Dagur - 25.04.1959, Síða 5

Laugardaginn 25. apríl 1959
D A G U R
5
Sprbjöm Amason
Fáein minningarorð
Rafvæðingin og andlitin þrjú
Okkur setur hljóð, er við heyr-
um harmafregnir. Svo fór með
mig, er ég frétti lát Sigurbjörns
Árnasonár Eyrarvegi 5 hér í bæ.
Eg hafði talað við hann að kveldi
þess 14. þ. m., þá glaðan og reif-
an að venju, en að morgni næsta
dags var hann skyndilega kallað-
ur héðan svo óvænt og fyrirvara-
laust virðist manni. Það er þó
lífsins saga að kynslóðir koma
og' kynslóðir fara, en þó er það
svo, að okkur gengur oft illa að
sætta okkur við ráðstöfun Guðs,
örlög lífsins, segjum við. Ilvers-
vegna eru menn og konur kall-
aðar héðan í blóma lífsins og að
óunnu dagsverki? Hvers vegna
var hann Bjössi, eins og við
kölluðum hann, kallaður héðan
á miðjum aldri, og aðeins að
hálfnuðu dagsverki? Það er víst
saga, sem okkur vinum þeirra
látnu finnst torráðin, og svo
finnst mér nú og enn, en Guð
ræður nú sem fyrr, við verðum
að lúta vilja hans, og áður en
varir er röðin komin að okkur
sjálfum. Eg kynntist Sigurbirni
fyrst þegar hann var 15 ára að
aldri, þá að Hamri í Svarfaðar-
dal, þar sem hann átti heima um
árabil sem unglingur, lífsglaður
og hjartabreinn, með lífið barma-
fullt af glæstum vonum, já, hann
átti þá bjarta framtíðardrauma,
og að því að mér virtist naut
þess ríkulega að eiga lífið fram-
undan svo sem ungmennum er
títt. Snemma kom það í ljós hvað
í honum bjó. Meðan hann enn
var á unglingsárum þar heima á
Hamri og lítt þroskaður, tók
hann að sér byggingaframkvæmd
ir hjá fósturforeldrum sínum
þar, og eru þær byggingar enn
og munu verða um árabil minn-
isvarði hans þar á staðnum. Þetta
Söfnunin vegna sjóslysanna:
Frá 21. marz hafa blaðinu borizt
eftirfarandi gjafir:
Á. H. J. kr. 100.00. — Þ. J. kr.
100.00. — Vigfús Einarsson kr.
100.00. — Ellen Einarsdóttir kr.
100.00. — G. T. kr. 100.00. — P.
P. kr. 100.00. — R. B. kr. 100.00.
*— G, J. kr. 100.00. — Kvenfélag-
ið Vaka, Dalvík, kr. 2.000.00. —
Þór Magnússon kr. 500.00. — N.
N. kr. 100.00. — X. Y. kr. 1000.00.
— S. og L. kr. 500.00. — N. N.
kr. 150.00. — Sigríður Guðmunds
dóttir kr. 200.00. — Halldór Hall-
dórsson kr. 100.00. — J. B. kr.
100.00. — Frá starfsm. á Stefni
s.f. kr. 2.600.00. — J. Ó. S. kr.
100.00. — Alls hafa þá borizt til
blaðsins kr. 95.190.90.
var fyrsta afrek hans á því sviði
er hann var kjörinn til, og leysti
hann það hlutverk af hendi með
sóma að því er eg bezt veit.
Minnist eg þess enn ér hann að
loknu því verki gerði mér grein
fyrir unnum sigri sínum í því
efni, þar kom fram óblandin sig-
urgleði. Samt er hann litlu síðar
réðist til smíðanáms á Akureyri
kaus hann ekki þann kostinn að
læra húsasmíði, heldur gerði
hann húsgagnasmíði að sínu fagi
og lífsstarfi, og frá því starfi var
hann kallaður héðan að morgni
þess 15. þ. m., nýkominn í vinnu-
stofu sína. Dagsverlcið var full-
unnið á miðjum starfsaldri. Nú
er við kveðjum þig að leiðarlok-
um streyma minningarnar fram.
Marg's er að minnast frá liðnum
þeim 32 árum, sem við höfum átt
samleið, þó ekki værum við alltaf
nágrannar. Eg minnist ýmissa at-
vika í samskiptum okkar, og eg
minnist allra okkar samskipta að
góðu einu. Eg þakka þér sam-
fylgdina og samstarfið, horfni
vinur, frá því fyrsta til þess síð-
asta, Eftirlifandi ástvinum þín-
um, hjartkærri eiginkonu, börn-
um þínum og öðrum aðstandend-
um sendi ég mínar innilegustu
samúðarkveðj ur.
S. K.
Aðalsafnaðarfundur verður að
aflokinni guðsþjónustu haldinn
að Munkáþverá sunnudaginn 26.
apríl næstk.
Sl. miðvikud. var til moldar bor
inn Stefán Randversson, verkam.
Munkaþverárstræti 26, hér í bæ.
Stefán var fæddur 10. júní
1894 í Ytri-Villingadal í Saur-
bæjarhreppi. Foreldrar hans
voru Sigrún Stefánsdóttir og
Randver Sigurðsson bónda í
Leyningi. Voru þau bæði ey-
firzkrar ættar. Þau bjuggu í
Ytri-Villingadal mörg ár. Ásamt
systrum sínum vann Stefán að
búi föður síns, þar til hann lézt
1934. Ári síðar fluttust þau syst-
kin til Akureyrar, og þar stund-
aði Stefán daglaunavinnu meðan
heilsan leyfði.
Oll þau verk, sem honum voru
falin, leysti hann af hendi með
stakri alúð og samvizkusemi.
Hann var boðinn og búinn að
rétta öðrum hjálparhönd, hvenær
sem var, og gerði það með glöðu
og Ijúfu geði. Hann tileinkaði sér,
heilshugar, hinar fornu dyggðir
að vera trúr í starfi og trúr í orði.
Brigð á loforðum hans þekktust
eigi, Jjar 'stóð allt eins og stafur
á bók. Hann var mjög hlédrægur
og laus við alla áreitni. Hann
trúði alltaf hinu betra í fari hvers
manns og vildi hlúa að því eftir
föngum. Hann leit á mannlífið og
.mennina eins og blómgróður, sem
verður því fegurri og þroskaðri,
sem betur er að honum hlúð með
vörmum vinarhöndum.
Stefán Randversson var alveg
Ritgerðasamkeppni
í vetur efndi Áfengisvarna-
nefnd Akureyrar til ritgerðasam-
keppni í öllum 12 ára bekkjum
barnaskólanna hér á staðnum. —
Ritgerðarefnið var: Hvers vegna
ber ungu fólki að varast áfengi
og tóbak? Og voru verðlaun veitt
fyrir beztu ritgerð í hverri
bekkjardeild.
Þessi börn hlutu verðlaunin:
í Barnaskóla Akureyrar,
Kristján Árnason, Margrét Val-
geirsdóttir, Una Hjaltadóttir og
Valdís Þorkelsdóttir.
í Barnaskóla Oddeyrar: Inga
Sigurðardóttir og PéturTorfason.
í Barnaskóla Glerárhverfis:
Ólafur Baldursson.
Formaður Áfengisvarnanefnd-
ar, séra Kristján Róbertsson, af-
henti verðlaunin í hverjum skóla,
en þau voru 100 kr. í peningum.
Öll taka börnin ákveðna af-
stöðu gegn áfengis- og tóbaks-
nautn, en hve lengi endist. sú af-
staða? Þar veltur mikið á því
umhverfi, sem börnin alast upp í.
Áfengi og slysahætta.
Stöðugt eru að verða um-
ferðaslys af völdum áfengis-
nautnar. Fyrir skömmu óku pilt-
ur og síúlka eftir einni glæsileg-
ustu þjóðbraut Bandaríkjanna. —
Maðurinn, sem er við stýrið og
konan, sem situr hjá honum í
sætinu, láta flöskuna ganga á
milli sín og aka með ofsahraða
öfugu megin á brautinni. Á móti
þeim kemur bifreið, í henni eru
ung hjón með fjögur börn sín á
aldrinum 1—13 ára. Þau eru að
fara í heimsókn til kunningja
sinna. Þarna verður ægilegur
árekstur, og allir, sem í bifreið-
unum voru, farast á svipstundu,
nema hinn ölvaði ökumaður.
Hann einn komst lífs af, hinir 7
farast. Svipaðar sögur eru alltaf
að gerast út um allan heim.
Frá Áfengisvernanefnd
Akureyrar.
rúmfastur, að heita mátti í fullt
ár, unz hann andaðist 15. þ. m.
Veikindi sín bar þessi starfsfúsi
maður með þolgæði og án mögl-
unar. í þessari raun var það hon-
um harmabót að njóta ástríkrar
umönnunar systra sinna, sem
aldrei viku af varðstöðvunum,
unz yfir lauk.
Stefán var alla tíð ókvæntur og
barnlaus.
Við, -sem áttum þess kost að
kynnast Stefáni Randverssvni og
oft njóta hjálpfúsra handtaka
hans, söknum þessa prúða og
dygga samíerðamanns. Og við
burtför hans sendi eg einlæga
samúðarkveðju til systra hans.
Við þig, góði drengur, segi eg af
heilu hjarta:
Far þú í friði.
Hólmgeir Þorsteinsson.
Eftir síðustu stjórnai’skipti tók
að anda köldu til bænda. Til við-
bótar við 6 milljón króna kjara-
skerðingu vegna neitunar á 3,3%
leiðréttingar á verðlagsgrund-
vellinum, 12—15 milljóna mis-
rétti í niðurgreiðslu vísitöluvara
og 5 milljón króna minni inn-
flutning á búvélum, stöðvaði
ríkisstjórnin rafvæðingu dreif-
býlisins frá síðustu áramótum.
Þegar Dagur benti á þetta fyrir
nokkru, varð blað Alþýðuflokks-
ins á Ak. ókvæða við. Mönnum
kom það vægast sagt undarlega
fyrir sjónir, að ritstjóri þess gerði
tilraun til að sanna, að Hermann
Jónasson hefði svikið sveitafólk
um rafmagn og átaldi harðlega
hvað framkvæmdir tefðust. Til-
raun Braga misheppnaðist, af
þeirri ástæðu, að fyrir liggja
óyggjandi sannanir um það, að
um sl. áramót þegar 10 ára raf-
væðingaráætlunin var hálfnuð,
hvað tímalengdina snerti, voru
framkvæmdir meira en hálfnað-
ar. Um það verður ekki deilt.
Ritstjóri Alþýðum. var ekki
ánægður með frammistöðu sína
og skrifaði næst í alveg nýjum
dúr, þar sem rafvæðing sveitanna
var kölluð glæfralegasta fjárfest-
Ort fyrir munn þingmannsefna:
Elsku vinur, aðeins þessa bið ég:
Kjóstu mig og liá því lið
að leggja niður kjördæmið.
Allir sjá og vita, að aðalfjármagn
landsins er komið suður til Reykja-
víkur. Þar búa hæstlaunuðustu em-
bættismennirnir og auðmennirnir,
og þar er miðstöð landsins og flestar
opinberar stofnanir saman komnar.
Þar fer mest af innflutningnum í
gegn, og þar er málum þjóðarinnar
ráðið á löggjafarþinginu, og þar er
enn fremur framkvæmdarvaldið.
Hið mikla fjármagn og mann-
fjöldinn dregur til sín æ meira
fjármagn og fólkið sjálft á eftir.
Það eru engar sjáanlegar líkur
til þess, að þetta öfugstreymi breyt-
ist, ef ekkert verður að gjört, heldur
aukist þetta hraðar og hraðar, svo
að sums staðar getur orðið land-
auðn, eins og nú er orðið í Fjörð-
urn og á Flateyjardal og viðar.
En er það alveg víst, að rétt sé að
láta landshluta fara í eyði, þótt af-
skekktir séu og lífsbaráttan hörð?
Það er Alþingi, sem á að sjá um,
að spyrnt sé við fótum í þessu efni.
Að hrúga fólkinu saman í Reykja-
vík getur þeirn sýnzt vafasamt,' sem
utan við standa og verða varir við
hina ýmsu fölsku tóna í stjórn
landsins, þeim, sem vilja landinu
öllu vel en binda sig ekki við hag-
sæld i einum landshluta aðeins. Er
framtíðin svo örugg í Reykjavík, að
ekki geti brugðizt?
Það má ekki gera ráð fyfir og
reikna með, að lieildsalar og verzl-
unarlýður geti alltaf tekið til sín
viðskiptagróðann af landinu öllu
og stungið í sinn vasa. Það eru svik
'við landsbyggðina alla. Það eru og
svik við landsbyggðina, að embætt-
ismannalýður og braskararnir hafi
meira kaup en atvinnuvegirnir geta
borgað þeim fyrir þeirra atidlegu
vinnu. Ohætt er að spá fremur
dauflega fyrir þessu litla ríki með
hið nýfengna sjálfstæði, ef atvinnu-
vegunum er ekki haldið betur í
jafnvægi en gert liefur verið í fjár-
hagslegu tilliti.
Ekki cr annað hægt að sjá, en að
ing 20. aldarinnar. Betra væri að
sletta einhverjum styrk í bændur
í eitt skipti og láta þá síðan um
að spjara sig. Líklega hefur
greinarhöfundur fengið bágt fyrir
þessa kenningu, því enn fer rit-
stjórinn á stúfana og vill nú telja
upp afrek núverandi stjórnar á
þessu sviði, þann fyrsta ársfjórð-
ung þessa árs, serri senn er liðinn.
Viti menn! Hann hefur frá ein-
hverju að segja eftir gagngerða
leit. Nokkrir bæir höfðu verið
tengdir rafveitukerfi í Húna-
vatnssýslu og vitanlega var þar
aðeins um það að ræða, að ljúka
verki.
Ritstjóri Alþýðum. hefur sett
upp þrjú andlit á þremur vikum
og er það töluvert eftirtektar-
verður Ieikaraskapur. Fyrst er
vandjæting yfir því, hve seint
hafi miðað rafvæðingunni. Næst
er rafvæðingin talin mestu fjár-
glæfrar 20. aldarinnar og síðast
sagt frá því afreki núverandi
stjórnar, að hafa tengt nokkra
sveitabæi í Húnavatnssýslu við
rafveitu og er það eina afrekið
fyrsta ársþriðjunginn.
Eftir þennan leikaraskap, er
það fram komið, sem mest var
óttast í sambandi við rafvæðingu
dreifbýlisins. Stjórnarsinnar í
fjárveitingarnefnd Alþingis,
leggja til, að framlag ríkisins á
þessu ári verði minnkað um 43%
til raforkuáætlunarinnar. ,
þing og stjórn sé búið að ganga sig
í sjálfheldu hvað þetta snertir og
verði erfitt um siðferðilega og lýð-
ræðislega lausn, nema að þiggja
löngu gefin ráð utan þings. Þessir
aðilar eru sjáanlega farnir að blygð-
ast sín fyrir Jiað að gera krónuna
verðminni en orðið er. Ef gera ætti
krónuna verðmeiri en hún er, þá
aukast eignir allra braskara og of-
launaðra manna, sem er auðvitað
hið herfilegasta ranglæti. Frá sjón-
arrniði þeirra, sem ekki hafa haft
annað en daglaunavinnu til að lifa
af eða eitthvað hliðstætt, ætti það
að vera dauðasök livers stjórnmála-
flokks, sem bæri slíkt fram. Út yfir
tekur, ef gera ætti allar skuldir
þeirra, sem skulda, verðmeiri með
liækkandi krónu.
Stjórnmálamönnum er trúandi
til alls. En ekki væri líklegt, að
sjálfstæði landsins þyldi slíkar ráð-
stai'anir. — Að myndaður verði
kreppulánasjóður í annað sinn, er
lieklur ekki trúlegt. — Enginn vill
lialda því fram, að réttlátt sé að
borga niður framleiðsluvörur lands-
manna til lands og sjávar, sem hafð-
ar eru til neyzlu innanlands og til
gjaldeyrisöflunar. Með því fellur
krónan óumflýjanlega.
Ríkið leggur á tolla, kaupmenn
Iiafa lag á að leggja prósentur sínar
á tollana, og verkamenn hafa kröfu
rétt á að geta lifað, og krónan fell-
ur. Neytendurnir fá landbúnaðar-
törurnar ofan í sig fyrir minna en
framleiðsluverð, og eru það óverð-
skulduð lilunnindi.
Þeir, sem biðja um aukið fylgi
til að breyta stjórnarskránni, hljóta
að vera með alveg sérstöku innræti,
Jiví að enn sést slóðin þeirra, sem að
i'raman er lýst. Og Jiessir menn eru
algerlega ráðalausir, en biðja Jió um
sama sem einræði.
Munið það, að Jieir leysa sjaldau
vandann, sem vandanum valda.
16. apríl 1959.
Snorri Þórðarson.
Stefán Randversson
Margf gengur öfugt