa, hafa
orðið ásáttir um að lýsa yfir stækkun landhelginnar í 12 sjó-
mílur. Verður reglugerð um þtta efni gefin út 30. þ. m., en á
að taka gildi 1. september. Tíminn þangað til reglugerðin
kemur til framkvæmda verður notaður til þess að vinna að
skilningi og viðurkenningu á réttmæti og nauðsyn stækkun-
arinnar.
Ilelzta nýmælið í væntanlegri
reglugerð fyrir utan sjálfa stækkun-
ina, er, að íslenzkum skipum verðúr
lieimilt að veiða innan 12 mílna
svæðisins, þó utan núverandi frið-
unarlínu.
ÞJÓÐAREINING
. Aldrei hefur neinn vafi leikið á
því, að Islendingar eru sem einn
maður sammála um nauðsyn þess-
árar stækkunar, því að segja má, að
framtíð þjóðarinnar sem sjálfstæðr-
ar þjóðar efnahagslega og menning-
arlega sé bundin því, að auðlindir
lands og sjávar séu notaðar þjóðinni
sjálfri til hagsbóta. Þessi stækkun
er ckki gerð af illvilja í garð nokk-
urrar erlendrar þjóðar, heldur er
Jrað íslenzk þjóðarnauðsyn, sem
krefst þess, að til Jressara aðgerða
sé gripið, enda tclja íslcndingar
tkki. að nein þjóðréttarleg fyrir-
mæli hamlt því.
BRETAR MÓTMÆLA
Eins og búast mátti við, hefur
Irrezka stjórnin harðlega mótmælt
„einhliða" aðgerðnm Islendinga í
máli þessu og jafnvel látið í Jrað
skína, að hún muni senda herskip
á Islandsmið til verndar brezkum
togurum, sem teknir verða að veið-
um innan 12 mílna línunnar. Jafn-
framt hefur brezka stjórnin í yfir-
lýsingu sinni lagt til, að samningar
verði teknir upp ujn nrálið. Belg-
iska stjórnin hefur farið að dæmi
Breta og niótmælt stækkuninni, og
er margt, sem bendir til, að ríkis-
stjórnir fleiri landa muni gera hið
sama.
Sovétríkin hafa hins vegar til-
kynnt rikisstjórninni, að Jrau telji
stækkun fiskveiðilögsögunnar rétt-
mæta fyrir sitt leyti.
Bandaríkjamenn liafa enn enga
yfirlýsingu gefið um málið.
HREYFING í FÆREYJUM
Eftir að Islendingar lýstu yfir
stækkunaraðgerðum á fiskveiðilög-
sögunni, hefur nokkur skriður kom-
ið á sama mál í fleiri fiskveiðilönd-
um, t. d. Færeyjum og Noregi. Fær-
eysk yfirvöld hafa lýst yfir Jtví, að
nú séu forsendur fyrir gildandi
samningum við Breta um fiskveiðar
brostnar, og sagði Djurliuus lög-
maður í-því sambandi, að ekki væri
nema um tvennt að velja fyrir Fær-
eyinga, annað hvort að lýsa yfir
stækkun með einhliða aðgerð að
dæmi íslendinga eða krefjast nýrfa
samninga við Breta. \
Danir fara með utanríkismál Fær-
eyja, og Jrað verða Jrví Jreir, sem
ákveða, hvað gert verður, en LJ. C.
Hansen forsætisráðherra hefur látið
hafa það eftir sér, að hann muni
fara fram á viðurkenningu á stækk-
aðri fiskveiðilögsögu, en ]>ó aðeins
að undangengnum samningum.
Fregnir frá Haag herma, að að-
iljar, sem standi nærri aljrjóðadóm-
stólnum í Haag, haldi því fram, að
dómstóllinn myndi ekki telja, að
ákvörðun Islendinga um 12 mílna
fiskveiðitakmörk væri brot á al-
Jrjóðalögum, ef málið færi fyrir
dómstólinn. Er bent á, að 12 mílna
landhelgi hafi átt miklu fylgi að
lagna á Genfarráðstefnunni, en eng-
ar aljrjóðlegar samjrykktir verið
gerðar, hvorki um 12 mílna né
neina aðra stærð iandhelginnar.
Útvarpsræða Eysteins Jónssonar
•F——————>——————f®
Forsetahjónin til
Akureyrar
Forsetahjónin, herra Ásgeir
Ásgeirsson og frú, verða við-
stödd setningu sundmeistara-
móts fslands við Sundlaug
Akureyrar kl. 3 í dag.
Ef dómgreind fólksins bilar ekki, munu starfs-
hættir foringja Sjálfstæðisflokksins reynast
þeim sjálfum verstir, þegar fram í sækir
Á þriðjudagskvöldið flutti Eysteinn Jónsson
f jármálaráðherra ræðu þá í útvarpsumræðunum —
eldhúsdagsumræðunum, sem stjórnmálaflokkam-
ir efndu þá til, og hér birtist að meginhluta.
Hinar öruggu tekju-
lindir
Það er víðar en hér á landi, að
tóbak og áfengi reynast drjúgar
tekjulindir fyrir ríkissjóð.
Samkv. upplýsingum danskra
blaða nam tóbaksskatturinn á
síðasta fjárhagsári danska ríkis-
ins 738 milljónum danski-a ki’óna,
en skattur á öli og víni 550 millj.
króna.
En bifreiðar og akstur Jjeirra
reyndust líka hinar beztu mjólk-
urkýr fyrir ríkissjóðinn. Tollar á
innfluttum bílum og alls konar
skattar, þar með talinn benzín-
skattur, gáfu ríkissjóðnum 741
milljón króna.
Það er víðar dýrt að aka,
drekka og reykja en á íslandi.
Ræða sú, sem hv. ]mi. A.-Húnv.
flutti hér áðan, var að einu leyti
merkileg. Hún sýnir, hvílík býsn
af olstæki og þróngsýni geta kom-
izt fyrir í einum mannshuga, og
hvernig slíkt ástand frystir að lok-
um alveg heilbrigða skynsemi. Eg
mun ckki elta mjög ólar í einstök-
um atfiðum við Jressa samhengis-
Bifreiðarstjóri á Akureyri særður
með riffilskoti sl. fimmfudgaskvöld
Ölóðir unglingar höfðu nær valdið dauðaslysi
Sá fáheyrði atburður gerðist í
fyrrinótt, að atvinnubifreiðastjóri
hér í bænum varð fyrir árás
unglinga, er höfðu riffil að vopni.
Ilafði hann ekið þeim um bæinn,
en þeir gátu ekki greitt fyrir
aksturinn á leiðarenda. Kvafði
liann þá uni greiðsluna, kr. 72.00,
en kom fyrir ekki og ók hann þá
af stað. Litlu síðar kallar annar
piltanna til hans, er hann
fór þar frani hjá, sem áður var
staðar numið, og biður hann doka
við, þar sem þeir félagar væru að
ná í peningana. Hurfu þeir síðan,
en komu aftur að vörmu spori og
liöfðu þá riffil meðferðis, og mið-
aði annar þeirra á hann, þar sem
hann sat í bifreið sinni. Bílstjór-
inn gat þrifið til byssuhlaupsins
og bægt því frá sér. Kom þá hinn
til skjalanna, réðist á bílstjórann,
sem þá missti tak á byssulilaup-
inu. Þessi viðureign fór fram í
bifreiðinni. Eftir þetta skunduðu
ungmennin, sem eru 17 ára
gamlir og héðin úr bænum,
burtu. Bifreiðastjórinn fór þá á
eftir þeim, í þeim tilgangi að ná
af þeim skotvopninu. En piltana
bar skjótt undan og liurfu í
luisasund. Þaðan var rifflinum á
ný miðað að bifreiðastjóranum og
vissi hann ekki fyrri til en skotið
reið af og hitti kúlan hann ofan
við hægra eyra og rispaði hann
nokkuð en ekki var það alvarlegt
sár.
Bílstjórinn gerði lögreglunni
Jiegar aðvart og handtók hún
piltana og setti í gæzlu. Rann-
sókn hófst í máli þessu í gær, en
var skammt á veg komið þegar
blaðinu barust þessar upplýsing-
ar frá bæjarfógeta.
Þinglausnir
fóru fram 4. júní. 52 frumvörp
voru afgreidd sem lög, en alls
fjallaði þingið um 195 mál. —
Alþingi stóð að þessu sinni 41
degi skemur en í fyrra, eða 193
daga.
lausu skammarjiulu háttv. ]im., en
vil þó aðeins benda á tvö eða þrjú
atriði.
Faðir verðbólgitimar.
Hann byrjaði ræðu sína með jiví
að sýkna Sjálfstæðisfi. af verðbólgu-
þróuninni. Hver var Jtað, sem rauf
samtökin um dýrtíðarmálin 1942 og
stýrði þannig, að vísitalan hækkaði
um 89 stig á einu ári? Það var upp-
haf verðbólguþróunarinna r á ís-
landi. Það var formaður Sjálfstæðis-
liokksins, Olafur Thors. Ef nokkur
einn maður á að kallast faðir verð-
bólgunnar, þá er Jtað formaður
Sjálfstæðisflokksins, og hans þjónn
hefur Jiessi háttv. þm. A.-Hún. ver-
ið alla tíð. Svo kemur þessi hv. Jam.
og byrjar héisræðu sína með ]>ví að
segja: Allir eiga siik á dýrtíðinni,
nema Sjálfstæðisflokkurinn.
íandbúnaðarstefna
Jóns Pálmasonar.
EIv. ]>m. A.-Hún. minntist meðal
annars á landbúnaðarmálin. Það
hefði hann ekki átt að gera. Það
verður til þess að minna ménn á,
að einu sinni á þingmannsævinni
fékk þessi hv. ]>m. að ráða stefnunni
í landbúnaðarmálum. Það var á ár-
ununi 1944—1946. Hvernig var sú
stefna, sem hann markaði? Stéttar-
samband bænda, sem }>á var að fæð-
ast, var ofsótt af stjórnarvöldunum.
Með hinum illræmdu búnaðarráðs-
lögum voru bændum lögskipaðir
forráðamenn, til ]>ess að halda niðri
afurðaverðinu. sérstök löggjöf var
sett til J>ess að svelta stéttarsamtök-
in fjSrhagslega í byrjun. Af öllu því
gífurlega fjármagni, sem ráðstafað
var á þeim árum, fór svo að segja
ekki neitt til landbúnaðarins. A-
burðarverksmiðjumálið var saltað
og farið hinum háðulegustu orðum
um Aburðarverksmiðjuna, og allt
fór eftir Jjcssu. Meira.að segja flokks
bræðrum J>essa hv. J>m. blöskraði
svo aðfarirnar, að J>eir voru önnum
kafnir við að sverja af sér ofsóknar-
stefnu Jóns Pálmasonar í garð land-
búnaðarins.
Um ræður }>eirra Sjálfstæðis-
ntanna í gærkvöldi er ekki margt
að segja, sem ekki liefur þegar verið
rækilega tekið fram af öðrum.
Ræða Ólafs Thors var eitt sam-
fellt neyðaróp út af J>ví, að menn
skyldu gerast svo djarfir, að ætlast
til ]>ess, aff stærsti flokkur landsins
hefði stefnu í efnahagsmálununa,
Kem ég að því síðar.
Fölsim Friðjóns Þórðarsonar.
Hv. 11. landsk., Eriðjón Þórðar-
son, sagði J>að höfuðatriði, að skýra
rétt frá staðreyndum. En ekki var
hann búinn að tala lengi, þegar
honum reyndist hált á hellunni.
Hann fór að greina frá því í þung-
um ásökunartón, að rekstrarvörur
landbúnaðarins hækkuðu allar stór-
kostlega í verði, og síðan sagði hv.
(Framhald á 5. síðu.)