Dagur - 01.02.1964, Blaðsíða 2

FréHíéf af Ausiurlandi
- Postuli Georgeismans
Kiausturseli 17. jan. Tíðarfar er
svo gott það sem af er þessu
ári að menn eiga tæpast slíku
að venjast. Auð jörð og oft þítt
og mikið til stillur. Ærnar halda
að komið sé vor og vilja ekki til
húsa, enda er fremur lítið hey
gefið, mest fóðurbætir. Það er
betra að eiga meira hey til að
gefa á útmánuðum og búskapur
á Jökuldal hefur lengst og mest
blessast á þann hátt að nota beit
ina þegar gefur. Það vegur að
nokkru upp á móti dýrum að-
flutningum, sem 'bændur hér
búa við.
Sú nýlunda skeði hér fyrir
jólin að hver einasti unglingur
úr sveitinni, sem var í skóla eða
vinnu kom heim. Það hefur
aldrei komið fyrir áður að allir
skólanemar hafi komist heim á
þessum tíma. í skólum eru á
milli 15 og 20 unglingar héðan,
flestir á Eiðum og næstflestir í
M. A. og svo í gagnfræða- og
húsmæðraskólum hingað og
þangað um landið og við iðn-
nám. Enginn á bændaskóla og
héðan hefur enginn farið á
bændaskóla í 10 ár. Skuggalegt
er það.
Það er dýrt fyrir sveitafólk að
kosta börn í skóla og mætti vel
taka tillit til þess þegar verð-
lagsgrundvöllur landbúnaðarins
er ákveðinn. Það er 20—30 þús.
kr. kostnaður á hvern einstakl-
ing, sem í skóla fer, yfir vetur-
inn.
Ekki er farið að gæta neins
uggs hjá Jökuldælmgum, þótt
Jökullinn skríði hratt fram, en
óneitanlega væri mikið bjarg-
ræði í því fyrir landbúnaðarspá-
manninn Gunnar Bjarnason að
geta hleypt skriðjökli í nokkra
dali til að fækka bændum, því
engir verða þrjóskari að fara en
þessir afdalakarlar.
í ró og friði vetrarins er hægt
að fylgjast vel með málefnum
þeim, sem mest eru á dagskrá
og er ekki hægt að segja annað
en manni sé alveg farið að
KIRKJUVIKU Þingeyinga, sem
•hófst í nóvembermánuði s.l.,
verður haldið áfram í n. k. viku.
Eins og áður hefur komið fram
í fréttum, var henni þá frestað
vegna ófærðar í héraði. Kirkju-
legar samkomur verða haldnar
, í 6 kirkjum í Suðursýslunni, og
verða þær sem hér segir:
Mánudaginn 3. febrúar í Ein-
arsstaðakirkju í Reykjadal,
ræðumenn sr. Jón Bjarman,
Sr. Sigurjón Jóhannesson skóla
stjóri, Húsavík og sr. Björn H.
Jónsson. Þriðjudaginn 4. febrú-
ar í Ljósavatnskirkju í Ljósa-
' vatnshreppi, ræðumenn sr. Orn
Friðriksson, Pétur Jónsson
j ._
Auglýsingasíminn er
1167
blöskra allt sem framámönnum
þjóðarinnar dettur í hug. Það
sem sveitafólki stendur nú næst
er landbúnaðurinn. Það á helzt
að ganga að honum dauðum
skilst manni. Það er sjónarmið
út af fyrir sig. Svo er það ung-
dómurinn í Reykjavík. Það er
næstmesta vandamálið, en mér
skilst nú ef að fólkið flýr sveit-
irnar þá muni rnargt af því fara
til Reykjavikur eða annara
kaupstaða og a. m. k. sumt af
þessu fóiki er með stóra barna-
hópa og þar bætist við vanda-
málið með ungdóminn.
(Framhald af blaðsíðu 1).
Inn á fundinn barst tilkynning
frá Tiyggingastofnun Ríkisins,
um að áætlun um útgjöld Akur-
eyrarbæjar til almennra trygg-
inga, sem gefin var upp í des.
sl. að upphæð 4.25 millj., væri
alltof lág og yrði að vera 5.25
millj. eða hækka um 1 milljón
kr., ca. 24% frá áætlun, eða
50% frá áætlun fyrir árið ’63.
Þessi tilkynning orkaði svipað
og óvæntur löðrungur á bæjar-
fulltrúana, enda þótt hún hafi
aðeins verið eitt dæmi um óða-
verðólgustefnu núverandi rík-
isstjórnar og óbeina skattheimtu
hennar. En mjög er áberandi
hve núverandi ríkisstjórn setur
lög er fela í sér stórvaxandi út-
gjöld fyrir bæjar og sveitafélög,
án. pess aö nokkur tilraun sé
gerð af hennar hálfu til að sjá
þeim fyrir nýjum tekjustofnum.
T. d. er ætlunin að minnka hlut
sveitarfélaga af jöfnunarsjóði
nú, er söluskatturinn hækkar,
og mátti hann þó varla minni
vera en nú.
Samkvæmt þessu kom fram
tillaga um að hækka útgjöld til
almennra trygginga úr 4.25
millj. kr. í 5.25 millj., um 1
milljón, og var hún samþykkt
með 8 atkvæðum samhljóða.
Reynihlíð og sr. Sigurður Guð-
mundsson prófastur. Miðviku-
daginn 5. febrúar í Grenjaðar-
staðakirkju í Aðaldal, ræðu-
menn sr. Þórarinn Þórarinsson,
Ingólfur Benediktsson, Dal og
sr. Jón Bjarman. Fimmtudag-
inn 6. febrúar í Svalbarðskirkju,
Svalbarðsströnd, ræðumenn sr.
Sigurður Guðmundsson prófast-
ur, Jón H. Þorbergsson, Laxa-
mýri og sr. Þórarinn Þórarins-
son. Sunnudaginn 9. febrúar eru
fyrirhugaðar tvær samkomur í
Mývatnssveit, í Skútustaða-
kirkju kl. 3, en þar eru ræðu-
menn sr. Björri H. Jónsson, Jón
Jónsson, Fremsta-Felli og sr.
Jón Bjarman, og í Reykjahlíðar-
.kirkju kl. 9, en þar eru ræðu-
menn sr. Jón Bjarman, Jóri í
Fremsta-Felli og sr. Björn H.
Jónsson. Auk ræðanna verður
almennur söngur, söngur kirkju
kóra og einleikur á hljóðfæri.
Á meðan fólk er í sveitunum
þá er þó alltaf von með að koma
einhverjum fáeinum börnum í
sveit á sumrin.
Kvenfélagið hafði skemmti-
samkomu milli jóla og nýárs og
var sú samkoma sérstaklega
hugsuð fyrir hjónafólk sveitar-
innar þó aðrir hreppsbúar væru
þar einnig velkomnir. Samkom-
an hófst með borðhaldi, flottu
og jólalegu. Hangikjöt og laufa-
brauð og fléira.
Ræður og skemmtiatriði smá-
vegis, félagsvist, og síðan dans.
Kvenfélagið veitir ekki vín,
og samt yar þetta reglulega
fjörugt og skemmtilegt.
I umræðum um þessa tillögu
komu fram þau sjónarmið að
þar sem þessa áætlun hefði með
réttu átt að afgreiða í desem-
ber, væri ekki ástæða til að
taka þessa hækkun inn í áætl-
unina, en meirihlutinn taldi það
ekki samrýmast hinni traustu
fjármálastefnu, sem allsráðandi
hefði verið ó undanförnum ára-
tugum hjá bæjarsjóði að snið-
ganga þannig útgjaldaliði, sem
ekki yrði komizt hjá að greiða.
Þá var eins og oft áður talað
um að Akureyrarbær yrði að
taka lán til að ljúka nauðsynleg
um byggingum, en bæjarstjóri
taldi nær ógerlegt að fá lán til
þess, enda þótt jafntraust stofn-
un og Akureyrarbær ætti í hlut.
Einn ljós punktur kom þó fram
í þessum umræðum. í>að eru
horfur á að aðstoð ríkisvaldsins
við togaraútgerðina verði það
mikil, að nokkrar vonir virðist
mega binda við það að ekki
reynist nauðsynlegt að láta fé
það, a. m. k. ekki allt, sem veitt
er í svokallaðan Framkvæmda-
sjóð, að upphæð 4 millj., renna
til Utgerðarfélags Akureyringa
h.f. eins og verið hefur á undan-
förnum árum. En einnig hér
kom þó fram ótrú manna, ekki
sízt stjórnarsinna, á aðgerðum
ríkisstjórnarinnar og töldu ólík-
legt að stoðin yrði svo mikil, að
togaraúígejjðin., sig, þótt
þessi aðstbS 'k'sém'F til. En þar,
ureyringa, hefur gengið sízt
verr, líklega öllu betur, en til-
svarandi fyrirtæki annars stað-
ar, er þess að vænta, að hinar
nýju aðgerðir séu einmitt því
til verulegra bóta.
Helztu niðurstöðutölur eru:
Tekjuhlið samtals kr. 60.572.100,
þar af kr. 36.992.100 útsvör,
10.200.000 aðstöðugjald og kr.
8.000.000 úr jöfnunarsjóði.
Gjaldahlið samt. kr. 60.572.100
þar af til fél.mála kr. 16.035.000
þlús 1 millj. til sjúkrahúss,
Gatnageroar og skipulags 9,35
millj. og nýbygginga 7.350.000
kr. Rétt er að geta þess, að fjár
hagur hafnarsjóðs, rafveitu o.
fl. er fráskilinn bæjarsjóði og
þær áætlanir teknar fyrir sér-
staklega. T. d. voru fjárhags-
áætlanir rafveitu og vatnsveitu
teknar fyrir á síðasta fundi til
fyrri umræðu. S.
(Framhald af blaðsíðu 8).
útdráttur úr skýrslu Hagstof-
unnar um meðaltekjur ýmissa
stétta árið 1962. Þar kemur í
ljós, að vegnar meðaltekjur
stéttanna, sem hann telur upp,
þ. e. áhafnir fiskiskipa, aðrir en
yfirmenn, faglæi’ðir menn,
stæi-sti hópurinn, og ófaglærðir
verkamenn, stærsti hópuririn,
eru kr. 134 þús., x’öskar. Meðál-
tekjur bænda eru lægstar eða
kr. 99 þús. Þess er auðvitað
ekki getið í blaðinu, að þessar
99 þús. krónur eru tekjur allr-
ar fjölskyldu bóridans. Hans
eigin tekjur eru miklu lægri og
auk þess á eftir að draga frá
þeim atvinnugjöld, eiris og vexti
af rekstrarlánum, viðhald úti-
húsa o. fl., sem á búrekstrinum
hvíla.
Og svo er það þessi dæma-
lausi skilningur á vandamálum
sveitafólksins, sem kemur fram
í greininni. Það er að segja,
vandamálin eru ímyndun.
Sveitafólkið er búið að láta
stjói-nmálamenn Framsóknarfl.
æra úr sér allt vit og stendur
nú mitt í velsæld sinni og þæg-
indum nútímans sem ti-úlaus,
vonlaus og í’ótlaus betlilýður,
mænandi af öfund til kaupstað-
anna, bíðandi fæi’is að komast
þangað, bændurnii-, konur
þeirra og jafnvel blessuð börn-
in.“
Þó segir höfundur fyrr í
gi’eininni, að flóttinn úr sveit-
unum sé ekki séríslenzkt fyi’ir-
bæri, því slík sé þróunin um
öll vestui-lönd að minnsta kosti.
„Atvinnuþi-óunin í fjölbýlinu
hefur nær hvarvetna reynzt
hraðai’i og eftirsóknarverðari
en úti á landsbyggðinni". Hvex-n
ig er nú hægt að samræma
þetta þeirri megin kenningu
greinarhöfundar, að hér á landi
sé þessi þróun að kenna lélegri
frammistöðu Framsóknarflokks
ins „á flóttatímanum mikla“ og
„áróðri ófyi-irleitinna flokks-
gæðinga sem flúið hafa sveit-
irnar og gert sér bændavináttu
að atvinnu“? Hverjir eru þeir
vondu Framsóknarmenn, sem
(eiga sökina, t. d. í Danxnörku,
'sehi ‘höfundur fékúr sem 'dæmi,
ursins?
Auðvitað er ekki heil brú í
þessum málflutningi. þetta er
aðeins aumleg tilraun manns-
ins til að skaprauna stétt, sem
óumdeilanlega stendur í varnar
baráttu fyrir fólld sínu og fjár-
munum, en hefur ekki gefizt
upp og ætlar ekki að gefast upp
þótt við ramman sé reip að
draga.
Og ef á annað borð einhver
vill gera svo lítið úr sér að
skammast yfir „flóttanum úr
sveitunum" er það þá ekki há-
mark lítilmennskunnar, að
ganga fram hjá þeim 90% þjóð-
arinnar, sem þegar eru „flúnar"
en ráðast í þess stað á þau 10%
sem ennþá halda velli?
í lok greinar sinnar lýsir
Helgi Sæmundsson því yfir, að
hann sé ekki svo heimskulega
ósanngjarn að fullyrða að for-
kólfar Framsóknarfl. hafi kom-
ið sveitafólkinu á kaldan klak-
ann af einum saman illvilja,
heldur hafi þeim orðið á svo
mörg mistök í því, sem þeir
hafi gert og þó aðallega í því,
sem þeir hafi látið ógert. „Og
nú vík ég að raunveruerindi
þessarar greinar“ segir hann.
Það kemur þá upp úr kafinu,
að höfuðsynd „bændavinanna11
íslenzku, þ. e. stjórnmálamanna
Framsóknarfl., er sú, að þeir
hafa „afneitað georgeismanum,
en keypt í staðinn bindandi
vonina í kommúnismanum".
Þá veit maður það. Hafa menn
nokkurn tíma heyrt annað eins
endemis þvaður?
Þetta minnir mig helzt á þá
ófögru sögu, þegar Spánverjar
réðust inn í ríki Inkanna í Perú
og riáðu á sitt vald hinum unga
konungi þeirra. Þeir lásu yfir
honum á spönsku ákæruskjal,
þar sem taldar voru upp ávirð-
ingar hans. Þar vóg þyngst sú
höfuðsynd að hann hefði ekki
trúað á Krist og heilaga guðs-
móður. Fyrir þetta var hann.
dæmdur til dauða og brenndur
á báli. Nú höfum við að vísu
einhverjir heyrt getið um
Henry heitinn George og hag-
fræðikenningar hans og erum.
því raunverulega sekari eri
Inkakonungurinn, sem auðvit-
að hafði aldrei heyrt um Krist
getið, en þó fór ég að glugga £
alfræðibók eina mikla, til að
fræðast um H. George. Ég hafði
ekki mikið upp úr því, annað’
en það, að kenningar hans um
afnot af landi og leigu eftir það,
hefðu hvergi verið reyndar £
framkvæmd ennþá, þó að flokk-
ar eins og t. d. Retsforbundet
(Réttarsambandið) í Danmörku
hefðu eitthvað því líkt á stefnu-
skrá sinni. Nú sýnist mér að
Helgi verði að taka rögg á sig
og skrifa aðra grein og skil-
greina nákvæmlega eðli george-
ismans fyrst það er hann, sem
öllu máli skiptir.
Því þó að það sé í sjálfu sér
nógu hörmulegt að vera brennd
ur á báli, þá er það þó hálfu
átakanlegra ef sá dæmdi fær
aldrei að vita fyrir hvað hanu
þarf að líða' slíkt þíslarvætti.
Tjörn, 27. janúar 1964.
Hjörtur E. Þórarinsson.
ATHUGASEMD
í FRÉTT í „Degi“ 28. þ. m. er
haft eftir Brynjólfi Brynjólfs-
syni hótelstjóra, að hann hafi
neitað að greiða símareikninga
hótels K.E.A., vegna bilana á
símaborði þess.
Eftir að ég hafði lesið frétt
þessa, var símaborðið athugað
og reyndist það vera í lagi,
enda hafði engin tilkynning um
bilun þess borizt stöðinni und-
anfarnar vikur.
Samkvæmt reglum landssím-
ans ber að loka þeim símum,
sem gjald er ekki greitt af á
réttum tíma og gilda þær um
hótel K.E.A., jafnt og aðra sím-
notendur.
Símastjórinn.
G. A.
Verðbólgustefna stjórnarinnar
sem reks'tur 'Ufgeröarfelágs'Ak'- ' eða í öílum hinum löndum ves