Dagur - 07.01.1959, Síða 5

Miðvikudaginn 7. janúar 1959
D A G U R
Á morgun, fimmtudaginn 8.
janúar, verður Bernharð Stef-
ánsson, alþingismaður, sjötugur.
Bernharð er fæddur að Þverá í
Oxnadal. Foreldrar hans voru
Stefán Bergsson bóndi þar og
Þorbjörg Friðriksdóttir frá Gili í
Eyjafirði kona hans. Snemma var
hann tl mennta settur, að þeirrar
tíðar hætti, stundaði fyrst nám í
Gagnfræðaskólanum á Akureyri,
en lauk síðan prófi við kennara-
deild Flensborgarskólans árið
1908. Síðan varð hann barna-
kennari í heimasveit sinni frá
1910 til 1923. Árið 1923 kusu ey-
firzkir Framsóknarmenn hann á
þing, að eftirminnilegri kosn-
ingabaráttu aflokinni. Þá var
stórum sigri fagnað. Árið 1912
hóf Bernharð búskap að Hrauni
í Öxnadal og bjó þar til ársins
1917, en . gerðist þá bóndi að
Þverá í sömu sveit. Það ár
kvæntist hann Hrefnu Guð-
mundsdóttur frá Þúfnavöllum. —
Börn þeirra eru: Berghildur
húsfreyja á Þúfnavöllum og
Steingrímur skólastjóri á Dalvík.
Bernharð og Hrefna bjuggu að
Þverá til ársins 1936, að þau
brugðu búi og fluttust til Akur-
eyrar og hafa átt þar heima síð-
an. Þegar útibú Búnaðarbankans
var stofnað á Akureyri árið 1930,
varð Bernharð Stefánsson banka
stjóri, og hefur verið það síðan. í
stjórn Kaupfélags Eyfirðinga
hefur hann átt sæti síðan 1921.
Á meðan Bernharð var bóndi
og barnakennari í heimasveit
sinni hlóðust á hann mörg trún-
aðarstörf. Hann varð hrepps-
nefndaroddviti, sýslunefndar-
maður og sparisjóðsstjóri og sýn-
ir það bezt það traust, sem hann
naut hjá þeim er honum voru
kunnugastir.
Óþarft er að rekja fleiri ævi-
atriði Bernharðs Stefánssonar.
Þau eru öllum kunn af þátttöku
hans í opinberum málum og
þingmennsku í hálfan fjórða ára-
tug, þar sem hann hefur notið
bæði vináttu og virðingar langt
út fyrir flokksraðir. Heima fyrir
átti hann frá fyrstu tíð óskorað
traust kjósenda sinna og raunar
allra héraðsbúa.
Bernharð Stefánsson var einn
af stofnendum Ungmennafélags
íslands og ötull ungmennafélagi
í sveit sinni á meðan hann dvald-
ist þar. Þá sveif andi skáldsins
frá Hrauni yfir vötnunum. Ung-
mennafélögin urðu grózkumikill
vaxtarsproti á þjóðlífsmeiði hins
nýja tíma, samvinnuhugsjónin
var orðin að sigursælum samtök-
um fólksins og dulin öfl leystust
úr læðingi í hvers manns brjóstti.
Allt þetta mótaði hinn vel
gerða bóndason í Öxnadal og víst
hefur hamingjudísin verið hon-
um vinveitt og enda trú til
þessa, að leiða hann gegnum
tvenna tíma, og fyrstu bylting-
una í atvinnu- og lífsháttum á
íslandi, frá fátækt til velmegun-
ar, og leyfa honum að njóta
þeirra beggja.
Bernharð Stefánsson virðir
aettfeður sína og erfðir, dáir fæð-
ingarsveit sína og ann æskuhug-
sjónum sínum og hefur þær að
leiðarljósi.
Virðingarstörf og trúnaðar-
stöður falla hér tæplega í skaut
manna af himnum ofan og mikill
trúnaður aldrei án verðleika. —
Menn sýndu Bernharði trúnað af
þeirri orsök einni, að á þann hátt
töldu þeir vandamálum vel borg-
ið og er það mjög að vonum.
Maðurinn er enginn miðlungs-
maður, en drengskaparmaður
hinn mesti, hreinlyndur, ódeigur
bardagamaður á vopnaþingum
stjórnmálanna, leggst þungt á ár-
ar fyrir framfaramál héraðsins
og er þá mikill málafylgjumaður.
Ekki kaupir hann sér kjörfylgi
og ekki lætur hann af sannfær-
ingu sinni, hver sem hlut á að
máli. Bernhai'ð flytur mál sitt af
alvöruþunga, en er þó gaman-
semi ekkert síður tiltætk en
biblían og íslendingasögurnar.
Bernharð hefur verið traustur
og mjög farsæll fulltrúi Eyfirð-
inga og foringi Framsóknar-
manna í héraðinu um langt ára-
Bernharð Stcfánsson.
bil. Hann mæðir sig ekki á að
kaupa blýant eða vasahníf handa
vinum sínum fyrir noi'ðan, en
þegar mest liggur við reynist
hann stæi'stur.
Sú er mín einlæg afmælisósk
til hins sjötuga þingmanns, að
hann megi enn langa stund vera
ungur í anda og heill í hugsun,
svo að hann geti jöfnum höndum
unað vopnaburði þjóðmálabar-
áttunnar og glatt sitt aldna, en
varraa hjarta við unaðssemdir
lífsins.
Erlingur Davíðsson.
Þegar eg hugsa til þess að
Bernharð Stefánsson alþingis-
maður skuli vera oi'ðinn sjötug-
ur, kemur mér í hug gamall
sálmur, sem byrjar svo: „Mín
lífstíð er á fleygiferð.“ Sannleik
þessara orða veröa menn aldrei
eins áþreifanlega varir eins og
þegar i-öð aldui'sái’anna er oi'ðin
nokkuð löng: 70—80 ár. Þegar
menn á þeim tímamótum líta yfir
farinn veg, vei'ða menn næstum
undrandi yfir þessari íleygifex'ð
áranna,- og finnst líkt og örskot sé
síðan æskusólin skein í heiði og
framtíðarvonirnar lágu sem
draumaský yfir óráðnum örlög-
um. — Svona mun flestum farið.
Eg kynntist Bei-nharði Stefáns-
syni fyi'st í Gagnfræðaskóla Ak-
ureyrar veturinn 1904—1905.
Síðan er að áratali liðin mcira en
hálf öld. Mér finnst nú að þau ár
hafi farið fram hjá á fleygiferð.
En þrátt fyrir hraðann höfum við
Bernharð aldrei misst sjónir hvor
af öðrum. Eg hef því átt þess kost
að fylgjast með ferli hans á
manndóms- og framabi'aut hans.
Eg hef séð hvernig lífið hefur
unnt honum þess að fá notið
sinna góðu hæfileika fyrir sam-
félagið. — Það er gæfa hans.
Ævi og stai'f Bei’nharðs Stef-
ánssonar hér í héraðinu, er öllum
íbúum þess svo kunn, að ekki
gerist þörf að rekja þá sögu hér,
enda verður það gert annars
staðar og betur en af mér. Þessi
fáu orð mín eiga því ekki að vera
nein slík saga, heldur aðeins
þakkir fyrir órofa vinsemd
Bernharðs Stefánssonar í minn
garð persónulega og fyrir öll
störf hans í þágu Framsóknar-
flokksins í héraðinu. Þau störf
n.f sjöfygor
eru orðin möi’g og mikilsverð allt
frá árinu 1923, er við Eyfirðingar
kusum hann fyrsta sinni þing-
mann okkar og æ síðan. Fyrir öll
þau störf og félagsfoi'ystu leyfi
eg mér að bei'a fram alúðar
þakkir fyrir hönd Framsóknai’fé-
lags Eyjafjarðar. Okkur Eyfirð-
ingum hefur verið það ánægju-
efni að sjá að þingmaður okkar
hefur á Alþingi verið vaxandi
maður í áliti samþingsmanna,
ckki aðeins flokksbræðra heldur
og annari-a. Kemur þar til ágæt
greind hans, stálminni og prúð-
mennska í málflutningi innan
þings og utan. Hann er líka
þekktur fyrir að láta ekki fjötra
sig í flokksviðjar þegar samvizka
hans og sannfæring hefur boðið
ar.nað. Hefur hann þá gjarnan
fai-ið sínar eigin götur og hlotið
virðing fyrir.
Eg vil svo ljúka þessum fáu
oi’ðum með því að óska þér,
Bernharð, hjartanlega til ham-
ingju með sjötugsafmælið. Eg
veit að undir þá ósk taka' heils-
huga kjósendur þínir hér í
heimabyggð þinni. Heillaóskir
okkar sendum við þér og konu
þinni suður yfir fjöllin. Við vilj-
um að þær mæti þér heitar af
hugsuninni um að við skálum við
þig — í anda.
Hólmgeir Þorsteinsson.
Fyrir og unx síðustu aldamót var
ungur sveinn að alast upp hér í
Oxnadal, sveinn, sem kemur mjög
við sögu þjóðarinnar til þessa dags.
Þessi ungi sveinn var Bernharð
Stefánsson, núverandi bankastjóri
og alþingismaður, sem verður sjö-
tíu ára þánn 8. janúar næstk.
Bernharð ólst upp hjá foreldrum
sínum á Þverá, Þorbjörgu Friðriks-
dóttur og Stefáni Bei'gssyni, fram
yfir tvítugsaldur og vann þar alla
algenga sveitavinnu.
Þverárheimilið var um þessar
mundir miðstöð félagslegra sam-
taka, sem þá höfðu fest nokkrar
rætur hér í sveit. A Þverá var rýmri
húsakostur en annars staðar, en
einkum réði þar um framfarahugur
húsráðenda, sem unnu öllu því, cr
lxorfði til menningar og framsóknar
lil bættra lífskjara.
Bernharð kynntist því snethma
félágshugsjóniiini og gildi liennar,
sem bezt má marka á Jxví, að alda-
mótaárið hafði hann, ásamt Stein-
grími bróður sínum, forgöngu um
að stofnað var liér æskulýðsfélag
við mikla Jrátttöku og fjörugt fé-
lagslíf. Stefnuskrá Jxcssa félags var
í aðalatriðunum sú sama og ung-
mennafélaganna síðar.
Að loknu kennaraprófi varð svo
Bernharð Stefánsson barnakennari
liér í hreppnum, og var hann fyrsti
kennarinn, sem kenndi í skólahúsi
því, sem komið var upp á Þverá
árið 1910.
Meðan Bernharð átti lieimili hér
í hreppnum, hlóðust á hann mörg
trúnaðarstörf. Hann var lirepps-
neíndaroddviti um árabil og mörg
fleiri trúnaðarstörf halði hann á
hcndi fyrir sveit sína.
Fn skyndilcga er hann kallaður
héðan til meiri starla og víðara
starfssviðs. Þjóðarheildin þarfnað-
ist krafta hans og starfsgetu. Þar
hefur hann unnið rnarga stóra
sigra og ef til vill einnig bcðið ó-
sigur stundum.
Góði vinur og æskufélagi!
Á Jxessum tímamótum ævi Jxinn-
ar vil ég flytja þér og fjölskyldu
þinni mínar beztu liamingju- og
árnaðaróskir og Jxakka þér allar
fyrri samverustundir í leik og sam-
starfi liðinna ára. Fnnfremur beztu
árnaðaióskir frá æskusveit þinni og
íbúunum Jxar.
Brynjólfur Sveinsson.
- Áramó!ahug!eiðingar
Framhald af S. siðu.
sömu og þau voru í febr. sl. eða
1. okt. í haust. Til Jress að takast
mætti að stöðva verðbólguna,
Jrui’ftu launjregar að falla frá 15—
17 vísitölustigum en halda öllum
grunnkaupshækkunum. Þessar
tillögur fengust ekki samlrykktar
hjá samstarfsflokkunum í ríkis-
stjórninni og síðar var Alþýðu-
sambandsþing látið neita um
frest til að ræða þær og í staðinn
samþykktar meira og minna
óraunhæfar tillögui’, sem lokuðu
leiðum að stöðvun verðbólgunn-
ar, en neitun um frest fól í sér
vantraust á stjói’nina, sem þá
sagði af sér.
Ný ríkisstjórn.
Emil Jónsson myndaði ríkis-
stjói’n, sem öllum er kunnugt,
með stuðningi íhaldsins. Sam-
komulag vii’ðist hafa náðst um
Jxað rnilli þessara flokka, að
lækka grunnkaup og greiða vísi-
töluna niður með því að skera
r.iður vei’klegar framkvæmdir í
landinu. Breyting kjördæma-
málsins er fyi-sta boðoi’ð hinnar
nýju stjói-nar og ráðgert að
leggja niður gömlu kjördæmin
og hnekkja áhi’ifavaldi hinna
dreifðu byggða. Skipta landinu í
nokkur stór kjördæmi og viðhafa
hlutfallskosningar. Slík breyting
mun ólíklegust allra leiða til
þeirrar festu í íslenzkum stjórn-
málum, sem látið er í veðri vaka
og þörf er á. Tvennar illvígar
kosningar eru nú framundan, og
er það síður en svo vel fallið til
samstilltra átaka í úrlausn vanda
mála. Ríkisstjórn Emils Jónsson-
ar er veik og vei’ður án efa
skammlíf. Hún er eins konar
fereyki Ólafs Thors, sem hefur
líf hennar í hendi sér og notar
hana ekki einum degi lengur en
hún er fús til fórna fyrir íhaldið.
Óskandi er, að þessari ríkisstjórn
farnist vel og mun Framsóknar-
flokkui'inn ekki fyrirfram for-
dæma verk hennar eða reynast
góðum málum andstæður vegna
þess að flokkurinn er nú í stjórn-
ai'andstöðu. En AlJjýðuflokkur-
inn héfur, svo að ekki verður um
það villzt, slitið samstarfi við
Framsó.knarflokkinn og upp
hafið á hvatvíslegan hátt það
samstai’f, sem gert var fyrir síð-
ustu kosningar og staðið hefur
fram að Jxessum Jxáttaskilum.
Örugg vclmegun?
Af ýmsu Jxví, sem að framan er
sagt, mætti e. t. v. ætla, að allt
væri í stakasta lagi á landi hér
og örugg velmegun framundan.
Núverandi velmegun er að
nokkrum hluta fölsk, vegna Jxess
að við höfum lifað um efni frarn
mörg síðustu ár og safnað skuld-
um. Dagar skuldaskila verða
ekki flúnir fi’emur en hin eiix-
falda, hagfræðilega staði'eynd, að
cnginn má eða getui' til lengdar
eytt meiru en hann aflar, án þess
að bíða tjón á sálu sinni.
Enginn gjaldeyrisforði er fyrir
hendi til að mæta aflabresti eða
hörðu árferði. Þetta allt setur
nokkurn skugga á hina fögru
mynd þjóðlífsins. En skuggar
efnahagsmálanna stafa ekki af
eldgosum, ísalögum eða drep-
sótturn, ekki heldur af markaðs-
ei'fiðjeikum eða aflabresti eða
neinu af því, sem okkur er ekki
sjálfrátt. Þennan blett hefur
sundurlyndið milli stjói'nmála-
flokkanna og það annai’lega sjón-
armið, að meta stundarhagsmuni
flokks ofar Jxjóðarhag, sett á
skjöld okkar. Foi’ingjar hinna
pólitísku flokka hafa valið sér
þann kostinn að setja svo stór
lofoi’ð á uppboð fyrir hverjar
kosningai’, að erfitt er um efndir,
með öðrum oi'ðum: Þeir elta
kjósendur í stað þess að ganga á
undan þeim.
íhaldið vai-ð fyrst til að í’eka
upp heróp kosningabaráttunnaai’,
sem nú fer í hönd. Það gerði for-
maður þess í ái’amótai’evýu sinni
í Morgunblaðinu. Þar sem sýnt
er nú, að Jxjóðinni verður hrund-
ið út í a. m. k. tvennar kosningar
á árinu, hljóta Framsóknai'menn
að svara á réttan hátt, rökræða
málin, að hætti ábyrgra, siðaðx'a
manna, og treysta enn sem fyrr á
fylgi þi'oskaðra kjósenda fyrst og
fremst. Og þeir verða að gera sér
ljóst, að kosningabai’áttan vei’ður
hörð að þessu sinni, en fyrir góð
mál er gott að vinna.
Gleðilegt og farsælt nýtt ár!
Erlingur Davíðsson.
Frá Bridgcfélagi Akureyrar.
Kvennasveit varð efst í
sveitakeppni 1. flokks
Nýlega er lokið sveitakeppni 1.
flokks, og tóku 6 sveitir þátt í
henni. Tvær þær efstu fara upp í
meistaraflokk. Úrslit urðu þau,
að efst varð sveit Margrétar
Jónsdóttur með 7 stig, en sveitir
Ingólfs Þormóðssonar og Óðins
Árnasonar hlutu 6 stig hvor. En
þar sem sveit Ingólfs hafði unnið
sveit Óðins, fer sú fyri’nefnda
upp í meistaraflokk ásamt sveit
Margrétar. Sigur kvennasveitar-
innar er athyglisverður, og mun
þetta í fyrsta sinn, að kvenna-
sveit nær svo góðum árangri í
keppni hjá B. A. Hins vegar
kemur frammistáða sveitarinnar
ekkert á óvart, því að hún hefur
í vetur sýnt góðan leik, t. d. bæði
í keppninni við Húsvíkinga og
Dalvíkinga, en ástæða er til að
óska dömunum til hamingju, og
vonandi koma fleii’i kvennasveit-
ir til þátttöku í félaginu. Sveitina
skipuðu, auk Margi’étar, J>ær
Auður Kristinsdóttir, Rósa Sig-
urðardóttir, Sigrún Bergvins-
dóttir og Soffía Guðmundsdóttir.
Sveitakcppni meistaraflokks
hefst n.k. Jxriðjudag kl. 8 í Lands-
bankasalnum, og eru sveitarfor-
ingjar beðnir að tilkynna þátt-
töku sína til stjórnarinnar.
TILKYNNING FRÁ
NÝJA-BÍÓ:
Fimmtudag, föstudag, laugardag
og sunnudag sýnuin vér
Marzelino.
Dómum og auglýsingumumþessa
mynd, þurfum vér ekki á
að halda, því að hún er, ásamt
myndinni BKOSTINN STRENG-
UR, einhver sú glæsilegasta, sem
vér liöfuni nokkurn tíma sýnt. —