Dagur - 05.11.1966, Blaðsíða 8

8

SaiÁTT OG STÓRT
Pabbi hjálpaði bara pínulítið við að byggja þetta barnahús. , (Ljósm.: E. D.)
SSÍSSSSSSSSÍSSSSÍSSÍÍSSSSÍSSSSÍSSÍSíSSSSSÍSæSÍSSSSSSSSSSÍSÍSSÍSSSSS^SSSíSÍSSSSÍSSSSSSÍSSSSSÍSÍSSSSSSSSSSÍ
Margar nýjar bækur fyrir jólin
DÁGUR hefur aflað sér nokk-
urra upplýsinga um helztu bæk
ur sem komnar eru á markað,
eða koma á markað nú yfir
jólin.
Skáldsögur innlendra höf-
unda eru allmargar. Af bókum
eldri höfunda mætti nefna
„Tuminn og teningurinn11 eftir
Guðmund Daníelsson (ísafold)
og „Skammdegi“ eftir Krist-
mann Guðmundsson (Bókfell).
Til eldri höfunda mætti ef til
vill einnig telja þá Ingólf Jóns-
son frá Prestbakka og Ásgeir
Jónsson. Hin nýja skáldsaga Ás
geirs heitir „Tvær tunglskins-
nætur“ (Fróði), en saga Ingólfs
„Láttu loga, drengur“ (Skugg-
sjá), og fjallar hún um ævin-
týraheima peningafurstanna í
höfuðborginni. Til þessara eldri
höfunda mætti ef til vill einnig
telja Bjarna Þorsteinsson, þótt
saga hans „Ást í meinum"
(Fróði) sé byrjandaverk.
Af skáldsögum yngri höfund
um ber sjálfsagt fyrst að telja
„Tómas Jónsson“ eftir Guðberg
Bergsson (Helgafell), en ýmsir
telja það forvitnilegasta bók-
menntaverk ársins. Þá er það
hald manna, að skáldsagan
„Sódóma og Gómorra“ (Helga-
fell), eftir Ulf Þormóðsson, en
það er fyrsta bók hans, muni
talsvert lesin og rædd. Þá
mætti nefna „Skipin sigla“ eftir
Steinar Sigurjónsson (Helga-
fell) og „Heimur í fingurbjörg11
Hundpestin stöðvuð
við Hvalf jörð?
HUNDAPEST sú, sém herjar á
Suðurlandi, allt frá Skaftafells
sýslurn til Hvalfjarðar, virðist
nú í rénum. Þótt prestin sé bráð
smitandi og geti borizt með.
mönnum, eru talin nokkur lík-
indi til þess, að hún breiðist
ekki yfir stærra svæði landsins.
Til varnar útbreiðslunni var
niðurskurður fyrirskipaður en
ekki bólusetning til lækninga
eins og tíðkast í nálægum lönd-
um. Q
éftir 'Magnús Jóhannsson frá
Hafnamesi (Mál og menning).
Bók Magnúsar mun á margan
hátt mjög athyglisverð.
Þá eru.það nú blessaðar kon-
urnar. Þeim hefur nú ekki fall
ið penninn úr hendi fremur en
fyrri daginn. Ný bók eftir Guð
rúnu frá Lundi og Ingibjörgu
Sigurðardðttue telst kannske
varla til tíðinda. Bók Guðrúnar
í ár nefnist „Dregur fyrir sól“
(Leiftur-) og er framhald sögu
hennár frá fyrra ári. Bók Ingi-
bjargar heitir „Á blikandi
vængjum“ (BOB). Þá er Þor-
björg Árnadóttir með nýja
skáldsögu, „Leynigöngin“ (ísa
fold). Skáldsaga Grétu Sigfús-
dóttur „Bak við byrgða glugga“
(A. B.) er komin út fyrir
nokkru og hefur hlotið góða
dóma. Ingibjörg Jónsdóttir, sem
ýmsir telja með beztu kven-rit
höfundum okkar, sendir frá sér
nýja skáldsögú „Hellir hinna
dauðu“ (Leiftur). Loks mætti
nefna „Drengirnir á Gjögri“
eftir Bergþóru Pálsdóttur (ísa-
fold), en bók hennar mun vera
byrjandaverk.
(Framhald á blaðsíðu 7).
Ný virkjun leggur
Laxárdal í eyði
Kasthyammi 16. okt. Sú lang-
þráða stund, að Laxárrafmagn
komi hér í dalinn, varð seint í
gærkveldi, er kveikt voru ljós
á nokkrum bæjum, en hinum í
dag, nema einum þar sem eftir
er að ganga frá lögnum innan-
húss en það verður næstu daga.
Við erum glöð og þakklát fyrir
þessa :framkvæmd, sem við er-
um búin í mörg ár að horfa á
rafljósin í sveitunum í kring,
og finnast þá enn meira til um
myrkrið hjá okkur en áður var,
því fátt breytir heimilunum
meira til prýðis en rafljósin,
auk allra annarra nota af því,
en dýrt er það, og þessar fram-
kvæmdir allar. En það eins og
gleymist — að minnstakosti í
bili — þegar horft er á ljósin.
Það hefur komið mörgum und-
arlega fyrir sjónir að við, hér í
næsta nágrenni Laxárvirkjunn
ar skulum ekki vera búin að fá
rafmagnið fyrir löngu. Há-
spennúlínan var lögð úr Reykja
dal'í fyrrdh'aust'. Inrianhúslagn-
ir hefur Þorgeir Jakobsson frá
Brúum gert að mestu leyti. Á
þessari línu er hærri sþenna en
áður hefur verið, eða 440 volt,
og er hægt að nota nærri helm-
ingi grennri jarðstreng í úti-
hús, en með lágu spennunni, og
munar það allt að helmingi á
verði, og er þetta mikilsvert
atriði, vegna súgþurrkunnar,
auk þess sem flestir vilja fá raf
ljósin í útihúsin því þau eru
dýrðleg þar sem annarsstaðar.
En fjárhúsin eru víðast nokk-
urn spöl frá bæjarhúsunum.
Laxárdalur er fyrsta sveitin á
landinu, sem fær þessa spennu,
en einnig verður þetta i Keldu-
hverfi. Ég endurtek þakklæti
okkar fyrir rafmagnið.
En þessu fylgir nokkur
skuggi, því undanfarin ár hafa
farið fram umfangsmiklar rann
(Framhald á blaðsíðu 7.)
ÁFENGISMAGNH)
Margskonar fróðleikur og at-
liyglisverður er í áliti þing-
mannanefndarinnar, sem um
getur í leiðara blaðsins í dag.
Þar kemur m. a. fram, að Á-
fengisverzlunin hefur á árinu
1964 selt rúml. 1 millj. lítra af
áfengi, sem jafngildir 368 þús.
1. af hreinum vinanda. Þetta
svaraði til nálega tveggja lítra
á mann í landinu það ár. Ann-
ars staðar á Norðuriöndunum
virðist áfengisneyzlan vera
mun meiri en hér, og telur
nefndin það stafa af því, að þar
sé leyfð sala áfengs öls. Árið
1964 var hún mest í Danmörku,
nál. 5 lítrar. Á tímabilinu 1935
—1965 var salan minnst 1941
og 1942, en þá var hér áfengis-
skömmtun. Hætt er við, að sala
á þessu sviði sé ekki sama og
neyzla.
OFDRYKKJUMENN OG
DR YKK JUSJÚKLIN G AR
Dr. Tómas Helgason læknir og
prófessor í geðlækningum gizk
ar á, að hér á landi séu nú um
2300 ofdrykkjumenn, þar af
allt að 1600 drykkjusjúklingar
(10% af þeim konur). Ðrykkju
sjúklinga segist hann nefna þá
„ofdrykkjumenn, sem eru orðn
ir svo háðir áfengi, að áfengið
hefur valdið greinlegum skap-
gerðarbreytingum eða er farið
að hafa áhrif á andlegt og lík-
amlegt heilsufar, samskipti við
aðra, eða félagslega og fjárhags
lega afkomu eða þeir, sem sýna
einkenni um, að yfirvofandi sé,
að áfengi hafi þessi áhrif.“ —
Á árunum 1953—64 leituðu sam
tals 1706 einstaklingar sér
lækninga hjá áfengisvarnadeild
Heilsuvemdarstöðvar Reykja-
víkur, sem Alfreð Gíslason
veitir forstöðu .
„DEYJA FYRIR ALDUR
FRAM
Alfreð Gislason læknir segir
að af 1706 einstaklingum, sem
leitað hafa til áfengisvama-
deildarinnar ú 12 árum, séu 131
látnir fyrir árslok 1964 og hafi
verið gerð skýrsla um aldur
þeirra og banamein. Af þeim
hafi 36 látizt af slysförum, en
17 framið sjálfsmorð. Rúinl. 70
létust innan við fimmtugs ald-
ur. Af þeim sem til áfengis-
vamadeildarinnar leituðu, voru
8% konur. Af 1706 einstakling
um voru 37 á aldrinum 17—19
Norðntenn banna veiðar síidar
NORÐMENN ha'fa nú bannað
veiðar makríls og síldar í Norð-
ursjó og Skagerak og gekk það
bann í gildi 1. nóvember. Ht'á-
efnisbii'gðir verksmiðjanna eru
nú mjög miklar, svo nauðsyn •
þótti að stöðva veiðarnar.
Bann þetta var útgefið að
loknum fundi leiðtoga samtaka
síldar- og makrílseljenda og er
á þessa leið:
„Vegna söluerfiðleika hafa
samtök norskra síldarkaup-
manna, samtök saltsíldarselj -
enda og norskra makrílkaup-
manná, með heimild í fimmtu
grein fiskilaganna, ákveðið að-
nótaveiðar makríls og> .síldar í '
Norðursjó og Skagerak skuli'
bannaðar frá og með 1. nóvem'- '
ber. — — —“ • ..... '
Undanþegnar eru veiðar - til
manneldis.
Samanlagður afli síldar og
makríls í Norðursjó á þessu ári
var orðinn yfir 9 millj. hektó-
lítra og aflaverðmæti talið 274
millj. norskra króna. Er þetta
nær þriðjungi meira aflamagn
og á sama tíma i fyrra. □
ára og 520 innan við þrítugs-
aldur. „Drykkjumenn deyja
fyrir aldur fram“ segir læknir-
inn, og dánarorsakimar, sem
nefndar voru hér að framan,
eru einkennandi í þeirra hópi,
að sögn hans.
ÁFENGH) OG SAMEINUÐU
ÞJÓÐIRNAR
Margt er átakanlegt í skýrslum
þeim, sem hér eru nefndar, og
vissulega hjálpar þörf. Enginn
þeirra, sem nefndin leitaði til,
virðist telja áfengisbann fram-
kvæmanlegt eins og sakir
standa, eða það virðist a. m. k.
hvergi koma fram. Ýmsir telja
fordænii mikilsverð og á því
byggast tillögur, sem stundum
hafa komið fram um að hætta
öllum vínveitingum á vegum
hins opinbera og stofnana þess.
Á það ekki að vera hlutverk
Alþingis íslendinga, að inarka
úkveðnar leiðir ut úr myrkri
áfengisbölsins hér á landi? Ætti
það ekki að vera hlutverk Sam
einuðu þjóðanna, að reyna að
fá samkomiilag um takmörkun
á framleiðslu áfengis? Mú ekki
til sanns vegar færa, að „heims
friðinum“ stafi hætta af áfeng-
inu?
82 NAUÐUNGARUPPROÐ
I Lögbirtingarblaðinu 19. okt.
auglýsti yfirborgarfógetinn í
Reykjavík nauðungaruppboð á
79 húseignum og 3 vélbátum.
Uppboðin eiga að fara fram
mánudaginn 21. nóv. og þriðju-
daginn 22. nóv.
VEÐDEILD BÚNAÐAR-
BANKANS
Framsóknarmenn í efri deild
Alþingis flytja enn á ný frum-
varp til laga um nýjar ráðstaf-
anir til að efla veðdeild Bún-
aðarbankans og gera hana starf
hæfari en hýn er nú. Gert er
ráð fyrir, að ríkissjóður leggi
veðdeildinni til 20 millj. kr. á
ári, og að veðdeildarlánin verði
allt að 70% af yirðingarverði,
til jarðakaupa, en annars allt
að 60%. Þá er gert ráð fyrir,
að Seðlabankinn láni deildinni
allt að 100 millj. kr. með 5%
vöxtum. Ennfremur á deildinni
að vera heimilt að gefa út
bankavaxtabréf og greiða allt
að 40% hvers láns með slíkum
bankavaxtabréfum, ef um jarða
kaup er að ræða, og myndu selj
endur jarðanna þá fá þau upp
í jarðarverðið ásamt þeim hluta
Iánsins, sem greiddur yrði í pen
ingum. Þeir ættu þú aðgang að
veðdeild um greiðslu vaxta og
afborgana af bréfunum í stað
innheimtu hjá kaupanda. Með
jiessu frumvi, ef að lögum verð
; ur* yrði mjög yyeitt fyrir jarða
kaupum hér ú landi. Framsögu
maður þessa máls er Páll Þor-
steinsson.
ILLA ER KOMIÐ
Þegar frumvarp ríkisstjómar-
innar um nýjan skatt af veiðar
færuin var til umræðu á Al-
þingi fyrir skenmistu sagði Jón
Skaftason m. a.:
(Framhald á blaðsíðu 7)