Dagur - 11.06.1969, Blaðsíða 5

4
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Símar 1-11-66 og 1-11-67
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMtJELSSON
Prentverk Odds Bjömssonar h.f.
Iðnaðarmála-
ráðsteinan
IÐN AÐ ARMÁL ARÁÐSTEFN A
Framsóknarfélaganna á Akureyri og
Reykjavík, sem haldin var á Akur-
eyri 6.-8. júní, var hin fróðlegasta
og yfir eitt hundrað majnns sóttu
hana. Henni lauk í Hlíðarfjalli síð-
degis á sunnudaginn. Svo sem nafnið
bendir til, var fjallað um iðnað hér
á landi, stöðu hans í landinu nú, og
framtíðarmöguleika hans.
í ávarpi, sem Ólafur Jóhannesson
prófessor flutti við setningu ráð-
stefnunnar, þakkaði hann það fram-
tak, að halda hana og taldi hana geta
orðið þýðingarmikla. Og hann þakk-
aði einnig, að hún væri haldin á
Akureyri, í mesta iðnaðar- og sam-
vinnubæ landsins. En málefni ís-
lenzks iðnaðar væru í brennidepli
um þessar mundir og umræður
nauðsynlegar.
Ræðumaður minnti á, að á næstu
árum yrði þjóðfélagið að sjá þúsund-
um af ungu fólki fyrir atvinnu,
stærri starfshópum en nokkru sinni
fyrr. Iðnaðurinn yrði að taka mestan
hluta þessa vinnuafls í sína þjónustu
þótt undirstöðuatvinnugreinarnar,
landbúnaður og fiskiveiðar, væru og
yrðu í næstu framtíð hinar mikil-
vægustu.
Þá gerði ræðumaður EFTA að
umræðuefni og benti á, að umsókn
um aðild þar færði iðnaðinn á sér-
stök vegamót. Hann varaði við bráð-
læti í þessum efnum og minnti á, að
meiri og raunhæfari athuganir
þyrftu að fara fram, áður en lengra
væri haldið til inngöngu í stór og
voldug efnahagsbandalög. Og jafn-
framt taldi hann verkefni nær ótæm-
andi í iðnaði landbúnaðar- og sjávar
afurða. Þar gætu stóriðjuhugsjónir
þær, sem nú svifu yfir vötnunum
ekki komið í staðinn.
Ólafur sagði, að iðnaður á íslandi
væri ung grein, sem sjálfstæður at-
vinnurekstur en engu að síður þýð-
ingarmikil grein í þjóðarbúskapn-
um. Þessi grein hefði vaxið á skömm
um tíma og væri þróunin ævintýri
líkust og margir brautryðjendur
hans hefðu unnið afrek. Nú ætti ís-
lenzkur iðnaður í vök að verjast,
vegna rangrar stjómarstefnu og al-
menns öngþveitis í fjármálum.
Hann taldi, að enn þyrfti iðnaður-
inn að njóta nokkurrar vemdar til
að þróast og verða samkeppnisfær
hvar sem væri. Ræðumaður taldi
okkur enn varbúna að mæta þeim
breytingum í iðnaðarmálum, sem
aðild að EFTA krefðist. Að síðustu
lagði hann áherzlu á, að betur þyrfti
að búa að íslenzkum iðnaði en nú
væri gert. □
- Iðnaðarmálaráðstefnaii á Ak.
(Framhald af blaðsíðu 1).
ur, var ekið með þá til nokk-
urra merkra iðnfyrirtækja, þau
skoðuð og undir leiðsögn heima
manna. Fyrst var ekið í Sana-
verksmiðjuna, þar sem öl- og
gosdrykkjagerð fer fram. Börk-
ur Eiríksson framkvæmdastjóri
og Magnús Þórisson verksmiðju
stjóri sýndu verksmiðjuna og
leystu úr spurningum gestanna.
Thule lageröl frá Sana er lands
þekktur og vinsæll drykkur og
auk þess framleiðir Sana 5 gos-
dry kk j ategundir.
Slippstöðin.
í Slippstöðinni h.f. skoðuðu
gestirnir, undir leiðsögn Skafta
Áskelssonar o. fl., nýja strand-
ferðaskipið, sem þar er í smíð-
um, en það verður sjósett síðar
á sumrinu. Hjá fyrirtækinu
vinna um 200 manns og er
næsta verkefni stöðvarinnar
smíði annars strandferðaskips.
Ný dráttarbraut og hin stærsta
sinnar tegundar hér á landi, var
einnig skoðuð.
Skipasmíðastöðin á Akureyri
er fullkomnasta skipasmíðastöð
landsins.
Valbjörk.
Húsgagnaverksmiðjan Val-
björk varð næst fyrir valinu í
skoðunarferð ráðstefnunnar.
Þar vinna 40—50 manns að
hinni landsþekktu húsgagna-
framleiðslu. Framkvæmdastjóri
er Jóhann Ingimarsson.
Að þessu loknu var hádegis-
verður snæddur í Hótel KEA
og þar var ráðstefnan formlega
sett. Haraldur M. Sigurðsson
formaður Framsóknarfélags Ak
ureyrar flutti stutt ávarp, er
hann setti ráðstefnuna og hvatti
fulltrúa ráðstefnunnar til að
nota tímann vel til að sjá það,
sem markvert væri að sjá og til
að átta sig á, hver staða íslenzks
iðnaðar væri um þessar mundir
og hver væri æskileg þróun
hans, en um þessi atriði myndi
ráðstefnan fjalla.
Ólafur Jóhannesson prófessor,
formaður Framsóknarflokksins,
flutti ræðu við þetta tækifæri
og verður hennar getið á öðrum
stað hér í blaðinu. Og Einar
Ágústsson, varaformaður Fram
sóknarflokksins, tók einnig til
máls.
Vcrksmiðjur SIS.
Eftir hádegisverðinn voru
verksmiðjur SÍS á Gleráreyrum
skoðaðar undh' handleiðslu
verksmiðjustjóranna Arnþórs
Þorsteinssonar, Richards Þór-
ólfssonar, Þorsteins Davíðsson-
ar, Ásgríms Stefánssonar,
Ófeigs Péturssonar og annarra
starfsmanna.
Á síðasta ári nam framleiðsla
Gefjimar 75 millj. kr. að verð-
mæti. Starfsfólk er rösklega 200
manns.
Hjá Heklu vinna 150 manns í
tveim deildum. Þar eru unnar
hinar frægu alullarpeysur, sem
ásamt Gefjunarteppunum eru
seldar Rússum að mestu hin síð
ari ár. Skinnafatnað er nú einn-
ig byrjað að framleiða hjá
Heklu, mjög athyglisverðan.
Skógerð Iðunnar er eina verk
smiðjan sinnar tegúndar hér á
landi, sem staðið hefur af sér
storma og ráðleysi í íslenzkum
efnahagsmálum. Hún fram-
leiddi einn skó á hvern íslend-
ing á ári þegar bezt lét. Endur-
bygging verksmiðjunnar eftir
brunann mikla í vetur verður
mikil og myndarleg og miðað
við mjög aukna framleiðslu.
Sútunarverksmiðja Iðunnar
lamaðist einnig af eldi í vetur
og starfar ekki enn nema að
hálfu leyti. En einnig þar verð-
ur byggt meira og betur en
áður var og hyggja samvinnu-
menn þar á stóraukna starf-
semi.
Niðursuðan.
í Niðursuðuverksmiðju K.
Jónsson & Co., þar sem oft
vinna um 100 manns við margs-
konar niðurlagningu síldar o.fl.,
er auðvelt og lærdómsríkt að
sjá hvernig hinu íslenzka hrá-
efni er breytt í aðgengilegar
neyzluvörur og þannig er það í
svo mörgum greinum hér á
Akureyri. Kristján og Mikael
Jónssynir eru aðaleigendur og
f ramkvæmdast j órar.
Útgerðarfélag Akureyringa.
Hjá Útgerðarfélagi Akureyr-
inga starfa á fjórða hundrað
manns og útgerð fjögurra tog-
ara íélagsins, ásamt frystihúsi
og annarri starfsemi í landi,
skilaði verulegum hagnaði á síð
asta ári. Það þykir merkilegt
hér á landi um þessar mundir.
Nú er verið að auka svo hús-
rýmið, að unnt verður innan
skamms að bæta við 50—60 kon
um til starfa í hraðfrystihúsinu.
Gísli Konráðsson og Vilhelm
Þorsteinsson eru framkvæmda-
stjórar.
Linda.
Allir þekkja Lindu-súkkulað
ið, sem er feitum óhollt vegna
þess hve mönnum hættir til að
borða mikið af því. Eyþór Tóm-
asson er eigandi og fram-
kvæmdastjóri. Þar vinna 45
manns og verksmiðjan flytur út
súkkulaði og fleiri framleiðslu-
vörur, 'auk innlenda markaðar-
ins.
Ýmislegt var enn skoðað' á
Akureyri, þótt fleira væri eftir
og verður hér ekki lengur rakið.
Dúkaverksmiðjan.
Hún er 23 ára og framleiðir
ýmsar gerðir vefnaðarvöru til
heimilisnota og hefur góða
möguleika til vaxtar, ef fjár-
magn fengist til vélakaupa í
gott húsnæði, sem þar er. Dúka
verksmiðjan er eitt þeirra
mörgu fyrirtækja á Akureyri,
er liðið hefur fjármagnsskort.
Þarna vinna 9 manns, en feðg-
arnir Sigfús Jónsson og Sævar
sonur hans eru aðaleigendur og
annast reksturinn.
Kjötiðnaðarstöð KEA.
Og enn gafst gestum kostur á
að sjá fullkomnustu kjötiðnaðar
stöð landsins, í eigu KEA á Ak-
ureyri. Þar starfa 35 manns við
hina fullkomnustu aðstöðu og
hreinlæti. Haraldur Ó. Valdi-
marsson er verksmiðjustjóri.
Ræðumenn.
Margar ræður voru fluttar á
iðnaðarmálaráðstefnu Fram-
sóknarmanna. Má þar nefna
ræðu bæjarstjórans, Bjarna Ein
5
arssonar, og Harry Frederik-
sens, Helga Bergs, Jakobs Frí-
mannssonar, Knúts Otterstedt
og Arnþórs Þorsteinssonar, auk
þeirra er áður getur. En af
erindum þessum spunnust hin-
ar fjörugustu umræður og marg
faldaðist þá tala ræðumannanna
og voru ýmsar ræður hressileg-
ar og höfðu menn á orði, að hér
væri engin hallelújasamkoma.
Ályktanir.
Hótel KEA var aðalfundar-
staður ráðstefnunnar, en síðasta
daginn, sunnudaginn 8. júní,
var ráðstefnunni fram haldið í
Skíðahótelinu í Hlíðarfjalli. Þar
skiluðu nefndir uppköstum af
ályktunum er ræddar voru og
að lokum samþykktar með þeim
breytingum, er þurfa þótti.
Tryggvi Helgason flugmaður
flutti erindi.
Að lokum þágu ráðstefnugest
ir kaffiboð Framsóknarfélag-
anna í Reykjavík þar efra og
þar sleit Kristinn Finnbogason
ráðstefnunni.
Sjóferð.
Að sjálfsögðu hafa gestir ráð-
stefnunnar stytt sér stundir við
þær lystisemdir, sem hverjum
og einum eru kærar, þegar hlé
var á stöi'fum. En meðal þess,
er sérstaklega má nefna til
skemmtunar var sjófei'ð með
Drang. Siglt var út Eyjafjörð en
Jónas Kristjánsson skýrði það,
sem fyrir augu bar. En nú
skyldi rennt fyrir fisk og var
það gert. Skammt norðan við
Hörgárgrunn sögðu leitarmælar
skipsins að fiskur væri undir og
var færum þegar rennt. Stóð
þegar fiskur á hverjum öngli.
Dorgað var í tvo tíma og aflinn
varð 10—1200 kg., að sögn fiski-
skipstjórans, Bjarna Jóhannes-
sonar, allt sæmilega vænn
þorskur. Þarna var hinn ágæt-
asti handfærafiskur á nokkru
svæði, þ. e. nær Hörgárgrunni
en Hjalteyri, og voru þar komn
ir 30:—40 trillúbátar áður en
haldið var heim. ísjakar voru á
sveimi á veiðisvæðinu, einskon-
ar eftirlegukindui', sem vissu
ekki hvert halda skildi í logn-
inu.
Kynningarrit, yfir 50 blaðsíð-
ur, prentað á góðan pappír og
myndum prýtt, var gefið út í
tilefni ráðstefnunnar. Kynnt
voru mörg helztu iðnfyrirtæki
á Akureyri og fengu gestir það
í hendur. Ritstjóri þess var
Haraldur M. Sigurðsson.
Blaðið hefur ekki enn fengið
í hendur ályktanir ráðstefnunn-
ar, en vonar að geta birt þær
eða hluta af þeim síðar.
Hafi Framsóknarfélögin á Ak
ureyri og í Reykjavík þökk fyr-
ir iðnaðarmálaráðstefnuna á Ak
ureyri 1969. E. D.
Frá félagi iðnnema á Akureyri
ÞANN 1. júní sl. komu hingað
til Akureyrar tveir menn frá
Iðnnemasambandi íslands, þeir
Sigurður Magnússon formaður
sambandsins og Heiðar Alberts-
son stjórnarmeðlimur. Erindi
þeirra var að endurvekja Iðn-
nemafélag Akureyrar, sem leg-
ið hefur í dái nú undanfarið.
Boðað var til fundar að Hótel
KEA kl. 5 síðd. og mættu þar
rúmlega 20 iðnnemar. Tekin
voru fyrir ýmis mál á fundin-
um, svo sem kaup og kjör iðn-
nema. Einnig fór fram stjói-nar-
kjör og voru eftirtaldir menn
kosnir í stjórn: Formaður Ingv-
ar Baldursson ketil- og plötu-
smiður, varaformaður Jakob
Þórðarson ketil- og plötusmið-
ur, ritari Jón Sigfússon prent-
ari, gjaldkeri Andrés Aðalbergs
son húsasmiður og spjaldskrár-
ritari Þorkell Rögnvaldsson
húsasmiður.
í varastjóm voru kosnir þeir
Guðmundur Hannesson, Hilmar
Arason, Vilhjálmur Agnarsson
og Valmundur Einarsson.
Einnig var kosin skemmti-
nefnd og íþróttanefnd.
Markmið félagsins er að efla
samstöðu og félagslíf meðal iðn
nema, svo og að berjast fyrir
bættum kjörum og aðbúnaði
félaga. (Fréttatilkynning)
Sumaráæflun Flugfélags íslands
UM síðustu mánaðamót gekk
sumaráætlun Flugfélags íslands
innanlands í gildi. Ferðir frá
Reykjavík verða með Friend-
ship skrúfuþotum beint til eins
áætlunarstaðar í ferð að undan-
teknum ferðum til Fagurhóls-
mýrar, sem eru sameinaðar
Harnafjarðarflugi. Eins og áður
verður Douglas DC-3 flugvél
á Akureyri og flýgur þaðan til
ísafjarðar, Þórshafnar, Raufar-
hafnar og Egilsstaða.
Ferðum fjölgar nú í áföngum
og þegar áætlunin hefir að fullu
gengið í gildi verða ferðir frá
Reykjavík sem hér segir:
Til Akureyrar verða þrjár
ferðir á dag. Til Vestmannaeyja
verða þrjár ferðir þriðjudaga,
fimmtudaga og laugardaga en
tvær ferðir mánudaga, miðviku
daga, föstudaga og sunnudaga.
Til ísafjarðar verður flogið á
hverjum degi. Til Egilsstaða
verða ferðir alla daga. Til Pat-
reksfjarðar verða ferðir á mánu
dögum, miðvikudögum og föstu
dögum. Til Sauðárkróks verða
flugferðir alla virka daga, til
Húsavíkur mánudaga, miðviku
daga og föstudaga, til Horna-
fjarðar þriðjudaga, fimmtudaga,
laugardaga og sunnudaga og til
Fagurhólsmýrar fimmtudaga og
- sunnudaga.
Milli Akureyrar og ísafjarðar
verður flogið á miðvikudögum
og sunnudögum, milli Akureyr-
ar, Þórshafnar og Raufarhafnar
á þriðjudögum, fimmtudögum
og laugardögum og milli Akur-
eyrar og Egilsstaða á þriðjudög
um, fimmtudögum og sunnu-
dögum.
í sambandi við áætlunarflug
til hinna ýmsu flugvalla hefir
verið komið á bílferðum til nær
liggjandi staða. □
Roulunds
HEMLABORÐAR
í pökkum og rúllum
Rofan
VIFTUREIMAR
í flesta bíla.
MIKIÐ ÚRVAL
LÁGT VERÐ
SENDUM GEGN
KRÖEU
ÞÓRSHAMAR H.F.
Varahlutaverzlun.
Sími 1-27-00
Frá aðalfundi KEA, séð yfir „háborðið“. Framkvæmdastjóri í ræðustóli.
(Ljósm.: E. D.)
Frá aðalfundi Kaupfélags Eyf.
(Framhald af blaðsíðu 1)
kom fram, að á liðnu ári hafði
velta Kaupfélags Eyfirðinga orð
ið meiri í krónutölu en nokkru
sinni fyrr eða 16.5% hærri en
árið 1967. Heildarsala innlendra
og erlendra vara og þjónustu
hafði nú í fyrsta sinn farið yfir
einn milljarð króna.
í skýrslu framkvæmdastjóra
og stjórnarformanns segir m. a.:
„Rekstur félagsins var að
mestu með svipuðum hætti og
undanfarin ár, en á árinu voru
þó undirbúnar verulegar skipu-
lagsbreytingar, sem flestar mið-
uðu að auknum sparnaði og
samdrætti vegna hmnar miklu
fjárhagskreppu, sem fylgdi í
kjölfar minnkandi sjávarafla,
verðfalls sjávarafurða á erlend-
um markaði og tveggja gengis-
fellinga á 12 mánaða tímabili.
Má nærri geta að slíkar gengis-
fellingar hafa haft geigvænleg
áhrif á fjárhagsafkomu Kaup-
félags Eyfirðinga. Gengistap fé-
Iagsins á þessum tveim árum,
1967 og 1968, mun nema alls um
17 milljónum króna, en þar af
eru um 13 milljónir króna, sem
færðar eru á eigna-hækkanir
vegna erlendra lána út á fast-
eignir og vélar, en afgangurinn
kr. 4 millj. kemur til útgjalda á
rekstrarreikninga áranna 1967
og 1968. Þar af eru um kr. 3
millj. sem koma til lækkunar
rekstrartekna ársins 1968.
Teljum vér því, að sæmilega
megi við una, að rekstur ársins
1968 hefur getað tekið á sig
þetta mikla gengistap og skilað
fullum afskriftum, eða alls rúm
lega kr. 16 milljónum.
En það er oss vel Ijóst, að
verzlunarrekstur eða sala verzl
unardeilda hefur ekki skilað
þessari afkomu, heldur ýmsar
hliðargreinar félagsins, sem
hafa á árinu sýnt mjög sæmi-
lega afkomu. Verður því ekki
hjá því komizt að benda á þá
miklu hættu fyrir öll kaupfélög
landsins, sem af því stafar, að
verðlagsákvæði eru nú og hafa
raunar verið um mörg undan-
farin ár, algjörlega óraunhæf og
leyfa ekki þá álagningu, sem
nauðsynleg er til eðlilegs rekst-
urs verzlunar, sém rekin er á
heiðarlegum grundvelli. Er þess
að vænta, að ráðamenn verð-
lagsmála séu nú farnir að skilja,
að ekki sé viturlegt til frambúð
ar að reikna með því að almenn
verzlun í landinu sé neydd til
annars tveggja, að leggja upp
laupana eða haga rekstri sínum
á óheiðarlegan hátt.
Hraðfrystihúsin á Dalvík og
Hrísey hafa á árinu skilað full-
um afskriftum og Dalvíkurhús
þó nokkru meiru, eða skilað
rekstri útibúsins á Dalvík fylli-
lega því, sem heildarrekstur
kaupfélagsins varð að leggja
því, til þess að standa undir full
um afskriftum á árunum 1966
og 1967.
Er það fyrst og fremst þessi
batnandi hagur frystihúsanna,
sem veldur því, að heildarrekstr
Jakob Fríniannsson.
arafkoma félagsins er nú á ár-
inu 1968 jákvæð og gefur netto
arð sem nemur tæpum tveim
milljónum.
Heildarafskirftir og aukning
varasjóða og annarra eigna
sjóða félagsins námu alls á ár-
inu um 18 millj. króna, og að
viðbættum netto rekstraraf-
gangi nemur eigin fjármaghs-
myndun alls um 20 milljónum
króna.
Má öilum ljóst vera, að fjár-
magnsmyndun fyrirtækis, sem
hefur heildarsölu yfir 1000
miiljónir króna, ætti að öllu
eðlilegu að vera langtum meiri.
Vörubirgðir félagsins hafa
aukizt um ca. 21 millj. króna,
vegna lækkandi verðlags krón-
unnar, og nægir fjármagns-
aukningin ekki til að standa
undir þeirri fjármagnsþörf
einni, þótt ekki sé tekið tillit til
aukningar alls annars rekstrar-
fjár vegna gengisfellinganna.
Má þar sérstaklega nefna nauð-
syn aukinna útlána til framleið-
enda og síaukins rekstrarfjár
vegna eigin iðnaðar og fram-
leiðslu.
Stjórn og framkvæmdastjóri
telja þó, að árið 1968 haíi fsert
félaginu nokkuð bættan hag og
vonast fastlega eftir, að yfir-
standandi ár megi leiða til enn
batnandi afkomu.
Það sem af er árinu 1969 virð
ist benda til þess, að vænta
megi batnandi tíma í náinni
framtíð, ef stefnt verði að því,
af opinberri hálfu að draga úr
óhófs-eyðslu og óstjórnlegum
innflutningi munaðarvarnings
og annarra hátollavöru, en
styrkja í þess stað atvinnuvegi
til lands og sjávar til meiri fram
leiðslu innlendra afurða og iðn-
aðarvarnings.“
Beinar launagreiðslur KEA
og útibúa þess á Dalvík og Hrís
ey urðu á síðasta ári nær 133
milljónir króna, þar af til verka
manna og annars lausafólks
rúmar 34 milljónir. Þar að auki
námu óbeinar launagreiðslur,
svo sem til lífeyrissjóðs og
sjúkrasjóðs 5.4 milljónum kr.
En samtals eru þá beinar og
óbeinar launagreiðslur félagsins
árið 1968 um 138 milljónir.
Fastráðið starfsfólk félagsins
er 496 manns.
Á félagssvæði KEA eru 24
deildir og eru félagsmenn sam-
tals 5661. Þar er Akureyrar-
deild hæst með 2673 félaga.
Um afurðaframleiðsluna hef-
ur blaðið áður birt fréttir, sem
fram komu á félagsráðsfundi
KEA snemma á árinu og vísast
til þess.
Aðalfundur Kaupfélags Ey-
firðinga var skammt á veg kom
inn þegar blaðinu var lokið í
gær. Fundinum lýkur í dag og
verður í næsta blaði væntan-
lega hægt að segja nánari
fréttir. □
- ,Skagfirðingasveitin4
(Framhald af blaðsíðu 8).
um. Félagar í björgunarsveit-
inni eru nú 14. Ætlunin er að
hafa mánaðarlega æfingar fram
vegis. Núverandi formaður
björgunarsveitarinnar er Bragi
Skúlason. Á Sjómannadaginn
hafði sveitin kaffisölu til fjár-
öflunar, og sáu konur björg-
unarsveitarmanna um hana. —
Sveitin er vel búin tækjum og
öll eru hennar störf þakkar-
verð. S. G.
- Fegrunarvikan
(Framhald af blaðsíðu 8).
verkefna, er fegrunarvikan var
samþykkt, og verður þessi
fyrsta fegrunarvika því fyrst og
fremst þrifnaðarvika, því stór-
um verkefnum verður ekki lok-
ið fyrir 17. júní að þessu sinni.
Það verður t. d. ekki búið að
fjarlægja kofa og skúra þá á
Oddeyri og víðar, sem samn-
ingar eru um, að verði horfnir
úr bænum fyrir miðjan júlí í
sumar. Ekki er heldur hægt að
gera við skammarlegt útlit á
húsum, m. a. húsum í eigu bæj-
arins sjálfs fyrir þennan tíma.
En verkefnin eru næg og bær-
inn okkar getur tekið stakka-
skiptum á einni viku ef allir
leggjast á eitt. □