Dagur - 09.07.1958, Blaðsíða 7

Miðvikudaginn 9. júlí 1958
D A G U R
7
Ræða Skúla Guðmundssonar
(Framhald af 1. síðu.)
komu í greinargerð, er fylgdi
stjórnarfrumvarpinu um Utflutn-
ingssjóð, sagði ræðumaður enn-
fremur.
Ekki „álögur“ á þjóðina.
í ræðu sinni benti Skúli Guð-
•mundsson ennfremur á, að það
•væri rangt að nefna fjáröflunina
tilÚtflutningssjóðs álögur á lands
menn. Fé þessu er fyrst og fremst
varið til að greiða uppbætur á
þann gjaldeyri, sem útflytjendur
skila til bankanna. Og ekki er
hægt að nefna það álögur á menn
'þótt þeim sé seldur gjaldeyrir
með kostnaðarverði. Enginn get-
'ur nú framleitt vörur til útflutn-
ings og aflað með því erlends
gjaldeyris, fyrir það skráða verð,
sem á honum er í bönkunum. —
Kostnaðai*verð eða sannvii'ði
gjaldeyrisins er miklu hærra.
Skúli ræddi síðan um horfurn-
' ar í efnahagsmálunum almennt.
' Þessar breytingar, sem gerðar
eru með lögum um Útflutnings-
sjóð, væru þýðingarmikið spor í
rétta átt, um það væri naumast
■ deilt. Er það álit hagfræðinga,
sem unnið hafa að rannsókn
þeirra mála eða kynnt sér þau.
Kerfið er gert miklu einfaldara
og auðveldara í framkvæmd en
áður var og aðstaða þeirra at-
vinnugreina er afla gjaldeyris er
gerð jafnari og betri. Þetta stefn-
ir að meira öryggi um afkomuna
og aukningu framleiðslunnar,
sagði ræðumaður.
Hverfa þarf frá núgildandi
vísitölufyrirkomulagi.
Það er álit sérfræðinga, að án
breytinga á vísitölukerfinu verði
efnahagslífið aldrei heilbrigt. Og
þeim fjölgar stöðugt, sem sann-
' færasf um að nýtt fyrirkomulag
þarf að taka upp þess í stað. —
Ákvarðanir í kaupgjaldsmálum
þurfa að byggjast á fræðilegum
athugunum á þjóðarbúskapnum,
og gera þarf heildarsamninga
fyrir ákveðin tímabil -í senn, til
þess að skapa öryggi í atvinnu-
málum.
Aukin framleiðsla.
Takmarkið á að vera: Aukin
framleiðsla á vörum til innan-
landsnotkunar og útflutnings. —
Allar aðgerðir í cfnahagsmálum
þarf að miða við það, að fram-
leiðslan geti orðið sem mest og
fjölbreyttust, svo að heildartekj-
urnar vaxi, fjárhagsaðstaða þjóð-
arinnar batni og lífskjörin verði
sem bezt og jöfnust.
Gagnlegt löggjafar- og
stjórnarsamstarf.
Núverandi ríkisstjórn hefur
senn starfað í tvö ár. Mörgu
gagnlegu hefur hún ogstuðnings-
lið hennar komið fram á þessu
tímabili. Margþætt löggjafar-
starf, sem til framfara horfir,
hefur verið unnið. Framleiðslu-
starfsemin hefur gengið hindr-
analaust að kalla, og atvinna ver-
■ ið mikil. Stjórninni tókst að út-
vega lánsfé til nauðsynlegra
framkvæmda, svo sem nýju
Sogsvirkjunarinnar, sements-
verksmiðjunnar og fleiri þarf-
legra hluta. Og unnið hefur verið
áfram að miklum framförum í
sveitum og við sjó, m. a. að raf-
væðingunni.
HeppiJegast að vinnandi
stéttirnar hafi samstarf um
stjórn landsins.
Stjórnin hafði á stefnuskrá
sinni að ná samstarfi við félags-
samtök verkamanna, bænda og
annarra framleiðendua um ráð-
stafanir í efnahagsmálum, og
þannig hefur verið unnið. Víst
mátti gera ráð fyrir að það tæki
nokkurn tíma að koma því sam-
starfi í æskilegt horf og að koma
fram endurbótum í fjárhagsmál-
unum. En verulegur árangur
hefur þegar náðst, og áreiðanlega
er það heppilegast fyrir vinnandi
stéttirnar að standa saman að
ríkisstjórn. Þess vegna þarf að
vinna að því að núverandi sam-
starf um stjórn landsins haldist
áfram. Núverandi stjórn og
stuðningsflokkum hennar er öðr-
um betur treystandi til að ná og
halda við nauðsynlegu jafnvægi í
efnahagsmálunum, auka fram-
leiðsluna og koma skiptingu
þjóðarteknanna sanngjarnlega
fyrir.
Andstæð öfl.
Sjálfstæðisflokkurinn rær að
því öllum árum að sundra stjórn-
arsamstarfínu. Og þrír þingmenn
úr tveim stjórnarflokkunum
gengu til liðs við hann í andstöð-
unni við efnahagesráðstafanir
stjórnarinnar á síðasta þingi. —
Framhald stjórnarsamstarfsins
byggist að' sjálfsö'gðu á því, að
hin jákvæðu og ábyrgu öfl, sem
studdu efnahagsráðstafanir
stjórnarinnar, verði sterkari en
hin, sem vilja spilla samstarfinu
og rífa niður.
Framfarirnar þurfa að verða að
sem almcnnustum notum.
Framkvæmdir eru miklar, og
víst eiga hinar öru framfarir og
mikill kostnaður við þær sinn
þátt í hinum fjárhagslegu vanda-
málum. Nýlega hefur nýtt, stórt
fyrirtæki, sementsverksmiðjan,
tekið til stárfa. Fyrir fáum árum
var reist hér áburðarverksmiðja,
og rekstur hennar hefur gengið
vel. Talað er um ný, stór i'ðnað-
ai-fyrirtæki, svo sem verksmiðju
til framleiðslu á þungu vatni, o.
m. fl. Vafalaust kemur ýmislegt
nýtt og gagnlegt á næstu árum.
En þýðingarmikið er að hin nýju
framleiðslufyrirtæki komi að sem
almennustum notum — verði til
þess að auka almenna hagsæld í
þjóðfélaginu. Við þetta þarf að
miða stjórn þeirra og rekstur. Og
það verður bezt tryggt með því
að efla flokk samvinnumanna,
Framsóknarflokkinn, svo að hans
þjóðholla stefna verði sem mestu
ráðandi i þessum og öðrum mál-
um þjóðarinnar á komandi árum.
Hinni skeleggu ræðu Skúla
Guðmundssonar var ágætlega
fagnað.
- Opið bréf
(Framhald af 5. síðu.)
vei'ðleikum, en með því hefur
hann hlotið mun hærri laun en
bróðirinn. Og allt í lagi með það,
ef ekki hefði bara skapast rang-
látur mismunur á milli þeirra.
Hitt hefði verið eðlilegra og
sjálfsagðara, að setja Þórodd í
hærri launaflokk en Heiðrek. Á
þann hátt hefði verið gerður
réttlátur mismunur á þeim
bræðrum.
Ennfremur er full ástæða til að
benaa á það, að mesti kvenrit-
höfundur hér á landi, Guðrún frá
Lundi, sem nú er 71 árs, hefur
fram að þessu verið sett í næst
neðsta launaflokk. Ekki virðist
það réttlátt fremur en sumt ann-
að. En ósamræmi á ósamræmi
ofan kemur fram bæði hátt og
lágt hjá úthlutunarnefnd. Um
það mætti skrifa langt mál, en
verður ekki gert að sinni.
í upphafi þessa bréfs er þess
getið, að beðið hafi verið eftir
svarbréfi frá Þorsteini Þorsteins-
syni, fyrrv. sýslumanni, sem
lengi hefur átt sæti í úthlutunar-
nefnd. Hinn 12. apríl sl. skrifaði
eg honum vinsamlegt bréf og bað
hann að svara fáeinum spurning-
um mínum um starfshætti út-
hiutunarnefndar, og livaða bók-
menntamat nefndin legði til
grundvallar fyrir veitingu skálda
launa o. s. frv. Einnig grennslað-
ist eg eftir, hvernig umsókn
rninni hefði verið tekið í úthlut-
unarnefnd, og hverjir af nefnd-
mönnum hefðu verið henni and-
vígir, og hvaða rök þeir hefðu
fært fyrir „synjun“ sinni gagn-
vart mér.
Eg sneri mér með þessar og
fleiri hliðstæðar spurningar til
Þorsteins sökum þess, að einmitt
hann hvatti mig eindrcgið til að
sækja um skúldalaun, er fundum
okkar bar saman í Reykjavík sl.
vetur. Eg taldi mig því hafa
ástæðu til að reikna með honum
sem stuðningsmanni mínum í út-
hlutunarnefnd, og getur verið, að
hann hafi lagt mér liðsyrði á
þeim „vígstöðvum11, en verið of-
urliði borinn af öðrum nefndar-
mönnum, og það grunar mig líka.
En ekkert veit eg samt um það
með vissu, því að eins og fyrr er
vikið að, hefur hann enn ekki
svarað bréfi mínu, og er það hon-
um til lítils sóma. Liggur beinast
við að álíta, að samvizka hans
sé eitthvað slöpp í málinu. Það er
jafnan eitthvað bogið við það,
þegar menn fara undan í flæm-
ingi.
Það er vonandi að meira sam-
ræmi verði í úthlutun lista-
mannalauna framvegis en verið
hefur að undanförnu. Og víst er
um það, að talsvert var rótað við
því máli á sameiginlegum fundi
rithöfundafélaganna, er haldinn
var sunnud. 4. maí sl., en aðal-
málið á dagskrá þess fundar var:
„Úthlutun listamannalauna.“
Mér var boðaður þessi fundur,
en eg hafði ekki tök á að sækja
hann, því miður. — Af sömu
ástæðum hef eg orðið að afþakka
boð um að sækja norrænt rithöf-
undamót, sem haldið verður í
Stockhólmi dagana 14.—17. n. m.,
en það er önnur saga.
Að lokum bið eg svo alla við-
komandi aðila að hafa þetta hug-
fast: Róttlát skipting listamanna-
fjárins er aðalatriðið!
Með kveðju.
Sörlatungu ó Jónsmessu 1958.
Barnakojur til sölu
Upþl. í simu 1472.
Kirkjan. Messað í Akureyrar-
kirkju kl. 11.30 f. h. n.k. sunnud.
Sálmar: Nr. 571 — 333 — 360 —
200 — 25. — P. S.
Giiðsþjónustur í Grundarþinga-
prestakalli. Hólum, sunnudaginn
13. júlí kl. 1 e. h. — Saurbæ,
sama dag kl. 3. Minnzt verður 100
ára afmæli kirkjunnar. — Kaup-
angi, sunnudaginn 20. júlí kl. 1.30
e. h. — Munkaþverá, sama dag
kl. 3.30 e. h.
Messað í Glæsibæ sunnudag-
inn 13. júlí kl. 2 e. h.
Samkvæmt reglugerð tann-
lækna hafa tannlæknar hér í
bænum ákveðið að taka eftir-
vinnutaxta eftir kl. 5 á daginn frá
1. ágúst n.k. að telja.
250 milljón börn hafa
engan skóla
Þann 7.—16. júlí í sumar verð-
ur haldin ráðstefna í Genf að til-
hlutan Menntunar-, vísinda- og
menningarstofnunar Sameinuðu
þjóðanna (UNSCO) og Alþjóða
kennslumálaskrifstofunnar. Gert
er ráð fyrir að fulltrúar frá 90
löndum sæki ráðstefnuna.
Ráðstefnunni hefur verið valið
það aðalverkefni að ræða um al-
þýðuskóla í heiminum almennt,
en þó einkum um alþýðuskóla í
sveitahéruðum. Rannsóknir hafa
sýnt, að alþýðuskólarnir eru oft
einustu menntastofnanirnar, sem
almenningur hefur aðgang að og
það veltur því á miklu, að vel sé
haldið um kennsluna.
Ymis önnur verkefni liggja
fyrir ráðstefnunni. Það er t. d.
áætlað, að í dag séu í heiminum
250 milljónir barna, sem ekki
eiga aðgang að neinum skóla og
FIMMTUGUR:
Kolbeinn Ogmundsson, deild-
arstjóri Kassagerðarinnar hér í
bænum, varð fimmtugur á
sunnudaginn var, 6. júlí. Hann er
búfræðingur frá Hvanneyri og
bjó um skeið í Fnjóskadal. Hing-
að til Akureyrar fluttist hann ár-
ið 1935 og varð þá þegar starfs-
maður Kaupfélags Eyfirðinga og
er það enn, lengst af deildarstjóri
Kassagerðarinnar. Kvæntur er
hann Guðfinnu Sigurgeirsdóttur,
hinni beztu konu. Þau eiga 3
börn.
Kolbeinn Ögmundsson er
óvenjulega vinsæll maður, enda
mörgum kostum búinn, þótt ekki
láti hann mikið yfir sér.
Dagur sendir afmælisbarninu
og heimili hans beztu árnaðar-
óskir.
HARDY laxastöng
til sölu strax í Sportvöru-
verzlun Brynjólís Sveins-
sonar, Akureyri.
Veiðimenn!
VEIÐIBÚSSIJR
3 gerðir.
YÖÐLUR
SKÓÐEILD KE V.
Hjónaefni. Nýlega opinberuðu
trúlofun sína ungfrú Anna Lily
Daníelsdóttir, afgreiðslumær í
Blómabúð KEA, og Kristján
Árnason, prentnemi í POB.
Hjónaefni. Nýlega opinberuðu
trúlofun sína ungfrú Konny
Colding Jensen, hjúkrunarnemi,
Kaupmannahöfn, og Kristinn
Bergsson, starfsmaður hjá Skó-
gerð Iðunnar.
Hjónaefni. Nýlega opinberuðu
trúlofun sína ungfrú María Jó-
hannsdóttir, Ögmundssonar, af-
greiðslumær, og Einar Gunnars-
son, verzlunarmaður.
Hjúskapur. Laugardaginn 5.
júlí voru gefin saman í hjónaband
af sóknarprestinum í Grundar-
þingaprestakalli ungfrú Jóhanna
Guðnadóttir frá Hlíð í Hruna-
mannahreppi og Garðar Hvítfeld
Jóhannesson, bóndi í Nesi, Saur-
bæjarhreppi.
Hjúskapur. Síðastl .laugardag
voru gefin saman í hjónaband í
Reykjavík ungfrú Auður Ólafs-
dóttir, Brekkugötu 25, Akureyri,
og Ágúst Þorleifsson, dýralæknir,
Ránargötu 20, Akureyri. Heimili
þeirra verður að Löngumýri 12,
Akureyri.
Frá Ferðafél. Akureyrar. — 5.
ferð 11.—13. júlí. Hólmatunguför.
Ekið um Húsavik og hina nýju
leið umhverfis Tjörnes í Ásbyrgi.
Þaðan að Hljóðaklettum, í Hólma
tungur, og heim um Mývatns-
sveit. — Tveggja daga ferð. Þó er
ráðgert að ferðin hefjist kl. 20.30
föstudagskvöldið 11. júlí frá
planinu hjá Ferðaskrifstofunni.
Þátttaka tilkynnist Jóni D. Ár-
mannssyni, sími 1464.
- SÍLDIN
(Framhald af 1. síðu.)
Nokkur norðlenzk skip.
Akraborg ................ 945
Baldvin Þorvaldsson .... 1147
Bjarmi ................... 889
Gunnar .................. 1184
Hagbarður................. 523
Hannes Hafstein ..........1937
Helga .................... 755
Helgi Flóventsson......... 807
Hringur ................. 1142
Júlíus Björnsson ......... 503
Kristján.................. 792
Pétur Jónsson ............ 639
Sigurður .................1103
Smári .................... 932
Snæfell ................. 2451
Súlan .................... 652
Særún ................... 1006
Vörður .................. 1060
Nýjar kvöldvökur
Nýjar kvöldvökur, 1. og 2. hefti,
hafa blaðinu borizt. í bæði heft-
in skrifar Ólafur Tryggvason,
Hamraborg við Akureyri, grein-
ar, sem hann nefnir Hugleiðingar
og frásagnir. Af öðru efni má
nefna: Alaskaför Jóns Ólafssonar
1874 eftir Magnús Jónsson, þýdd-
ar sögur, þættir um bækur o. fl.
í fyrra heftinu.
í hinu síðara, apríl—júní, er
grein um Árna í Dæli eftir Björn
R. Árnason og Jóhanna K. Sig-
ursturludóttir skrifar um Gaut-
landaheimilið, vísnaþáttur, þýdd-
ar sögur, framhaldssögurnar o. fl.
Nýjar kvöldvökur eru mjög
læsilegar.