Dagur - 29.02.1964, Blaðsíða 8

8
BÆNDUR HÖFÐA MÁL GEGN
i Hermóður í Árnesi tók að sér prófmál vegna
gjaldsins til Stofnlánadeildar landbúnaðarins
AKUREYRI-
ferðamannabær
BLAÐIÐ hitti að máli Hermóð
Guðmundsson bónda í Árnesi,
formann Búnaðarsambands S,-
Þingeyinga í gær, er hann var
staddur í bænum, og spurði
hann frétta af máli því, sem
nokkur búnaðarsambönd höfð-
uðu á hendur landbúnaðarráð-
herra vegna skattlagningar á
framleiðsluvörur bænda. Her-
móður varð vel við þeim tilmæl-
um, að svara spurningum um
það mál, eins og það nú liggur
fyrir. Fer samtalið hér á eftir:
Það er gjaldið til Stofnlánadeild
ar landbúnaðarins, sem hér um
ræðir, Hernióður?
Já, upphaf þessa máls er, að
á aðalfundi Búnaðarsambands
S.-Þingeyinga 1962 var sam-
þykkt tillaga, er fól í sér mót-
mæli gegn lögboðinni skattlagn-
ingu á framleiðsluyörur bænda
til Stofnlánadeildarinnar, sem
Alþingi hafði þá nýlega sam-
þykkt. Krafðist fundurinn þess,
að gjaldheimtu þessari væri af-
létt, þar sem hvergi fyndist hlið
stæð skattlagning, eða sérskött-
un og eignaupptaka, utan fjár-
laga, hjá öðrum stéttum í land-
inu, er fæli í sér lögboðna
kjaraskerðingu. Heimilaði fund-
urinn stjórn sambandsins að
leita úrskurðar dómstólanna
um lögmæti gjaldheimtunnar,
ef með þyrfti.
Fleiri búnaðarfclög hafa gert
svipaðar samþykktir?
Búnaðarsamband Austur-
lands samþykkti hliðstæða til-
lögu vorið 1962 og höfðu þessi
sambönd málið til meðferðar
með tilliti til þess, að fá skatt-
heimtunni hrundið með ein-
hverju móti. Var síðan öllum
búnaðarsamböndum landsins
skrifað og leitað eftir stuðningi
þeirra. Flest samböndin voru
málinu fylgjandi, en vildu þó
ekki, nema sum, binda sig skil-
yrðislaust að prófmáli sem
höfðað kynni að verða. Þau fé-
lög, sem ákváðu að vera þátt-
takendur eða aðilar að prófmáli
þesu frá byrjun, voru þessi:
Búnaðarsambönd Austurlands,
Snæfellsness- og Hnappadals-
sýslu ,Stx-andamanna, Eyjafjarð-
ai', S.-Þing. og Búnaðai'samband
N.-Þing.
Svo hafið þið snúið ykkur til
lögfræðinganna?
Samningar voru gei'ðir við
Pál Magnússon og Jón Bjarna-
son lögfræðinga um að hefja og
reka prófmál fyrir búnaðarsam-
böndin út af stofnlánadeildar-
gjaldinu. Sendu lögmennii-nir
dómsmálaráðuneytinu umsókn
um gjafsókn, eins og venja er
til um slík mál. Ráðuneytið
synjaði. Er þó um að ræða
óvenjulegt mál, sem um það
snýst, hvort Alþingi hafi brotið
stjórnarskrána eða ekki. Telja
sumir að synjun þessi hafi verið
bundin óskhyggju um, að málið
yrði þar með látið niður falla,
vegna fyrirsjáanlegs kostnaðar.
Eru það búnaðarsamböndin,
sem höfða málið?
Sem slík geta þau það ekki.
Vax-ð því að fá einhvex-n ein-
stakling til að gei’a það. Niður-
staðan vai'ð sú, að ég tók að mér
að höfða málið á hendur land-
búnaðari'áðhei'i'a f. h. ríkissjóðs,
og má líta á mig, sem eins kon-
ar tilraunadýr hlutaðeigandi
búnaðarsambanda. Krefst ég
endui'greiðslu á 1% gjaldheimtu
innlagðrar mjólkur fyrir síðari
árshelming 1962. Af hálfu ríkis-
stjórnax-innar hefur Páll S. Páls-
son verið skipaður verjandi
málsins. Af gangi þessa máls
get ég því miður lítið sagt nema
það, að brátt mun mega vænta
greinai'gerðar í blöðum um það.
Ýmsum mun þykja mikið
færzt í fang?
Að sjálfsögðu vex'ður að telja,
að í mikið sé ráðizt, að höfða
mál á ríkisvaldið fyi'ir meint
bi ot á sjálfri stjói'nai'skránni, en
ég er bjartsýnn á niðurstöðuna,
þótt hennar kunni að verða
langt að bíða, þar sem slá má
því föstu, að aðilar sæki og
vei’ji af kappi. En þótt svo færi
að málið ynnist ekki að fullu
fyrir dómstólum, sem ég vona
RÍKISSJÓÐI
Hermóður Guðmundsson.
þó fastlega, er hér um að í'æða
nauðsynlega og alvöruþrungna
aðvörun til þings og stjórnar,
um að fai-a sér gætilegar á
þeirri óheillabraut skattvalds og
sérsköttunar, sem hér er gengið
inn á til launaskei'ðingar hjá
bændastéttinni — þvei't ofan í
mótmæli Búnaðai'þings og
bændasamtakanna í landinu.
Bændum er Ijóst hvert stefnir í
málefnum þeix'ra eftirleiðis, ef
því er ómótmælt að áratuga ráð-
gjafastarf Búnaðai'þings í æðstu
málefnum landbúnaðarins sé
þverbi'otið á jafn skefjalausan
hátt og gert er með Stofnlána-
(Fi-amhald á blaðsíðu 7).
EINS og mörgum mun vera
kunnugt, liggur nú fyrir Alþingi
frumvarp í sambandi við endur-
skipulagningu ferðamála hér á
landi. Ber vissulega að fagna
því að breyting verður á, frá því
sem verið hefur. Fram á þenn-
an dag hafa þessi mál verið í
hendi eins aðila, en mun nú
flytjast á fleiri, og þar með fieir-
um gefinn kostur á að taka á
móti erlendum ferðamönnum.
Slík samkeppni ætti aðeins
að verða til góðs, og gefur meiri
möguleika, því í frumvai'pinu er
ákveðið það strangt eftirlit og
trygging, að ferðafólki á engin
hætta að vei’a búin af þeim sam-
skiptum.
Nú vaknar sú spurning, hvað
getum við Akui’eyi'ingar gert til
þess að laða hingað til okkar
ferðamenn? Eigum við að horfa
upp á, að straumui'inn liggi hér
aðeins í gegn, eins og verið hef-
ur, eða eigum við að gex-a eitt-
SAMKV. upplýsingum form.
síldarútvegsnefndar í Ægi, 15.
febrúar, nam síldarsöltun á
Norður- og Austurlandi s.L ár
463.403 tunnum „uppsöltuðum.“
Vestan við Langanes voru salt-
aðar 183.786 tunnur og austan
við langanes 279.617 tunnur.
Mest var saltað á Seyðisfirði,
næstmest á Raufarhöfn, en
Siglufjörður var þriðji í röð-
inni.
Næstu árin á undan voru
söltunartölur þessar: 1962 rúml.
375 þús. tunnur, 1961 nál. 364
þús. tunnur og 1960 rúml. 127
þús. tunnur. Saltsíldin s.l. ár
skiptist þannig:
FYRIR nokkrum dögum var
opnuð ferðaskrifstofa hér í bæ
með nafninu Lönd og Leiðir,
sjálfstætt fyrirtæki, samnefnt
ferðaskrifstofu í Reykjavik.
Hún er til húsa, þar sem áður
var Hi’essingarskálinn, Geisla-
þyrftu bæjaryfirvöldin að hafa
og Skipa ákveðna merin í nefnd,
hvað raunhæft í þessum mál-
um.
Ekki vantar að hér eru fyrir
hendi bæði hótel, skemmtistað-
ir, söfn og margt fleira, sem til
þarf og þetta fólk sækist eftir.
En hvað er það þá, sem vantar?
Að mínu áliti er það þetta:
Gefa þarf út vandaðan fex'ða-
mannabækling frá Akureyi'i,
sem auglýsir allt það, sem við
höfum upp á að bjóða. f honum
yrðu líka skipulagðar fei'ðir um
bæinn og nági'ennið, með góð-
um leiðsögumönnum. Auka þai'f
útgáfu á minjagripum, sem mið-
ast fyi'st og fremst við Akur-
eyri, og síðast en ekki sízt að
auglýsa Skíðahótelið í Hlíðar-
fjalli, sem gefur ferðafólki kost
á að eiga þar ánægjulega dvöl,
jafnt sumar sem vetur.
Framkvæmd í þessum málum
(Fi’amhald á blaðsíðu 2).
Cutsíld 262.867 tunnur
Sykursíld 129.190 tunnur
Kryddsíld 71.346 tunnur
Af saltsíldinni liafa nál. 174
þús. tunnur selst til Svíþjóðar,
120 þús. tunnur til Sovétríkj-
anna og nál. 71 þús. tunnur til
Finnlands, hitt til Bandaríkj-
anna, Danmerkur, No^egs, Vest-
ur-Þýzkalands og ísrael, nema
10—12 þús. tunnur af gallaðri
síld, sem er óseld ennþá.
1
Á FISKIÞINGI
Á Fiskiþingi, sem er nýlokið,
sátu 22 fulltrúar: 4 úr Norðlend
ingafjórðungi, 4 úr Austfirðinga
(Franihald á blaðsíðu 7).
götu 6, í góðum húsakynnum.
Aðaleigendur eru: Steinn
Karlsson, Vernhai'ð Sigursteins-
son og Valgai'ður Frímann. —
Hluthafar auk þeix-x-a eru eigend
ur hinnar samnefndu ferðaskrif
stofu í Reykjavík.
Hin nýja fei'ðaskrifstofa ann-
ast venjulega stai-fsemi, svo sem
sölu fai-miða, innanlands og ut-
an, skipuleggur ferðir einstakl-
inga og hópa, veitir upplýsingar
um fai'gjöld o. s. frv.
Áætlúnai'fei'ðir á vegum skrif-
stofunar ei’u þegar komnar út.
Skrifstofan hefur smærri og
stærri fólksflutningabxla, annast
útvegun hesta o. fl.
Fi'amkvædastjóri fei-ðaskrif-
stofunnar Lönd og Leiðir er
Steinn' Karlsson. □
ÁRÍÐANDI FUNDUR
F. U. F. á Akureyri heldur
áríðandi félagsfund á mánu-
dagskvöld kl. 8,30 í húsnæði
flokksins í Hafnarstræti 95. □
ELZTI NORÐ-
LENDINGURÍNN
LÁTINN i|
TÓMAS TÓMASSON, Helga
magrastræti 4 á Akureyri,
lézt á Fjórðungssjúkrahús-
inu 26. febrúar, tæpra 102 ára gamall. Hann fæddist 24.
maí 1862. Var hann því jafn-
aldri Hannesar Hafstcins og
Akureyrarkaupstaðar. Tómas
dvaldi síðustu mánuðina á
sjúkrahúsi. Blindur var hann í 20 ór. — Hann num liafa verið elztur nianna á Norð- urlandi, er hann lézt. □ ÆrM
SMÁTT OG STÓRT
Lönd & Leiðir opna á Akureyri