Dagur - 09.05.1967, Blaðsíða 7

7
Varað við vandræðaástandi
Iij úkrunarmálum
HJUKRUNARSTARFIÐ stsnd-
ur andspænis kreppu, ssm ekki
er síður alvarleg en kreppan í
læknamálum og svipar að mörgu
leyti til hennar. A vissum svæð-
um í Asíu er aðeins ein hjúkrun-
arkona á hverja 8000 íbúa. í
Afríku er hlutfallstalan breytileg
en fer sums staðar niður í eina
hjúkrunarkonu á 12.000 íbúa.
Þetta éstand veldur alvarleg-
um vandamálum, sem krefjast
skjótra úrlausna. Ein leið er að
notast við aðstoðarhjúkrunarlið
í stórum stíl, þar til menntuðum
hjúkrunarkonum fjölgar.
Kreppan er þó ekki aðeins
bundin við vanþróuðu löndin.
Meðal Evrópuþjóða hafa t. d.
Frakkar eina hjúkrunarkonu á
hverja 850 íbúa og Portúgal eina
á hverja 1200 íbúa, og er það
langt fyrir neðan það sem talið
er viðunanlegt meðallag á al-
þjóðavettvangi, — nefnilega ein
hjúkrunarkona á hverja 350 íbúa.
Enda þótt f járskortur sé aðeins
ein af orsökunum, eru störf
hjúkrunarkvenna yfirleitt van-
goldin þegar litið er á það mikla
og erfiða starf sem þær inna af
höndum. Önnur óþægindi eru
líka samfara starfinu. Vinnutím-
inn er annar en hjá öðrum með-
limum fjölskyldunnar, hjúkrun-
arkonur eiga sjaldan frí á sunnu-
dögum — franskar hjúkrunar-
konur eiga að jafnaði frí einn
sunnudag annan hvern mánuð. —
Oft og tíðum geta þær ekki held-
ur farið í sumarleyfi á sama
tíma og aðrir í fjölskyldunni.
Hjúkrunarstarfið þarfnast hærri
launa, betri menntunar og betri
starfsmannabústaða, en einnig
meiri möguleika á frama í starfi.
MEIRI ÁBYRGÐ.
En erfiðleikarnir eru meiri en
margan grunar. Fyrir ekki all-
löngu gerðu hjúkr.unarkonur í
New York-borg verkfall — ekki
til að fá hærri laun, heldur til
að fá betri vinnuskilyrði. Þetta
er einkennandi og bendir það á
kjama vandans.
Samhliða þeim tækniframför-
um, sem hafa gersamlega umbylt
læknavísindunum á síðustu 20
til 30 árum, hafa verkefni hjúkr-
uuarkvenna orðið erfiðari og
ábyrgðarmeiri. Þær verða nú að
nota áhrifameiri og skjótvirkari
lyf, sem jafnframt eru miklu
hættulegri. Ein mistök geta orðið
afdrifarík, að ekki sé minnzt á
MAI-BLOMIÐ
komið. — Það er
bðmullarprjÓBa-
garnið
frá Hjartagamsverk-
smiðjunum.
Dásamleg vara.
Verzlun Ragnheiðar
0. Björnsson
HJARTAGARNIÐ
Nýju tízkulitirnir.
Verzlun Ragnheiðar
0. Björnsson
slys í sambandi við öndunartæki
og annað því um líkt. Hjúkrun-
arkonunni er ljóst, að starf henn-
ar verður æ mikilvægara, og get-
ur því hæglega látið hugfallast,
þegar hún sér að það er ekki
metið að verðleikum. Hún er
ekki lengur einungis meðhjálp-
ari læknisins. Jafnvel þótt það
sé ekki hún, sem framkvæmir
sjálfa aðgerðina, er hún engu síð-
ur mikilsverð og nýtur ekki þeirr
ar viðurkenningar, sem hún verð-
skuldar.
Hún getur ekki alltaf hagnýtt
þekkingu sína til hins ýtrasta,
jafnvel þótt henni sá ljóst, að
verkefni hennar er ekki einungis
fólgið í því að gefa innspýtingar
og lyf eftir tímatöflu. Læknirinn
sér sjúklinginn aðeins nokkrar
mínútur í senn, en hjúkrunarkon-
an er hjá honum dag og nótt og
veit um hverja breytingu á líðan
hans, en það getur hjálpað lækn-
inum til að gera sjúkdómsgrein-
ingu eða breyta meðferð sjúk-
lingsins.
Mönnum er ljóst, að tilfinn-
ingaleg vandamál geta haft áhrif
á sóttarfarið. I mörgum tilvikum
er þörf á sálfræðilegri hjálp til
að sjúklingur hjami við. Hjúkr-
unarkonan verður að fylgjast
með og ákveða hvaða þörf hver
einstakur sjúklingur hefur fyrir
umönnun, huggun og upplýsing-
ar. Með því að hlusta á vand-
kvæði sjúklingsins, sem stundum
leiðir til að þau leysast, getur
skilningsrík hjúkrunarkona verið
sjúklingnum jafn mikils virði og
lyfjagjöf.
AÐ FRÆÐA SJÚKLINGINN.
Það er ekki nægilegt að lækna
sjúklinginn og senda hann heim
til sín. Það verður að fræða hann
um, hvemig hann fái varðveitt
heilsu sína með því að fara að
ráðum læknisins, með réttu mat-
aræði, með heilsubótaræfingum
eða einfaldlega með því að vera
varkárri í líferni sínu. Alltof oft
er vanrækt að gefa gaum þess-
ari viðleitni til heilsubótar og
hömlúnar gegn sjúkdómum, sem
er þó svo mikilvæg bæði frá
efnahagslégu og mannúðarlegu
sjónarmiði.
Af ýmsum orsökum getur
hjúkrunarkonan að jafnaði ekki
rækt nema eitt af þessum verk-
efnum — hina beinu hjúkrun og
lyfjagjöf. Vera má að henni séu
ekki ljósir þeir kostir sem fyrir
hendi eru og láti sér nægja að
leysa þau verkefni, ssm fyrir
hana eru lögð, á raunhæfan og
sómasamlegan hátt. Hún finnur
kannske ekki hjá sér köllun til
að ganga lengra. í hinni hefð-
bundnu menntun hjúkrunar-
kvenna er alls ekki lögð æskileg
áherzla á það hlutverk að fræða
sjúklinga um heilsugæzlu í því
skyni að koma í veg fyrir veik-
indi. Hlutverk þeirra í því liði,
sem starfar við heilbrigðisþjón-
ustu og hjúkrun, er í mörgum til-
vikum slælega skilgreint, og þær
gera sér ekki alltaf ljóst, til hvers
er ætlazt af þeim.
Loks er ein meginástæða þess,
að hjúkrunarkonan getur ekki
rækt hin einstæðu verkefni sín,
sú að hún er ofhlaðin skyldu-
störfum, sem aðrir ættu að inna
af hendi. Hún gæti losnað við
eitthvað af skriftunum, ef hún
hefði skrifstofustúlkur sér til að-
stoðar, og með hjálparar gætu
tekið að sér ýmis vandaminni
dagleg störf.
BREYTING NAUÐSYNLEG.
Eins og yfirmaður hinnar alþjóð-
legu hjúkrunarkvennastofnunar í
Lyon hefur bent á, er vandamálið
einfaldlega það, að rannsaka verð
ur frá rótum hjúkrunarstarfið,
þannig að menn fái raunhlýta yf-
irsýn yfir það. Gera verður full-
komnar og kerfisbundnar rann-
sóknir á starfi hjúkrunarkvenna
í sjúkrahúsum. Gífurlegum tíma
og orku er nú sóað í Óþarfa, og
bráðnauðsynleg þekking er _ cki
hagnýtt. Afleiðingin er tvíþætt:
vel menntaðar hjúkrunarkonur
fá verkefni, sem einungis vel
menntaðar hjúkrunarkonur ættu
að leysa.
Hjúkrunarkonurnar verða að
horfa ferskum augum á störf sín
og gera á þeim nauðsynlegar
breytingar. Til skamms tíma var
þetta ógerlegt, þar eð ekki var
fyrir hendi nægilega stór hópur
hámenntaðra hjúkrunarkvenna,
sem gætu rætt vandamálin á
jafnræðisgrundvelli við lækna og
forráðamenn sjúkrahúsa. — En
ástandið er í þann veginn að
breytast.
Hjúkrunarkonur verða jafn-
framt að eiga kost á frama í
starfi þó þær haldi áfram bein-
um hjúkrunarstörfum. Eins og
nú háttar, getur dugleg hjúkrun-
arkona einungis fengið betri
stöðu, bæði fjárhagslega og fé-
lagslega, með því að snúa sér að
kennslu eða skipulagsstörfum.
Með öðrum orðum missir hún
samband við sjúklingana — sem
voru upphafleg orsök þess að
hún lagði út á þessa braut.
Sem betur fer er driffjöður
hjúkrunarkvenna — löngunin til
að hjálpa öðrum — sterk. Með
betri starfsskilyrðum og mögu-
leikum á frama í starfi væri hægt
að fá fleiri konur til að velja sér
starfa, þar sem þær geta hag-
nýtt hæfileika sína til hins ýtr-
asta og jafnframt orðið öðrum
að ómetanlegu liði.
(í tilefni af Alþjóðaheilbrigð-
isdeginum, 7. apríl 1967).
- SMÁTT 0G STÓRT
(Framhald af blaðsíðu 8)
þessu efni og vilja leyfa hátt-
virtum kjósendum að skrifa á
miða og koma þannig áhuga-
málum sínum á framfæri. Sami
leikurinn er sá, að með því að
stækka kjördæmin í þá stærð,
sem nú er, má heita miklum
erfiðleikum bundið að halda
sameiginlega framboðsfundi að
gömlum og góðum sið. Við þá
erfiðleika bætist svo óheppileg-
ur kosningadagur, þegar oft er
erfitt um fundahöld í sveitum
hér norðanlands a. m. k.
SKRIFSTOFA
F ramsóknarf lokksins
Hafnarstræti 95, er opin allan
daginn á venjulegum skrifstofu
tíma og flest kvöld.
Sími 2-11-30
SKRIFST0FAN
Glerárhverfi
Lönguhlíð 2 (Verzl. Fagrahlíð)
er opin kl. 8—10 öll kvöld,
nema laugardagskvöld.
Sími 1-23-31
Framsóknarfólk er hvatt til
að koma á skrifstofurnar og
athuga kjörskrá og gefa upp-
lýsingar.
MESSAÐ í ÓLAFSFIRÐI. —
Hvítasunnudag kl,-11 ái'degis
(Ferming). Annan hvíta-
sunnudag kl. 2 síðdegis. Alt-
arisganga. — Séra Ingþór
Indriðason.
LÖGREGLAN biður þá, sem
eitthvað kynnu að geta upp-
lýst um innbrotið í hús
KFUM og K við Hólavatn í
Eyjafirði, að gera aðvart.
GUÐMUNDUR BENEDIKTS-
SON sextugur. Á föstudaginn
varð Guðmundur Benedikts-
son frá Breiðabóli á Sval-
barðsströnd, nú starfsmaður
hjá Kaupfélagi Svalbarðseyr-
ar, sextugur. Hann er kunn-
ur ungmennafélagi, íþrótta-
maður og óþreytandi áhuga-
maður um félags- og íþrótta-
mál æskumanna. Dagur send
ir honum árnaðaróskir.
FÍLADELFÍA, Lundargötu 12.
Hátíðasamkomur. Samkomur
verða báða hvítasunnudagana
kl. 8.30 síðdegis. Söngur og
vitnisburðir. Allir hjartanlega
velkomnir. Fííadelfía.
- VERÐBOLGAN ...
(Framhald af blaðsíðu 2).
— Og hvert heldurðu þá að
fjöldinrt snúi sér?
— Fóik kýs Framsóknarmenn,
og hér á Akureyri liggur straum-
urinn mjög augljóslega þangað,
sem sjá má t. d. af því, að unga
fólkið innritar sig nú unnvörpum
í Félag ungra Framsóknarmanna.
Ég trevsti Framsóknarflokknum
bezt til að koma skynsamlegu
skipulagi á ríkisbúskapinn og
stöðva braskarana, sem þrífast í
skjóli Sjálfstæðisflokksins, en mis-
takist Framsóknarmönnum stjórn-
in, skyldi ég líka verða fyrsti mað-
ur til að viðurkenna það, segir
Herbert Olason að lokum.
Dagur þakkar viðtalið.
Bj. T.
- Alþýðubandalagið
er nú endanlega klofið
(Framhald af blaðsíðu 1)
hótumim sínum um að bjóða
fram á móti Gils Guðmunds-
syni í Reykjaneskjördæmi og
Birni Jónssyni hér nyrðra.
Þykir raunar ekki sennilegt, að
þeir geti komið frarn sérstöku
framboði hér gegn Bimi, enda
mjög stuttur tími að verða til
stefnu. □
- Leggjum öll fram
okkar skerf
(Framhald af blaðsíðu 2).
En þó að ungir Framsóknar-
menn eigi nú mjög sterk og sam
stillt samtök um land allt, mega
þeir ekki blunda á verðinum.
Andstæðingar okkar hafa líka
sínu liði á að skipa, og þótt það
lið sé illa samstætt og sxmdrað,
innan hinna einstöku flokka,
má ekki vanmeta styrk andstæð
inganna. Því er nú heitið á alla
unga Framsóknarmenn að
leggja siim skerf ríkulega af
mörkum í kosningabaráttiumi
og vinna vel að stórsigri Fram-
sóknarflokksins, Bj. T.
KVENNASAMBAND AKUR-
EYARA heldur aðalfund að
Hótel KEA fimmtudaginn 18.
maí kl. 8,30 e. h. — Venjuleg
aðalfundarstörf. — Stjórnin.
GEFH) Fjórðungssjúkrahúsinu.
Frá gamalli konu á Brekk-
unni, til minningar um Krist-
rúnu Júlíusdóttur frá Barði,
kr. 1.000,00. — Með þökkum
móttekið. — Guðm. Karl
Pétursson.
FERMINCARBÖRN
í ÓLAFSFIRÐI
Fermt á hvítasunnudag kl. 11
fyrir hádegi.
Stúlkur:
Hafdís Elísabet Jónsdóttir
Helga Pálína Brynjólfsdóttir
Nanna Ásgrímsdóttir
Piltar:
Birgir Ingvason
Björn Þorsteinsson
Gísli Gíslason
Gylfi Ragnarsson
Már Jónsson
Óli Már Guðmundsson
Rögnvaldur Ingólfsson
Sigurður Pálmi Randversson
Þorsteinn Jakob Þorsteinsson
Ægir Ólafsson
Örn Jónsson
FERMINGARBÖRN
í Dalvíkurkirkju á hvítasunnu-
dag.
Árni Steinar Jóhannsson,
Karlsrauðatorgi 12.
Gylfi Ægisson, Karlsbraut 20.
Jón Viðar Óskarsson, Stórhóls-
vegi 7.
Rúnar Kristmar Rósmundsson,
Skíðabraut 9.
Skarphéðinn Frímann Jóhanns
son, Bessastöðum.
Stefán Bjömsson, Bárugötu 12.
Stefán Páll Georgsson
Bagguley, Jaðri.
Stefán Stefánsson, Goða-
braut 15.
Áslaug Ásgeirsdóttir, Hóla-
vegi 9.
Bryndís Anna Hauksdóttir,
Sæbóli.
Gígja Gunnarsdóttir, Smára-
vegi 1.
Hafdís Helgadóttir, Stórhóls-
vegi 5.
Halla Kristín Sverrisdóttir,
Karlsbraut 3.
Jóhanna Helgadóttir, Smára-
vegi 6.
Jóhanna Skaftadóttir, Efstakoti.
Kristrún Hjaltadóttir, Bjarkar-
braut 15.
Sigurbjörg Sigurlaug Magnús-
dóttir, Ásvegi 3.
Unnur María Hjálmarsdóttir,
Baldurshaga.
Þóra Rósa Geirsdóttir, Karls-
braut 17.
Sigrún Kristinsdóttir, Karls-
braut 10.
FERMINGARBÖRN
í Vallakirkju annan hvíta-
sunnudag.
Atli Rúnar Halldórsson,
Jarðbrú.
Jón Bjartmar Hermannsson,
Klængshóli.
Ólafur Öm Björnsson,
Laugahlíð.
Elínrós Sveinbjömsdóttir,
Skáldalæk.
Margrét Arngrímsdóttir, Sandá.
Margrét Berglind Gunnars-
dóttir, Dæli.