Dagur - 24.08.1960, Blaðsíða 5

4
5
f“.......................................,
PRESTKOSNINGAR
PRESTSKOSNINGAR fara fram á
Akureyri í haust. Annar sóknarprest-
ur Akureyrar- og Lögmannshlíðar-
sókna hefur sagt starfi sínu lausu og
nýr prestur verður kosinn í staðinn.
Við síðustu prestskosningar hér í bæ
tóku öll bæjarblöðin þá afstöðu, að
kynna umsækjendurna hlutdrægnis-
laust, en halda sig utan þess áróðurs,
sem upp var tekinn af öðrum aðilum.
Dagur mun hafa sama hátt á einnig
að þessu sinni og vonandi hin blöðin
líka. Umsækjendur munu kynna sig
sjálfir í Akureyrarkirkju, ef að vanda
Iætur, og það á að vera fagnaðar- og
tilhlökkunarefni fyrir söfnuðina að
velja sér sálusorgara úr hópi hæfra
presta. En svo undarlega bregður við
í viðtölum við fólk, að fram kemur sú
skoðun, að prestskosningar eigi engar
að vera, heldur beri að skipa prestana
af biskupi eða ráðherra — til að forða
deilum meðal sóknarbarna um verð-
andi prest.
Þrátt fyrir þá staðreynd, að sóknar-
prestar eru ekki eins áhrifamiklir um
andleg, og raunar líka veraldleg, mál
og áður var, guðsþjónustur séu lítt
sóttar víðast hvar og yfirleitt sé hætt
að líta upp til prestanna í líkingu við
það, sem áður var, er góður prestur
þó trúnaðarvinur sóknarbarna sinna
og hjálparhella á erfiðleikastundum.
Hvað er eðlilegra og sjálfsagðara,
en að fólkið sjálft fái að velja sér
þennan Ieiðtoga? Og hver vill í al-
vöru kasta 'á glæ þeim rétti, sem
frjálsar prestskosningar eru? Frjáls-
ar kosningar um leiðtoga eru svo
dýrmætar, að enginn ætti að óska eft-
ir öðrum breytingum þar á, en full-
komnari heiðarleika í áróðri. Hvað
prestskosningum viðvíkur gildir auð-
vitað nákvæmlega það sama og um
aðrar kosningar, og það væri mesta
fásinna að kasta frá sér helgasta
rétti hvers lýðræðislands, kosninga-
réttinum.
Ólíklegt má telja, að Akureyringar
vilji í alvöru láta af hendi réttinn til
að velja sér sálusorgara og taka um
leið á sig þá áhættu að láta ríkisvald-
ið eða biskup ráðstafa þeim málum.
AHt öðru máli gegnir um lækna og
kýslumenn. Læknar fást við líkamleg
mein, þeir græða sár og lina líkam-
Iegar þjáningar manna eftir getu og
aðstöðu, sýslumenn eru fyrst og
fremst innheimtumenn ríkissjóðs,
sáttasemjarar í deilum manna á milli
og dómarar. Ólík þessu og ofar eru
störf prestanna. Prestarnir eiga að
vera fyrirmynd fólks í daglegu lífi,
andlegir leiðtogar í trúarlegum og sið-
ferðilegxun efnum og boðendur hins
eina og sanna fagnaðarerindis, sem
byggist á manngöfgi og kærleika til
alls er lífsanda dregur.
Bráðlega mun Ijóst verða hvaða
prestar sækja um Akureyrar- og Lög-
mannshlíðarsóknir. Eflaust verða um
þá skiptar skoðanir. En látum þá alla
njóta sannmælis um leið og við velj-
um og höfnum.
Oft er talað um hörku og vafasamar
starfsaðferðir í hinum pólitísku kosn-
ingum, og má stundum til sanns veg-
ar færa. Látum prestskosningamar
vera utan við pólitíkina og gerum
þær, svo og allan undirbúning þeirra,
hinar virðulegustu.
Stúlkurnar sjö.
FRA ÞVf var nýlega sagt, að
sjö íslenzkum námsmeyjum var
vikið úr kvennaskóla einum í
Danmörku. Fréttin var byggð á
fásögn Extrabladet og komu
þar fram sjónarmið forstöðu-
konu skólans, þar sem hún
ákærði hinar íslenzku stúlkur á
harkalegan hátt.
Nú hafa íslenzku námsmeyj-
arnar sjö borið hönd fyrir höf-
uð sér. Hafa þær allt aðra sögu
að segja. Þær segja, að mjög
hafi andað-köldu til sín í skóla
þessum og svo áberandi og
móðgandi, að furðu sætir. Þær
máttu til dæmis ekki tala sam-
an á íslenzku nema á sunnudög-
um. Þær telja skólann í litlu
áliti og illa sóttan og hafi oft
komið fyrir að nemendur
hverfi þaðan á miðjum náms-
tíma. Stúlkumar þverneita, að
sukk eða svall sé orsök þess að
árekstur sá varð, er leiddi til
þess að þær yfirgáfu skólann og
skýra nákvæmlega frá þeim at-
burði, sem forstöðukonan til-
færði sem ásökunarefni, í sam-
bandi við útlendu hermenn-
ina í veitingahúsinu, og ber þar
mikið á milli. En höfuðástæð-
una fyrir þeirri ákvörðun sinni
að yfirgefa hina dönsku mennta
stofnun segja þær vera þá, að
þær hafi verið órétti beittar svo
oft og á svo særandi hátt, að við
það hafi tæpast verið hægt að
búa.
Þegar fólk er verra en skepnur.
í ÚTVARPSÞÆTTINUM
„Heima og heiman“ um fyrri
helgi flutti reykvískur blaða-
maður lýsingu á lifnaði fólks á
Þórsmörk um verzlunarmanna-
helgina, en þar var hann dval-
argestur og lýsti því, sem fyrir
augun bar. Sú lýsing varð al-
mennt umræðuefni á eftir. —
Ekki af því, að mönnum kæmi
það á óvart að vín væri haft um
hönd á skemmtistöðum og að
ólifnaður eigi sér stað, heldur
af því að lýsingin var. opinská
og alveg hroðaleg. Eflaust hafa
margir trúað varlega, og það
reyndar lyginni líkast, að
hundruð manna og kvenna hafi
lifað og látið eins og skepnur á
eðlunartíma á einum og sama
stað, fyrir allra augum, það af
fólkinu, sem einhvers var
megnugt vegna ölvunar. Meðal
þessa fólks, segir sögumaður að
verið hafi kornungar stúlkur,
vart af barnsaldri, sem karl-
menn fóru höndum um. í sum
tjöldin var naumast hægt að
komast vegna spýju og saur-
inda. Hvort sem mönnum þykir
lýsingin „smekkleg" eða ekki
•lllllllllllllllll IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIVIIII iii iii 111111»
í Frá Skákfélagi Ak. í
Ráðgert er að um helgina 3.—
4. september komi til Akureyr-
ar í heimsókn úrvals skákmenn
úr Skákfélagi Reykjavíkur til
þess að keppa við félaga úr
Skákfélagi Akureyrar og nær-
liggjandi sýslum. Lögð verður
áherzla á að ná í beztu skák-
menn á Norðurlandi.
Meðal væntanlegra keppenda
frá Skákfélagi Reykjavíkur eru:
Friðrik Ólafsson,
Ingi R. Jóhannesson,
Freysteinn Þorbergsson,
Guðm. S. Guðmundsson,
Kári Sólmundarson,
Jónas Þorvaldsson,
Guðmundur Lárusson.
og hvort sem þar er eitthvað
orðum aukið eða ekki, vakti
hún umtal og umhugsun og
þess var vissulega þörf. Og ekki
þurfa Norðlendingar að brosa
rieinu yfirlætisbrosi yfir breysk
leika Sunnlendinga í þessum
efnum eða telja hann skáldskap
einan. Eða hvers vegna geta
Sunnlendingar, með Reykvík-
inga í broddi fylkingar, ekki
hagað sér verr en skepnur
(skepnur eru aldrei til lýta
í fögru umhverfi) úr því að
Norðlendingar með Akureyr-
inga í broddi fylkingar geta það
í smækkaðri Þórsmerkur-
mynd?
Það er annars um drykkju-
skap og vansæmandi fram-
komu fólks á skemmtistöðum
að segja, að þar er hægt um að
tala en erfiðara úr að bæta, á
meðan vín flóir alls staðar,
vasapeningar eru ríflegir og
ungu fólki er leiðbeint um alla
hluti fremur en siðgæði og
mannsæmandi umgengnisháttu
í hinni miklu uppeldisvél
skólakerfisins. Fjöldavitfirring
á mannamótum vegna of-
drykkju og algert blygðunar-
leysi í kynferðismálum fer
jafnan saman. Ekki hefur sá er
þetta ritar frétt um nein Þórs-
merkurskrílslæti hér úr ná-
grenni, þegar frá er talið ölæði
tiltölulega fárra einstaklinga.
En á opinberum skemmtistöð-
um þarf að framfylgja settum
reglum án undantekningar og
þær reglur þarf að samræma
fyrir stór svæði og líta eftir að
þær séu haldnar. Til mála get-
ur komið, að banna algerlega
opinberar skemmtanir, þar sem
ekki er af einhverjum ástæðum
hægt að hafa nægilegt eftirlit.
Ungt fólk þarf að skemmta
sér og á fullan rétt á því. Sem
betur fer sér það flest fótum
sínum forráð. Eldra fólkið gerði
vel, ef það sækti meira skemmti
staði en raun ber vitni, bland-
aði geði við æskuna og setti
sinn svip á skemmtanalífið, ef
það er eitthvað skárra en sú
kynslóð, sem upp er að vaxa og
hneykslun veldur.
Heybruni.
A NOKKRUM stöðum hafa
bændur dregið upp hey á síð-
ustu stundu og hefur jafnvel
staðið svo tæpt, að í hefur
kviknað þegar loftið komst að.
Á einum stað hér í nágrenninu
hefur orðið mikill heybruni. —
Guðmundur Guðmundsson
bóndi á Helgastöðum í Saur-
bæjarhreppi missti þannig um
300 hesta af heyi nú fyrir
skemmstu. Það er tilfinnanlegt
tjón og ætti að vera öðrum til
viðvörunar. Einmitt á þessum
tíma er hættast við heybruna
og ástæða fyrir bændur að
fylgjast vel með heyhita í hlöð-
um og uppbornum heyjum. —
Fæstir nota heyhitamæla, sem
þó eru mjög handhæg áhöld.
Litið í búðargluggana.
SAMKVÆMT LÖGUM ber
að verðmerkja allar vörur í út-
stillingargluggum verzlana og
annars staðar þar, sem vörur
eru almenningi til sýnis. Ef að
er gáð, sézt, að þessu ákvæði er
víða ekki fullnægt. Menn
spyrja: Hvar er verðlagseftirlit-
ið? Er ekki full þörf á að end-
urreisa það, enda um það gefin
fyrirheit af núverandi stjórnar-
völdum?
Raunverulega á allt verðlags-
eftirlit fyrst og fremst að vera í
höndum almennings, sem á að
•iiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitimiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiitiimiiiiiiiiiitiiiimiiiiiiiiiiiititiiimiiiittiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiittiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin*
| MEÐ ALÞJÓÐ FYRIR KEPPINAUT I
vaka á verðinum og veita nauð-
synlegt aðhald. — Almenningur
og verðlagsyfirvöldin verða að
taka höndum saman um að lög-
um og reglum í þessu efni sé
fylgt og refsa stranglega ef út
af er .brugðið. Á síðustu árum
hefur skapazt virðingarleysi
fyrir peningum, bæði vegna
þess, að af þeim hafa flestir
haft meira en nokkru sinni áð-
ur og einnig vegna verðgildis-
rýrnunar krónunnar. Nú hafa
margir léttari pyngju en áður
vegna efnahagsaðgerðanna og
hinnar gífurlegu verðbólgu,
sem sem þeim fylgdi. Hagkvæm
innkaup eru því flestum full
nauðsyn. Verðlagseftirlit, sem
meira er en nafnið tómt, ásamt
vöruþekkingu og nánari athug-
un fólks á vöruverði, ætti að
stuðla að betri verzlun og betri
afkomu og þess er vissulega
full þörf nú.
Dr. Richard Beck, prófessor
við ríkisháskólann í Norður-
Dakota í Grand Forks, er aust-
firzkur að uppruna, fæddur að
Svínaskálastekk í Reyðarfirði
9. júní 1897 og af bændafólki
kominn. Hann ólst að mestu
upp í Litlu-Breiðuvík á Reykja-
firði og vandist snemma allri al-
gengri vinnu, bæði á sjó og
landi, var harðduglegur atorku-
piltur, sérstaklega við sjósókn,
svo að enn er um talað austur
þar. Hjá honum fór saman and-
leg orka og líkamleg, og frá-
bærar gáfur.
Námi lauk hann í stórum
áföngum hér heima, las undir
gagnfræðapróf utanskóla og tók
það svo á Akureyri árið 1918.
Hér kynntist hann ungmennafé-
lagshreyfingunni og var ung-
mennafélagi í Ungmennafélagi
I HERÐUBREIÐARLIN DUM.
Hrjóstrugt er land við Herðubreið,
hrjáð af eldi og flóðum.
Utan frá byggð er ærin leið
inn að þeim tröllaslóðum.
Lítt eru hraunin gráu greið
ganglerum vegamóðum.
Vart mundi þar, um vetrarskeið,
vcita af skýlum góðum.
Um sumardaga ef hittist hér
hlé á regni og vindum,
ófátt mun þá, sem augað sér
af útsýnis dýrðarmyndum.
Svo er að kveldi síga fer
og sól er á jökultindum,
friðsælli staði fráleitt er
að finna, en hér í Lindum.
Bústað hér fornan finna rná
falinn á grýttri bungu.
Eyvindur karl hér úti lá
að örlagaráði þungu.
En þægindi er hér sízt að sjá
nema sytru í klettasprungu,
og þá var ei stórgrips-þjóttan hrá
þekk eða sæt á tungu.
Þar er nú gestum byggður bær
blikandi máhni sleginn.
Annars vegar er áin tær
en eldstorka hinum megin,
í hraungarða skjóli hvönnin grær
háfjalladöggvum þvegin,
öflugar hafa ýtuklær
erjað og jafnað veginn.
Ef þú nú mættir, Eyvi minn,
aftur úr kumbli hyggja,
og hverfa til okkar í húsið inn,
sem höfum við látið byggja,
eflaust þú fengir, útlaginn,
atlæti betra að þiggja,
bcðinn mýkri en manstu þinn
og meyrari krás að tyggja.
Orðstír og minning Eyvindar
ætíð hygg eg áð lifi,
um okkur, sem húsið eigum þar
er óvíst að nokkur skrifi.
Þar sem hann forðum fótsár var
á ferðum í urð og klifi,
brunum við lagðar brautirnar
á bíl — með tvöföldu drifi.
DVERGUR.

Akureyrar og telur sér það hið
mesta happ.
Stúdentsprófi lauk hann í
Reykjavík árið 1920, með mjög
hárri einkunn.
Richard Beck átti ekki sam-
leið með miðlungsmönnum, sem
skólarnir verða að mestu að
miðast við. Og nú, á sjötugs-
aldri, er hann jafn brennandi í
andanum, hefur tíma til alls,
þarf lítið að sofa, en er nauðsyn
að vinna. Af eigin rammleik
brauzt hann til mennta í Vest-
urheimi, stundaði nám við
Cornell-háskóla í Itacha, einn
fyrsti íslenzki stúdentinn er
þangað sótti, lauk meistaraprófi
í norrænum fræðum og enskum
og doktorsprófi 1926 við hinn
bezta orðstír.
Að námi loknu gerðist hann
prófessor í enskum bókmennt-
um og samanburðarmenntum
við St. Olofs College í Minne-
sota og víðar, en varð síðar pró-
fessor við ríkisháskólann í
North-Dakota, eins og áður er
sagt, og er það enn. Aðal-
kennslugrein hans er norskar
bókmenntir.
Námsafrek og embættisferill
þessa óvenjulega Austfirðings
sýna, að víðar hefur þótt nokk-
uð til hans koma en við sjósókn
í ættbyggð sinrii. En þó eru
ótalin þau störf próféssorsins,
sem í augum ókkar heima-
manna ber þó langsamlega
hæst, og á eg'þár við hið stór-
merka menningarstarf hans í
þágu þjóðræknismála. Hann
hefur öðrum fremur verið hinn
lifandi tengiliður íslendinga
austan hafs og vestán, ekki að-
eins sem varaforseti og síðan
forseti Þjóðræknisfélagsins,
heldur sem sívakandi og sívinn-
andi áhugamaður á því sviði. —
Segja má, að penninn hafi ekki
fallið honum úr hendi frem-
ur en uppruni hans fellur hon-
um úr minni, og hvert tækifæri
notar hann til að treysta vin-
áttubönd þjóðarbrotsins vestra
við „garnla landið góðra erfða.“
Ræðuskörungur er prófessor
Richard Beck, jafnt á enska sem
íslenzka tungu, og hefur hann
með ræðum sínum og ritsmíð-
um náð til þúsundanna, sem
annars hefðu ef til vill dottað á
verðinum um málefni þjóð-
stofnsins.
Það var blaðinu gleðiefni, að
fá tækifæri til að ræða um
stund við prófessorinn á skrif-
stofum blaðsins, og fá hjá hon-
um snöggsoðið yfirlit um ferða-
lög hans hér heima þessar vik-
ur, sem hann dvelur hér. Jafn-
vel þá stuttu stund sem það tók,
varð hann jafnframt að nota til
að ákveða stað og stund til við-
ræðna við menn hér og menn
þar, um ferðalög í dag og á
morgun. Hvarvetna hlaðast á
hann erindi og víða þarf hann
að skila kveðjum að vestan.
Heil bók með heimilisföngum
og ýmiss konar upplýsingum
eða nöfnum manna og kvenna,
þar sem upplýsingarnar vantar,
vitna um hin óteljandi sambönd
og fyrirgreiðslur, sem þessi
maður annast og eru ómetan-
legar.
Richard Beck kom hingað til
lands 8. júní, var fyrstu vikuna
í Reykjavík og sat þar þá fjölda
funda og þinga, flutti fyrir-
lestra, m. a. í Háskóla íslands,
og ræður við ýmis tækifæri.
Háskólafyrirlesturinn hét: Með
alþjóð fyrir keppinaut, og þann
sama fyrirlestur, lítið eitt stytt-
an, flutti prófessorinn í Akur-
eyrarkirkju síðasta miðvikudag.
Hann flutti kveðjur Vestur-ís-
lendinga 17. júní, sem jafnframt
var útvarpað og hann tók þátt
í fagnaði stúdenta og flutti
ávarp fyrir hönd 40 ára stú-
denta við skólaslit Menntaskól-
ans í Reykjavík. Þá var hann
gestur á 30 ára afmæli Skóg-
ræktariélags íslands snemma í
júlí og aftur hér á Akureyri er
minnzt var 30 ára afmælis
Skógræktarfélags Eyfirðinga í
Vaglaskógi, en þar var hann að-
alræðumaður dagsins.
Hér fyrir norðan notaði Ric-
hard Beck tímann til að skreppa
til Grímseyjar, greip þar í fisk-
aðgerð með heimamönnum og
kom þá meðal annars á nyrzta
bæ landsins, Bása. En áður
hafði hann einnig komið á
syðsta bæ landsins, Stórhöfða í
Vestmannaeyjum og flutti í
þeirri ferð sinni erindi á þjóð-
hátíð eyjarskeggja.
En jafnframt því, sem hinn
góði gestur og íslandsvinur var
hér á ferð og flugi, kveikjandi
elda áhugans fyrir samstarfi
allra íslendinga-, hvar sem þeir
hafa bólfestu á hnettinum, fær-
andi kærar kveðjur óteljandi
einstaklinga vestra til ættingja
og vina heima á gamla Fróni og
vera hinn veitandi maður félaga
og stofnana, allt frá háskóla og
útvarpi og niður í smáfélög
hinna ýmsu bæja- og sveitarfé-
laga, gaf hann sér tíma til að
skreppa til Noregs síðari hluta
júlímánaðar. Þar dvaldi hann
fyrst vikutíma í Osló, sat í fagn-
aði með íslenzka sendiherran-
um þar, Haraldi Guðmunds-
syni, og frú hans, og naut fyrir-
greiðslu Árna G. Eylands í
heimsókn á Jaðar, og prófessor-
inn heimsótti fæðingarstað
Arne Garbo, tók sér sérstaka
ferð á hendur til Sanda í Roga-
landi til að heimsækja íslands-
vininn Hans Hylen, sem er m. a.
þekktur fyrir ágætar þýðingar
íslenzkra ljóða á nýnorsku og
einnig fyrir rausn og höfð-
ingsskap.
Minnisstæð ferð og hugleikið
frásagnarefni var siglíng með
víkingaskipi yfir Hafursfjörð.
En Hafursfjarðarorrusta átti
mikinn þátt í landnámi íslands,
samkvæmt sögulegum heimild-
um.
Eftir Noregsförina var Ric-
hard Beck viðstaddur innsetn-
ingu forsetans í embættið, fór
um Vestfirði, flutti mörg erindi
og var tekið þar af mikilli rausn.
Þá heimsótti hann Siglufjörð og
Sauðárkrók.
Hér er aðeins á stóru stiklað
og nægir þó til að sýna, að ekki
hefur verið setið auðum hönd-
um í þessu vinarboði til gamla
landsins.
Og nú á ferðalangurinn eftir
að heimsækja æskustöðvarn-
ar á Austurlandi og er á förum
þangað þegar þetta er ritað um
síðustu helgi.
Dr. Richard Beck prófessor
biður blaðið að flytja Norð-
lendingum og öðrum lands-
mönnum, sem þessar línur lesa
og greitt hafa götu hans, sínar
hjartanlegustu kveðjur og
þakkir. Hann segist hafa lært
margt af þessari ferð, hvarvetna
mætt frábærri gestrisni og
áhuga fyrir þeim tilgangi ferð-
arinnar, að treysta enn vináttu-
bönd austan hafs og vestan.
Hér fara á eftir örlitlir þættir
úr fyrirlestri prófessorsins, er
hann flutti í Akureyrarkirkju á
miðvikudagskvöldið:
„íslenzkir landnemar vestan
hafs sigruðust á hörmungum og
öðrum andvígum kjörum með
þrotlausu, líkamlegu erfiði og
ódrepandi þrautsegju, en þó
öllu fremur með vopnum and-
ans. Þeir báru í brjósti djúpa og
sterka guðstrú, samhliða bjarg-
fastri framtíðartrú, trúnni á hið
nýja land sitt.
íslenzkar menningarerfðir
urðu þeim á þrengingar- og bar-
áttuárum þeirra uppspretta
yndis og orku. íslenzkar bók-
menntir og saga íslenzku þjóð-
arinnar urðu þeim, eins og ís-
lendingum hér heima á ættjörð-
inni, eggjan til dáða og vængur
til flugs yfir torfærurnar. Séra
Jónas A. Sigurðsson hafði því
laukrétt að mæla, er hann segir
í kvæði sínu um Vestur-íslend-
ing:
„En haldgóð var íslenzka
útgerðin þó
í eldrauna h'fsstarfi þungu“.“
Síðar í erindinu:
„Þótt hér hafi verið farið
fljótt yfir sögu, mun samt óhætt
að fullyrða, að íslenzkir land-
námsmenn og landnámskonur
vestan hafs, hafi, á sínu starfs-
sviði, almennt talað djarflega og
drengilega, „innt af hendi ævi-
þraut með alþjóð fyrir keppi-
naut“.
Landnámsmennirnir og land-
námskonumar íslenzku vestan
hafs hafa orðið fósturlandinu til
þeirra nytja, sem eigi verður
auðveldlega tölum talið eða
fullmetið, og ættjörð sinni til
sambærilegrar sæmdar.
En hvernig hafa þá afkom-
endur íslenzku landnemanna
staðið sig á alþjóðaskeiðvellin-
um í hinni miklu Vesturálfu?
Vitanlega hafa þeir, eins og aðr-
ir, reynst misjafnlega, en hik-
laust mun mega segja, að allur
þorri þeirra hafi mælzt vel á
þann allsherjarmælikvarða, og
hreint ekki fáir í þeirra hópi
skara fram úr á athafna- og and-
lega sviðinu. Það yrði langt mál
og myndi heimta mikla undir-
búningsrannsókn, ef semja ætti
ýtarlega skrá yfir þá íslendinga
vestan hafs, sem skipað hafa
eða skipa nú opinberar stöður,
forystusess með ýmsum hætti,
Dr. Richard Beck á morgungöngu á Akureyri.
eða hafa getið sér frægðaroi'ð á
einhverju sviði, hvort er í verk-
legum efnum, fræðimennsku,
bókmenntum eða listum. En
sannarlega væri það þess virði,
að einhver, sem vel kann til
verka í þeirri grein, færðist það
í fang að semja slíka skrá. Þá
myndi það einnig koma á dag-
inn, að Örn Arnarson skáld fór
ekki með staðlausa stafi, þegar
hann komst svo að orði um
Vestur-íslendinga í stórbrotnu
kvæði sínu til Guttorms J.
Guttormssonar:
„Þeir sýndu það svart á hvítu
með sönnun, er stendur gild
að ætt vor stóð engum að baki
að atgerfi, drengskap og snilld.“
Hann segir ennfremur í sömu
andránni:
„Og lengi mun lifa i þeim
glæðum,
sem landarnir fluttu um sæ.“
Hann mun reynast harla
sanspár í þeim efnum. Óneitan-
lega þyngist að vísu róðurinn
með hverju ári í íslenzkum fé-
lags- og þjóðræknismálum vest-
an hafs, en ennþá höldum við
hópinn og í horfi eftir mætti, og
góðu heilli lifir enn vel í mörg-
um brjóstum vestur þar ræktar-
semi til íslands og íslenzkra
erfða.
„Standa skal í starfsemd andans
stofninn einn með greinum
tveim.“
segir Einar Benediktsson í
snjöllum og eggjandi Vest-
mannavísum sínum. Látum
fleyg orð hans verða áhrínsorð.
Tökum sem fastast saman
höndum og látum vorn sterka
ættar- og menningarstofn, sem
staðið hefur af sér stórviðri
aldanna, grænka og blómgast,
svo að fagurlim hans haldi
áfram að tengja íslendinga
órjúfandi ætternis- og menning-
arböndum yfir hið breiða haf.“
Blaðið þakkar Richard Beck
fyrir komuna til-Norðurlands,
vinsemd við blaðið nú og fyrr
og síðast en ekki sízt eldlegan
áhuga hans fyrir menningar-
málum hins tvígreinda íslenzka
þjóðstofns. E. D.
• 11111111111111111111111111111111111111111111111111111111 miniii*
KVÆÐI
E ílutt dr. Ríkarði Beck prófes- |
| sor við komu hans til Vest- |
I f jarða 8. ágúst 1960. |
Nú er Éóður gestvr
genginn oss á hönd.
Bar sá langt vm lönd
ljóma af vorsins strönd.
Þótt hann viki vestvr,
var hans andi skær
heimahögvm nær,
hjartakær.
Vt um édiu þar
íslands rún hann skar,
vörðvr þess hann var,
vel þess merki bar.
Sá er sonur beztur,
sem í viking íer,
en þó irmst með sér
ísland ber.
Fagrar fyrirmyndir
ilutti Ríkarð Beck.
Island orðstír fékk i
alltaf þar hann gekk.
Enn við fjóðalindir
\ leikvr hugur skír, i
I andinn enn sér býr =
; ævintýr.
: íslenzk áiti þjóð i
1 ávörp mörg og góð, i
= hlýjan hjartasjóð, i
; hvar sem Ríkarð stóð. =
É Orð hans ennþá kyndir E
: Eddu og sögu gfóð, i
= ættar vorrar óð, |
E Islandsljóð.
i Berðu, góði gestur, |
| geisla þína enn
i yfir Islands menn
1 álfubrotin tvenn.
i Færðu víit í vestur |
i vora kveðjuskál,
I frið og feginsmál
i frændasál. |
| íslands ást og itú
E alltaf leggir þú
i yfir byggð og bú,
i björt er kveðja sú.
\ Saga og ljóðalestur i
i lífgi sérhvert þing,
í ómi allt um kring |
i íslending.
\ Guðni. Ingi Kristjánsson. i
«"i iii iiiiiiiiini ii imii iii 111111111111111111111111111111111111».