Dagur - 14.08.1968, Blaðsíða 1

EFNAVERKSMIÐJAN SJOFN
LI. árg. — Akureyri, miðvikudaginn 14. ágúst 1968 — 34. tölublað
FILMU HÚSIÐ
Hafnarstræti 104 Akureyri
Sími 12771 • P.O. Box 397
SÉRVERZLUN:
LJÓSMVNDAVÖRUR
FRAMKÖLLUN - KOPiCRlNG
Landbúnaðarsýniiig
í Reykjavík f jölsótt
LANDBÚNAÐARSYNINGIN í
Laugardal virðist ætla að verða
fjölsóttasta sýninga hér á landi.
Yfir 20 þús. manns höfðu lagt
þangað leið sína í fyrrakvöld og
15 þús. komið á tveirn síðustu
dögum. Meðal gesta var stór
hópur búfræðikennara frá Norð
urlöndum, svo og blaðamenn,
bæði brezkir og franskir, auk
starfsbræðra þeirra frá Noregi,
Danmörku og Svíþjóð. Reykvík
ingar hafa fjölmennt, eins og
nærri má geta og margar hóp-
ferðir víða af landsbyggðinni
hafa verið farnar eða eru undir
búnar. Þykir mikil reisn yfir
þessari landbúnaðarsýningu og
fjölbreytni margföld við það,
sem áður hefur þekkzt. Margs-
konar skemmtiatriði fara fram
jafnhliða sýningunni. Fólk þarf
að gefa sér nokkurn tíma til að
sjá og glöggva sig á því, hvað
hér er um að vera. Þýðing sýn-
ingarinnar er eflaust mikil, en
hún er fyrst og fremst kynning-
arsýning fyrir famleiðendur og
neytendur, á því, sem er, enn-
fremur söguleg sýning um þró-
un og hlutverk landbúaðar í
íslenzku framleiðslu- og at-
vinnulífi.
Á sunnudaginn voru verðlaun
veitt í búfjárdeildum, að upp-
'hæð um hálf millj. kr. Á mánu-
daginn keppti ungt fólk í starfs-
íþróttum. Vignir Valtýsson í
Nesi varð hlutskarpastur í
(Framhald á blaðsíðu 4).
Ölstríðinu í Svíþjóð lýkur
MIKIL og hörð barátta hefur
verið háð í Svíþjóð frá síðustu
áramótum eða lengur um sölu
á sterku öli í landinu. Sterkt öl
hefur lengi verið bruggað og
selt í Svíþjóð, en eingöngu selt
frá áfengiseinkasölunni, eins og
annað áfengi, og á stöðum, sem
fengið hafa heimild hins opin-
bera til sölu eða veitingar
áfengra drykkja.
Fyrir rúmlega hálfu ári var
gerð nokkur undanþága frá
lögum og reglugerðum í þessum
efnum vegna voldugrar sóknar
ýmissa þeirra aðilja, sem kröfð-
ust frjálsrar sölu á sterku öli.
Var því óspart haldið fram, að
öl væri tiltölulega meinlaus
drykkur og neyzla sterkra
drykkja (brennivíns) myndi
minnka að miklum mun. Sú stað
hæfing kemur hins vegar alger-
lega í bág við reynslu Norður-
landaþjóðanna, því að mörg und
anfarin ár sýna opinberar skýrsl
ur að neyzla sterkra drykkja
hefur farið þar vaxandi, þrátt
fyrir mikla ölsölu. Gildir þetta
jafnt um Danmörku, Finnland,
Noreg og Svíþjóð.
Ölleyfið afturkallað.
Undanþágan var fólgin í því,
að leyft var að selja sterkt öl á
frjálsum markaði í tilrauna-
skyni um óákveðinn tíma í þrem
ur ömtum eða lénum í Svíþjóð:
Gautaborg, Bá'hus og Verma-
landi. Talið er að alls hafi ölið
verið selt í 2200 verzlunum í
þessum þrem ömtum eða lands-
höfðingjaumdæmum.
Reynslan varð mjög neikvæð.
Olsalan óx stórlega frá því sem
hún var, eða varð samkvæmt
blaðafréttum átta sinnum meiri
í Gautaborg, en 15—16 sinnum
meiri í Vermalandi.
Hófst fljótt mikil gagnrýni á
þetta hömlulausa sölufrelsi á
sterka ölinu. Voru skólayfir-
völdin þar í fararbroddi, en flest
áhrifamestu dagblöð landsins
DAGUK
kemur næst út niiðvikudaginn
21. ágúst. Auglýsendur eru beðn
ir að skila auglýsingahandrit-
um í tæka tíð.
veittu þeim öruggt brautar-
gengi.
í ljós kom, að drykkjuskapur
barna og unglinga var að verða
alvarlegt vandamál. Gekk víða
svo langt, að á skólaskemmtun-
um og' samkomum nemenda,
var mikill hluti nemendanna
ofurölvi.
Gagnrýnin á þetta ölævintýri
fór því stöðugt vaxandi. Þótti
ríkisstjórninni að lokum mælir-
inn fullur og mun hafa talið full
reynt um þessa tilraun. Um
mánaðamótin júní/júlí gaf hún
svo út stjórnarúrskurð um mál-
ið og tilkynnti, að tilrauninni
um frjálsa sölu á sterku öli
(Framhald á blaðsíðu 2).
Þýzka skemmtiferðaskipið Regina Maris lagðist að bryggju á Akureyri um hádegi á mánudag-
inn, liið fyrsta, sem hingað kemur á þessu sumri, kom liingað frá Spítsbergen og heldur bemt
til Hamborgar. (Ljósm.: E. D.)
Ungt fólk sáði í svartan sandinn
í KELDUHVERFI hefur verið
framúrskarandi sprettutíð,
skúraleiðingar öðru hverju en
þó hagstæð heyskapartíð, sagði
Þórarinn Haraldsson í Laufási
er blaðið hringdi til hans í frétta
leit á mánudaginn. Þetta er bara
sæmilegt hjá okkur miðað við
hallærisástand hér á næstu
grösum, norðan og austan. Mun
hey sennilega verða eins mikið
nú og það var í fyrra. Mikil ný-
rækt bjargaði, því hún spratt
SAMVINNUMENN KVEÐJA
ÞÓRARINN KR. ELDJÁRN
f DAG er kvaddur liinztu kveðju Þórarmn Kr. Eldjárn, að
ættaróðali sínu, Tjörn í Svarfaðardal.
Hann var „aldamótamaður“ eins og þeir stundum eru
nefndir, sem ungir gengu á liönd nýjum stefnum í menning-
ar- og félagsmálum, sem fóru eins og hlýr og liressandi vor-
blær um huga íslenzku þjóðarinnar á fyrsta áratug aldar-
innar.
Þar bar merki samvinnustefnunnar hátt við heiði rísandi
dags. Við hana voru bundnar bjartar vonir alþýðunnar í
landinu og ekki sízt æskunnar.
Þórarinn skipaði sér ungur undir merki hennar, og þar
stóð liann ævilangt, óhvikull og æðrulaus. Heiðarleiki, tryggð
og trúmennska var honum í blóð borið, og hugsjón sam-
vinnustefnunnar, eins og mörg fleiri góð mál, naut þessara
fágætu eiginleika í ríkurn mæli.
Haim var um langt skeið í fararbroddi í margháttuðum
menningarmálum Eyfirðinga og liafði þar, öfgalaust sagt,
livers manns traust.
Hann sat í stjórn Kaupfélags Eyfirðinga í tvo áratugi og
var formaður þess um tíu ára skeið.
f stjórn Menningarsjóðs KEA var hann í aldarfjórðung og
í fulltrúaráði Samvinnutrygginga og Andvöku óslitið frá 1947.
Ilann var hlédrægur og sóttist lítt eftir opinberum störf-
um eða mannaforráðum. En honum voru falin þau samt. Olli
því gáfur hans og margliáttaðir liæfileikar og ekki sízt, að
allir vissu, AÐ HONUM MÁTTI TREYSTA.
Kaupfélag Eyfirðinga kveður hann að leiðarlokum með
djúpri virðingu og alúðarþökk.
Fjölskyldu hans sendir það lilýjar og hugheilar samúðar-
kveðjur.
10. ágúst 1968.
Brynjólfur Svehisson, Jakob Frímnnsson.
vel er annað brást. Auðvitað
eru kalskemmdir miklar, bæði
stórar skellur og gi'isjun, sem
arfinn leggur undir sig og gerir
heyþurrkun erfiða:
Marga langar á landbúnaðar-
sýninguna, en fáir eiga heiman-
gengt því nú standa heyskapar-
annir hæst, óvíða vinnukraftur
til skiptanna og hver dagur dýr
mætur, sem drottinn gefur
þurrk. Ég geri ráð fyrir, sagði
Þórarinn ennfremur, að tveir
þriðju hlutar heyvinnu séu að
baki.
Hér renna bílar um, hlaðnir
heyi úr Eyjafirði. Ferðamanna-
straumui' er mikill í sumar.
Hér bar það nýlega til tíðinda,
að Ungmennafélag Kelduhverf-
is gekkst fyrir kaupum á 600
kg. af grasfræi og 8 tonnum af
áburði, sem ungmennafélagarn-
h' og margir aðrir sáðu í höfða
norðan við Vesturdal og er
þetta land nálægt Hljóðaklett-
um. Verkstjóri var Ólafur Ás-
geirsson. Formaður ungmenna-
félagsins er Þórarinn Þórarins-
son.
Um leið og Þórarni eru þakk-
aðar fréttir, ber að fagna því
sérstaklega, að ráðist er á sand-
inn og hann græddur af fórn-
fúsum höndum. Slíkt gerist
hvergi nema þar sem tápmikið
og félagsþroskað fólk markar
stefnuna. □
BÖIÐ AÐ VEIÐA 33894 TONN
SALTAÐ HEFUR VERÍÐ í 7770 TUNNUR
SÍLDVEIÐI á hinum fjarlægu
miðum er enn mjög treg. Búið
var sl. laugardagskvöld að afLa
33894 tonn, samkvæmt umsögn
Fiskifélags íslands í gær.
Saltað var í 7770 tunnur, sem
er um 1134 tonn, fryst 3 tonn
og brædd 29827 tonn og land-
anir erlendis voru 2930 tonn.
Þrír bátar, sem fengu leyfi til
síldveiða syðra, bæði vegna
Norðurstjörnunnar (niðursuða)
og til beituöflunar, hafa frá júní
byrjun aflað 698 tonn, auk þess
sem áður er talið.
Síldaraflinn nú, er aðeins lítill
hluti þess, sem aflazt hafði á
sama tíma í fyrra. □
Slær með orfi og Eylandsljánum
FRÉTTARITARINN á Gunnars
stöðum segir svo á mánudaginn:
Ég er að slá með orfi og Ijá í
dag, á Hóli. Orfið er 18 ára,
kosta gripur, smíðað af hagleiks
manninum Arngrími heitnum í
Hvammi og gaf hann mér það,
og svo hef ég Eylandsljá og dreg
hann á hverfisteini. Heima fá-
um við 3 kýrfóður af 25 ha. á
gömlu túni og arfa sem revnt er
að verka í votheyshlöðum.
Svona er þetta víða.
Hér eru komnir heyskapar-
menn, er voru suður við Eyrar-
bakka. Þar var mikið gras en
votviðri mikil svo engi blotnuðu
mjög svo ekki varð heyjandi.
HirtÍK voru 4—500 baggar, sem
hingað eru komnir eða á leið-
inni. Þeir róma fyrirgreiðslu
Sunnlendinga. Sem dæmi, að á
verkstæði á Eyrarbakka fengu
þeir ekki að borga viðgerðir,
nema efni. Annað er eftir því.
Veðráttan nú er lík og sum-
arið 1939, 1947 og 1955, þegar þá
var bezt. O. H.