Dagur - 04.02.1967, Blaðsíða 5
4
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Símar 1-1166 og 1-1167
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
Gatslitin flík
GATSLITNASTA FLÍK sem til er
á íslandi er „viðreisnar“-skykkja rík-
isstjómarinnar frá 1960. Með henni
er ekki hægt að skýla nekt sinni. Af
því efnahagsmála-hrófatildri, sem
stjómin var svo stolt af fyrir 7 árum,
stendur nú varla steinn yfir steini,
þegar frá eru skyldir háu vextimir í
bönkunum, sem enn má kalla skjald-
armerki stjórnarinnar. Sjálf gengis-
skráningin frá 1960 entist ekki nema
rúmlega eitt ár. Þá var krónan lækk-
uð í annað sinn. Lagabann stjórnar-
innar gegn kaupgreiðslum sam-
kvæmt vísitölu er úr gildi fallið, og
nú segir forsætisráðherrann, að þetta
vísutölubann hafi verið svo mikil
vitleysa, að líkja megi þeim, sem að
því stóðu við sjúkling, sem brjóti
hitamæli og vilji lækna sig á þann
hátt.
Verðlag á lífsnauðsynjum og þjón-
ustu, sem átti að liækka í 13—14%
samkvæmt áróðursritinu viðréisn,
hefur nú hækkað um 128%. Stjórnin
sagðist ætla að afnema bótakerfið,
en nú eru greiddar verðuppbætur á
mjög verulegan liluta útflutningsins
og niðurgreiðslur innanlands verða
a. m. k. 700—800 milljónir króna á
þessu ári. Einn meginþáttur „við-
reisnarinnar“ átti að vera sá að koma
á föstu verðlagi og „jafnvægi í pen-
ingamálum“. Verðlagið nú kemur
fram í vísitölunni, sem fyrr var nefnt,
og lánsfjárskortur atvinnuveganna
vitnar um jafnvægið í peningamál-
unum. Tekjuskattur af almennum
tekjum átti að falla niður en er nú
kominn yfir 600 milljónir kr. á ári.
Fjárlög áttu að vera greiðsluhalla-
laus, en árið 1965 varð greiðsluhalli,
og allt útlit er fyrir, að raunveruleg-
ur greiðsluhalli sé á fjárlögunum
fyrir árið 1967. Aðalhaldreipi stjórn-
arinnar í seinni tíð hefur verið hið
svokallaða „frelsi“ í viðskiptamálum,
sem hún segist hafa innleitt og stað-
ið við. Hin mikla sóun gjaldeyris og
hóflaus innflutningur á ýmsum svið-
um gæti gefið til kynna, að þetta sé
rétt. En nú rignir yfir stjómina mót-
mælum frá útvegsmönnum, sem
kvarta yfir því, að þeim sé bannað að
flytja inn veiðarfæri. Þar fór það, að
því er virðist, sem eftir var af hinni
slitnu flík.
Síðan „viðreisnin“ gekk sér til húð
ar, er eins og stjómin hafi enga fót-
festu og hrekist úr einu homi í ann-
að. Einu sinni átti að binda kaup-
gjald um skeið, en stjómarfrumvarp
um það efni var tekið aftur á þingi.
í fyrra var boðaður skattur á far-
seðla, en frá honum horfið nokkru
síðar. í vetur átti að leggja innflutn-
ingsgjald á framleiðsluvörur til sjáv-
arútvegsins, en þá varð aldrei þessu
(Framhald á blaðsíðu 2)
„Mikill er Allah, og Mú-
hameð er spámaður hans"
EKKI aðeins einn Múhameð
heldur tveir hafa sett ofan í við
mig, auman mann, fyrir það, að
þeim finnst ég ekki hafa talað
með tilhlýðilegri virðingu um
Hans Nielsen Hauge, norskan
trúboða. Skrifar Árrji G. Ey-
lands seinast langa framhalds-
sögu í Dag 21. og 25. jan s. 1.
skreytta ljóðum eftir Einar
Ben., til að hneykslast á þessu,
og er mikið niðri fyrir. Geri ég
ráð fyrir að Sæmundur á Sjón-
arhæð eigi eftir að endurtaka
þessa ritsmíð í íslendingi, eins
og hann gerði við síðasta rit-
verk Árna til dýrðar Hauge,
sem ég_á að hafa svo skemmi-
lega hallmælt.
Að vísu má ég vel við það
una, að Árni líkir mér við Sæ-
mund fróða, sem var ólíkt snjall
ari en nafni hans á Sjónarhæð.
Aftur á móti kann ég ekki vel
við það, er hann líkir sjálfum
sér við myrkrahöfðingjann.
Hvorki sýnist mér hann vera
eins fjölkunnugur og hinn
gamli né eins illa innrættur.
Því að líklegast er meiningin
góð í skrifi Árna, þó að mis-
skilningur sé ærinn. Auk þess
hafði Kölski vit á að sökkva á
réttu augnabliki, þegar hann
sá, að hann hafði tapað málinu.
Hið spaugilegasta við allt
þetta írafár er nú það, að varla
hafði ég talað öfugt orð um
þennan „mæta mann“, þegar
þessir dándismenn töldu sig
þurfa að koma honum til hjálp-
ar, og skil ég naumast þessa yf-
irdrifnu tilfinningasemi þeirra.
Aldrei var Hauga sjálfur að
sleikja neitt utan af því, sem
hann sagði um prestana, og skil
ég því ekki í, að hann hefði
kippt sér hið minnsta upp við,
þótt um hann hefði verið sagt,
sem satt var, að hann væri ó-
menntaður bóndi. Ur þessu
vilja þeir félagar gera eitthvert
voðalegt skammaryrði, og sýna
þeir einungis með því, hvaða á-
lit þeir sjálfir hafa á bænda-
stéttinni. Aldrei hefur mér svo
mikið sem dottið það í hug, að
það væri nokkur skömm að því
að vera bóndi. Margur góður og
gegn maður hefui- aldrei í skóla
farið og er ekkert verri fyrir
það, nema í guðfræði. Hugleið-
ingar Áma G. Eylands út af
þessu eru því vægast sagt furðu
legar, og mundu þá jafnt hitta
t. d. próf. Magnús Jónsson, sem
komst nákvæmlega eins að orði
í Kristnisögu sinni, sem kennd
hefur verið við Háskóla íslands.
Líka má benda Árna á það, að
jafnvel biskupar og prélátar
hafa stundum í prédikunum
talað um þá Pétur, Jakob og
Jóhannes, sem „ómenntaða fiski
menn“ og dettur engum í hug
að ímynda sér að slíkt sé í
niðrandi skyni gert, heldur að-
eins verið að skýra frá bláköld-
urri staðreyndum.
Loks kemur það, sem kórón-
ar alla vitleysuna og sýnir, hvað
þessir rithöfundar eru leiknir í
að fara gegnum sjálfa sig í hugs
un. Þeir fullyrða að postularnir
og jafnvel Kristur sjálfur hafi
verið „lítt menntaðir", og sjá
ekkert athugavert við það. Nú
er þetta ekki „niðrandi“, líklega
af því að þessir menn voru ekki
norskir og ekki bændur? En
hver er kominn til að segja að
postularnir hafi allir verið
ómenntaðir?
Vitað er og viðurkennt að
minnsta kosti um Pál postula,
að hann var stórmenntaður eft-
ir þeirra tíma mælikvarða. Um
Krist er það að segja, að það er
alveg eins líklegt, að hann hafi
einnig verið það. Lærimeistar-
ar gátu ekki orðið aðrir en þeir,
sem voru mjög vel að sér í fræð
um þjóðar sinnar. Víst er um
það, að Jesús kunni bæði að
lesa og skrifa. Segir frá því í 4.
kafla Lúkasarguðspjalls, að
hann hafi gengið inn í sam-
kunduhúsið á hvíldardegi eins
og hann var vanur, og staðið
upp til að lesa. Hafi honum
verið fengin bók Jesaja spá-
manns og las hann kafla úr
henni og útskýrði, svo að allir
lofuðu hann og undruðust þau
yndislegu orð, sem fram gengu
af munni hans.
Þegar þess er gætt, að
hebreska var orðin fomtunga á
dögum Jesú, þurfti engan smá-
ræðis lærdóm til að geta lesið
ritninguna á þennan hátt, þýtt
hana og útskýrt. Þó að engar
heimildir séu um það í guð-
spjöllunum, er það auðséð, að
Jesús hefur verið svo stórlærð-
ur í þessum efnum, að hann
stóð engum fræðimanni að baki,
enda sóttu þeir aldrei gull í
greipar hans í rökræðum.
Reyndar vitum vér lítið um
ævi hans nema síðustu misser-
in, áður en hann var af lífi tek-
inn. En eftir fund Dauðahafs-
handritanna fyrir um það bil
20 árum eru fræðimenn farnir
að telja það ekki ósennilegt, að
hann kunni að hafa dvalið að
námi méð Essenum, eins og t. d.
Jóhannes frændi hans.
Fullyrðingar þeirra félaga í
þessu efni standast því heldur
ekki gagnrýni, enda er þeim
klaufalega fyrir komið í ritsmíð
um þeirra.
Því að eins drap ég á Hauge
í sambandi við bók Schjeld-
erups, að það voru andlegir af-
komendur hans, sem börðust
gegn Jóhannesi Ording og
Schjelderup, reyndu að loka
fyrir þeim kirkjum og stofnuðu
sérstakan safnaðarskóla til að
berjast gegn þeim „hættulegu"
vísindum, sem þessir menn
kenndu. Þetta „kristna fólk“,
sem Schjelderup nefnir svo í
hógværð sinni, þóttist auðvitað
vera útblásið af heilögum anda
eins og minn góði vinur, Sæ-
mundur á Sjónarhæð. En und-
arlega oft vill svo til, að þetta
blessaða fólk virðist vera hald-
ið af „talsverðum óskýrleik í
kollinum", eins og hin danska
alfræðiorðabók kemst að orði
um Hans Hauge, hvort sem það
er nú ein af verkunum andans
eða ekki. Kannske er þetta
meinleysisfólk þar fyrir utan.
Og til þess nú að gera alla
ánægða, get ég svo sem vel
ímyndað mér, að Hans Nielsen
Hauge hafi slagað upp eftir
þeim Sæmundi og Áma í röð-
um spámannanna.
Benjamín Kristjánsson.
Akureyrartogarar
KALDBAKUR er á veiðum.
Svalbakur seldi afla sinn í
Hull 31. jan. sl. 162.877 tonn
fyrir 12.696 pund, þ. e. kr. 9.35
pr. kg. Væntanlegur heim í dag,
4 febrúar. Harðbakur fór á
veiðar 19. jan. sl., var með 100
tonn 27. jan. Sléttbakur seldi
afla sinn í Grimsby 31. jan. sl.
tæp 145 tonn fyrir 9.747 pund,
þ. e. kr. 8.07 pr. kg. Væntanleg-
ur heim á sunnudag, 5 febrúar.
Búið að taka ámoksturstækin frá og stoðir settar undir kjálkana, svo auðvelt er að setja tækin á vél-
ina aftur.
Nýr heimilisfraktor - vinsæll og effirsóftur
HINN 20. október sl. hélt Véla-
deild S. í. S. blaðamannafund í
húsakynnum sínum að Ármúla
3, í tilefni komu tveggja sölu-
fulltrúa International Harvest-
erverksmiðjanna, þeirra Mic-
hael Collins og Harold Flater,
sem skýrðu frá nýjum traktor-
um og ýmsum verkfærum og
tækjum, sem eru komin eða
væntanleg innan skamms á
markaðinn hér. Kvikmyndir
voru einnig sýndar af tækjum
í notkun.
Mesta athygli mun hafa vak-
ið lýsing og myndir af nýjum
traktor af gerð B-434, en hann
kemur nú í stað B-414, sem er
þekktur orðinn hérlendis á und
anförnum árum. Traktorinn er
nú gjörbreyttur og nýtízkuleg-
ur í útliti. Einnig hafa verið
gerðar á honum mjög þýðing-
armiklar tæknilegar breyting-
ar.
mynd. Þetta er öryggishús með
vandaðri klæðningu.
Er sölufulltrúarnir voru
spurðir um ástæðuna fyrir hinni
slæmu og seinu afgreiðslu til
íslands sl. sumar á traktorum
frá fyrirtæki þeirra, t. d. hinum
nýja 434, sögðust þeir vilja taka
fram, að ekki væri hægt að
kenna umboðinu hér um þetta.
Eftirspurnin hjá I. H. eftir
traktorunr hefði verið geysileg
og þeir of djarfir að taka á móti
pöntunum. Nú yrði gengið þann
ig frá málum, að þetta endur-
taki sig ekki.
Því næst sýndu sölufulltrú-
arnir blaðamönnum mjög fróð-
lega og skemmtilega kvikmynd
af nýrri gerð traktora, sem I. H.
framleiðir nú í Þýzkalandi, gerð
irnar 523 með 52 ha. vél og 624
með 62 ha. vél.
Vélarnar í báðum þessum
traktorum eru fjórgengis-diesel
vélar með beinni innspýtingu,
róterandi ventlum og votum
slífum. Eldsneytisdælan er af
Bosch-gerð með vökvastillum
og „regulator". Þetta er nýjung,
sem fundin var upp af Bosch og
tæknimönnum International
Harvcstei'. J agn vægisútbúriað -
ur er á sveifarási fjögurra
strokka vélarinnar, sem gerir
hana algjörlega titringslausa.
Þessir mótorar hafa verið kall-
aðir „eilífðarmótorar“.
Báðar fyrrnefndir traktorar,
523 og 624, eru með al-samhæfð
um gírkassa á öllum gírum,
hvort sem er afturábak eða
áfram. 523 traktorinn hefur 8
gíra áfram og fjóra afturábak,
en 624 hefur 12 gíra áram og 4
afturábak. Sá gírkassi er með
svokölluðum „Agromatic Power
Shift“, en þá er mögulegt að
minnka ökuhraða óg auka drátt
argetuna eða öfugt, án þess að
nota tengslið. Með þessu Power
Shift kerfi er einnig hægt að
skipta um ökustefnu úr áfram
í afturábak, án þess að nota
tengslið eða gírstöngina.
Vökvalyftan, sem lyftir 1700
kg. og á eru bæði grófir og fínir
tengitappar, hefur sjálfvirka
dýptarstillingu og þyngdaryfir-
færslu.
S-24-l moksturstæki.
Það síðasta, sem sölufulltrú-
arnir sýndu blaðamönnunum,
voru nýju Farmall mokstiu-s-
tækin, sem einkennd eru
S-24-l. Moksturstæki þessi
munu kosta um kr. 17.000.00 og
tengihlutir fyrir hvern traktor
um kr. 3.000.00. Þanníg geta
þessi tæki orðið sameign
margra búa með litlum tilkostn
aði í tengihluti, þótt gerðir
troktoranna séu margar. Einnig
er þetta óneitanlega til þæg-
inda á því búi, sem á og notar
t. d. tvo traktora, sinn af hvorri
gerðinni. Frá- og átenging tækj
anna við traktorinn er svo ein-
föld, að einn maður gerir það
auðveldlega á þremur mínút-
um. Lyftugetan er um 850 kg.
PZ-sláttuvél — Athyglisverð
nýjung.
Véladeild SÍS hefur nú látið
(Framhald á blaðsíðu 7)
NY TEGUND SAMVINNUTRYGGINGA
Bilið milli hjólhlífanna að aft
an hefur verið aukið verulega,
svo að vel rúmt er nú í kring-
um sætið og ökumanninn, það
gefur honum meira svigrúm við
stjórntækin. Stýrishjólið, sem
er stærra og liggur láréttara,
ásamt nýrri stýrisvél, hafa létt
stýrið og bætt stjórnhæfni
traktorsins verulega. Vökvastýr
isútbúnaður er því ekki talinn
nauðsynlegur á þennan traktor,
nema hann sé ætlaður til á-
moksturs nær eingöngu.
Ökumannssætið sjálft er end
urbætt, standard gerðin er „De
Luxe“.
Rafgeymirinn og ræsirinn eru
af yfirstærð. Ljósin að framan
eru innbyggð í samstæðuna og
eru því ekki fyrir neinum tengi
útbúnaði.
Frá því var skýrt, að vegna
þess hve vel þessi girkassi hef-
ur reynzt, er farið að nota hann
í I. H. jarðýtur, en þar reynir
að sjálfsögðu meira á hann en í
traktornum. „Speed Amplifier“
er sérstakur útbúnaður, fáan-
legur á þessa gírkassa, en með
honum er möguleg 37% hraða-
aukning á hvern gír, stillanleg
með lítilli hliðarstöng. Með sömu
stöng er aukin dráttargetan eða
hraðaminnkunin möguleg 27%.
Beizlisútbúnaðurinn er mjög
fullkominn. Honum fylgir drátt
arslá og þrítengisbeizli með
þverbita.
í sambandi við hin nýju ör-
yggisgrindalög hér á landi var
upplýst, að framleiddar eru
margar gerðir grinda, og lögð
er sérstök áherzla á styrk
þeirra og hlífð fyrir ökumann,
ef óhapp hendir, en einnig, að
þær séu rúmgóðar og ástig auð-
velt. Fáanleg er klæðning á
grindurnar síðar meir, sé þess
óskað.
í vor munu B-434 koma einn
ig með húsi frá verksmiðjunni,
eins og sézt á meðfylgjandi
SAMVINNUTRYGGINGAR
hófu bifreiðatryggingar í janúar
1947 og eru því, um þessar
mundir, liðn 20 ár, síðan sú
starfsemi félagsins hófst.
Á þessu tímabili hafa Sam-
vimiutryggingar beitt sér fyrir
margvíslegum nýjungum og
breytingum á bifreiðatrygging-
um, sem allar hafa verið gerðar
með tilliti til hags hinna fjöl-
mörgu viðskiptamanna.
Hálf-Kasko.
Nú hafa Samvinnutryggingar
þá ánægju að kynna nýja teg-
und bifreiðatryggingar, sem
nefnd hefur verið HÁLF-
KASKO, og er nýjung hér á
landi. Trygging þessi er hentug
fyrir allar tegundir og gerðir
bifreiða.
Tryggingin bætir skemmdir,
sem verða á ökutækinu sjálfu
af völdum BRUNA — ÞJÓFN-
AÐAR — VELTU og/eða
HRAPS og auk þess RÚÐU-
BROT af hvaða orsökum, sem
þau verða.
Iðgjöld fyrir þessa nýju trygg
ingu eru sérlega lág, og um
verulega iðgjaldalækkun á
brunatryggingu bifreiða er t. d.
að ræða. Ái-siðgjald nokkurra
bifreiðagerða eru sem hér segir:
EINKABIFREIÐIR
FÓLKSBIFREIÐIR, gegn borgun
JEPPABIFREIÐIR
VÖRUBIFREIÐIR, einka
VÖRUBIFREIÐIR, atvinnu
VÖRUBIFREIÐIR, gegn borgun
SENDIFERÐABIFREIÐIR
REIÐHJÓL með hjálparvél
DRÁTTARVÉLAR
Upphafið.
í ársbyrjun 1947 voru hér
mun færri tryggingafélög en
nú, og höfðu þau flest starfað í
áratugi í sátt og samlyndi og
því lítið um samkeppni að ræða
milli þeirra. Forráðamenn Sam
vinnutrygginga voru í upphafi
ákveðnir að gefa bifreiðaeigend
um kost á ýmsum nýjungum í
bifreiðatryggingum, sem þá
höfðu rutt sér braut erlendis,
svo sem hinu svonefnda afslátt
arkerfi (bónus), sem Samvinnu
tryggingar tóku strax upp og
valdið hefur byltingu í þessari
tryggingagrein hér á landi.
Flest önnur tryggingafélög hafa
síðan tekið upp þetta kerfi, sem
eins og flestum er kunnugt,
byggist á því, að menn fá veru-
legan afslátt af iðgjaldinu, ef
þeir valda ekki tjóni, og er
mönnum þannig mismunað eft-
ir hæfni þeirra í akstri. Afslátt-
ur þessi nemur nú stórum upp-
hæðum, sem varkárir ökumenn
og bifreiðaeigendur hafa sparað
á þennan hátt. Bónuskerfið hef
ur nýlega verið tekið til endur-
skoðunar, og fá nú gætnir öku-
menn allt að 6Q% afslátt af
iðgjaldi ábyrgðartrygginga bif-
reiða sinna.
ársiðgjald
frá kr. 850.00
— — 1.200.00
— — 850.00
— — 850.00
— — 1.000.00
— — 1.050.00
— — 950.00
— — 150.00
— — 450.00
Við undirbúning þessarar
tryggingar hefur verið leitazt
við að koma til móts við þá
mörgu bifreiðaeigendur, sem
ekki telja sér hag í því að hafa
bifreiðir sínar í fullri kasko
tryggingu.
Heiðursviðurkenningar og ÖF-
trygging.
Ökumenn hafa verið heiðr-
aðir fyrir góðan akstur og hafa
4655 hlotið viðurkenningu fé-
lagsins fyrir 5 ára öruggan akst
ur og 1648 viðurkenningu og
verðlaun fyrir 10 ára öruggan
akstur, en verðlaunin eru fólgin
í því, að ellefta tryggingarárið
er iðgjaldsfrítt. Stofnaðir hafa
verið klúbbarnir „Öruggur
akstur“ víðs vegar um landið
fyrir frumkvæði Samvinnu-
trygginga, en þessir klúbbar
hafa það markmið að auka um
ferðaröryggi, fyrst og fremst í
heimahögum og almennt í sam
ráði við aðra aðila. I byrjun árs
1966 var tekin upp ný öku-
manns- og farþegatrygging,
sem var algjör nýlunda hér á
landi. Alvarleg slys hentu á sl.
ái'i, þar sem bætur voru greidd-
ar úr tryggingu þessari, og hef-
ur hún því þegar sýnt hversu
nauðsynleg hún er.
Umferðarmál.
Allir vita, að umferð hér á
landi er óeðlilega hættuleg, þar
sem talið er, að nærri þriðja
hver bifreið, að meðaltali, lendi
í tjóni á ári hvex-ju. Þetta er
hæi'ra hlutfall en í öðrum lönd-
um, þar sem umferð er mun
meiri, og ber því að gera allt,
sem hægt er, til að ráða bót á
ástandinu.
Meðan bifreiðum og bifreiða
stjórum fjölgar jafn mikið og
verið hefur nú hin síðari ár,
má Ijóst vera, að hér stefnir í
óefni, ef ekki er að gert í tæka
(Framhald á blaðsíðu 7)
Helgi Hallgrímsson:
ÞÆTTIR AF FLATEYJARDAL
Norður og niður.
Fimmti dagur ferðarinnar var
runninn upp, og við vorum enn
í Heiðai'húsum. Þótti okkur nú
sem við svo búið mætti ekki
standa öllu lengui', þar sem
áætlaður ferðatími var um það
bil hálfnaður, og sjálfur Flat-
eyjardalui'inn eftir. Við tókum
því saman voi't hafui'task, og
röðuðum því í kassann mikla,
sem víst hefði mátt kalla hít,
því hann tók jafnan við. hvað
sem í hann var látið. Skálinn
var hreinsaður og þveginn og
að lokum skrifuðum við í gesta
bókina og gátum þess mei'kasta
sem við höfðum orðið varir í
veru okkar þarna.
Rétt áður en við lögðum af
stað, bar gesti að gai'ði í Heiðar
húsum. Var það Grímur Sig-
ui'ðsson smiður frá Jökulsá, á
Flateyjardal, og var hann að
koma þaðan að utan, með fjöl-
skyldu sinni. Þótti okkur bera
vel í veiði og fréttum margs af
Grími, enda er hann manna
fróðastur um Dalinn og Heið-
ina. Að lokum bauð hann okk-
ur gistingu í húsi sínu á Jök-
ulsá, sem við þáum með þökk-
um.
Sá gamli var ræstui', og fór
auðveldlega í gang, enda hafði
hann nú hvílt sig í þrjá daga.
Þótti okkur sem hann hefði
ekki minni löngun til að sjá
Flateyjardalinn, en við, enda
tók hann á sprett út eftir eyr-
unum, og í Byrgishólunum fór
hann upp snarbratta bi-ekku,
eins og að drekka vatn. Þótti
okkur þá sem ekki væfi ofsög-
um sagt af gæðum bílsins.
Skammt fyrir utan Heiðar-
hús, þrengist dalurinn og gilið
mjókkar svo að ekki er fært
eftir því lengur. Liggur vegur-
inn því upp í bi-ekkunum vest-
anmegin árinnar. Er þarna fal-
legt land, kjari'ið þekur nú ekki
bai'a dældirnar heldur teygist
það yfir höfða og hóla, og há-
vaxið lyngið fyllir upp í eyð-
umar. Ofar í hlíðinni eru víð-
lendar mýrar.
Við föi-um framhjá eyðibýl-
inu Ófeigsá, sem stendur ekki
allfjari-i samnefndi-i árspi'ænu,
síðan komum við að Fremri-
Mógilsá, sem áður var getið.
Hún hefur rutt fram býsnum af
fallegu litgrýti, niður í eyrarn-
ar. Hétum við því með sjálfum
okkur, að hlaða einhverju af
því á bílinn í bakaleiðirmi.
Sömu sögu var að segja við Mó-
gilsá ytri, þar voru einnig stór-
ir haugar af litgrýti. Drógum
við af því þá ályktun, að lit-
gi-ýtissvæðið næði a. m. k. út
undir þá á.
í austui'hlíðinni virtist kjai'r-
lendið vera enn samfelldara, en
þó er allmikil eyða í það, þar
sem er Stóraskriða, nokki'u ut-
ar en Yti-i-Mógilsáin. Stóra-
skriða virðist vera framburður
lækjar, sem kemur úr Austur-
fjallinu. Ef dæma skal eftir af-
köstum lækjarins að bera fram,
þykir mér ekki ólíklegt að
þarna sé litgrýti í fjallinu, en
ekki gátum við gengið úr
skugga um það.
Saurbrýr heita andspænis
Stóruskriðu að vestanvei'ðu í
dalnum. Mun það di'egið af mýr
ai'höllum, sem eru þai'na hvar-
vetna upp í hlíðinni. Eitt sinn
var þarna samnefnt býli, Saur-
brúakot. Austurhlíðin, utan
Stóruskriðu er mjög grafin af
smálækjum, sem þarna eru
fleiri en tölu verði á komið, en
á milli lækjanna virðist vei'a
þroskalegt birkikjarr, og hlíðin
tilsýndar hin fegursta. Helzt
kjarrið út að miklu klettagili,
sem kallast Urðargil, en þar er
það einna stórvaxnast. Þar kom
um við auga á hvíta skellu í
kjarrinu, og með hjálp hins
ágæta kíkis Þóris tókst okkur
að finna það út hvað þama væri
á ferðinni. Það var reyniviðar-
runni, sem nú stóð þama þak-
inn af sínum hvítu blómum.
Fleiri reynirunna sáum við í
kíkinum, sitt hvoru megin við
Urðai'gilið.
Nú var komið að Eyvindai'á,
að vestan. Kemur hún úr sam-
nefndum dal, og er eirina mest
vatnsfall á þessum slóðum fyrír
utan Dalsána. Við ána stóð sam-
nefndur bær, og mun hafa ver-
ið landnámsjöi'ð, heitin. .eftír
Eyvindi þeim er fyrstur nam
dalinn.
Eyvindará var tálin ýzti bær
Heiðai'innar, endá þótt þar sé
komið niður fyrir 100 m. h. og
dalui'inn þama allvíðleridúr,
með sléttum, uppgrónum eyrum
í botni.
Ástæðan er þó sennilega sú,
að nokkru utar er dalurinn
þvergirtur af klettaásum og mal
ai-hólum, og sézt því ekki utan
úr dalnum inn til Eyvindarár.
Þar sem vegurinn beygir upp á
klettarana, heitir Meinbrekka,
og eru þar talin mörk Dals og
Heiðar.
Bundinn Fenrisúlfur.
Fyrir neðan Meinbrekku fest
ist bíllinn í foraði á veginum, en
losnaði þó fljótlega aftur með
hjálp Þóiis. Vai'ð okkur ekki
frekara mein að Meinbi-ekku.
Segir svo ekki af ferðum, unz
komið var að Þverá, er fellur
fram rétt fyrir sunnan Bi'ett-
ingsstaði og kemur úr Brettings
staðadölunum, syðra og nyrðra.
Þórir hafði skömmu áður yfir
gefið bílinn, því honum þótti
seint ganga ferðin, og tekið á
rás norður eftir melunum, í
beina stefnu á Brettingsstaði.
Þverá reyndist heldur illúð-
leg, og hinn versti farartálmi.
Var hún allvatnsmikil og vatnið
jökullitað. Ekki var þó vatnið
svo mjög til fyrirstöðu, heldur
hafði hún grafið syðri bakkann
svo meinlega, að þar var hár
stallui-, og síðan hafði hún fyllt i
upp að stallinum með lausum
sandi, og bætti það ekki úr
skák.
Bíllinn var þó hvergi hrædd-
úr, og lagði ótrauður til atlögu
við óvininn, en ekki hafði hann
lengi farið er allt sat fast. Voru
nú góð ráð dýr, og þar sem Þór
ir var hvergi nærri, sá ég ekki
annað til ráðs en heita á Eyvind
landnámsmann, sem ég ætlaði
að enn myndi hafa nokkur yfir
ráð byggðarinnar. Leið þá ekki
á löngu þar til sá gamli tók aft-
ur að hreyfast og svo „drap
hann sig úr dróma“.
Fór ég nú á harðaspretti út
holt og móa, framhjá býlinu
Hofi, og var brátt kominn út að
sjó. Liggur slóðin þar út á sand
rif eitt mikið sem kallast Nauts
eyi-i eða Hofsmöl.
Taldi ég að nú væri loksins
komirm góði vegurinn, og mál
til komið að setja í þriðja, enda
myndi nú öllum torfærum lok-
ið. Þetta fór þó á annan veg.
Sandurinn reyndist svo laus, að
hin stóru hjól þess gamla, sukku
í hann og brátt tók hann að
spóla og grafa sig niður í sand-
inn, þótti mér þá auðséð, að
hér myndi versta tox-færan. Bót
in, að nú var skammt að Brett-
ingsstöðum. Stöðvaði ég því bíl
inn og geklt heim að Brettings-
stöðum, til að athuga um gist-
ingu þar.
Á Brettingsstöðum standa tvö
stórhýsi í túni, veglegar bygg-
ingar til að sjá. Bæði voru hús-
in opin, og höfðu auðsjáanlega
verið notuð til gistingai', enda
umgangurinn þar ekki sem bezt
ur, en húsin þar að auki rnjög
hrörleg orðin. Leizt okkur mið-
ur fýsilegt að setjast þar að, og
var því ákveðið að freista þess
að halda áfram að Jökulsá, þar
sem okkur hafði, sem áður seg-
ir, verið boðin gisting.
Var rjú gamli ræstur og siðan
reyndi Þórir að ýta, en allt kom
fyrir ekki. Hann silaðist að vísu
úr stað, en gróf sig þó jafnhai'ð-
an niður.
Reiknuðum við það út, að
það myndi ekki minna ei'fiði að
koma bílnum yfir sandinn, en
að bera allt hafurtaskið, og auk
þess myndi það síðamefnda
taka minni tíma. Var því ákveð
ið að freista þess, að koma bíln-
um „að landi“ aftur og skilja
hann þar eftir. Þetta tókst,
eftir nokkurt erfiði. Fór því
þeim gamla, sem Úlfinum forð-
um, að hann varð bundinn að
lokum, af hinni Iævísu „mar-
mennilssmíð".
Var nú ekki um annað að
gera en taka til handa og fóta.
Bundum við það nauðsynleg-
asta af hafuxtaskinu í byrðar
miklar, og lögðum svo af stað
með þær norður eftir sandinum.
Seint gekk ferðin, því byrðar
voru þungar, en þó náðum við
loks að Jökulsá. Var þar að-
koma stórum betri en á Brett-
ingsstöðum, enda hefur Grímur
gert sér allt far um að halda við
húsinu, síðan hann fluttist það-
an. Þar var meira að segja mið-
stöð, sem kynda mátti með spýt
um úr fjörunni, og kom það sér
nú vel, því heldur var kalt í
veðri.
Hugðum við gott til vistarinn
ar þarna, og eftir að hafa kveikt
upp og borðað fórum við aðra
ferð suður að Hofshöfða, að
sækja dót.
(Framhald í næsta blaði)
FLÓÐLÝSING VIÐ
DALVÍKLRKIRKJU
ÞANN 14. des. sl. var kveikt á
jólatré fyrir dyrum Dalvíkur-
kirkju. Sama dag var einnig
kveikt á flóðlýsingu við kirkj-
una og hún upplýst utan. Hvoru
tveggja jólatréð og flóðlýsingin,
var gjöf til kirkjunnar frá Lions
klúbbi Dalvíkur og önnuðust
klúbbfélagar uppsetningu. En
til flóðlýsingarinnar var klúbbn
um afhent að gjöf kr. 12 þúsund
frá tveimur fjölskyldum á Dal-
vik. Sú gjöf var gefin til minn-
ingar um Kristján Má Karls-
son, sem hefði orðið tvítugur
þennan dag, og hefur áður ver-
ið frá því skýrt. Þessar góðu
gjafir og þann góða hug, sem að
baki liggur í garð kirkjunnar,
vil ég fyrir eigin hönd, safnaðar
og sóknarnefndar þakka af al-
hug.
Þá hefi ég nýlega tæmt gjafa-
hirzlu kirkjunnar. í henni voru
kr. 3 þús. auk smámyntar, sem
ekki var talin að þessu sinni.
Ég vil einnig fyrir hönd sömu
aðila þakka þetta, ásamt 2 þús.
kr. gjöf frá ónefndum sjómanni
á Dalvík, sem gjaldkera sóknar
nefndar var afhent nú nýlega.
Slík rausn og ræktarsemi ber
gefendum góðan vitnisburð. —■
Kærar þakkir.
St. Sn.