Dagur - 24.06.1959, Blaðsíða 4

4
D A G U R
Miðvikudaginn 24. júní 1959
Dágur
Shrifsiol-.i i liafnarslræti !)(l — Sítni illiö
UITSTJÓRI;
F. R L. ! \ (; U R n A V 3 !) S S O X
AuglýMiigastjóri:
JÓN S l \l f i: L S S (> N
.Vrjtangitritin kosiai kr. 75.00
KlaðiO keinur út á iniAsikmlöguni og
laugardóijuni, jicgar clni standa til
(ijalddagi tr I. júli
RRF.NTVr.RK OOOS RJÍÍRNSSONAR H.F.
Þjóðarvaknmg
j.EKKERT mál hefur að undanförnu verið rætt
meira og af meiri áhuga meðal þjóðarinnar en hin
fyrirhugaða breyting á kjördæmaskipuninni, sem
um verður kosið 28. þ. m. Andstaðan gegn því að
leggja kjördæmin niður heíur farið sívaxandi
meðal þjóðarinnar, eins og við var að búast, osf
má nú segja, að þjóðarvakning hafi skapazt unr
niálið. Það er alveg greinilegt að þjóðin ætlar að
slíta af sér flokksböndin í sambandi við þetta mál
á svipaðan hátt og hún gerði í forsetakosningun-
um 1952. Þá lét þjóðin fiokksklíkurnar ekki segja
sér fyrir verkum, og það er minni hætta á að hún
geri það núna, þar sem þetta mál er ennþá þýð-
ingarmeira og örlagaríkara en forsetakosning-
arnar voru.“
Þessi orð eru tekin úr blaðinu fsfirðingi, og
það bætir við:
„Strax í vetur, þegar séð varð að aðalforáða-
menn Sjálfstæðisflokksins, Alþýðuflokksins og
kommúnista ætluðu að þvinga fram breytingu á
kjördæmaskipuninni, vegna ímyndaðra flokks-
hagsmuna einna, og án tillits til hagsmuna allrar
þjóðarinnar, reis upp í landinu öflug mótmæla-
alda sem stöðugt hefur risið hærra og hærra og
náð æ meiri tökum á hugum fólksins.
Til Alþingis hafa borizt áskoranir í hundraða-
tali frá félagasamtökum um gervallt ísland, þar
sem skorað er á Alþingi að fella frumvarpið, svo
augljós hætta fyrir þjóðfélagið sem af því stafi ef
samþykkt yrði.
Ungmennafélögin í landinu hafa ekki sofið á
verðinum, það hafa þau aldrei gert. Þau hafa lát-
ið málið til sín taka og varað við hættunni sem
væri því samfara að leggja kjördæmin niður,
samanber hina skelggu samþykkt Ungmennasam-
bands Eyjafjarðar.
Og í hundraðatali hafa menn og konur úr Sjálf-
stæðisflokknum, Alþýðuflokknum og Alþýðu-
bandalaginu kveðið upp úr um skoðanir sínar í
þessu máli.
Þetta fólk segist hafa að engu fyrirskipanir
flokksstjórna sinna í Reykjavík og prédikanir
sendimanna þeirra. Þetta fólk setur liagsmuni
þjóðarinnar allrar í nútíð og framtíð ofar þröng-
um flokkshagsmunasjónarmiðum skammsýnna
flokksforingja og kýs gegn kjördæmabreyting-
unni, gegn afnámi kjördæma sinna.
Fjölda margir af áhrifamiklum mönnum þess-
ara flokka, sérstaklega úr Sjálfstæðisflokknum,
hafa skrifað um málið og hvatt þjóðina til að fella
íramkomið frumvarp um kjördæmabreytinguna.
Var sagt frá ummælum nokkurra þessara manna
í síðasta blaði, og á öðrum stað í þessu blaði er
sagt frá ummælum annarra.
Eins og að ofan segir hafa menn úr þríflokkun-
um í hundraðatali lýst yfir þeirri skoðun sinni að
ekki komi til mála að leggja kjördæmin niður. Að
baki þessara manna standa svo þúsundir af fólki
sem hafa nákvæmlega sömu skoðanir og munu
kjósa gegn breytingunni.
Þetta má! er nú í höndum þjóðarinnar sjálfrar.
Dómsorð hennar verður uppkveðið 28. þ. m.
Þjóðin mun í þessu máli, því að um það eitt er
kosið, fylkja sér undir merki Framsóknarflokks-
ins, en hann er eini stjórnmálaflokkurinn í land-
inu, sem borið hefur gæfu til að standa einhuga
^ og óskiptur gegn því að fella kjördæmin niður.“
Hver gaf þeim vald lii rána?
Eg er ekki í neinum stjórn-
málaflokki, og ekki í tengslum
við neina pólitík, þess vegna get
eg horft hlutlaust á leiksviðið.
Aðeins á kjördaginn bregð eg
vana mínum og kýs þá þann, sem
eg treysti bezt til góðra hluta
fyrir þjóðina. Eg ætla ekki að
tala hér um heimsmálin yfir-
leitt, heldur það sem varðar þjóð
mína og framkomu Breta við
hana. Allir vita, og Bretar kann-
ski manna bezt, að við höfum
ekki brotið nein alþjóða lög með
útfærslu landhelginnar, því að
slík lög eru ekki til. Það hafa
margar þjóðir lögleitt landhelgi
sína með einhliða ákvörðun, og
ekki vitað til að neinn hafi beitt
þær ofbeldi fyrir, og það þótt
þær séu mikið víðari en þessar
tólf mílur okkar. En samt stagast
þeir ó því í tíma og ótíma, og
reyna að berja það inn í aðrar
þjóðir til að fá sem flesta á sitt
band á móti okkur.En eftirhvaða
lögum fara þeir með framferði
sínu? Eg hygg að þau lög hafi
þeir sjálfir búið til, það eru lög
yfirgangs og kúgunar, sem þeir
eru svo vanir við að beita. Við
erum aðeins að reyna að ná aftur
því, sem Danir tóku með ofbeldi
af okkur á sínum tíma (þrátt
fyrir mótmæli íslendinga), ein-
mitt handa Bretum. Þeir gerðu
þann bölvaða samning til 50 ára,
að færa til baka okkar 16 mílna
'landhelgi í 3 mílur. Svo að eigin-
lega getum við skipað þeim að,
leiðrétta þetta ranglæti og sjá
um að Bretar hætti sínu ógeðs-
lega athæfi hér við land og við-
urkenni þessar tólf mílur, sem
við höfum gert að landhelgi. —
Þrátt fyrir það, að þetta var gert
í óþökk allrar þjóðarinnar, þá
héldu íslendingar samninginn
um umsamið árabil, en sögðu
honum svo upp.
Það mætti ætla, eftir því sem
Bretar haga sér hér, að hvergi
væri fisk að fá hér við land nema
innan þessara tólf mílna. Eða eru
brezkir sjómenn lélegri en ann-
arra þjóða sjómenn, að þeir þurfi
að veiða í landhelgi annarra
þjóða fremur en aðrir? Nei, það
er ekki líklegt. En hér er við
þjóð að fást, sem heldur enn við
miðalda hugsunarháttinn og
dýrkar hnefaréttinn. Líklega er
framkoma þeirra gagnvart okkur
nú einsdæmi í veraldarsögunni.
UM ÞEKKINGU:
Eg er ekki nægilega ungur til
að vita alla hluti. J. M. Barrie.
-K
Þekking okkar veldur því, að
við deyjum þjáningarfyllri dauða
en dýrin, sem ekkert vita.
Maeterlmck.
-K
Sá litli moli vánþekkingar, sem
við getum greint og tileinkað
okkur, köllum við þekkingu.
A. Bierce.
-K
Eg veit, að eg veit ekki neitt.
Sókrates.
Sem betur fer hafa allar aðrar
þjóðir sýnt þann siðferðisþroska,
að fylgja ekki dæmi þeirra. Það
sýnir okkur, að ekki eru allar
þjóðir án réttlætiskenndar. Ein
er sú ástæða, sem þeir hafa borið
fram til að réttlæta framkomu
sína: Að það yrði of þröngt á
höfunum, ef íslendingar fengju
þessu framgengt. Það sannast á
þeim gamla máltækið, „að stór
rass þarf víða brók“, enda virðast
þeir vita það. Hingað til hafa
ekki þótt mjög stuttar leiðir til
íslands frá, öðrum löndum, að
hætt sé við að það yrði mjög
þröngt um þá á höfunum íyrir
því. Nei, allt er það rangt, sem
þeir bera við. En hér töldu þeir
hróflað við hagsmunum sínum,
og það var nóg að þeirra dómi.
íslendingar eru bjartsýn þjóð
og búast alltaf við góðu af öðr-
um þjóðum í sinn garð. Það er af
því að sjálfir hafa þeir aldrei gert
á hluta annarra þjóða. Því var
það að mikil bjartsýni og gleði
ríkti í haust, þegar sú réttarbót
var gerð að færa út landhelgina.
Það vita allir landsmenn, hver
nauðsyn ber til þess, þar sem
verið er að eyðileggja grunnmið-
in ef ekkert er að gert. Allir
vita svo um framhaldið, það er
að segja þeir, sem hlusta og lesa
um það, og það ættu öll landsins
börn að gera. íslendingar álitu að
Bretar væru þeir menn, að þeir
settu sig ekki upp á móti þeim
sjálfsagða rétti, -að ná í sínar
hendur hluta af þeirri landhelgi,
sem hún áður hafði, og sem þeir
í samráði við Dani a-ændu af
henni með ofbeldi. En ef við eig-
um ekki með að setja lög í okkar
eigin afskekkta landi, hver hef-
ur þá gefið stórþjóðunum rétt til
að setja alla heimsbyggðina í
hættu með helsprengjum sínum.
Þrátt fyrir aðvaranir beztu og
andlega heilbrigðustu manna
vora tíma. Já, hver hefur gefið
þeim slíkt vald nema þeir sjálfir.
Hættið að kalla Breta vini.
Klínið ekki þeirri vansæmd á
vinarnafnið, fyrr en þeir hafa
sýnt að þeir séu þess verðugir,
með því að viðurkenna lög okkar
og reglugerðir, en hætta að skap-
rauna okkar og svívirða. Vinur
er sá er í raun reynist. Það hefur
víst lítið borið á vinarþeli til ís-
lendinga frá þjóðhöfðingjum
hinna Norðurlandanna. En Rúss-
ar viðurkenndu fiskveiðilöggjöf
okkar strax, og þess hefur. ekki
orðið vart að þeirra skip hafi
komið nærri hinni nýju línu
hvað þá meir. Kannski það komi
nú upp úr dúrnum, að þeir séu
ekki allra verstir, eins og sum
stórveldin vilja troða inn í menn.
Þeir hafa að minnsta kosti reynst
okkur vel, þegar Bretar hafa
komið okkur í vanda, en það
gerðu raunar fleiri þjóðir þegar
Bretar settu hafnbann á fiskinn
okkar hérna um árið.
Lifðu svo heil, þjóðin mín, og
gleðilegt sumar!
Margrét Jóhannesdóttir
frá Laugaseli.
Afgreiðslusími Dags og Tímans
á Akureyri er 1166.
r
Aætluoarflug til Mallorca
Flugfélag íslands áformar að hefja áætlunarferð
frá Reykjavík til Palma á Mallorca, ef nauðsynleg
leyfi fást til slíkra ferða á Spáni og Bretlandi. Ráð-
gert er að ferðirnar hefjist 5. okt. n.k. Flugferðin til
Palma mun taka 7 klst. og 45 mín. hvora leið með
Viscount flugvélum Flugfélagsins. Við þann tíma
bætist stutt viðdvöl í London í báðum leiðum. —
Farið verður frá Reykjavík mánudagsmorgna og
komið aftur á þriðjudagskvöldum.
Að sjálfsögðu geta væntanlegir farþegar á þessari
nýju áætlunarleið Flugfélags íslands greitt far-
gjald sitt í íslenzkum krónum. Aðra leiðina kostar
það kr. 4027,00, en ef greitt er fyrir ferðina fram
og aftur kostar hún kr. 7249,00. Auk þess er hugs-
anlegt að hægt verði að kaupa í einu lagi sjálft
fargjaldið og dvöl á gistihúsi í Palma fyrir enn
hagstæðara verð.
Á komandi hausti eru ráðgerðar fjórar til sex
ferðir, miðað við næga þátttöku, en ferðir munu
svo hefjast aftur í marz eða apríl næsta vor. Efcki
er ráðgert að halda uppi áætlunarferðum til Mall-
orca yfir sumarmánuðina.
Mallorca, sem er ein Spánareyja og liggur i
Valencia-fióanum, er mjög rómuð fyrir veðursæld
og fegurð. Á síðastliðnu vori var skipulögð hópferð
frá Reykjavík og komust færri með en vildu. Má
því búast við, að fólki, sem hyggur á ferð til Mið-
jarðarhafs þyki hér bera vel í veiði, er það á þess
kost að komast alla leið til Palma fyrir íslenzkar
krónur á einum degi án þess að skipta um flugvél.
Þegar nauðsynleg leyfi verða fyrir hendi, mun
Flugfélag fslands birta nánari fréttir af þessari
fyrirhugðu áætlunarflugleið.
Verðlauoasamkeppni Flugfélagsios
vekur mikla athygli
Fyrir nokkrum dögum lauk í Kaupmannahöfn
verðlaunasamkeppni, sem Flugfélág íslands og
Ferðaskrifstofa ríkisins í Reykjavík efndu til með-
al starfsmanna á ferðaskrifstofum þar í borg. Til-
högun keppninnar var þannig, að hátt á þriðja
hundrað starfsmönnum ferðaskrifstofa voru sendir
getraunaseðlar méð spurningum um ísland og ís-
lenzk málefni. Getraunaseðlarnir, sem voru sjö að
tölu, fluttu einnig teiknimyndir frá íslandi og
greinar um ísland og möguleika á auknum ferða-
mannastraumi þangað. Greinar þessar skrifaði Vil-
hjálmur Finsen, fyrrverandi sendiherra, en hann
ritar sem kunnugt er mikinn fjölda greina um ís-
lenzk málefni í blöð á Norðurlöndum um þessar
mundir.
Birgir Þorgilsson, fulltrúi Flugfélags íslands í
Kaupmannahöfn, sá um framkvæmd keppninnar,
sem vakti mikla athygli meðal þeirra er að ferða-
málum vinna í Kaupmannahöfn, og varð um leið
hvatning til þess að afla sér upplýsinga um ísland
og kynna sér íslenzk málefni.
Fyrstu verðlaun í samkeppninni er íslandsferð
ásamt átta daga dvalarkostnaði hér á landi og
ferðalögum innanlands. Auk þess eru veitt nokkur
smærri verðlaun, íslendingasögur í skinnbandi o. fl.
Urslit í keppninni verða birt næstu daga.
Mikil er frjósemi niannkyns
Frumstæðar þjóðir óttast ekkert meira en frjó-
semi kvenna og telja hana mikið böl. Nú er svo
komið, að í sumum svokölluðum menningarlöndum
er ófrjósemin, ásamt alls konar „verkvísindum“ í
sambúð kynjanna, að koma í veg fyrir eðlilega
fóiksfjölgun.
Samkvæmt skýrslu S. Þ. eykst mannfjöldinn í
heiminu mum 45 millj. á ári. Undanfarin 6 ár hefur
hann aukizt nokkurn veginn jafnt, um 1,6% á ári.
Mann fjöldi jarðar er nú talinn 2.800 milljónir. Af
þeim fjölda á helmingurinn heima í aðeins fjórum
þjóðlöndum. Fjölmennast er Kína með 640 millj.
íbúa, þá Indland með 400 millj., Ráðstjórnarríkin
með 200,2 millj. og Bandaríki Norður-Ameríku
með 174.064.000 íbúa. Mesta fjölgunin er í Asíu„
enda talið, að árið 2000 muni um 60% allra jarðar-
búa eiga heima þar. (New York Times, 2. 6., ’59)„