Dagur - 19.05.1965, Blaðsíða 4

4
f : :
FRÆNDUR YESTAN UM HAF
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Símar 1-1166 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentv’erk Odds Bjömssonar h.f.
ÞRÁTT fyrir erfiðleikana, sem jafn-
an fylgja lífi og starfi á öllum tím-
um og hvar sem er. verður að telja
íslendinga af eldri kynslóðinni ein-
hverja þá hamingjusömustu. Á
þeirra ævi hafa orðið meiri framfar-
ir á nokkrum áratugum en áður á
öldum, svo að jafnvel er sagt, að þeir
hafi lifað í þúsund ár. Svo kunn er
þessi saga og sönn að ekki þarf að
leiða að henni rök. Hitt er þó ekki
síður ánægjulegt, að hinna ungu
manna og kvenna, sem nú eru að
komast til þroska, bíða fjölbreyttari
verkeíni en nokkurrar kynslóðar áð-
ur í þessu landi og svo mörg tæki-
færi á ýmsum sviðum, að starfsvalið
er talið nauðsynlegt viðfangsefni í
skólum. Hver hefði trúað slíku fyrir
aldarfjórðungi eða svo? Og hér mun
vera skemmtilegra en í öðrum þeim
löndum, sem við þekkjum bezt, að
vera ungur og eiga starfsævina fram-
undan, svo margar eru auðlindir
landsins enn ónotaðar, mikið enn
ónumið af ræktanlegu landi, svo
mörg óleyst verkefni livert sem litið
er. Hinn mikli sjávarafli á íslenzk-
um fiskimiðum hefur örfað til veiða,
fremur en til fullrar hagnýtingar afl-
ans. En á því sviði munu þáttaskil
skammt undan. Veiðiaukningu eru
takmörk sett og eru þau eflaust
nærri. Hinsvegar er fiskiðnaðurinn
enn í barnsskónum og er þar unnt
að margfalda verðmæti alls sjávar-
afla. Sama máli gegnir í landbúnað-
inum, einkum í skinna- og ullar-
iðnaði.
Stundum er því haldið fram, að
engin þjóð, sem eingöngu framleið-
ir matvæli, svo sein Islendingar gera,
geti státað af sambærilegum kjörum
þegnanna við háþróaðar iðnaðarþjóð
ir. Vera má, að þetta sé rétt. En Is-
lendingar hafa þó enn sérstöðu hvað
snertir fiskveiðarnar vegna gjöfulla
miða. Og svo eiga þeir enn ójiotaða
iðnaðarmöguleikana í matvælafram-
leiðslunni, sem þeir eiga að hafa
fremur vald á en göngur og magn
fiskjar í sjónum.
Enn eru flestöll fallvötn landsins
óvirkjuð og jarðhitinn, sem er
óþekktari stærð en fIest annað, er
aðeins að litlu leyti notaður, enn
fremur verðmæt jarðefni, þótt land-
ið sé fátækt af málmum og olíu. Með
þetta allt í huga, og að hið stóra og
fagra land er arfur okkar, getur æsk-
an horft fram á veginn bæði djörf og
stórhuga. Efnahags- og atvinnuby.lt-
ing hér á landi varir enn. Aukin
þekking á landinu sjálfu og sögu
lands og þjóðar gefur þjóðinni trú á
framtíðina, freinur en erlend hag-
fræði og innlent lýðskrum. Þá trú
þörfnumst við nú öllu öðru fremur.
LAUGARDAGINN 22 maí næst
komandi er von á flugvél, er
kémur beina leið frá Winnipeg
á vegum Þjóðræknisfélags ís-
lendinga í Vesturheimi með stór
an hóp Vestur-íslendinga, sem
kom til að heimsækja ættjörð-
ina og dvelja hér um það bil
mánaðartíma. Hefur þetta fólk
flutt af landi á brott fyrir tug-
um ára og kemur nú í heimsókn
til ættingja.og vina eða til að
láta þann ævilanga draum ræt
ast að sjá aftur gamla landið
góðra erfða.“ Sumt er þetta
fólk af annarri og jafnvel þriðju
kynslóð, en kemur hingað af
sömu ástæðu á vit hinnar bláu
fjalla og björtu nótta, til lands
ins sem feður þeirra, eða afar
og ömmur fræddu það um, í
leit að ættingjum og til að kynn
ast landi forfeðra sinna. Oss
ætti að vera gleði að því að
fagna þessu fólki sem bezt og
láta það finna, að það er inni-
lega velkomið til íslands.
Þjóðræknisfélögunum hér á
landi hefur rétt nýlega borizt
bráðabirgðalisti yfir nöfn 76
manna, sem koma með þessari
vél, og af því að ég hefi stund-
um orðið þess var að menn af
íslenzkum ættum vestan hafs,
sem hingað hafa komið, hafa
sökum ókunnugleiks ekki kom-
izt í samband við frændur sína
hér, viljum vér birta nöfn þess
fólks, sem ritað hefur sig til ís-
landsfarar en vera má, að þeir
verði fleiri áður en lýkur. Mun
ég í athugasemdum við þessi
nöfn lauslega geta um hvaðan
fólkið er og um ættingja á ís
landi þar sem mér er kunnugt,
til leiðbeiningar þeim, sem
kynnu að vilja hitta þetta fólk
og kannast við frændsemina.
Margir eru efalaust í beinu sam
bandi við ættingja sína, þar sem
þeir geta fengið allar upplýsing
ar um fleiri frændur. Jakob F.
Kristjánsson frá Akureyri er
fararstjóri hópferðarinnar en
hann vann um langt skeið hjá
C.N.R. járnbrautarfélaginu og
stjórnaði síðast vinnumiðlunar
stofu Canadastjómar í Winni-
peg. Hann fór af íslandi 15 ára
gamall, en hefur komið hingað
tvisvar áður og á fjölda ættingja
og vina um allt land. Nöfn vænt
anlegra gesta, sem okkur er
kunnugt um eru þessi:
Gordon Guðjónsson Danielsson,
Árborg, Man. Faðir hans var
sonur Daniels Danielssonar úr
Víðidal og Maríu Benjamíns-
dóttur frá Másstöðum. Ættingj-
ar hans hér norðan lands m.a.
Sigurður O. Björnsson prent-
smiðj ustjóri og séra Friðrik A.
Friðriksson.
Kristín Rannveig Bjömsdóttir,
Winnipeg. Dóttir Björns Björns
sonar frá Valdarási í Víðidal og
Margrétar Kristmannsdóttur úr
Miðfirði. Kristín er ekkja Berg
þórs Johnsons, kaupmanns í
Winnipeg. Hún hefur áður kom
ið til íslands og á hér marga
vini.
Jochum Ásgeirsson, kaupsýslu-
maður, Winnipeg, hálfbróðir
Magnúsar Jochumssonar póst-
meistara, Reykjavík. Kona hans:
Ingibjörg Lilja Jónsdóttir.
Njáll Ófeigur Arinbjamarson
Bardal, Winnipeg, og Sigríður
Sesselja Helgadóttir, kona hans
Hún er dóttir Helga Jónssonar
frá Eskiholti í Mýrasýslu. Njáll
er sonur Arinbjarnar Sigurgeirs
sonar Bardal, útfararstjóra í
Winnipeg, sem fæddur var í
Svartárkoti. Ættingjar hans
fjölda margir í Þingeyjarsýslu
og á Akureyri.
Guðbjörg Sigurðsson, Winnipeg,
systir Jóns E. Sigurðssonar
kaupmanns á Akureyri.
Inga Þórarinsdóitir Skaftfeld,
Vancouver, B. C.
Edward Þórarinsson frá Árborg
Man. nú Vancouver B. C. Hann
mun vera bróðir Ingu og eru
þau börn Þórarins Gíslasonar
frá Hofströnd í Borgarfirði
eystra og konu hans Friðriku
Sofiu Guðnadóttur frá Kjólsvík
Stefánssonar bónda á Finna-
stöðum í Eiðaþinghá.
B'ami Jónson Goodman, rakari
í Winnipeg. Hann er sonur Jóns
Guðmundssonar Þormóðssonar
á Ásum í Árnessýslu og Sigríð-
ar Bjarnadóttur Jónssonar frá
Tungufelli. Föðursystir hans
var Margrét seinni kona Gísla
Einarsonar föður Margrétar
konu Gests á Hæli. Ófeigur
Guðmundsson frá Ásum var fað
ir Jóns Ófeigssonar mennta-
skólakennara. Bjarni á margt
ættfólk í Reykjavík og á Suð-
urlandi.
Sigríður Rannveig Helgadóttir
Gordon, Selkirk, Man.
Kristín Magdalena Helgadóttir
Halderson, Selkirk, Man.
Oliver B. Ólafsson Olsen, Cal-
gary, Alta. Frændi séra Frið-
riks A. Friðrikssonar.
Rose Helgadóttir Olsen Calgary.
Hún er dóttir Iielga frá Eski-
holti og systir Sigríðar Sesselju
Helgadóttur.
Hrund Skúlason, Winnipeg. Er
hún dóttir séra Adams Þor-
grímssonar frá Nesi.
Margrét Guðmundsdóttir Sig-
urðsson, Winnipeg.
Regina Guðmundsdóttir Sig-
urðson, Winnipeg. Þær systur
eru fæddar að Brúnavallakoti
á Skeiðum og eiga ættingja á
Suðurlandi.
Guðrún Jónsdóttir Thorkelsson,
Winnipeg. Skyld Snæbirni Jóns-
syni, Reykjavík.
Kristín L. Jónsdóttir Skúlason,
Ái’borg, Man. Hún er mágkona
Hrundar Skúlason og dóttir
Jóns Skúlasonar frá Stöpum á
Vatnsnesi.
Valdimar Davíðsson Valdimars-
son, Langruth, Man.
Viktoria Jónsdóttir Valdimars-
son, Langruth, Man. Valdimar
er sonur Davíðs Valdimarsson-
ar frá Engihlíð í Bárðardal og
Kristlaugar Davíðsdóttur Sig-
urðssonar. Guðbjörg móðir
Valdimars var dóttir Jóns Þor-
grímssonar bónda á Litlu-Laug
um og Elínar Halldórsdóttur.
Jón Var bróðir Kristjáns í Leir
höfn og Jóhanns ættfræðings.
Lára Bergþóra Bergþórsdóttir
Sigurðsson á Gimli. Hún er
dóttir Bergþórs Þórðarsonar á
Gimli og Kristjönu Sigurðar-
dóttur.
Hansína Sigvaldadóttir Gunn-
laugsson, Baldur, Man. Hún er
dóttir Sigvalda Brynjólfssonar
Gunnlaugssonar úr Breiðdal og
Guðrúnar ísleifsdóttur frá
Neðri-Gelrá Svanlaugssonar.
Móðir Guðrúnar: Rósa Ólafs-
dóttir frá Hvammi Guðmunds-
sonar. Ættfólk hennar er margt
á Akureyri.
Clara J. M. Hólmkelsdóttir Jóns
son, Glenboro, Man. Hún er
dóttir Hólmkels Jósefssonar
Björnssonar frá Vestaralandi í
Axarfirði og Margrétar ísleifs-
dóttur frá Neðri-Glerá. Frænka
Hansínu á undan. Iiún er gift
Birni K. Jónssyni bróður-syni
sera Björns B. Jónssonar í
Winnipeg.
Anna Gimnlaugsdóítir Freeman
Skaptason, Winnipeg. Hún var
dóttir Gunnlaugs Jóhannssonar
og Elínar Jónsdóttur frá Bryta
á Þelamörk. Föðursystkini
hennar voru m. a. Baldvin Jó-
hannsson bóndi, Steindyrum,
faðir Guðjóns á Skáldalæk,
Rósa kona Hjörleifs Jóhannes-
sonar á Gullbrekku, Svarfaðar-
dal og Rögnvaldur á Kvíabekk
(hálfbróðir). Anna var gift
Hallsteini Björnssyni af Hnausa
ætt.
Guðrún Björg Björnsdóttir
Árnason, Gimli. Hún er kona
Jóhanns Vilhjálms Árnasonar
frá Villingadal í Eyjafirði. For-
eldrar hennar voru Björn Jóns-
son frá Teigi í Vopnafirði og
Guðrún Grímsdóttir.
Vigdís Johnson, Winnipeg.
Málfríður Einarsson, Árborg,
Man.
María Ólafsdóttir Sivertsen,
systir séra Ólafs heitins í
Kvennabrekku.
Guðríður Gíslason, Riverton.
Systir Þorbjargar Bjering í
Reykjavík og dóttir Sæmundar
Jóhannessonar frá Sviðnum á
Barðaströnd og Emilíu Andrés-
dóttur frá Krossi. Móðir Emelíu
var Ingigerður Benediktsdóttir
frá Hvammi við Eyjafjörð.
Halldóra Nikulásdóttir Peter-
son, Winnipeg. Líklega sú sem
eitt sinn var ljósmóðir í Víði-
dal. Hún, dóttir Nikulásar Brynj
ólfssonar á Gerði í Akranes-
hreppi og Jódísar Jónsdóttur
konu hans. Maður hennar Vil-
hjálmur var sonur Pétui’S
Kristofersso’nar á Stóruborg.
John Guðmundur Marteinsson,
Langruth, Hann er víst sonur
Guðmundar Marteinssonar b.
að Garði í Hnausabyggð, sem
ættaður var úr Breiðdal og
þriðju konu hans Ingibjargar
Helgadóttur frá Neðri Skúfi og
Þverá Jónssonar.
Laufey Kristjánsdóttir Marteins
son, Langruth. Man.
Torfhildur Hólm Crout, Mc
Creary.
Thorfinnur Egill Jónasson,
Winnipeg. Sonarsonur Jónarar
í Hróarsdal.
Guðbjörg Gunnarsdóttir Jónas-
son, Winnipeg. Kona Egils. Hún
er systir Jóns Gunnarssonar,
verkfræðings, Hrauni, Garða-
hreppi.
Stefán Ágúst Stefánsson Sig-
urðsson, Árnes, Man. Hann
mun vera sonur Stefáns Sigurðs
sonar frá Víðivöllum í Blöndu-
hlíð og seinni konu hans Guð-
rúnar Magnúsdóttur frá Auðn-
um á Vatnsleysuströnd Þor-
kelssonar.
Valdheiður Einarsdóttir Sig-
urðsson, Árnes, Man.
Bergþóra Rafnsdóttir Gíslason,
Leslie, Sask. Kona Ásgeirs
Gíslasonar, Leslie.
Olive Ásgeirsdóttir Gíslason,
Leslie. Dóttir Bergþóru.
Kristjana Kristjánsdóttir Fjeld-
sted Eastman, Winnipeg.
Lára Edvaldsdóttir Ólafsson,
Winnipeg (Bróðurdóttir Ragn-
ars heitins Ólafssonar, fyrrum
ræðismanns á Akureyri).
Maude McCreary, Winnipeg.
Ethel Friðriksdóttir Skardal,
Glenboro, Man. Ættuð úr Dala
sýslu og úr Berufirði. Maður
hennar er Frank Skardal, son-
ur Magnúsar Jónssonar frá
Breiðsstöðum í Skag. og Bjarg-
ar Bjarnadóttur, k. h.
Sveinn Johnson, Kinsota.
Lára Sveinson, Swan River.
Guðrún Thorsteinsson, West-
bourne, Man.
Sína Lyngholt, Vancover, Man.
Lloyd A. Mathiasson, Johnson,
Vancover, B. C.
Harold Einarsson Haralds, Van
cover, B. C., prentari, sonur Ein
ars Haralds frá Einarsstöðum í
Reykjadal og Sigríðar Daniels-
dóttur Sigfússonar frá Gnúpa-
fe.lli.
Arne Björnestad, Kamloops.
Séra Kolbeinn Sæmundsson,
Seattle, Wash. afkomandi Guð-
mundar á Marbæli Kolbeinsson
ar hreppsstjóra á Syðra-Lauga-
Framhald á blaðsíðu 2.
5
- BLIKFAXA FAGNAÐ A AKUREYRI
(Framhald af blaðsíðu 1).
inn til Akureyrar. Eg vil bjóða
gesti hjartanlega velkomna til
höfuðstaðar Norðurlands, og
mér liggur við að segja, að ég
bjóði Blikfaxa velkominn til
heimahafnar. Um Eimskipafélag
íslands hefur verið sagt, að það
væri óskabarn þjóðarinnar. Með
jafn miklum rétti má segja, að
Flugfélag íslands sé óskabarn
Akureyrar og Akureyringa. Hér
var Flugfélagið stofnað fyrir 27
árum og hér steig það sín fyrstu
spor. Flugfélagið hefur um ald
arfjórðung haldið uppi flugsam
göngum við Akureyri með mikl
um myndarbrag og við vaxandi
vinsældir. Þetta kunnum við
Akureyringar að meta og ég við
nota tækifærið til að þakka alla
þá þjónustu, sem Flugfélagið
hefur innt af hendi fyrir okkur.
Við tilkomu þessa glæsilega far
kosts verða þáttaskil í sögu
Flugfélagsins og ekki síður í
samgöngumálum okkar Akur-
eyringa. Ég vil færa stjórn Flug
félagsins hjartanlegar hamingju
óskir með farkostinn og vona
að þessari ílugvél megi fylgja
gifta um alla framtíð.
Framkvæmdastjórinn bað menn
að selja ekki hlutabréf sín.
Örn O. Johnson þakkaði hin-
ar innilegu móttökur á Akur-
eyrarflugvelli og sagði að það
væri sér mikil ánægja að kynna
þessa nýju flugvél á þessum
stað í sinni fyrstu áætlunarferð,
en hér stóð vagga Flugfélagsins
og á leiðum héðan og hingað
hefur Fí haft mesta flutninga
utan Reykjavíkur, sagði for-
stjórinn.
Síðan sagði hann: Við erum
þeirrar skoðunar hjá Flugfélag-
inu, að flugið gegni stóru og
miklu hlutverki í okkar landi.
Það er þegar sýnt, að á aðalleið-
um flugsins hér innanlands hafði
Flugfélagið náð yfirhöndinni á
þann veg, að farþegaflutningar
fara að mestu fram í lofti. Það
er því nauðsynlegt, að bæta að-
stöðuna eins og kostur er. Okk-
ur þykir það heldur miður, þeg-
ar við lendum hér okkar nýja
farkosti, sem kostar 45 millj. kr.
að þurfa að lenda á malarvelli.
Við gerum okkur ljóst, að mörg
verkefni eru aðkalandi með okk
ar þjóð og að ekki er unnt að
gera allt, sem gera þarf, vegna
peningaskorts. En það er þó
von okkar að gert verði stórt
átak í þessum málum á næstu
árum.
Ég ætla að víkja að einu sér-
stöku atriði, sem ég ræddi við
móttöku Blikfaxa á Reykjavík-
urflugvelli og hefur vakið at-
hygli. Mér þykir rétt að gera
þetta mál einnig að umtalsefni
hér, vegna þess sem fram hefur
komið. Hér stóð vagga félags-
ins. Hér var það stofnað. Hér
voru fyrstu skrefin stigin og
hér var stefnan mörkuð. Hér
eru hluthafar margir. Það hefur
verið lagt til atlögu við Flugfé-
lagið, eins og þið vitið og hafið
fundið. Þeir, sem nóga peninga
hafa, reyna nú að komast yfir
hlutabréf félags okkar. Ég ætla
að biðja ykkur Akureyringar:
Haldið í þessi hlutabréf. Við von
um að þau vei’ði meira virði eft-
ir því sem árin líða Ef ein
hverjir þurfa að selja sín hluta-
bréf, látið þá Flugfélagið fá þau.
Við munum koma þeim á fram-
færi við okkar starfsmenn, sem
óska eftir því að eignast hluta-
bréf í félaginu. □
Aldraður Islandsvinur
f BLAÐINU „Hallandsposten“ í
Svíþjóð birtist nýlega allangt
viðtal við Gustaf Hyléen, vara-
ræðismann íslands í Halmstad
í suður Svíþjóð.
Gústaf ITyléen er timburkaup-
maður, sem í fjölda ára seldi
kaupfélögum hér á landi og SÍS
mest allt timbur, sem þessir að
ilar höfðu á boðstólnum, eink-
um á þeim tíma, þegar nær öll
timburkaup varð að gera í Sví-
þjóð. Reyndust þau viðskipti
ætíð hin beztu. Kom hann oft
sjálfur með skipum þeim, er
fluttu timburfarma hans og not
aði hann þá ætíð tækifærið til
að kynnast landi og þjóð. Ferð
aðist hann víða um byggðir og
óbyggðir og þá oftast í samfylgd
Þorsteins heitins Þorsteinssonar
sjúkrasamlagsgjaldkera, sem lét
sér mjög annt um þennan fróð-
leiksfúsa „landnámsmann11, sem
bændur og búalið tóku strax
opnum örmum. Þótti hann betur
og fljótar geta sett sig inn í og
skilið íslenzkar aðstæður en títt
er um útlendinga. Að sjálfsögðu
ferðuðust þeir ávallt ríðandi og
fóru á þann hátt einu sinni þvert
yfir hálendi landsins.
Nú er Gústaf Hyléen kominn
á efri ár. Hefur látið timbur-
verzlun sína í hendur sonar síns
og tengdasonar og gefur sig ó-
skiptan að hinum mörgu áhuga-
málum sínum, en þar ber
stjörnufræðina hæst og ýmis-
legt í sambandi við hana. Þá
liefir hann og mikinn áhuga á
sögulegum rannsóknum og ætt
fræði.
Gústaf Hyléen, sem „ef til vill
var þekktari á íslandi en í
heimabæ sínum, Halmstad“, eins
og segir í grein „Hallandspost-
en“, hefur verið vararæðismað
ur fslands í Halmstad síðan 1948
og ætíð greitt úr hvers manns
vanda, er til hans hafa leitað.
1 RONALD FANGEN I
EIRÍKUR HAMARl
I Skáldsaga |
1S<HS<HS<HS<HS<HS<H3<H5 39 tt<HSl3<BS<HS<HS<HS<HSÆ
fúnandi eymdarskap, myndi sennilega takast að tengja hann
saman á ný og gera úr honum reglulegan mann.
Það var orðið nærri albjart, er Eiríkur hélt heim aftur.
Dagurinn virtist myndi verða bjartur og fagur.
Þegar Eiríkur kom heim aftur, var þar fjöldi fólks víðs
vegar fyrir.
Hann hitti móður sína í stofunni, og hún hvíslaði að
honum: Pabbi þinn vildi kveðja þá. Hann finnur að senn
er öllu lokið. — Og hugsaðu þér: í dag talar hann.
Dyrnar á herbergi læknisins voru opnaðar, og mennirnir
gengu inn og út hver á fætur öðrum. Þeir sögðu allir hið
sama: — Vertu sæll, læknir, og þakka þér fyrir. Og hann
horfði á þá rólegum augurn og brosti sínu lamaða brosi.
Svo var því lokið, og þau voru ein saman. Móðirin spurði:
— Gladdi það þig, Ólafur, að þú fekkst að kveðja þá?
— Já, sagði hann skýrri röddu.
Hann leit yfirleitt miklu betur út en áður, — og Eiríkur
vissi hvers vottur það væri venjulega.
— Elín, sagði faðirinn allt í einu.
Elín gekk til hans og laut niður að honum, hann hvíslaði
einhverju að henni, og hún fékk grátekka, en með hægri
hendinni frísku strauk hann um kinn hennar 02; brosti stöð-
ugt.
Eiríkur stóð kyrr frammi við dyrnar, beinn og brattur
eins og hermaður á verði, hann vildi ekki verða yfirbugað-
ur og missa vald á sér. Það var annars ekki sorg sem gagn-
tók hann, hann gat ekki fundið til þeirrar tilfinningar
frammi fyrir þessurn svip föður síns, en honurn fannst að
á einhvern dularfullan hátt væri eitthvað samhengi milli
dauða föður síns og þess, að hann sjálfur skildi nú loksins
talsvert í lífi sínu — jrað var hærra sorg og gleði allt saman.
Faðirinn kallaði á hann: Eiríkur! Röddin var lág, en
samt var þetta eins og skipun í hljóðu herberginu.
Eiríkur gekk til hans og settist á rúmstokkinn. Faðir hans
virtist svo kynlega uppyngdur og hress til að sjá, og lá við
að erfitt væri að mæta rnagni augna hans. Og svo fór hann
allt í einu að tala:
Þykir þér dálítið vænt um föður þinn?
— Já, ætíð, pabbi.
— Vertu sæll, drengurinn minn, sagði faðirinn hátt. —
Líttu á mig.
Eiríkur horfði á hann, — með eftirvæntingu, því nú var
brosið horfið af andliti föðursins, og Eiríkur sá að hann
stritaði við að segja eitthvað. Og lágt sagði hann að lokurn:
— Það er enn ekki of seint.
— Og Eiríki var ljóst, að nú yrði hann að svara því, sem
faðir hans biði eftir, — það var sama tilfinningin nú eins
og þá fyrir mörgurn árum, er þeir ræddu saman, og Eiríki
fannst fyrst, að liann gæti það ekki, en skildist nú að hann
yrði að segja föður sínum um sjálfan sig. Hann sagði:
— Nú veit ég það, pabbi.
Skömmu síðar fóru systkinin bæði burt, foreldrarnir urðu
ein eftir.
Rétt fyrir hádegið kom móðirin út úr herbergi hans. Hún
stóð upprétt, andartak, svo hneig hún niður í stól með ekka
sem allra snöggvast.
En hún reis brátt upp aftur.
— Jæja, nú er því lokið, börn, sagði hún nærri hörðum
rómi. — Og nú skulum við reyna að vera eins luigrökk og
hann.
Systkinin voru heima fram yfir jarðarförina. Það var
hljótt og rólegt og þeim leið vel. Það fylgdi því enginn ó-
hugnaður, þótt lík stæði uppi í húsinu.
Systkinin gengu út öðru hverju. Þau voru fremur fáorð
en Eiríki skildist smám sarnan, að nú fyrst væri Elín að verða
fullorðin. Þessa dagana hafði hann orðið þess var, hve barns
leg hún var að mörgu leyti, — talsvert áþekkt honum sjálfum
í því tilliti var ekki ýkja mikill munur á þeim. Hún hafði
alls ekki fengið inn í vitund sína, að enginn annar en hún
sjálf séð mestu um örlög sín. Hún var semsé vön því, að séð
væri fyrir lienni og allt ákveðið af öðrum. Og henni var svo
óski!janlegt, að hún sjálf hefði haft nokkurn atkvæðisrétt
um að Játájað ástríðu sinni, ekki aðeins sökum þess, að ástríð
an var barnalega rómantísk, en fyrst og frernst vegna þess, að
allt var svo- veikt og ósjálfstætt. Henni skildist nú að það
var henni hamingjusöm reynsla að beina huga sínum og
matshæfileikum til eigin afnota.
Og einn daginn sagði hún:
— Jæja, jæja. Ef til vill lítur ekki beinlínis skemmtilega
út með hjónaband mitt. En það verður þó að minnsta kosti
gaman að sjá, hvernig það heppnast!
Hann hló.
— Þér finnst það „svo spennandi", eins og Hedda Gabler
segir?#
— Já, vegna þess að verðandi eiginmaður minn skrifar
bréf á þann hátt, að mér er ekki full ljóst, hvort ég eigi að
hlæja eða gráta, Hann er svo barmafullur af geðklökkva og
hátíðleik, að helzt inætti ætla, að hann hefði að minnsta
kosti misst sitt kærasta hér á jörð.
— En það er nú fallegt af honum.
— Já, ég er alveg hrærð og hrifin af þessu! Nú þegar ég
lít ekki framar á hann sem fursta, er mér sem ég sé að kynn.
ast nýjum manni. Og hann er skrítinn. Eg held að mér
gæti orðið á að þykja verulega vænt um hann. Nú hefir
hann fengið langt og vinsamlegt bréf frá mömmu, og hann
segir, að hún sé sú fínasta frú, sem hann geti hugsað sér.
Hann segist dást að sálarstyrk hennar. Og satt að segja varð
mér á að skellihlæja.
— Jæja, svo mamrna hefir skrifað honmn. Hvað sagði hún
um það?
— O, hún sagði svo margt, Eiríkur, sem aðeins konur hafa
skilning á. En lofaðu mér því, Eiríkur, að þú reynir að verða
góður vinur hans.
— Já, þó það nú væri. Eg býst við að við verðum alltaf á-
gætir þrætuþrjótar, og það er n úekki við versta.
Síðasta daginn ræddi Eiríkur við móður sína um framtíð
hennar. Og það reyndist rnjög auðvelt. Faðir lians hafði
kappkostað að halda við allhárri líftryggingu, og auk þess
safnað saman til þarfa Elínar, og það var allt til reiðu.
— Og svo er eitt enn, sem ég hef ekki sagt þér, sagði hún
en það gladdi okkur föður þinn meira en orð fá lýst. — Það
er að sveitin gaf föður þínum húsið, læknissetrið, áður en
hann andaðist. Og nú get ég dvalið hér, þangað til ég dey.
Og þið getið komið hingað. Það var það eina se még kveið
fyrir að þurfa að flytja burt. Þá fannst mér, að ég rnyndi hafa
misst hann algerleoa.
OO
IX
Þóróífur Hólrn fékk nú sarnt sem áður nánari afskipti af
vini sínum Eiríki Hamar. Það hófst þannig að mánudaginn
sem Eiríkur og systir hans höfðu farið heirn sökurn sjúk-
leika föður þeirra, kom Edith óvænt í viðtalstíma til séra
Hólm.
Séra Hólm varð allskelkaður, er hin allt að því ofur-
glæsilega Edith kom inn í skrifstofu hans. Þessháttar kvenna
heimsóknir fóru ætíð þannig fram, að dernbt var yfir hann
heilu flóði af lofsyrðum og skrumi um ræður hans, og því
næst var hann beðinn að styðja hina að þessá líknar- og
mannúðarstarfsemi,' og auk þess trúað fyrir einhverjum
heimskulegum gervisyndum, og síðan langtímum saman
eftirá rammgirtur glaðningum og gjöfum.
En Edith var ekki þannig mikilfengleg í fasi og fram-
komu. Hún var yfirleitt ekki í glöðu skapi. Hún var komin
svo langt í heilabrotum sínum um Eirík, að hún væri fús
til að sleppa honum og hætta öllu nauði, fengi hún aðeins
einhverja sæmilega sennilega ástæðu til þess, að hann ekki
aðeins hafnaði því að giftast henni, heldur einnig hefði rofið
allt samband þeirra.
Meðan henni skildist þetta ekki fyllilega, taldi hún þetta
meiri móðgun við sig og niðurlægingu en svo að hún vildi
sætta sig við og þola. Hún var óvön þessháttar, og það var í
fyrsta sinn sem nokkur, umsvifalaust, hefði rofið samband
sitt við hana. Og hún var svosem nógu eftirsótt.
Að vísu var sá annar hængur á, dálítið lægjandi, að hún
hafði orðið að viðurkenna, að hana skorti nægiiegar leik-
listargáfur, en það var þó annað mál. Það var konu ekki
nauðsynlegt að bera einhverja mikla sérgáfu. Hver hafði
það? En að karlmaður að ástæðulausu rauf samband sitt
við hana, og það jafn velheppnað og hér var raun á, það
vildi hún ekki sætta sig við. Hún hafði þó til allrar ham-
ingju getað sannfært sjálfa sig um það, að sorg til dauðans
væri þetta alls ekki, því hún gæti hugsað sér, ef í nauðirnar
ræki, og ókleift reyndist að sansa Eirík, að taka þá stórkaup-
manni sem gengið hefði eftir henni tvö undanfarin ár, og
hervni var kunnugt að auðvelt myndi að fást við. Að vísu
væri hann nokkrum árum eldri en hún, — og svo væri
hann alls ekki Eiríkur, — en hún losaði sig þá að minnsta
0 í leikriti eftir Ibsen.
Framhald.