Dagur - 11.12.1965, Blaðsíða 5

Dagur - 11.12.1965, Blaðsíða 5
4 Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri Súnar 1-1166 og 1-1167 Ritstjóri og ábyrgðarmaður: ERLINGUR DAVÍÐSSON Auglýsingar og afgreiðsla: JÓN SAMÚELSSON Prentverk Odds Bjömssonar h.f. VIÐREISNARSTJÓRN var nafnið, sem hún gaf sér sjálf. Þótt hún standi nú á rústum stefnuskrár sinnar, reið- ist hún stórlega, ef hún er ekki nefnd því nalni. Sé hún kölluð Verðbólgu- stjórn, ætlar hún hreint að ærast. En það hættir mörgunt til að telja, að hún verðskuldi það lieiti með rentu og renturentu. Eitt höfuðatriði stefnuskrár stjórn- arinnar, að hún sagði, þegar liún fór af stað, var að stöðva dýrtíðina. Nú hefur dýrtíðin vaxið með ódæmum og aldrei hraðar en tvö síðustu árin. Vísitala vöru og þjónustu, sem var.: löggilt 100 stig. sem grundvöllur 1. marz 1959, er nú orðin 204 stig. En þetta er ekkert að marka, segir ríkis- stjórnin, af því að dýrtíðin minrikar hlutfallslega við það að vaxa! Fjárlagafrumvarpið, sem ríkis- stjórnin lagði fyrir Alþingi, sem nú situr, er um 300 millj. kr. hærra en fjárlögin síðustu. Samt eru helztu útgjaldaliðir lækkaðir um 20% (svo sem til hafna) og niður fellt framlag ríkissjóðs til vega (47 millj. kr.). Enn fremur verður að sjálfsögðu ein- hverju að bæta á frumvarpið, sem þar vantar til óhjákvæmilegra út- gjalda. Ástandið er með öðrum orð- um þannig í liöndum ríkisstjómar- innar, að fjárlög stórhækka vegna reksturs ríkisins. En framkvæmdalið- ir eru lækkaðir svo þeir lækka ekki aðeins um dýrtíðarvöxtinn lieldur líka 20% að krónutali. Ríkisstjórn- inni dettur ekki í hug að biðja af- sökunar á þessu fremur en allt væri samkvæmt áætlun og í stakasta lagi. Alltaf erum við að lækka skattana, segir ríkisstjórnin. Eigi að síður skal nú skattleggja rafmagnsnotendur, tvöfalda eignaskatt af fasteignum. hækka henzín og þungaskatt af bíl- um, hækka aukateknagjöld til ríkis- ins, leggja skatt á bílaeigendur (til að koma á hægri handar akstri), leggja á farmiðaskatt, ef farið er út úr landinu, innheimta vegaskatt, auk allra anarra skatta, fyrr til kominna. Þetta linnst almenningi skjóta nokk- uð skökku við yfirlýsingarnar um skattalækkanir og að stjórnin væri ráðin í því að gera skattakerfið ein- falt og la*kka álögurnar. En stjórnin fullyrðir, þrátt fyrir staðreyndirnar, að ekkert standi upp á sig í eíndun- um. Þannig er stjórnarstefnan gengin sér til húðar í flestum greinum og liver sæmileg ríkisstjóm hefði fyrir löngu verið búin að yfirgefa ráð- herrastólana og lagt málin fyrir dóm þjóðarinnar í almennum kosningum. Ólafur Tryggvason: HUGS- AD UPPHÁTT. — Skuggsjá 1965. Þessi nýja bók Ólafs á Hamra borgum fjallar um dulspeki og trúarheimspeki eins og fyrri bækur Hans, og segir hann margt svo greindarlega, að guð- fræðingar gætu af honum lært. Fyrst og fremst er honum það Séra BENJAMÍN i skrifar um ' i|'bækur ljóst, að írú'm er líf en ekki kenning. Furðumargir halda, að þeir; séu trúmenn öðrum frem- ur, sem umsvifalaust samþykkja allar kreddur, sem þeim eru kenndar, og halda þeim síðan fram með ofsa og einstrengings- hætti, þó að hvorki skilji þeir eða aðrir neitt í þeim. Fyrst er sú hjátrú barin inn í ein- feldninginn, að kreddan sé heilög, hún sé opinberuð með yfimáttúrlegum hætti, ólíkt öll- um öðrum hugmyndum, við henni megi ekki hreyfa. Því næst, að synd sé að líta á önnur sjónarmið. Það sé heiðindómur, sem guð muni refsa mör.num harðlega fyrir. Það mundi sönnu nær, að slíkar hugmyndir um trúar- brögð gæti öllu fremur kallast trúleysi. Enginn trúir því í raun og veru, sem honum finnst ósennilegt eða óskynsamlegt, hversu oft sem hann játar. Af því stafar ofsinn, er mönnum finnst 'eitthvað bogið við trú sína, en skilja ekki, hvað það er. Hins vegar taka trúarkreddu- menn sig svo alvarlega, að þeir vilja ekki við það kannast, að þeim geti skjátlast. Þeir halda, að þeir framgangi í alvísdómin- um, þó að þeir reyni aldrei að hugsa um þessa hluti í alvöru. En hin raunverulega trú er heldur ekki fólgin í trúarhug- myndunum, hvernig sem þær eru. Þær hljóta að vera frá- brigðilegar eins lengi og þekking vor er í molum. Guðfræði, enda þótt hún hafi verið samþykkt á kirkjuþingum, er ekkert annað en misjafnlega skynsamlegar hugmyndir misviturra og ófull- kominna manna. Trúin birtist fyrst og fremst í lífi manna og athöfnum, skilningnum á því fagra, sanna og góða. Það var kreddufestan og kenningahrok- inn, sem Kristur nefndi „rétt- læti Fariseanna“, og fyrir þess konar ’ réttlæti sagði hann, að enginn kæmist inn í himnaríki. Eftir öðru réttlæti átti menn að hungra og þyrsta: Það var rétt- læti auðmýktarinnar, hjarta- hreinleikans og miskunnseminn ar. Það var guð sjálfur. Kristinn er sá,. sem er með hugarfari Krists, hvort sem hann veit mikið eða lítið í guðfræði. Þetta er hinn einfaldi kjarni málsins, sem myrkvaður hefur verið með moldviðri alls konar strang trúarmanna, sem hóta öllum víti og kvölunum, sem ekki standa á sama vitsmunastigi og þeir. Engin rétttrúnaðarkerfi hafa getað frelsað heiminn. Það er ekki fyrr en menn skilja kær leika Krists og fara að iðka hann, sem fagnaðarboðskap en ekki sem harmkvæli, sem von er til að hjálpræðið komi. Ef hægt er að koma þeim skilningi inn í mannssálirnar að ánægjulegra sé að lifa í sátt og bróðerni en eilífum fjandskap og styrjöld, þá er stigið spor áfram. Menn þurfa umfram allt að frelsast frá vanþroska sínum og þeirri grimmd, sem honum fylgir. Þetta og margt fleira ræðir Ólafur í bók sinni, og hann bæði hugsar og talar af fullri ein- lægni og einurð, eins og and- lega fullveðja maður. Enginn lcemst neitt áleiðis í andlegum þroska með öðru móti. Og þess vegna er einmitt fróðlegt fyrir presta að lesa bók hans. Nú þýð ir ekki framar eins og gert var í gamla daga að segja að eitt- hvað sé satt bara af því að það standi í bók og sú bók sé óskeik ul. Enginn skynsamur maður tekur lengur slíkar röksemdir gildar. Skoðanirnar verða að standa undir sjálfum sér vits- munalega, annars er ekki hlust að á þær. , En trúarbrögðin geta stöðugt gengið í endurnýjungu lífdag- anna, ef menn veita vandamál- um lífsins athygli á hverri líð- andi stund og hafa löngun til að leysa þau. Og hver kynslóð á sinn reynslusjóð af andlegum fyrirbærum, sem vitni bera um hin sömu stórmerki og helgar ritningar skýra frá. Því að lífið er háð sömu lögmálum, þó að aldir renni, reynsla eins styður reynslu annars og mennirnir, sem af alvöru hugsa um vanda- mál lífs og dauða komast á öll- um öldum að líkri niðurstöðu. Þetta á að kenna monnum að halda í horfinu, unz hið „full- komna kemur“ brum menning- arinnar springur út í líf og ljós, miklu undursamlegra en kom- ið hefur í huga nokkurs manns. Til þess að vel megi takast, þarf mikla einlægni og hjarta- hreinleik, mikla alúð við að skyggnast eftir rökum góðs og ills. Til þess þurfum við um- fram allt að leggja grundvöllinn með heiðarlegri hugsun. Ólafur hefur lagt fram sinn skerf með bókum sínum. Þökkum honum fyrir það. TERYLENE HERRAFÖT verð kr. 3.210.00 DRENGJAFÖT V verð frá kr. 1.490.00 HERRABUXUR DRENGJA- BUXUR allar stærðir SAUMASTOFA GEFJUNAR RÁÐHÚSTORGI 7 - SÍMI 1-13-47 MATARSTELL 12 MANNA - 11 TEGUNDIR Verð frá 831.00 - 2.225.00 KAFFISTELL 12 MANNA - 15 TEGUNDIR Verð frá kr. 810.00 - 1.425.00 AMERÍSK MATAR- og KAFFISTELL 8 MANNA. - Verð kr. 1.850.00 - 1.950.00. STÖK B0LLAPÖR og GLÖS í urvali KAUPFÉLAG VERKAMANNA KJÖRBÚÐ JÓLABÆKUR FRÁ LEIFTRI GUÐRÚN FRA LUNDI. Hin fullorðna skáldkona, Guðrún frá Lundi, sendir frá sér nýja bók fyrir þessi jól. Bókin er komin, og heitir Sólmánaðardagar í Sellandi. — Til eru þeir, sem hnýta í Guðrúnu frá Lundi. En fara þeir í fötin hennar? Um tveggja áratuga skeið hefur hún sent frá sér skáldsögu á hverju ári. Sögur hennar eru spegill þjóðlífsins. Hún sýnir fólkið við strit daglegs lífs. Fólkið er íslenzk alþýða. Þið þekkið þetta fólk og kannist við viðbrögð þess og tilsvör. þar eru hvorki englar né djöflar. Þar er ég og þú. — Sagan gerist á fyrri hluta þessarar aldar í heimahögum Guðrúnar. Þessi saga gefur Dalalífi ekkert eftir, og líklega er hún ekki öll sögð með þessu bindi. Sakamálasögur Jónasar frá Hrafnagili. Þessar sögur hafa áður komið út (komu 1947) og eru nú óvíða til og þá upp- lesnar. í bókinni eru þrír þættir af voveiflegum atburðum í íslenzku þjóðlífi, atburðir sem enginn gleymir í snilldarlegri frásögn Jónasar. — Þættirnir eru: „Randíður í Hvassafelli", „Magnúsar þáttur og Guðrúnar" og „Kálfagerðisbræður". — Jónas frá Hrafnagili var ágætur rithöfundur og merkur fræðimaður. Merkasta verk hans er íslenzkir þjóðhættir. Þar ruddi hann braut, sem margir hafa síðan fetað, en enginn komist lengra. Má þar líkja honum við Jón Árnason, báðir bjargað verðmætum, sem þjóðinni er ómetanlegur sjóður. Draumar og vitranir, eftir Hugrúnu. — Hugrún er fyrir löngu landskunn fyrir ritstörf: Sögur, ljóð og ferðalýsingar. Þessi bók hennar er sérstæð. Hér lýsir Hugrún hinni ósýni- legu veröld. í formála segir Jóhann Hannesson prófessor m. a.: „Veröld hins ósýnilega er oft og einatt hrollvekjandi, ekki síður en hinn sýnilegi hlutaheimur. Þetta veit sérhver sá, sem hefur verið í snertingu við hina ósýnilegu. veröld. íslendingar hafa ekki aðeins verið í snertingu við hina ósýni- legu veröld í hundruð ára, heldur jafnvel átt erfitt með að greina á milli veraldanna. Oft virðast áhrifin frá hinu ósýni- lega hafa orkað sterkar á menn en öfl hins sýnilega heims“. Bókin, seni vekur undrun og aðdáun, fegurst bóka á þessu ári: FIMMDÆGRA, fornindversk ævintýri. — Panchatantra, eins og hún nefnist á frummálinu, er merkasta og frægasta ævintýrasafn heimsbókmenntanna. Ekkert annað verk ind- verskra bókmennta hefur gegnt jafnstóru hlutverki í bók- menntum heimsins og Panchatantra. — Frá því að verk þetta barzt til Evrópu á 12. eða 13. öld hefur það borizt frá einni þjóð til annarrar í þýðingum og endursögnum fram á okkar daga. Meira að segja íslendingasögurnar eru ekki ósnortnar af áhrifum þessara ævintýra. — Stefán Einarsson prófessor segir: Refurinn úr Fimmdægru hefur komist inn í Vestfirð- ingasögu, Gísla sögu Súrssonar og Gjafa-Refssögn með Hrafni Sveinbjarnarsyni úr Pílagrímsferð hans til Rómar. — Eflaust hefur hann sjálfur sagt söguna á Vestfjörðum. LEIFTURBÆKUR ERU SKEMMTILEGAR. — LEIFTÚR- BÆKUR ERU ÓDÝRAR. 5 sASERIUR og AUKAPERUR Odýrastar og í mestu úrvali hjá okkur. VÉLA- 0G RAFTÆKJASALAN H.F. - SÍMAR: 1.12.53 og 1.29.39 ÓDÝRAR FERÐIR ÞÆGILEGAR FERÐIR OFTLEIÐES LANDA MILL FLUGFAR STRAX FAR GREITT SÍÐAR TIL EVRÓPU OG USA kfGlfGV HktÞTkÞk Ht MtJi ýý HiWOfikÖi: 0G H£W Einusinni með L0FTL - ávallt SÉRSTÖK JÓLAFARGJÖLD Umhoðsmaður vor á Akureyri, JÓN EGILSSON, annast fyrirgreiðslu ferðalagsins, liótelpantanir, tryggingar o. fl. FERÐASKRIFSTOFA AKUREYRAR Túngötu I Sími 1-16-50 S K IÐ I SKÍÐASTAFIR BINDÍNGAR SKÍDAGLERAUGU SKÍÐASLEÐAR SJONAUKI er góð gjöf fyrir eiginmanninn. Allir með bláum glerjum. iÆRKOMNAR JÓLAGJAFIR SVEFNPOKAR STOPP. ÆÐARDÚNN, DÚNN og ULL BAKPOKAR SKJALATÖSKUR AMBASSADEUR LAXAHJÓL SPIL í gjaíakössum, nylon PENNASETT í gjafakössum BALL0GRAF KÚLUPENNINN JÓLAPAKNING MYNDAVÉLAR Alls konar LEIKFÖNG: ÍTALSKAR BRÚÐUR ÞVOTTAVÉLAR ELDHÚSSETT BILLJARDSPIL MODEL, 40 tegundir LITAKASSAR MÁLVERK DÚIvKUKERRUR, 5 tegundir r BILAR óteljandi tegundir „MATCHBOX" TEKNO CORGI KRANABÍLAR STURTUBÍLAR tré BRUNABlLAR LÖGREGLUBÍLAR /\ // \ I r 'i ' f ✓ Loftvogir JOLAPAPPÍR - JÓLAMERKISPJÖLD - JÓLALÍMBÖND Hjá okkur eru 200 tegundir af JÓLAK0RTUM Ath. dönsku fallegu kortin. JÓLASALAN ER í FULLUM GANGI. LANG BEZTA ÚRVAL BÆJARINS. Gjörið svo vel og lítið í gluggana. — Eitthvað fyrir alla. Straumurinn liggur til okkar. — Velkomin til jólainnkaupa. JÁRN- OG GLERVÖRUDEILD

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.