Dagur - 23.05.1964, Síða 5

4
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Simar 1166 og 1167
Ritstjóri og óbyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
Þrjú þúsund
á biðlista
SAMKVÆMT gildandi lögum, á
á Húsnæðismálastofnun ríkisins að
veita hverjum húsbyggjanda allt að
150 þús. kr. lán. Eggert Þorsteinsson
alþingismaður gerði húsnæðismálin
að umtalsefni í síðustu útvarpsum-
ræðum frá Alþingi og lýsti öngþveit-
inu. Um 3000 lánaumsóknir lágu
í vor fyrir hjá Húsnæðismálastofnun-
inni, og helmingur þeirra var óaf-
greiddur. í vor hafði verið tilkynnt
hátíðlega, að allar lánaumsóknir,
sem bærust eftir 31. marz 1964 þyrftu
engrar úrlausnar að vænta! Þannig
er þá komið. Slík uppgjöf sem hér
um ræðir er hreint viðreisnargjald-
þrot í húsnæðismálum. Vitað er, að
í landinu þarf að byggja 1600—1800
íbúðir á ári. Hið opinbera veitir að-
eins 150 þús. kr. hámarkslán, og er
skylt að veita það út á hverja íbúð.
Þetta lán er auðvitað furðulega lágt,
þegar þess er gætt að íbúð í fjölbýlis-
húsi kostar um 700 þús. kr. og meira
í einbýlishúsi. Það stóð þó ekki á
þessum lánum fyrir kosningarnar síð-
ustu, ef rétt er munað, enda ekki
nein tæpitunga höfð um þennan mik
ilsverða þátt „viðreisnarinnar" þá.
Síðan í marz 1963 til þessa dags hef-
ur aðeins ein úthlutun farið fram, og
það voru aðeins 20 milljónir, sem
ríkisstjórnin útvegaði á þessu tíma-
bili. Nú vantar 300 millj. kr., miðað
við 1. marz s.l., til að ujjpfylla lána-
beiðnir, sem húsbyggjendur eiga rétt
á, samkvæmt lögunum. En nú eru
ekki kosningar fyrir dyrum, eins og
vorið 1963, en þá var 80 millj. út-
hlutað og nógir peningar til!
Byggingarkostnaður hefur hækkað
langt til um helming á 5 ára tíma-
bili „viðreisnarstjórnarinnar.“ Allir
sjá hve vonlaust er fyrir fólk með
venjulegar launatekjur, að ætla að
eignast eigið húsnæði, eins og nú er
komið. Og skammarlegt er af hinu
opinbera, að standa ekki einu sinni
við lögboðnar skuldbindingar í þessu
efni, — þótt húsnæðismálalánin
hrökkvi skammt.
f skjóli hinna miklu erfiðleika í
húsnæðismálum, lánsfjárkreppunn-
ar, húsnæðisskortsins og verðbólgunn
ar hefur húsaleiguokrið ekki látið á
sér standa. Það þarf engan að undra
þótt launafólk með miðlungstekjur,
sækji fast á um bætt kjör, þegar
vextirnir einir af sæmilega góðri
íbúð eða einbýlishúsi eru 60—80
þús. kr. á ári, og húsaleiga í slíku
liúsnæði nokkru hærri. □
Fréttabréf úr Höfðakaupstað
BARNA- og miðskóla Höfða-
kaupstaðar var slitið á sunnu-
daginn 3. maí s.l. Sóknarprestur
inn, sr. Pétur Ingjaldsson, flutti
hugvekju og bæn. Skólastjór-
inn, Páll Jónsson, ávarpaði nem-
endur og gesti. Þakkaði starfið
í skólanum og árnaði nemend-
um, kennurum og öðrum við-
stöddum góðs gengis í framtíð-
inni.
í skólanum voru alls um 150
nemendur. Við skólann starfa 5
kennarar, auk skólastjóra, og
einn stundakennari. 18 nemend-
ur luku prófi úr barnaskóla, 16
úr unglingaskóla og 7 nemend-
ur luku miðskólaprófi og enn
eru nokkrir nemendur, sem fara
nú að þreyta landspróf.
Hæsta einkunn við barnapróf
hlaut Bergur J. Þórðarson 9.43,
sem er jafnframt hæsta eink-
unn, sem tekin hefur verið við
skólann. Hann hlaut verðlaun
úr skólasjóði. Hæsta einkunn
við unglingapróf hlaut Sólveig
Georgsdóttir, 9.28. Lionsklúbb-
ur Höfðakaupstaðar veitti henni
verðlaun, en hann hefur á und-
anförnum árum verðlaunað
bezta námsárangur við unglinga
próf hér við skólann. Þá voru
Birnu Guðjónsdóttur afhent
verðlaun frá skólanum fyrir á-
gæta einkunn í reikningi við
landspróf síðastliðið vor, en þar
fékk hún eink 9.9. En þar sem
búið var að slíta skólunum þeg-
ar landsprófi lauk, voru verð-
launin ekki afhent fyrr en nú.
Nýtt skólahús var byggt hér og
hafin kennsla í því haustið
1958. Við það batnaði öll aðstaða
til kennslustarfa. Þá var settur
hér fastur miðskóli, sem hefur
starfað síðan með landsprófs-
deild, svo skólahúsið er strax of
lítið, þar sem bekkjardeildir eru
9, en ekki nema 4 kennslustofur
til afnota. í ráði er að byrja á
byggingu íþróttahúss nú í vor,
en hér er engin aðstaða til í-
þróttakennslu eins og er.
Sundlaug er hér á staðnum
og hefur UMF. „Fram“ séð um
rekstur hennar. Lionsklúbbur
Höfðakaupstaðar gaf í vetur
mjög vandað sjónprófunartæki
til afnota hér í skólanum.
Tíðarfar er hér heldur kalt
með norðaustan stormum og
litlum gróðri. Sauðburður er að
byrja. Sjómenn eru að koma
heim af Suðurnesjum, þar sem
þeir hafa haft mikinn og góðan
afla í vetur. Nokkur atvinna er
hér við húsbyggingar, þó fólk
sé að flytja héðan í von um
meira gull á öðrum stöðum.
Páll Jónsson.
SEXTUGUR:
Guðmundur Guðlaugsson, forsfj.
Heilagar kýr í ausfri og vesfri
Ferðaskrifsfofa Zoega eykur
mjög starfsemi sína
Kostakjör í einstaklingsferðum til útlanda
FERÐASKRIFSTOFA Zoega h.
f. í Reykjavík er elzta starfandi
ferðaskrifstofa landsins og hef-
ur frá fyrstu tíð verið einkaum-
boðsaðili fyrir hina heims-
þekktu og virðulegu ferðaskrif-
stofu Cooks í London. Hefur
Zoega m. a. haft umfangsmikla
fyrirgreiðslu í sambandi við
komu erlendra skemmtiferða-
skipa hingað til lands.
Forstjórar Zoega-ferðaskrif-
stofunnar, sem hefur aðalbæki-
stöð í Hafnarstræti 5 í Reykja-
vík, eru feðgarnir Geir H. Zoega
og Tómas Zoega, en umboð á
Akureyri hefur Ferðaskrifstof-
an, Túngötu 1.
Hefur forstjóri hennar, Jón
Egilsson, skýrt blaðinu svo frá,
að Zoega-skrifstofan sé að auka
starfsemi sína og m.a. skipuleggi
hún óvenju hagstæðar einstak-
lingsferðir til fjölmargra landa
í Evrópu, s. s. Danmerkur, Eng-
lands og Skotlands, Frakklands,
Luxemborgar, Hollands, Spán-
ar, ítalíu o. fl. Alls hefur skrif-
stofan auglýst um 25 mismun-
andi ferðir, sem standa frá 6 til
16 daga. Innifalið í verðinu er
fargjald, gisting og morgunmat-
ur og í sumum tilfellum allar
máltíðir. Sem dæmi um hag-
stæða ferð má nefna 14 daga
ferð til Kaupmannahafnar og
London, sem kostar kr. 9.050.00.
Er þá gert ráð fyrir, að dvalizt
verði í Kaupmannahöfn fulla 6
daga (7 nætur) og 5% dag (6
Á ANNAN í hvítasunnu, þann
18. þ. m. varð Guðmundur Guð-
laugsson forstjóri Kaffibrennslu
Akureyrar sextugur.
Guðmundur er Breiðfirðingur
að ætt og uppruna. Hann er son
ur Guðlaugs Guðmundssonar
prests að Dagverðarnesi við
nætur) í London. Til saman-
burðar má geta þess, að flug-
farið eitt til London og Kaup-
mannahafnar kostar álíka upp-
hæð, eða kr. 8.820.00. Sem annað
dæmi mætti nefna 10 daga ferð
á Edinborgarhátíðina (16. ágúst
til 5. sept.), sem kostar kr. 6.450.
00.
Allar nánari upplýsingar varð
andi ferðir þessar eru gefnar í
Ferðaskrifstofunni að Túng. 1.
Auk þess mun þar veitt öll önn-
ur fyrirgreiðsla í sambandi við
utanlandsferðir, hvort heldur er
um að ræða einstaklinga eða
hópa.
Breiðafjörð og konu hans Mar-
grétar Jónasdóttur prests að
Staðarstað.
í móðurætt er því Guðmund-
ur Skarðsverji, Elinborg amma
hans, sú hin merka kona, var
dóttir Kristjáns Skúlasonar,
Magnússonar á Skarði á Skarðs-
strönd. Bræður Guðmundar eru
þeir Kristján, þjóðkunnur verzl
unarmaður og Jón'as heitinn
Guðlaugsson skáld.
Sautján ára lauk Guðmundur
burtfararprófi úr Verzlunar-
skóla íslands og stundaði verzl-
unar- og útgerðarstörf þar til
hann fluttist til Akureyrar 1932.
Þá gerðist hann starfsmaður
samvinnufélaganna á Akureyri.
Við forstöðu Kaffibrennslu Ak-
ureyrar tók hann árið 1942 og
hefur haft hana með höndum
ætíð síðan.
Guðmundur er ágætlega vel
greindur og starfhæfur maður
og hvort sem það er sökum
þess, að hann er Skarðsverji eða
ekki, þá kann hann vel með fé
að fara og hjúuná að stjórna. —
Hann er hvorutVeggja í senn,
Ijúfmenni og höfðingi. —
Guðmundur hefur starfað
mikið að félagsmálum á Akur-
eyri. Um langt árabil var hann
,X r dagbók lífsins”
KVIKMYNDAR með þessu
nafni hefur oft verið getið í
fréttum, enda hvarvetna hlotið
eftirtekt og mikla aðsókn. Hún
fjallar um vandamál æskunnar.
Magnús Sigurðsson skóla-
stjóri Hlíðarskólans í Reykjavík
lét gera þessa mynd, og flytur
stutt en greinagott erindi um
þetta margslungna vandamál,
eftir því sem tími hans hefur
til unnizt í sambandi við sýn-
ingarnar.
í Borgarbíói var „Úr dagbók
lífsins11 sýnd fyrir hvítasunnuna
og flutti Magnús erindi fyrir
hverja sýningu.
formaður í félagi Framsóknar-
manna og um átta ára skeið sat
hann í bæjarstjórn, sem fulltrúi
Framsóknarflokksins. Þar var
hann kjörinn forseti bæjai'-
stjórnar og stjórnarformaður
Síldarverksmiðjunnar í Krossa-
nesi, en um langt skeið hefur
Guðmundur haft framkvæmda-
stjórn hennar með höndum.
Guðmundur er kvæntur hinni
ágætu konu Guðríði Aðalsteins-
dóttur, Jörundssonar útvegs-
bónda í Hrísey og konu hans
Guðbjargar Sumarliðadóttur. —
Þau Guðríðui' og Guðmundur
eiga tvær mannvænlegar dætur,
Guðbjörgu og Margréti, báðar
útskrifaðar úr Menntaskólanum
á Akureyri, en þær hafa dvalið
við nám og störf í Reykjavík
undanfarinn vetur.
Á þessum merku tímamótum
í ævi Guðmundar veit ég að ég
má bera fram beztu þakkir til
hans fyrir margþætt störf í
þágu bæjarbúa. — Og um leið
og við samvinnumenn þökkum
honum ágæt störf, bæði innan
flokksins og hjá fyrirtækjum
samvinnusamtakanna, þá eigum
við þá ósk bezta að við eigum
enn um langa hríð eftir að
njóta starfskrafta hans.
Vinir og samstarfsmenn senda
honum, konu hans og dætrum
hinar beztu árnaðaróskir.
Bjöm Bessason.
UM SAMA LEYTI og undrin á
Saurum tóku hugi fjölda íslend-
inga fanginn, fékk ég bréf frá
einum þekktasta borgara Banda
ríkjanna, Cyrus Eaton. Efni
bréfs hans var að leita álits
míns á því hvort gagnlegt mætti
verða ef vísindamenn úr ýms-
um löndum og heimsálfum
kæmu saman á ráðstefnu og
ræddu um hjátrú og áhrif henn-
ar í fullri einlægni.
Ástæðan til þess, að þessi
heimsfrægi Bandaríkjamaður
skrifar mér og fleirum bréf um
þetta mál er, að hann er nýkom
inn frá Indlandi, þar sem hvar-
vetna blöstu við augum hans að
kallandi verkefni þjóðar, sem
þrátt fyrir gamla og merka
menningu er vanþróuð á tækni-
sviði og milljónir Indverja
svelta heilu hungri.
En meðan indversk börn far-
ast úr næringarskorti, fóðrar
indverska þjóðin 250 milljónir
kúa eða eina kú á hverja tvo
Indverja.. Flestai' eru þessar
kýr svo magrar sökum elli, að
þær eru lítið annað en bjórinn
og beinin. En Indverjar líta á
kúna sem heilagt dýr og ein-
mitt þegar Cyrus Eaton skrif-
aði bréf sitt í marz sl. höfðu
þeir sent hjartnæma hjálpar-
beiðni til Bandai'íkjamanna.
Það sem þeir báðu um var fóð-
ur handa horuðum kúm, ekki
matur handa börnum.
Heilagleiki kúnna á Indlandi
Akureyringar sýndu mynd-
inni of mikið tómlæti, enda
margir í þeirri trú, að unglinga-
vandamálin séu annars staðar,
en ekki hér. Þessi kvikmynd er
sönn og til mikils skilningsauka
á margþættum vandamálum.
Og hún flytur áróður fyrir því,
að þjóðfélagið þurfi að veita
meiri aðstoð, bæði munaðarlaus
um og þeim, sem lent hafa á
villigötum. Sá áróður gæti að
sjálfsögðu verið mun sterkari
og jafn-sannur þó. En mynd
Magnúsar er, þrátt fyrir hóg-
værðina, góð kvikmynd og lær-
dómsrík, og hafi hann þökk fyr-
ir komuna til Akureyrar. □
mun vera flestum íslendingum
framandi. En er þá ekki eitt-
hvað álíka fráleitt hjá okkur og
heilögu kýrnar hjá Indverjum?
Ég myndi ætla að leynivínsal-
ar á íslandi væru sízt þarfari
íslenzku þjóðfélagi en horuðu
kýrnar því indverska.
Ég hef nokkrum sinnum vik-
ið að því hversu fráleitt væri að
láta tugi, jafnvel hundruð, full-
orðinna karlmanna sitja undir
stýri á bílum, er samanlagt
kosta milljónir króna, án þess
að sinna svo heitið geti öðru en
leynivínsölu.
Ötulir lögreglumenn munu
telja næsta gagnslítið að hafa
hendur í hári leynivínsala og
kæra þá sökum þess, að úr
hömlu dregst að taka mál þeirra
fyrir og dæma í þeim. Dómar,
'sem þessir menn fá, eru oftast
ótrúlega mildir og trufla þá
ekki svo teljandi sé í framhaldi
leynivínsölunnar. Ekki er þó
hægt að afsaka aðgerðaleysið í
þessum málum með rúmleysi á
Litla-Hrauni eins og stendur,
þakkað veri Skálholtskirkju.
Það hefur vakið furðu, að
þegar haldin var ráðstefna á-
byrgra aðila um áfengisvanda-
mál, voru mál leynivínsalanna
ekki ofarlega á blaði. Þau virð-
ast tæpast hafa borið á góma að
því er ráða má af fréttum og er-
indum, sem þegar hafa verið
birt.
Dettur þeim sem ábyrgir eru
í þessum málum í hug, að al-
menningur muni taka orð
þeirra alvarlega, meðan þeir
gera ekki hreint fyrir sínum eig
in dyrum og losa þjóðina við ó-
happaverk manna, sem einskis
svífast þegar sölumöguleikar
eru annars vegar?
Hafa ekki að sinni nógu mörg
slys hlotizt af völdum ölvaðra
bílstjóra, sem verndaðir eru
með því að þegja um nöfn
þeirra?
Mætti ekki auka virðingu
æskunnar fyrir lögunum með
því að gefa henni ekki kost á
viðskiptum við leynivínsala?
Væri ekki ráð að láta heilögu
kýrnar á íslandi skipta um bit-
haga og koma þeim þangað, sem
þær gera ekki vorgróðurinn að
svörtu flagi?
Ólafur Gunnarsson.
Merki mannaferða
setja svip sinn á
Surtsey
MARGIR leggja nú leið sína til
Surtseyjar. Þess sjást líka merki
á eyjunni. Samkvæmt fregnum,
er þar þegar mikið af hinum
leiðu fylgifiskum ferðamanna,
svo sem flöskum, dósum, bréf-
um og matarleifum. Svo virðist,
að ferðamenn ætli að gera Surts
ey að sorphaugi áður en fyrstu
landnemar gróðurríkisins skjóta
þar rótum. □
J afnr étti í kaupi kar 1 a
og kvenna mikilvæ
Sigríður hafði kvatt borgina. Hún hafði líka kvatt Iðunni. Hún
veit ekki, hvort þær muni hittast framar. Iðunn á ekki heima hér
Vestanfjalls. Og kannski fer hún héðan einn góðan veðurdag. Sig-
ríður finnur enn til öfundarinnar gömlu. Hvers vegna á Iðunn að
eiga alltaf svo margra kosta völ? Og geta alltaf farið að eigin vilja?
— Hvers vegna er annars hugsunin um Iðunni að gera henni gramt
í geði? Sigríður vill þó ekki ala slíkar tilfinningar í brjósti, því að
í rauninni geðjast henni vel að Iðunni. En Iðunn hefur svo sterk tök
á þeim, sem hún talar við, að þá langar ósjálfrátt til að segja henni
í trúnaði allt um sjálfa sig.
Já, Sigríður er viss um, að öðrum sé einnig þannig farið. Sjálf
hefði hún sagt Iðunni allt að heiman. Hefði víst meira að segja nefnt
Lárus. Æi-svei. Hún veit varla, hvort hún eigi að sjá eftir þessu.
Og hún hefir á tilfinningunni, að hafa sagt Iðunni fullmikið. Það er
eins og Iðunn sæi þvert i gegnum hana. Henni finnst eitthvað dular-
fullt við Iðunni. Og hana skyldi ekki furða, þótt hún frétti, að eitt-
hvað mikið væri orðið úr Iðunni!
Nei, nú vill Sigríður hvorki hugsa um Iðunni né Stofnunina. Og
ekki heldur Rossí. Hún hefir kvatt vini og kunningja í borginni.
Séyldu þau sakna hennar nokkuð? Hún er alls ekki viss um það. Sum
hefðu spurt hana, hvað hún ætlaði sér að hafast að? Hún hefði sagt
þeim, að fyrst um sinn ætlaði hún að vera heima. — En hefði þau
bara grunað, hvað hún ætlaði sér! Það er aðeins hún sjálf, sem veit
það, og þau heima. Lárus veit það ekki, en foreldrar hans. — Hvað
skyldi hann annars hugsa, ef hann vissi, að hún hefði vistað sig
hjá foreldrum hans?
Bara að hann haldi nú ekki, að hún geri þetta af meðaumkun, að
hún ætli að látast vera svona góð, af því hann sé veikur! — Nei, í
hamingjubænum! Það má hann ekki halda! Hún er hvorki góð né
væn. Og ekki er þetta meðaumkun heldur. Jæja, hvers vegna gerir
hún þá þetta: Segir frá sér góðu starfi og stöðu, snýr baki við
borgarlífinu, sem hún hefir hælt svo mjög? — Já, hverju ætti hún
að svara, ef Lárus skyldi spyrja hana um þetta? Æ-i, hún gæti víst
sagt honum svo margt. Að hún ætli að afla sér meiri þekkingar og
lífsreynslu eða þessháttar. Annars finnst henni þetta vera rétt, og
er ánægð með það.
En ef Lárus skyldi nú halda, að hér sé eitthvað annað að baki?
Haldi kannski að tilfinníngar hennar gagnvart honum hafi breytzt? —
Nei, hún veit ,að hann muni alls ekki halda það. Til þess hefir hún
verið alltof berorð við hann og ákveðin. Og þessvegna hafi þau ekki
hitzt síðan. Þau hafi naumast talazt við síðan í fyrravetur.
Lárus má annars hugsa og halda, hvað sem hann vill, geti það
aðeins stuðlað að því, að hann nái heilsunni aftur. Hún hafði lofað
móður hans því að koma eftir áramótin. Og það ætlar hún að efna.
Það var hún sjálf, sem hafði stungið upp á þessu, þegar móðir hans
kom til þeirra á jólunum og nefndi þá, hve erfitt væri að ná í
stúlku. Þær færu allar heldur til borgarinnar. Svo hefði hún einn-
ig minnzt a Lárus, og þau ummæli læknisins, að það væri kannski
réttast að senda hann á hæli, svo að hann hesstist fljótar. Segðist
læknirinn ekki skilja almennilega, hversvegna það gengi svo seint
AUÐHILDUR FRÁ VOGI:
GULLNA BORGIN

40

ENDA þótt meginreglan um
sömu laun fyrir sömu vinnu sé
miklvæg, verða menn að gera
sér ljóst, að hún er aðeins part-
ur af hinu mikla vandamáli í
sambandi við launakjör kvenna
yfirleitt, og að laun þeirra eru
að jafnaði lægri en laun karl-
manna, segir í skýrslu frá Al-
þjóðavinnumálastofnuninni (IL
O) til Efnahags- og félagsmála-
ráðs Sameinuðu þjóðana (ECO
SOC).
Að sjálfsögðu er nauðsynlegt
að útrýma því launamisrétti,
sem fyrir hendi er, en hér er
fyrst og fremst þörf á betri
menntun, þjálfun og ráðgjafar-
þjónustu fyrir ungar stúlkur og
konur, segir í skýrslunni, sem
einnig leggur áherzlu á sameig-
inlegt átak hins opinbera og
einkaaðila til að hvetja ungar
konur — og foreldra þeirra —
til að færa sér í nyt möguleik-
ana á menntun og þjálfun, og
nota síðan menntun sína á raun
hæfan hátt.
í skýrslunni er drepið á ýmsa
tálma, sem eru því til fyrirstöðu
að hægt sé að jafna launamis-
rétti karla og kvenna. Þar er m.
a. um að ræða vandkvæði á því
að finna áreiðanlegar og hlut-
lægar aðferðir til að mæla og
meta umfang tiltekins verkefn-
is, gera samanburð á ýmsum-
starfsgreinum. Einnig er til-
finnanlegur skortur á ýmsum
upplýsingum, t. d. um það,
hvers vegna fólk fær ekki sömu
laun fyrir sömu vinnu í ákveðn-
um starfsgreinum og fögum,
hvers vegna vinnuveitendur eða
launþegasamtök og jafnvel
kvenfólkið sjálft leggst gegn
launajafnrétti, og loks hver sé
hin almenna afstaða til stöðu
konunnar á vinnumarkaðinum.
46 ríki hafa nú staðfest sátt-
mála ILO frá 1951 um sömu
laun fyrir sömu vinnu. Meðal
þeirra átta ríkja, sem staðfestu
sáttmálann á árunum 1962 og
1963, eru Finnland og Svíþjóð.
Hafa þá öll ríkin á Norðurlönd-
um staðfest hann.
í þeim kafla skýrslunnar, sem
gerir grein fyrir, hvað gerzt
hafi á þessum vettvangi síðustu
árin, skýra Danir frá því að þar
í landi séu laun kvenna um 73
af hundraði miðað við laun
karlmanna. Norðmenn skýra
frá því, að launajafnrétti verði
komið á innan verzlunar og við-
skipta í þremur áföngum fyrir
1. október 1965. Svíar vísa til
samnings um útrýmingu alls
launamisræmis milli karla og
kvenna í járn- og verksmiðju-
iðnaði, sem gengur í gildi árið
1965.
með batann. Pilturinn hefði þó öll skilyrði til að frískna fljótt, hefði
hann bara meiri kjark og lífslöngun! En hann virtist alveg kærulaus
um allt og alla, jafnvel sitt eigin líf. En hér. veltur einmitt mikið á
því, segði læknirinn, að efla lífsþrána, að vilja sjálfur verða frískur.
Beitti hann þessum eiginleikum nægilega, mætti telja honum borgið,
sagði læknirinn.
Já, Sigríður man vel allt þetta, sem móðir Lárusar hefði spjallað
um á jólunum. Og þessi síðustu ummæli læknisins ollu því, að hún
samstundis tók ákvörðun sína. Að þvísu hafði hún ætlað sér að vera
heima, áður en hún byrjaði á því, sem hún hafði sett sér. Nú þykir
henni vænt um, að svo færi sem fór. En henni er ljóst, að þetta
getur hún ekki sagt Lárusi blátt áfram, að hún sé hingað komin til
að kveikja í honum Iífsþrána og lífskjarkinn. Takist henni það!
Þetta getur hún ekki sagt honum, því þá myndi hann halda, að
þetta væri aðeins meðaumkun af hennar hálfu. Og það veit hún
hann þolir ekki. Hún þekkir hann of vel til þess! En er þetta þá
aðeins meðaumkun, og ekkert annað, ef satt skal segja? Nei, um það
vill hún ekkert hugsa núna. Enda veit hún það ekki sjálf. Hún er
í nokkrum vafa.----------
En nú verður hún að tína saman í skyndi ferðadótið sitt. Eimreiðin
hefir blásið fyrir stöðinni!------
Foreldrarnir athuga Sigríði í laumi fyrsta kvöldið heima. Hún
verður þess vör. Hún þykist einnig skynja efann í augnaráði þeirra,
sem þau reyna þó að dylja: — Hvort það myndi raunverulega vera
alvara hennar að vista sig hjá foreldrum Lárusar, æskukunningja
hennar, í veikindum hans. En svar hennar var stutt og laggott: Hún
fór þangáð í bítið morguninn eftir!
Sigrxður nemur staðar sem snöggvast, áður en hún gengur heim
til bæjar. Hún þarf að blása mæðinni ofurlítið eftir að hafa gengið
hratt á sæmilegu hjarnfæri. En hve allt virðist kyrrt og hljótt, þegar
þegar allt er snævi hulið. Hún þarf að taka duglega í sjálfa sig,
hleypa í sig kjarki og kröftum til þess, sem hún er að búa sig undir.
Þeim hinum finnst þetta kannski ekki neitt sérlegt vandamál. En
henni er þetta nokkur hluti lífsins.
Það er þá fyrst þetta, að gera eitthvað gott í annarra þágu. Um
það hefir hún aldrei áður hugsað í neinni alvöru. Eða hefir hún
kannski hugsað um það stundum, og löngunin til að gera gott legið
eins og glóð í samvizkunni. Hún hefir bara ekki viljað líta í þá áttina.
Nei, hún er alls ekki góð né væn nú heldur. Hún vill aðeins haga sér.
eftir eigin höfði. Hún þolir ekki lengur að lifa tómu og tilgangslausu
lífi. Líf hennar verðut ’einnig að hafa eitthvert hlutverk og markmið!
Fótatak hennar heyrist ekki, er hún gengur um hlaðið í mjúkum
snjónum. Nú verður hún að heilsa heimafólkinu og Lárusi líka.
Móðir hans á von á henni. Hjónin og tveir yngri bræðurnir sitja að
morgunverði við eldhúsborðið. Sigríður sér, að konan hefir líka sett
fram disk handa henni, en þó þannig, sem búizt sé við gesti, er fara
muni aftur innan stundar. En þau skyldu nú sannarlega verða annars
'vísari! .
Sigríður setur frá sér ferðatöskuna og segist ætla að heilsa Lárusi,
áður en hún fari að borða. Móðir hans fylgir henni upp á loftið.
Henni svipar talsvert til móður Sigríðar, dálítið hærri og lítið eitt
grennri. En í augum hennar bregður fyrir sama glettnisbliki og í aug-
um Lárusar.
Jæja, nú er um að gera, að þetta verði ósköp hversdagslega eðli-
legur fundur þeirra Lárusar og blátt áfram, eins og hún hefði litið
inn til hans margsinnis undanfarið, en alls ekki komið til hans í eitt
einasta skipti allan þennan tima, síðan hann varð veikur. — En nú
kemur hún!
— Viltu að ég komi með þér inn til hans? segir móðir hans og
horfist í augu við Sigríði.
— Nei, nú spjara ég mig sjálf! Sigríður brosir, og móðirin svarar
því á sama hátt. Það er sem brosið tengi þær saman. Svo fer móð-
irin ofan aftur. En Sigríður opnar dyrnar að herbergi Lárusar. Hann
liggur og snýr andliti til veggjar. Hann heldur sennilega, að móðir
sín sé á ferðinni og snýr sér ekki strax. — Eða — hún veit ekki, —•
því nú snýr hann sér alll í einu og lítur beint framan í hana.
— Sæll Lárus! segir hún glaðlega.
— Sæl! segir hann.
—Henni virðist eins konar kæruleysishreimur í röddinni. Hún
gengur inn að rúminu og hugsar, að auðvitað hefði hún átt að rétta
honum höndina, en hún áræðir það ekki. Hún er smeyk um, að hún
megni þá ekki að vera nógu róleg. Hún getur ekki að því gert. Hún
finnur, að það myndi ýfa upp einhverjar tilfinningar. Eða — hvernig
er henni annars varið? Nú verður hún að vera sá sterki. Er það ekki
einmitt það, sem hún hefir sett sér?
— Það er langt síðan síðast, segir hann. Hann reynir víst að brosa,
en það tekst ekki fylliíega. Augu hans eru svo alltof alvarleg.
— En nú ætla ég að koma oft upp til þín! Hún sezt á stól nálægt
rúminu.
Hann lítur spurnaraugum á hana. — Hefirðu kannski fengið auka-
frí?
— Ja-há. Frí frá borginni um óákveðinn tíma, — og kannski fyrir
fullt og allt.
— Hvað áttu við?
— Að ég mun líta upp til þín, hvað eftir annað á öllum tímum
dagsins. Það er að segja, þegar þú sefur ekki! Hún brosir. — Jæja,
það er þá ekki erfitt að brosa.
—Eg er semsé ekki svo langt undan, skilurðu, heldur hún áfram.
(Framhald),