Dagur - 16.09.1959, Blaðsíða 5

Miðvikudaginn 16. sept. 1959
DAGUR
5
Málaleifan Alþýðubandalagsins svaraS
Bréí Alþýðubandalagsiiis og svar Framsóknarfl.
Vegna nokkurra blaðaskrifa
um „væntanlegt samstarf“ stjóm-
málaflokkanna að haustkosning-
um loknum, og í tilefni af bréfa-
skrifum Alþýðubandalagsins og
Framsóknarflokksins sérstaklega,
þykir rétt að birta þessi bréf
bæði og fara þau hér á eftir:
„Þingflokkur Alþýðubandalags-
ins vill hér með snúa sér til
jíin^'Iokks Framsóknaríllokksins
með eftirfarandi málaleitan:
1. Vill Framsóknarflokkurinn
taka upp samningaviðræður
við Alþýðubandalagið nú þeg-
ar, um samstarf flokkanna, sem
síefni að því að mynduð verði
vinstri stjórn að loknum
Iiaustkosningum?
2. Sé svo, vill þá Framsóknar-
flokkurinn, ásamt Alþýðu-
bandalaginu, snúa sér til Al-
þýðuflokksins með fyrirspurn
um það, hvort hann vilji taka
þátt í sh'ku samstarfi.
Alþýðubandalagið leggur til,
að slíkt samstarf verði byggt á
sama grunni og fyrri stjóm þess-
arra flokka, þ. e. á samvinnu
verkamanna og bænda, og þeiin
málefnagrimdvelli, sem lagður
var með stjórnarsamningi flokk-
anna í júlí 1956.
Alþýðubandalágið leggm-
áherzlu á, að tryggð verði örugg
framkvæmd allra þeirra mála,
sem óframkvæmd voru, er vinstri
stjórnin lét af störfum, en auk
þess verði samið sérstaklega um
önnur málefni og leggur Al-
þýðubandalagið í því sambandi
einkum áherzlu á, AÐ unnið
verði markvisst að fullum sigri í
landhelgismálinu, án nokkurs
undansláttar, AÐ launþeginn
verði bætt sú kjaraskerðing, sem
þeir hafa orðið fyrir, AÐ unnið
verði að alhliða umbótum í fé-
lagsmálum, m. a. með stórum
bættri tryggingarlöggjöf og
nýju átaki í liúsnæðismálum.
Alþýðubandalagið bendir á, að
víst má telja, að vinstri flokk-
arnir þrír muni að kosningum
loknum í haust liafa meiri hluta
með þjóðinni og á Alþingi, og
geta því, ef þeir aðeins vilja, ráð-
ið stjómarstefnunni.
Það er skoðun Alþýðubanda-
lagsins, að kjósendur eigi rétt og
kröfu á því að fá að vita fyrir
kosmngar, hvort vinstri flokk-
arnir vilji vinna saman að kosn-
ingum loknum og þá lun leið, um
livaða málefnL“
SVARBRÉF FRAMSÓKNAR-
FLOKKSINS:
„Reykjavík, 28. ágúst 1959.
„Þingflokki Framsóknarflokks-
ins hefur borizt bréf þingflokks
Alþýðubandalagsins, dags. 14. þ.
m., þar sem spurzt er fyrir um,
hvort Framsóknarflokkurinn vilji
taka upp „samningsviðræður“ við
Alþýðubandalagið „nú þegar“
um samstarf flokkanna, er stefni
að því að mynda vinstri stjórn
að loknum haustkosningmn, og
hvort hann, ef svo er, vilji, ásamt
Alþýðubandalaginu, spyrjast
fyrir um hið sama hjá Alþýðu-
flokknum. Ennfremur eru í bréf-
hiu lauslegar tillögnr um efni
væntanlegs málefnasamnings
vinstri flokkanna.
Það skal tekið fram, að bréf
þetta var ekki fengið í hendur
formanni þingflokks Framsókn-
armanna fyrr en daginn sem Al-
þingi var slitið, en þar sem þing-
störfum var lokið, voru margir af
þingmönnum Framsóknarflokks-
ins farnir úr Reykjavík áleiðis til
heimila sinna víðs vegar um
land, og var þessu raunar eins
háttað um marga þingmenn aðra.
Þingflokkurinn, sem slíkur, gat
því ekki rætt efni bréfsins eða
tekið afstöðu til þess.
Þeir þingmenn Framsóknar-
flokksins, sem til náðist, komu þó
saman eftir þinglausnirogkynntu
sér efni bréfsins. Urðu um það
nokkrar umræðiu' og voru meim
á einu máli um að tjá Alþýðu
bandalaginu það, er hér fer á
eftir.
Eins og margsinnis hefur verið
lýst yfir af liálfu Framsóknar-
flokksins, telur hann, að starf
vinstri stjórnarinnar hafi borið
góðan árangur. Flokkurinn beitti
sér fyrir myndun þeirrar stjórn-
ar, veitti henni forystu og studdi
hana eindrcgið, bæði í hlöðum og
á annan hátt. Þingmenn flokksins
voru samtaka mn að veita þeim
málum stuðning, sem stjórnin bar
fram á Alþingi. Framsóknar-
flokkurinn gerði frá öndverðu
ráð fyrir því, að samstarfið héld-
ist a. m. k. út kjörtimabilið og
að þá mundi lokið framkvæmd
stjórnarmyndunai'sanmings frá
24. júlí 1956, enda var sú fram-
kvæmd þegar á árinu 1958 það
vel á veg komin, áð fullar líkur
voru til að svo mætti verða. —
Framsóknarflokkurinn gerði það
sem í hans valdi stóð til að bera
sáttarorð á milli hinna stjómar-
flokkanna, einkum í verkalýðs-
hreyfingunni, þar sem þeir áttu
því miður við rnikla sambúðar-
örðugleika að stríða vegna bar-
áttu sín á milli fyrr og síðar. —
Þegar öllum færum leiðum í
efnahagsmálum var lokað fyrir
vinstri stjórninni, gat hún eigi
haldið áfram störfum. Framsókn-
arflokkurinn var þeirrar skoðun-
ar, að áframhaldandi seta vinstri
stjórnar, sem ekki fengi stuðning
til raunhæfra ráðstafana í efna-
hagsmálum, myndi skapa varan-
lega ótrú á vinstra samstarfi með
þjóðinni og engan veginn ná til-
gangi sínum. Eigi að síður taldi
i'lokkurinn mjög miður farið, að
starfstími vinstri stjómar skyldi
ekki verða lengri en raun varð á.
í samræmi við þetta telur hann
af' ýmsum ástæðum æskilegast
að samstarfi um vinstri stjórn
verði komið á að nýju hið allra
fyrsta, og mun að sjálfsögðu sem
stærsti stuðningsflokkur vinstri
stefnu í landsmálum beita sér
fyrir því, að gengið verði úr
skugga um, hverjir möguleikar
eru á slíku samstarfi, og þá
þannig, að með fullum heilindum
sé að því staðið af öllum hlutað
eigendum, sem þar geta úrslitum
ráðið, með heill almennings á ís-
landi fyrir auguin.
Hins vegar teldi flokkurinn það
mjög misráðið, að láta viðræður
um endurreisn vinstra samstarfs
og málefnasamning væntanlegrar
vinstri stjómar fara fram á næstu
dögum eða næstu vikum, þegar
stórdeilur urn stjórnskipunarmál
eru nýafstaðnar á Alþingi og
kosningabarátta hafin á ný. Ef
stofnað væri til viðræðna milli
flokka á þessum tíma, myndu
jafnvel hin minni ágreinings-
atriði verða næsta viðkvæm í
meðferð og það væri vísasti veg
urinn til þess að eyðileggja þá
möguleika, sem fyrir hendi
kunna að vera. En með tilliti til
vinstra samstarfs væri það mjög
óheppilegt að viðhafa slík vinnu-
brögð. Þjóðin mun ekki ætlast til
þess nú eða gera ráð fyrir þvi, að
sá háttur verði á hafður, heldur
þvert á móti.
Væntum við þess fastlega, að
Alþýðubandalagið taki þetta
sjónarmið til vinsamlegrar og
gaumgæfilegrar athugunar og
geti á það fallizt.“
Ákureyringar rækfa á þriðja þús-
und funnur af karföflum
Tvær frostnætur felldu kartöflugrasið og
uppskeran hjá Akureyringum er hafin
Garðlöndin í Akureyrarkaup-
stað munu vera fast að 10 ha.
samtals. Þau eru að langmestu
leyti notuð til kartöfluræktar. —
Líkur benda til sæmilega góðrar
uppskeru nú í haust. Samkvæmt
lauslegri áætlun ætti uppskeran
að vera yfir tvö þúsund tunnur,
eða rúmlega 200 tunnur af hverj-
um hektara lands. Af þessum
garðlöndum eru 4,5 ha. í umsjá
bæjarins og undir umsjá Jóns
Rögnvaldssonar ræktunarráðu-
nauts, sem úthlutar borgurunmn
smá skikum til ræktunar.
Garðarnir eru mjög misvel
hirtir og flestir þó vanhirtir, með
allmörgum heiðarlegum undan-
tekningum. Mest er ræktað af
gullauga og rauðum íslenzkum.
Rófnarækt fer aðeins vaxandi og
virðist kálmaðkurinn ekki jafn
aðgangsharður og áður.
Meginhluti bæjargarðanna er á
norðanverðri Oddeyri. Þar eru
garðlönd óvenjulega góð. En
brátt mun þetta svæði tekið til
annarra nota og er þá vandséð
hvort tekst að fá jafn heppilegt
Framhald á 7. siðu
Vonbrigði þríflokkanna
Dagirui eftir að talningu atkvæðanna lauk og allar tölur
lágu fyrir úr síðustu alþingiskosningum, sátu tölvísindamenn
þríflokkanna með sveitta skalla og reiluiuðu út úrslit kosn-
inganna, EINS OG ÞAU HEFÐU ORÐIÐ I HINUM NÝJU
KJÖRDÆMUM.
Og þeir svitnuðu því meira, sem þeir reiknuðu lengur. Ut-
koman olli þeirn áhyggjum. Allir, sem að samningum þrí-
floklcanna stóðu, höfðu haft það fyrir satt, að Framsóknar-
flokkurinn hlyti að stórtapa á kjördæmabreytingxmni. En töl-
urnar gáfu annað til kynna. Samkvæmt þeim hefðu þingmenn
Framsóknarflokksins orðið 17, eins og í kosningunum 1956,
En þar að auki var sýnilega um baráttusæti að ræða í mörg-
um kjördæmum. Ætli mátti, að Framsóknarflokkurinn ynni
a. m. k. eitthvað af heim baráttusætum í haustkosningunum.
Það kom sem sé í ljós, að bjóðin hafði stórlega aukið fylgi
Framsóknarflokksins. Þríflokkarnir gátu breytt lögmium,
jafnvel sjálfum stjómskipunarlögunum, og gerðu það. En fylgi
flokkanna verður ekki ákveðið með lögum.
Margir gerðust svartsýnir í herbúðum þríflokkanna, þegar
staðreyndir kosninganna frá í vor lágu fyrir. Þeir reyndu að
hugga sig við það, að sumir hefðu greitt frambjóðendum
Framsóknarflokksins atkvæði eingöngu vegna kjördæma-
málsins. Vonir stæðu til, að bessi atkvæði myndu aftur falla
öðrum flokkum í skaut nú í haust.
En hví skyldu þeir kjósendur, sem greiddu Framsóknar-
flokknmn atkvæði í vor og kusu gegn kjördæmabreytingunni,
hafa löngun til þess eftir f jóra mánuði, áð kjósa mennuia, sem
lögðu niður kjördæmin á sumarþinginu? Hvað myndu þeir
telja þá hafa til verðlauna unnið?
Og á sumarþinginu gerðist líka fleira í þessu máli. Þing-
menn þríflokkanna neituðu allir með tölu, að gefa þjóðinni
kost á að greiða atkvæði um kjördæmamálið út af fyrir sig. f
vandræðum sínum stimpluðu þeir alla kjósendur sína 28. júlí
sl., sem fylgismenn kjördæmabyltingarinnar. Ætli það gætu
ekki verið einhverjir, sem kusu þá í vor af ýmsum ástæðum,
hefðu hug á að greiða þeirn stimpilgjaldið við kjörborðið í
haust?
VX
SEXTUG:
Anna Siguriónsdóttir á Þverá
Frú Anna Sigurjónsdóttir, hús-
freyja að Þverá í Oxnadal, átti
sextugsafmæli þann 7. þ. m. —
Fjöldi fólks heimsótti hana þann
dag og sýndi henni margs konar
heiður og vináttu. En þau hjón-
in, Anna og maður hennar, Ár-
mann Þorsteinsson, veittu gest-
um sínum af ráusn, 'svo sem
þeirra er vandi, þegar gesti ber
að garði.
Þau Anna og Ármann hafa bú-
ið að Þverá í Oxnadal í 24 ár, og
bætt jöi'ðina stórlega í bygging-
um og ræktun og heimili þeirra
er rómað fyrir gestrisni. En áður
bjuggu þau á Ási á Þelamörk.
Frú Anna var lengi ljósmóðir í
sveit sinni og naut hún mikils
trausts í því stai'fi.
En þótt heimilisannir sveita-
konunnar og ljósmóðurstörfin
séu tímafrek, hefur Arma jafnan
gefið sér tíma til þátttöku í fé-
lagsmálum og er hún hinn mesti
kvenskörungui; og öflugur stuðn-
ingsmaður Framsóknarflokksins.
Hún er sérlega vel máli farin,
og hafa margar í-æður hennar á
mannfundum vakið sérstaka at-
hygli. Margir munu enn minnast
hinnar ágætu ræðu, sem hún
flutti á héraðsmóti Framsóknar-
manna, er var haldið til heiðurs
Einaiú heitnum Ái-nasyni alþing-
ismanni. En hann hafði þá látið
af þingmennsku. En ræðan var
minni eiginkonu Einai's, og luku
allir lofsorði á.
Þau Anna og Ármann eiga tvo
syni uppkomna, sem báðir hafa
stundað landbúnaðarnám, hina
efnilegustu menn.
í afmælinu mæltu þeir Bern-
harð Stefánsson alþingismaðui’,
hei-ra Sigurður Stefánsson vígslu
biskup og Aðalsteinn Guð-
munds í Flögu fyrir minni af-
mælisbarnsins.
Dagur sendir Onnu Sigurjóns-
dóttur og heimili hennar hinar
beztu árnaðaróskir.
Skothvellir
Sumir löghlýðnir borgarar, sem
vita, að ekki má nota skotvopn
hér í bænum, án sérstaks leyfis,
hafa furðað sig á því, að maður
einn hefur undanfai’na daga oft
sést með byssu í hönd hér og þar
í bænum, skjótandi dúfur.
Að gefnu tilefni skal á það
bent, að bærinn er nú að láta
fækka nokkuð dúfunum og er
sérstakur maðm', Magnús Brynj-
ólfsson, til þess í-áðinn. Og það
er einmitt hann, sem þetta verk
vinnur. Um það má að sjálfsögðu
deila, hvort á að skjóta dúfum-
ar eða fækka þeim á annan hátt.
En enginn skildi ætla, að hver
sem er megi fara á dúfna-
„skytteri".