Dagur - 26.09.1959, Side 8

Dagur - 26.09.1959, Side 8
8 Bagijk Laugardaginn 26. september 1959 BRÁÐABIRGÐALÖGIN OG YFIRLÝSINGAR ÞINGFLOKKANNA Tilþ ess að fólk geti betur glöggvað sig á hinum umdeildu nýju lögum um verðlag landbúnaðarvara og viðbrögðum stjórnmálaflokkanna, eru lögin sjálf, opinberar yfirlýs- ingar og fleira birt hér á síðunni „Forseti íslands hefur í dag, aS tillögu landbúnaðarráðhei'ra, sett hráðabirgðalög, samkvæmt 28. gr. stjórnarskrárinnar, um verð landbúnaðarafurða. í úrskurði forseta segir: Landbúnaðarráðherra hefur tjáð mér, að vegna sérstaks ágreinings fulltrúan eytenda og framleiðenda, hafi ekki tekizt að ákveða söluverð landbúnaðaraf- urða á innlendum markaði á þann hátt, sem lög nr. 94/1947 um framleiðsluráð landbúnaðar- ins, verðskráningu, verðmiðlun og sölu á landbúnaoðarvörum o. fl., gera ráð fyrir. Landbúnaðar- ráðherra hefur ennfremur tjáð mér, að til þess að tryggja efna- hagsjafnvægi og atvinnuöryggi í landinu þangað til Alþingi getur fjallað um þessi mál að afstöðn- um kosningum þeim, sem fram eiga að fara 25. og 26. október n. k., og meðan kaupgjald í land- inu helzt óbreytt, sé nauðsynlegt að verð landbúnaðarafurða hækki ekki. Fyrir því eru hér með sett bráðabirgðalög, sam- kvæmt 28. gr. stjórnarskrárinnar, á þessa leið: 1. gr. Sumarverð á gulrófum skal niður falla eigi síðar en 25. sept- ember 1959. Á tímabilinu frá því að niðurfelling sumarverðs á sér stað og til 15. desember 1959 skal gilda óbreytt heildsölu- og smá- söluverð það á gulrófum, er kom til framkvæmda 22. september 1958, samkvæmt auglýsingu fram leiðsluráðs landbúnaðarins 21. september 1958. Heildsölu- og smásöluverð það á eggjum, er kom til fram- kvæmda 1. apríl 1959 samkvæmt auglýsingu framleiðsluráðs land- búnaðarins 31. marz 1959, skal gilda óbreytt á tímabilinu 1. september til 15. desember 1959. Útsöluverð mjólkur í pappa- umbúðum má vera 20 aurum hærra hver lítri heldur en út- söluverð mjólkur á flösku. 2. gr. Fara skal með mál út af brot- um gegn lögum þessum að hætti opinberra mála, og varða brot sektum allt að 500.000.00 kr., nema þyngri refsing liggi við samkvæmt öðrum lögum. 3. gr. Lög þessi öðlast þegar gildi. Landbúnaðarráðuneytið, 18. september 1959. Bréf Eysteins og Hermanns „Reykjavík 22. sept. 1959. Hér með leyfum við okkur að óska þess, að þér, herra forsætis- ráðherra, leggið til við forseta íslands, að Alþingi verði kvatt sam- an til aukafunda nú þegar, til þess að taka afstöðu til bráðabirgða- Iaga um verðlagningu landbúnaðarafurða, þar sem nýjustu yfirlýs- ingar Sjálfstæðisflokksins gefa ástæðu til að efast um, að Iögin hafi nú lengur meirihlutafylgi á Alþingi. F. h. Framsóknarflokksins. Eysteinn Jónsson, Hermann Jónasson.“ Yfirlýsing miðstjórnar Framsóknarflokksins Heildsölu- og smásöluverð það á sauðfjárafurðum, mjólk og mjólkurvörum, nautgripakjöti og hrossakjöti, sem kom til fram- kvæmda 1. marz 1959 samkvæmt auglýsingu Framleiðsluráðs land búnaðarins 28. febrúar 1959, skal gilda óbreytt á tímabilinu 1. september til 15. desember 1959. Sumarverð á kartöflum skal niður falla eigi síðar en 25. sept- embetr 1959. Á tímabilinu frá því að niðurfelling sumarverðs á sér stað og til 15. december 1959 skal gilda óbreytt heildsölu- og smá- söluvei-ð það á kartöflum, er kom til framkvæmda 1. marz 1959, samkvæmt auglýsingu fram- leiðsluráðs landbúnaðarins 28. febrúar 1959. | „FLOKKUR ALLRA j | STÉTTA“ | É „Flokkur allra stétta“, Sjálf- 1 I stæðisflokkurinn, á bágt um i 1 þessar mundir. Hann myndaði I i núverandi ríkisstjórn og hef- i I ur síðan borið á henni fulla f | ábyrgð. i í Sjálfstæðisflokkurinn lét i | ríkisstjórnina gefa út bráða- i í birgðalögin, sem skerða rétt- i I mætan hlut bænda. i : Sjálfstæðisflokkurinn mót- I É mælir síðan lögunum. i i Sjálfstæðisflokkurinn styður É É stjómina eftir sem áður. I i Það er stundum erfitt að é é þykjast vcra „flokkur allra i i stétta“. i .............................. „Út af setningu bráðabirgðalaga um verðlagningu ríkisstjórnar- innar á landbúnaðarafurðum, ályktar miðstjórn Framsóknar- flokksins: í 4. gr. laga nr. 94 frá 1947 um framleiðsluráð landbúnaðarins o. fl. segir: „Söluverð landbúnaðarvara á innlendum markaði skal miðast við það, AÐ HEILDARTEKJUR ÞEIRRA, ER LAND- BÚNAÐ STUNDA VERÐI I SEM NÁNUSTU SAMRÆMI VIÐ TEKJUR ANNARRA VINNANDI STÉTTA.“ í samræmi við þessa meginreglu skulu þrír fulltrúar frá tilteknum stéttarfélögum og þrír frá Stéttarsambandi bænda finna verðlagsgrundvöll fyrir landbúnaðarafurðir. Verði ágreiningur mn verðlagsgrundvöllinn í þessari sex manna nefnd, skal málinu vísað til yfimefndar (gerðardóms), en hann skipa einn fulltrúi frá neytendum, einn frá Stéttarsambandi bænda, en oddamaður skal vera hagstofustjóri, sem ræður úrslií- um, ef ágreiningur verður. Ríkisstjórnin staðhæfir, að svo mikill ágreiningur hafi verið í sex manna nefndinni um verðlagsgrundvöllinn, að annar aðilinn hafi neitað að taka þátt í störfum hennar. Átti þá gerðardómurin samkvæmt skýlausum ákvæðum laganna að taka til starfa. Og ef annar aðilinn neitaði að tilnefna mann af sinni hálfu í gerðardóminn, var auðvitað eðlilegast fyrir ríkis- stjórnina — og henni raunar skylt — að hlutast til um, að dómur- inn yrði starfhæfur. í stað þess að byggja þannig á grundvelli laganna, hefur ríkis- stjórnin og stuðningsflokkar hennar nú valið þann kostinn, er ætíð liefur þótt verst gegna „að hlcypa upp dóminum“, taka sér dóms- vald með bráðabirgðalögum og afnema í framkvæmd eina hina merkustu réttindalöggjöf, sem sett hefur verið af Alþingi og gilt hefur ági-ciningslítið á annan áratug. Miðstjómin telur það enga afsökun, þótt ríkisstjórnin telji sig hafa tryggt sér meirihlutafylgi fyrir framgangi laganna á næsta þingi, að svo miklu leyti, sem það verður tryggt fyrir kosningar. Miðstjórnin vísar því undir dóm réttlætiskenndar og dóm- greindar annarra stétta í þjóðfélaginu, hvílíkt gjörræði það er gagnvart bændastéttinni — einu stéttinni, sem sætt hefur sig við að láta lilutlausan embættismann ríkisins hafa úrslitavald um kaup sitt og kjör — að gefa út bráðabirgðalög til þess að varna því, að hann geti kveðið upp dóm sinn, vegna þess að flokkarnir, sem að ríkisstjórninni standa, telja, að hinn hlutlausi dómur muni ekki, ef farið er að lögum og í sámræmi við réttlæti, fallast á að úrskurða. lækkun á kaupi bænda umfram það, sem orðið liefur hjá öðrum stéttum. — Miðstjórnin hefur oft bent á — og bendir enn á nauð- syn þess — að halda dýrtíðinni í skefjum. En það verður, að henn- ar dómi, að gerast með því að sýna öllum stéttum réttlæti, en ekki með þ ví að beita eina stétt misrétti. Miðstjórnin bendir vinnandi stéttum landsins á, hvernig fara muni um þeirra hag og öryggi, ef sú regla verður upp tekin, að ríkisstjórnin og stuðningsflnkkar hennar ákveði kaup og kjör stéttanna með lögum að eigin geðþótta, ef annar aðili gengur frá samningaborði. Af þessum ástæðum lýsir miðstjórn Framsóknarflokksins yfir því, að hún telur bráðabirgðalög stjórnarflokkanna gerræði, sem flokkurinn mun beita sér af alefli gegn, og mun Framsóknarflokk- urinn gera allt, scm í hans valdi stendur til þess að þau verði ekki samþykkt á næsta Alþingi, og hið sama myndi gilda um hliðstæða löggjöf um málefni annarra stétta.“ Mótmæli Stéttarsambands bænda „Reykjavík, 18. sept. 1959. Hr. forsætisráðhcrra Emil Jónsson. Eins og yður er kunnugt, hæstvirtur forsætisráðherra, hafa sam- íök verkamanna, sjómanna og iðnaðarmanna lagt fyrir fulltrúa sina í „sexinannanefndinni“ að hætta þar störfuin. Þar með var ekki unnt að Ijúka á löglegan hátt við samning verðlagsgrundvall- ar landbúnaðarafurða, hvorki með samkomulagi né úrskurði yfir- nefndar (samanber 59. grein laga nr. 94 frá 1947), þar sem neyt- cndur fengust ekki til að tilnefna fulltrúa í hana. Stjórn stéttarsambandsins og Framleiðsluráðs fóru þess á leit við ríkisstjórnina, að hún skipaði mann í yfirncfndina, en á það hefur stjórnin ekki fallizt hingað til. Hins vegar mun hún hafa horfið að því ráði, að gefa út bráðabirgðalög, er feli í sér, að verð- Iag á landbúnaðarvörum skuli standa óbreytt, þrátt fyrir það, að útreikningar Hagstofunnar sýni 3,18% hækkun frá síðasta verð- lagsgrundvelli. Stjórn Stéttarsambandsins getur ekki unað þessum ráðstöfmium ríkisstjórnarinnar og krefst þess enn á ný, að hún hlutist til um, að yfirnefndin verði fullskipuð, til þess að hægt sé að byggja upp verðlagsgrundvöllinn á Iöglegan hátt og verðleggja búvörur sam- kvæmt honum. Á það skal minnt, að fulltrúar bænda skildu ríkisstjómina svo sT, vetur, þegar lögin um niðurfærslu verðlags og kaupgjalds o. fl. voru sett, að bændur fengju á næsta hausti leiðréttingu á kaup- gjaldslið verðlagsgrundvallarins. En með bráðabirgðalögum, ef sett verða, verða þcir sviptir þeirri leiðréttingu. Þessum aðförum mótmælir stjórn Stéttarsambandsins harðlega og mun hafa samráð við fulltrúa bændasamtaka víðs vegar um land um það, hvernig við skuli bregðast, ef svo freklega verður gengið á rétt bændastéttarinnar eins og nú horfir. Virðingarfyllst. SVERRIR GfSLASON, JÓN SIGURÐSSÖN, BJARNI BJARNASON, EINAR ÓLAFSSON, PÁLL METÚSALEMSSON.“ Yfirlýsing þingflokks Sjálfstæðisflokksins „Sjálfstæðisflokkurinn telur stöðvun verðbólgu og jafnvægi í efnahagsmálum vera höfuðnauðsyn. f þessum efnum hefur þcgar mikið áunnizt frá því, sem var í desember síðastliðnum. Öllum er þó Ijóst, að ráðstafanir þær, sem enn hafa verið gerðar, eru cin- ungis til bráðabirgða og skapa þarf öruggari grundvöll til að tryggja framfarir og atvinnu handa öllum landsmönnum. Þess vegna verður ekki hjá því komizt að taka allt efnahagskerfið til endurskoðunar, þegar nýtt Alþingi, skipað í samræmi við vilja þjóðarinnar, tekur til starfa að afloknum kosningum. GILDANDI VERÐLAGSGRUNDVÖLLUR. Vegna ósamkomulags ehfur að þessu sinni ekki reynzt kleift að ákveða verð landbúnaðarafurða lögum samkvæmt. Ekki skal um það dæmt, hverjum það er að kenna, en á það bent, að æksilegast hefði verið, að úr því hefði fengizt bætt. Það hefur ekki tekizt og er því, þangað til annað reynist réttara, ekki við annað að miða cn þann verðlagsgrundvöll, sem verið hefur í gildi. Samkvænit þeim grundvelli hefði verðlag landbúnaðarafurða nú átt að hækka um 3,18%. Sú hækkun er hliðstæð því, eins og ef kaup launþega hækkaði vegna hækkunar vísitölu fyrir verðlags- hækanir og þess vegna annars eðlis en beinar grunnkaupshækk- anir. BÆNDUM BÆTT UPP TJÓNIÐ. Hækun Iandbúnaðarafurða nú mundi aftur á móti skapa hættu á nýrri verðhækkunarskriðu. í samræmi við aðrar ráðstafanir, sem gerðar hafa verið eftir setningu stöðvunarlaganna í vetur, hefði verið sanngjarnast að greiða þcssar verðhækkanir niður, þangað til Albingi hefur gcfizt kostur á að taka ákvarðanir um efnahags- málin í hcild. Ríkisstjórnin hefur hins vegar ekki fallizt á þá lausn, heldur ákveðið að banna verðhækkanirnar með lögum. Af framangreindum ástæðum lýsir Sjálfstæðisflokkurinn yfir því, að hann mun á Alþingi Icggja til, að bændum vcrði bætt upp; það tjón, sem þeir af þessum sökum verða fyrir.“ Bréf Einars Olgeirssonar „Rcykjavík. Hér mcð leyfi ég mér fyrir hönd bingflokks Alþýðubandalagsins að óska eftir því að þér, hr. forsætisráðherra, farið fram ú það við’ forseta íslands, að Alþingi verði kvatt saman nú þegar til auka- fundar, svo að Alþingi gefizt kostur á að marka afstöðu sína til lausnar á þeim vandamálum, er skapazt hafa í sambandi við vcrð- lagsmál landbúnaðarins. F. h. Alþýðubandalagsins EINAR OLGEIRSSON.“

x

Dagur

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.