Dagur - 10.05.1966, Blaðsíða 5

Dagur - 10.05.1966, Blaðsíða 5
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri Súnar 1-1166 og 1-1167 Ritstjóri og ábyrgðarmaður: ERLINGUR DAVÍÐSSON Auglýsingar og afgreiðsla: JÓN SAMÚELSSON Prentverk Odds Bjömssonar h.f. EINSTÆÐUR FERILL FYRIR þrem árum bað ríkisstjórn- in þjóðina að bíða enn um stund, því enn væri ekki útséð um glírnu hennar við dýrtíðardrauginn, enda væri, eins og Ólafur heitinn Thors sagði, öll „viðreisnin“ unnin fyrir gýg, ef sá draugur væri ekki kveðinn niður. Þetta var fyrir síðustu alþingis kosningar. Nú standa kosningar fyrir dyruný ekki alþingiskosningar, held- ur bæjar- og sveitarstjornaikosning- ar og er þá eitt og annað dregið fram í dagsljósið, enda eðlilegt, a. m. k. þar sein hinir pólitísku flokkar standa að kosningunum. Allir vita hvernig stjómin befur notað hinn umbeðna frest sinn í þessu máli. Síð- asta afrek hennar var að hækka srnjör líki og fisk um 40-80% og margar aðrar vörutegundir svo verulega munar. Auðvitað fara þessar veið- hækkanir allar inn í verðlagið, en að- eins hfuti af þeim kernur fram í hækkuðu kaupi síðar. Loks nú, hafa ýrnsir ábyrgir stjórnarsinnar opinber fega viðurkennt ósigurinn við dýrtíð- ardrauginn og þar með, samkvæmt kenningu fyrrv. forsætisraðherra Ó. Th., er öll „viðreisnin" unnin fyrir gýg, enda segja afleiðingarnar til sín, ekki aðeins í öllu efnahagskerfi þjóð- arinnar lieldur líka, og alveg seistak- lega í kaupgjaldsmálunum. Verka- lýðsfélögin hafa nú flest sagt upp samningum og búa sig undir átök um miklar breytingar á kaupi og kjörum. Forvígismenn þeirra stað- hæfa, og meðal þeirra margir kunnir stjórnarstuðningsmenn, að ríkis- stjórnin hafi herfilega brugðizt lof- orðum sínum, sem var undirstaða júnísamninganna, en þeir eru vegna vanefndanna nú orðnir óraunhæfir. Ríkisbúskapurinn hefur verið með þeim hætti, að ríkissjóður gat ekki hlaupið undir bagga með útgerðinni og veitt henni 80—100 millj. kr. að- stoð nema taka þessa upphæð af „matarpeningum" fólksins, þ. e. hætta niðurgreiðslum á vissum teg- undum neyzluvara með þeim afleið- ingum, sem að framan getur. En að- stoðarþörfin við útgerðina segir einnig sína sögu um það, hvernig verðbólgan hefur leikið þennan at- vinnuveg í mesta aflagóðæri, sem um getur í sögunni. Formælendur ann- arra atvinnugreina hafa margir svip- aða sögu að segja, jafnvel gistihúsa- eigendur, sem ræddu sin mál a Akur- eyri um helgina, kvaðu ísland orðið eitt dvrasta ferðamannaland í heimi vegna óðaverðbólgunnar. Afleiðing þess myndi verða sii, að sá áfangi, sem náðst hefur í því að beina nokkrum ferðamannastraum til ís- lands, yrði að engu gerður. (Framhald á blaðsíðu 7.) stund og stað, barnslega einlæg- Og brjóst mitt ákaft bærðist í bæn og þakkargj örð. SEINDÓR STEINDÓRSSON menntaskólakennari, ritstjóri „Heima er bezt“, skrifar þar stuttar forystugreinar. Flestar eru greinar þessar góðar, sumar ágætar, enda þótt stundum lýti þær nokkuð í lestri tilhneiging höf. til að þvengríða persónu- fornafninu „vér“ í öllum föllum. En slíkt er að vísu smekksatriði og smámunir einir. „Heima er bezt“ er þjóðlegt heimilisrit fyrir eldri og yngri, alls ópólitískt. Samkvæmt því hefur ritstjórinn eigi tekið af- stöðu til þjóðmála eða við- kvæmra deilumála í forgreinum sínum — og þó eigi brostið boð- legt efni. En nú bregður svo við í marz-hefti ritsins, að hann vind ur sér í ham hins pólitíska áróð ursmanns. Og fyrir hverju hef- ur hann uppi áróður? Fyrir hinu ameríska Kef la víkursj ónvarpi, sem lýtur stjórn hermálaráðu- neytis Bandaríkjanna í Washing ton. Víst hefði ég unnt St. Std. betra hlutskiptis en þess, að eiga sálufélaga við þá „menn- ingarfrömuði", sem eru innstu koppar í búri Félags íslenzkra sjónvarpsáhugamanna, eða hvað það nú heitir. St, Std. telur að þeir, sem and vígir eru hinu ameríska her- mannasjónvarpi, þ. á. m. að sjálfsögðu flestir mætustu menntamenn og rithöfundar þjóðarinnar, sbr. ávarp 60-menn inganna um árið, séu haldnir „múgsefjun". Hann fer þar í sporaslóð heimilislæknis Morg- unblaðsins, sem kvað upp úr með þá sjúkdómsgreiningu, að Hafnfirðingar hefðu fengið „and legt kölduflog“ er þeir létu opinberlega í Ijósi megna andúð og óánægju út af tiltekinni em- bættisveitingu. Ég held, að St. Std. bæti ekki miklu við hæð sína í þeirri sporgöngu. Það er hverjum manni vafasamur vaxtarauki, að ætla þeim geð- veiklun, sem eru á annarri skoð- un. Menntaskólakennarinn líkir Keflavíkursjónvarpinu við er- lent útvarp og spyr: “ . . . er vanvirða að hlusta á erlendar útvarpsstöðvar, eða verður oss vanvirða að því að horfa á sjónvarp frá gervitunglum, þeg ar það verður komið í fullan gang?“ Nei, Steindór. Svona fávís-' lega má greindur maður og menntaður ekki spyrja. í fyrsta lagi: Börn hlusta ekki á erlent útvarp. En þau horfa á hermannasjónvarpið. Og ekki aðeins myndirnar, ærið mis jafnar að gildi, heldur og málið, einstök orð og setningar, síast inn í barnsvitund þeirra og setj ast þar að. Hvorugur okkar Steindórs bað um milk í pelann, þegar við vorum pínulitlir pjakk ar. Við hlustuðum hvorki né einblíndúm á amerískt sjónvarp. í annan stað er það hrein „vanvirða“, svo að notað sé orð St. Std., og augljós þjóðernisleg ur háski fámennustu og veik- ustu þjóð veraldar, að selja einni fjölmennustu og auðugustu þjóð heims í hendur einkarétt til að reka í landinu þá langsamlega áhrifaríkustu fjölmiðlunarstarf- semi og áróðurs, sem enn er þekkt. Þeir, sem hlusta á erlent útvarp, geta valið um stöðvar, valið um efni. Því er út í hött og blekking ein, að bera þetta saman. Eða getur St. Std. bent á þá útvarpsstöð erlenda, er hafi einkarétt á hlustunarskil- yrðum á íslandi? í þriðja lagi mun engin þjóð fá aðstöðu til einokunar á sjón- varpi frá gervitunglum, þegar þar að kemur. Þá er og öldungis víst, að slíkt sjónvarp mun flytja úrvalsefni en ekki glæpa- myndir og aðrar, sem óhollar verða taldar þeirri kynslóð, sem er að vaxa úr grasi hverju sinni. „. . . . og sennilega hefur ís- lenzk tunga aldrei verið frjórri en nú“, segir St. Std. Má vera, að svo sé. En þá miðar hann við þroskaða menn. Þeir ólust ekki upp með augun fest við erlent hermannasjónvarp. En það eru til börn í þessu landi. Og um „frjósemi11 tungunnar er það að segja, að aldrei hefur orðaforði æskulýðsins verið jafn ískyggi- lega fátæklegur og einmitt nú — og er þá þéttbýlið fyrst og fremst haft í huga. Og hörmung er að sjá og heyra hversu mál- inu er misþyrmt í blöðum og út varpi. St. Std. telur íslenzka menn- ingu aldrei hafa staðið traustari fótum en nú. Því sé það firra ein, að erlent einokunarsjón- varp fái unnið henni nokkurn geig. Vonandi hefur mennta- skólakennarinn rétt fyrir sér. Mér sýnast þó ýmsar blikur á lofti. Þorri íslenzks æskulýðs er slitinn úr tengslum við náttúru landsins, lifandi og dauða. Börn in hafa möl og malbik undir fótum, erlent sjónvarp fyrir augum og eyrum. Heldur kenn- arinn og náttúrufræðingurinn í alvöru, að þetta hafi engin áhrif á opinn og ómótaðan barnshug- ann? Honum er illa við öll „bönn“. „Heimurinn verður ekki siðbættur með bönnum“, segir kennarinn. Nokkuð er til í þessu. Bönn eru mörg hvim- leið. En bannar hann nemend- um sínum aldrei neitt? Og hví skyldi mönnum bannað að stela? Mundi það vera meiri „synd“, að stela nokkrum krón um úr vasa náungans en að stel ast inn í barnssálina og sá þar fræi, sem upp af kann að vaxa illgresi? Þetta litla þjóðfélag er sjúkt. Falsanir og fjársvik vaða uppi í margvíslegum myndum. Og meðal íslendinga er vænn hóp- ur manna, sem telur sér ís- lenzkan stakk of þröngan. Þjóð- erni, tunga og menning, íslenzkt athafnalíf, — allt er það fánýti eitt í augum þessara manna. Þeir hafa gengið á hönd ætt- jarðarlausri auðhyggju. Þeir hafa þau geigvænlegu áhrif bak við öll tjöld, sem miklu fjár- magni alla jafna og alls staðar fylgja. Það eru fleiri öfl og aðil- ar en hið erlenda sjónvarp eitt, sem um þessar mundir vega aft an að íslenzku þjóðerni og menn ingu. Þessi orð eru fleiri orðin en ætlað var. En mér er þetta er- lenda sjónvarpsmál þjóðernis- legt tilfinningamál. Og mér er það að vísu meira. Samkvæmt mati blákaldrar skynsemi er það byrjunarafsal á menningar- legu sjálfstæði þjóðarinnar. Mér sárnar þegar menn, sem ég hef mætur á, mæla slíku afsali bót. Gísli Magnússon Eyhildarholti. FAGUR ER DALUR er fimmta Ijóðabók Matthíasar Johannes- sen og fyrsta ljóðabók hans, sem AB gefur út. Er bókin í sex köflum og er hún að ýmsu leyti nýstárleg að efni og mun örugglega vekja athygli. Ber meginefni bókarinnar sterkan svip af helztu viðfangsefnum samtíðarinnar. Nefnast kaflar bókarinnar Sálmar á atómöld; Myndir í hjarta mínu; Hér slær þitt hjarta, land; Goðsögn og Friðsamleg sambúð. Fyrsta ljóðabók Matthíasar var Borgin hló, og kom hún út árið 1958. Síðan hafa komið Ijóðabækurnar Hólmgönguljóð, Jörð úr Ægi og Vor úr vetri. Auk ljóðabókanna hafa einnig komið frá hans hendi fjórar við- talsbækur, ritgerðarsafn, leikrit Kristján frá Djúpalæk: 7x7 TILBRIGÐI VIÐ HUGSANIR Bókaútgáfan Sindur h.f. Akureyri. KRISTJÁN FRÁ DJÚPALÆK hefur áður gefið út nokkur ljóðasöfn, sem naumast hafa þó vakið eins mikla athygli og þau verðskulda. Stafar það ef til vill af þeim dulúðarblæ, sem ein- kennir mörg þeirra, að menn hafa naumast áttað sig á kveð- skap hans né metið hann að verðleikum. Að vísu eru til eftir hann nokkur baráttuljóð, en ríg urinn og þrasið um dægurmál er ekki innsta eðli hans. Hann er fyrst og fremst draumamað- uririn í fsrael, kynlegur farand- maður í ríki andans, óháður og fræðirit um bókmenntasögu. Fagur er dalur er marzbók A1 menna bókafélagsins og er 150 bls. að stærð. Hún er prentuð og bundin í Prentsmiðju Hafnar- fjarðar h.f. Hafsteinn Guð- mundsson sá um útlit og um- brot bókarinnar. LÝÐIR OG LANDSHAGIR, síðara bindi, eftir dr. Þorkel heitinn Jóhannesson, háskóla- rektor, kemur nú einnig út, en fyrra bindið kom út í nóvember sl. í tilefni af sjötugasta afmælis degi dr. Þorkels, en hann hefði orðið sjötugur 6. desember sl. Þetta síðara bindi af Lýðir og landshagir eftir dr. Þorkel hef- ur aðallega að geyma ævisögu og bókmenntaþætti. Af þeim mönnum, sem hann lýsir, má nefna Jón biskup Arason, Skúla Magnússon, Magnús Stephen- sen, Tryggva Gunnarsson, Tryggva Þórhallsson, Rögnvald Pétursson og Pál Eggert Óla- son. Ritgei-ðin um Magnús Step- hensen þykir með því bezta, sem Þorkell hefur ritað undir þessa grein. í bókmenntaþáttun um fjallar hann um Einar Bene- diktsson og Knut Hamsun; eru það fyrstu ritgerðirnar, sem birtust eftir Þorkel á prenti og eftirtekt vöktu. Ennfremur eru þættir m. a. um Bjarna Th.or- arensen, Stephan G. Stephans- son og Guðmund Friðjónsson á Sandi, Gunnar Gunnarsson og Sigurð Nordal. í snjallri ritgerð um Njálssögu gerir hann grein fyrir byggingu og stíl sögunnar og í tveimur öðrum ritgerðum gengur hann á vit gamalla minja á Snæfellsnesi með eftir- minnilegum lýsingum frá þeim stöðum. í bókinni eru einnig ræður eftir Þorkel og að lokum ritskrá hans. Bókin er febrúarbók AB og er 350 bls. að stærð, prentuð í Víkingsprenti h.f., en bundin hjá Félagsbókbandinu h.f. Kápu hefur Torfi Jónsson teiknað. Mannshugurinn er fjórða bók in í Alfræðasafni AB, en áður eru komnar bækurnar Fruman, Mannslíkaminn og Könnun geimsins. Sagt hefur verið, að merkasta viðfangsefni mannsins væri mað urinn sjálfur. Á starfsemi manns hugans, hugviti og hæfileikum, byggjast allar framfarir og þekk ing í tækni og vísindum, og er því eðlilegt, að um mannshug- (Framhald á blaðsíðu 7.) ur, hrifnæmur og hlýr söngvari gleði og sorgar. Þó að hann geti brugðið glettum fyrir sig, er undirstraumur ljóðanna venju- legast alvarlegur og tregabland inn. Það er eins og hann kunni ekki fyllilega við sig í þessari veröld. Viðkvæmni hans (Weltschmerz) mundi sumum kannske þykja vera um of, en hún ber aðeins vitni um hrein- lyndi og hjartagæzku fremur en kaldhæðni. Hann er fyrst og fremst sveitarinnar barn og ann allri upprunalegri og ósnortinni fegurð. Kristján frá Djúpalæk. Með þessari bók færist hann nokkru meira í fang en áður. Þetta er hólmganga, leikin við dauða. Skáldið er að heyja sína Jakobsglímu við guð sinn eins og hugsandi menn hafa gert á öllum öldum með misjöfnum árangri. Hér er lagzt dýpra og fastar leitað að rökum lífs og dauða en í öðrum kvæðum hans, en svarið getur þó aldrei orðið annað en trúarlegt, enda þótt margt sé stórfallega sagt í Ijóð- um þessum og eftirminnilega: Ég bý að bernskuminning um blóm á ungri grein, sem öllum öðrum blárra við innri sjónum skein. Þess hef ég langveg leitað um lönd þín, móðir jörð. í ÚTVARPI og blöðum er sagt frá því að Áburðarverksmiðjan í Gufunesi sé nýbúin að halda aðalfund sinn, sem að sjálfsögðu er árlegur viðburður. f frásögn af fundinum segir meðal ann- ars: „Þá upplýsti formaður enn- fremur að í framhaldi af stækk unarathugunum verkfræðinga verksmiðjunnar og annarra ís- lenzkra verkfræðinga hefði á síðastliðnu ári, verið leitað til hins reynda og heimsþekkta áburðarframleiðslufyrirtækis Norsk Hydro um ráðleggingar og áætlunargerð varðandi stækkun verksmiðjunnar." Þar kom að því. Nú rofar loks til, — hefði mátt fyrr vera, — í Kjarnaþokunni. Til hamingju með það bændur góðir. Það er kunnugt og má í minni vera, að í þann tíð er bygging áburðarverksmiðjunnar var ákveðin kom til tals að Norð- menn byggðu verksmiðjuna og létu í té þá reynslu og þau Ég fékk ei blóm það fundið. Til ferða skorti styrk. Því eru nú mín augu svo örvæntingarmyrk. Þess var ei hér að vænta. En von mér birtir sýn: Svo hreinn og heiður blámi á himni aðeins skín. Og þaðan mun hún myndin í muna, sem ég lýt. Af eyðimörkum ævi ég allslaus koma hlýt. En blómið eilíf-bláa mér birtast samt þú skalt, því hver sem lengi leitar að lokum finnur allt. Ég get ekki stillt mig um að benda hér á annað undurfallegt ljóð (um veginn): Víst dreymir oss háfleyga drauma. Víst sjáum vér dýrðlegar sýnir. Víst grunar oss vilja þinn guð, en troðum allt fótum án tafar. Því vér erum ekki vaxnir hugsjónum vorum, og hjartað kalkhýsi, umlykur'kjarnann, eilífðarfræið, vort eðli. Brjót upp það grafhýsi, bróðir. Leggðu það sársaukans sverði. Bræð það í ástúðareldi. Opna það! Leys þú úr fjötrum guðinn, sem grætur þar inni. — Frelsir þú hann ekki fyrst, frelsari þinn mun hann ei. Rúmið leyfir ekki lengri til- vitnanir. En þessi kvæði sýna að Kristján er enginn aukvisi á skáldabekk. Það er kannske ekki hægt að segja, að hann sé „rétttrúaður“ (ætli að nokkur maður sé það?). En hann er hugsandi maður og leitandi, og það er meira virði. Þrátt fyrir bölsýni hans og efa með köfl- um, hef ég hvergi fundið meiri trú í ísrael. einkaleyfi sem þeir réðu yfir á sviði framleiðslu köfnunarefnis- áburðar. Þetta mun hafa staðið til boða og hefði verið um það samið hefðu það vafalaust orðið verkfræðingar frá féláginu Norsk Hydro (sem heitir fullu nafni Norsk Hydro-elektriske Kvælstofaktieselskab) sem hefðu byggt verksmiðjuna í Gufunesi, af sinni kunnáttu. — Og það hefði áreiðanlega ekki nein „Kjarna“-verksmiðja til að framleiða ókornaðan kalksnauð- an áburð. Nei, fórráðamenn vorir í mál- inu töluðu „ekki við seglskip“. Hvað sú málsmeðferð hefir kost að íslenzka bændur og íslenzk- an landbúnað mun ekki auð- reiknað. En hér var ekki á góðu von. Eins og svo oft hefir viljað brenna við hjá oss var þess vandlega gætt að velja menn til forsjár um byggingu áburðar- verksmiðjunnar og rekstur eftir pólitík, og það látið engu skipta (Framhald á blaðsíðu 7.) AFMÆLISLJÓÐ á áttræðisafmæli RÓSU RANDVERSDÓTTUR liinn 24. apríl 1966 Nú berast kveðjur á breiðum v:rngjum, frá beztum vinum á lancli hér, á merkisdegi skal minning lifá um margt, sem hugurinn geyma ber. Urn áratugi var kynning kærust með krislnum vinum, nxeð sömu trú, og sanna tryggðin var sólaxgeisli, en samur vinur varst ávallt þú. Nú átta tugi þú bcrð á baki, en blessun Drottins er söm við þig. Ini reyndir ung Drottins frelsis fögnuð, þér Frelsarinn sjálfur bini sig Þú lxarðist djarft undir Drottins merkjum og duldir aldrei sannleikann. Nú fjúfar minningar liðins tíma, þær ljóma ltjart. Starfið fyrir Hatin. Þú hafðir Jesúm að leiðarljósi um langa ævi og varst Hans barn, og fórnarlund þín bar fagtirt vitni um frelsi Drotlins, um ævihjarn.. Þín vinan látna, ef vitna mætti, hún vildi efalaust þakka þér, allt sem þú gjörðir og gæzku þína, hve góð þú varst henni í raunum hér. Já, margt er geymt bjartri í minningunni og mætar stundirnar gleymast vart, og jzakka skal þér nú kærust kynni, ó. kæra Rósa, hvc oft var bjart. Með þér var dýrlegt að starfa og stríða, þær stundir gleymast ei jrað er víst. Þín gifta mikil og glæstur vilji. er gekkst að störfum, [>ér hlífðir sízt. Og þegar deginum ævi hallar. hve elska Drottins er undraverð. Sín börn jrá bcr Hann og vct jrati voða, [rví víst mttn koma hin hinzta fcrð. Hve himinþráin í blóð er borin, j>ví brot úr eilífð við dveljum hér, við eigum heima i himinsölum, í heimi hver okkar gestur er. Og nú skal ljúka við Ijóðið smáa, en ljúfa kveðju við sendum þér. En ævikviildið þér Kristur blessi, ó, kæra Rósa, j>að ósk vor er. Við lítum hærra úr heimsins dölum, til himna bústaðar frelsaðs manns, ó, hvílík sæla er saman koma, þeir sem að meðtóku frelsi Hans. B. Þ. Nýjar bækur Almenna bókafél Benjamín Kristjánsson. TIL HAMINGJU :.... Hásumars heiðríkja í list og litum. Á myndlistarsýningu frú HELGU WEISSHAPPEL vorið 1966. Velkomin ávallt til Akureyrar, þú aufúsugestur bæjarbúa. Þú leizt í bæinn með ljós í barmi og list í armi, þann hugarblæinn, sem hefur anda til ljóssins landa, að listatindum í lit og myndum. VÖKUDRAUMAR. Ljósni.: G. P. K. Á ÞESSARI sérstæðu listsýningu frú Helgu er heildarsvipurinn hreinn og hlýr meo hásumars heiðríkju í list hennar og litum. Frú Helga er ákaflega frjáls og fersk í listsköpun sinni og vinnur að listinni í hljóðri þögn og mikilli gleði, — af lífi og sál. Allar voru myndir frú Helgu fallegar. Þó fannst mér, að fjórar þeirra bæru af að fegurð og reisn, ef unnt væri að gera upp á milli þeirra. Mynd- irnar voru þessar: VÖKUDRAUMAR. Hún var að flestra dómi fegursta myndin, böðuð í birtu og sólroða. Listasafn Akureyrar keypti þá mynd. Það var lofsvert framtak. JOL, sérkennileg mynd og fögur. APRÍLDAGAR og SKREYTING voru báðar fallegar myndir. Vinsældir frú Helgu hér á Akureyri sem listakonu má nokkuð marka af því, að sautján myndir seldust á sýningunni. ÞESSI fátæka kona, gáfuð og sístarfandi, hefur borið hróður ís- lenzkrar myndsköpunar um Evrópu og Ameríku. En hún hefur aldrei fengið, svo að ég viti, listamannalaun. Hvílíkt tómlæti og sofandaháttur gagnvart list hennar hjá þeim mönnum, sem ráða, hvernig listamannalaunum er úthlutað! Við skulum biðja Guð að opna hug þeirra og hjarta fyrir fegurðinni og listinni í verkum frú Helgu Weisshappel. -K Frú Helga. Lífið sé þér létt og rótt, ljúíur dagur, fögur nótt. Blíða sólar, broshýr vor, bregði ljóma á öll þín spor. Við Akureyringar þökkum þér komuna og óskum, að þér megi allt til vegs og gæfu ganga um alla framtíð. Lifðu heil og blessuð alla tíma — það ég vona — íslands mikla listakona. Berðu kveðju mína til foreldra þinna, með ósk um blessað og gott sumar, bjart og fagurt ævikvöld. Með sumarkveðju til allra. Á sumardaginn fyrsta 1966. JÓN BENEDIKTSSON, prentari. ÚJ"...1=

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.