Dagur - 05.11.1969, Blaðsíða 5

4
Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri
Símar 1-11-66 og 1-11-67
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
ERLINGUR DAVÍÐSSON
Auglýsingar og afgreiðsla:
JÓN SAMÚELSSON
Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Blóðtaka, sem þarf að stöðva
Á ALÞINGI í vikunni sem leið,
mælti Gísli Guðmundsson fyrir laga-
frumvarpi, sem' sex Framsóknar-
menn flytja, um byggðajafnvægis-
stofnun ríkisins, eða jafnvægisstofn-
un ríkisins um ráðstafanir til að
stuðla að verndun og eflingu lands-
byggðar og koma í veg fyrir eyðingu
lífvænlegra byggðarlaga. I ræðu
hans og greinargerð frumvarpsins
kom m. a. þetta fram:
Á þrjátíu árum, 1938—1968, fjölg-
aði þjóðinni úr nálega 119 þúsund-
um upp í rúmlega 202 þúsundir eða
um ca. 70%. í Kjalarnesþingi vestan
fjalls fjölgaði fólki um þessi 70% og
40 þúsundir að auki. Af þessum 40
þúsundum komu 13 þúsundir af
Norðúrlandi. Þetta er mikil blóð-
taka. I Stór-Reykjavík, sem tekur
yfir sjö sveitarfélög milli Straumsvík-
ur og Kollafjarðar voru íbúar 1968
nálega 107 þúsund. t öllurn öðrum
landshlutum samtals rúmlega 95
þúsund. Ef ekki verður að gert, lítur
út fyrir að fsland sé að verða borg-
ríki. Þessi þróun er hættuleg. Frum-
varp Framsóknarmanna er byggt á
þeirri skoðun, að framtíð liins ís-
lenzka ríkis sé undir því komin, fyrst
og fremst, að þjóðin haldi áfram að
byggja land sitt sem víðast og að jafn
vægi sé milli landshluta. Þeim fer nú
fjölgandi, sem fallast á þetta sjónar-
mið í orði, en það sem á vantar er,
að allsherjar viðurkenning fáist á
því, að hér sé um að ræða eitt stærsta
viðfangsefni þjóðarinnar, og að
vinna þurfi að því sem slíku með
ráðstöfunum fjármagns og á annan
hátt. Atvinnujöfnunarsjóður var,
eins og komið var, spor í rétta átt.
En betur má ef duga skal. Fjárfram-
lög til sjóðsins nú, frá ríki og álverk-
smiðju, er miklu minni hlutfallslega
en framlög til framleiðslu og at-
vinnuaukningar (einkum á Norður-,
Austur- og Vesturlandi) voru fyrir
tólf árum, miðað við upphæð fjár-
laganna þá og nú.
Samkvæmt frumvarpinu yrði fram
lag til byggðajafnvægisstofnunar-
innar (2% af tekjum ríkissjóðs)
sennilega um 150 millj. kr. árið
1971. En auk þess tæki hún við tekj-
um og eignum atvinnujöfnunarsjóðs
og fengi heimildir til að nota lánsfé.
Ef einhverjum þætti 150 millj. kr.
ofrausn, má geta þess til samanburð-
ar, að álíka upphæð mun árið 1971
verða greidd fyrir að innheimta tolla
og skatta. Byggðajafnvægisstofnun-
inni er ætlað að gera raunverulegar
landslilutaáætlanir eða styðja sam-
bönd sveitarfélaga til þess og leggja
fram fé til viðbótar lánum, sem aðr-
(Framhald á blaðsíðu 7)
ASKELL EINARSS0N:
Þjónustuskipulagið veldur búseluröskun
BÚSETURÖSKUN síðustu ára-
tuga til Faxaflóasvæðisins er
mælikvarðinn á nauðsyn sér-
stakra þróunaraðgerða í dreif-
býlinu. Þróun búsetunnar hef-
ur verið sú, að á tímabilinu frá
1920—1966 hefur búseturöskun
orsakað, að hlutdeild Reykja-
víkur og Reykjanessvæðisins
um íbúahlutfall hefur aukizt
um 31.8% af þjóðarheildinni.
Búseturöskunin svarar til þess,
að 0.7% þjóðarheildarinnar hafi
flutt til búsetu sína á ári, að
meðaltali. Hlutdeild þessa svæð
is í þéttbýlishluta þjóðarinnar
hefur vaxið á tímabilinu um
19.6% af heildinni. Þetta lætur
nærri að vera sú hlutfallsaukn-
ing, sem orðið hefur í Reykja-
vík og Reykjanesi í mannafla
iðnaðar og þjónustustétta miðað
við heildina á sama tíma. Ekki
fer á milli mála, að staðsetning
starfsstöðva þróunarstéttanna á
Faxaflóasvæðinu er ein megin
orsök búseturöskunarinnar.
Gleggst dæmi um þetta er, að
mannaflahlutdeild Reykjavíkur
og Reykjaness í þjónustustétt-
unum hefur vaxið að meðaltali
um 0.72% á ári tímabilið 1920—
1966. Aftur á móti hefur mann-
aflahlutdeild í iðnaði á svæðinu
aðeins aukizt um 0.12% á ári,
að meðaltali umrætt tímabil.
Þetta tekur af tvímæli um það,
að hvorki frumframleiðslan eða
iðnaðurinn hafi orsakað búsetu
tilfærsluna til Faxaflóasvæðis-
ins. Ástæðan er í öllum megin-
atriðum sú, að þjónustustéttirn-
ar hafa þjappazt saman í þess-
um landshluta. Vafalaust á stað
setning stjórnkerfisins og þjón-
ustustarfsemi, sem er í órofa
tengslum við ríkiskerfið stærst-
an hlut í þeirri búseturöskun,
sem átt hefur sér stað. Til við-
bótar kemur staðsetning við-
skiptastarfsemi, samgöngukerfis
og fjármálaþjónustu, sem eru á
höfuðborgarsvæðinu, vegna
tengsla við stofnanir hins opin-
bera. Þá bætist við á svæðinu,
samþjöppun starfshópa mennta
sviða og félagsþjónustu, sem
orkar miklu um búsetuþróun-
ina.
Ahrif þróunarinnar.
Ljóst er því, að hið þróaða
þjóðskipulag hefur beinlínis
stuðlað að búseturöskuninni.
Þessi staðreynd er enn ljósari,
ef borin eru saman íbúahlutföll
landshlutanna, utan Reykjanes-
skagans, og hlutdeild þeirra í
mannafla þróunarstéttanna. Við
þennan samanburð kemur í
Ijós, að árið 1966 skorti um
20800 manns á, að hlutdeildin í
mannafla þróunarstéttanna
væri jafnhá íbúahlutfaili þeirra.
Þetta er mjög ískyggilegt, þegar
á það er litið, að fiskiðnaðurinn
er hér talinn til þróaðra atvinnu
greina. Þessi mismunur svarar
til íbúa tilfærslu til Faxaflóa-
svæðisins í ein 16—18 ár. Engin
búseturöskun hefði átt sér stað
í landinu á þessu tímabili, ef
sköpuð hefði verið framfærslu-
skilyrði fyrir 1300 manns árlega
til viðbótar í þróunargreinunum
í öðrum landshlutum.
Þessar staðreyndir hljóta að
opna augu manna fyrir því, að
til að koma í veg fyrir áfram-
haldandi búseturöskun til Faxa
flóasvæðisins er nauðsynlegt að
skapa í öðrum landshlutum
starfsskilyrði til iðnaðar- og
þjónustustarfsemi fyrir íbúa-
aukningu þeirra og fyrir þann
mannafla, sem hverfur frá frum
framleiðslunni.
Hefðbundnar hjálparaðgerðir
við landbúnað og sjávarútveg
duga ekki einar til þess að
koma í veg fyrir búseturöskun.
Þess vegna er óhjákvæmilegt að
marka nýja byggðastefnu, sem
tekur til þróunaraðgerða á þeim
þjóðlífssviðum, sem orka rnest á
búsetuþróunina.
Það er augljóst, að mynda
verður þróttmikil byggðasam-
Áskell Einarsson.
tök sveitarfélaganna í landshlut
unum, sem geti markað stefn-
una og mótað framkvæmd þró-
unaráætlana. Hér bíður lands-
hlutasamtakana, ásamt sveitar-
félögunum, brautryðjendastarf
og forystuhlutverk.
Þátttaka landshlutanna.
Samvinna landshlutabanda-
laganna við ríkisvaldið hlýtur
að stefna að því, með tilliti til
búseturöskunar þjónustustétt-
anna, að sköpuð verði starfsræn
skilyrði til dreifingar stjórn-
sýslunnar og þjónustustarfsem-
innar í samræmi við umdæmis-
skipulag. Þróunaraðgerðir í
þessa átt verða að ná til starfs-
sviða sveitarfélaga, samvinnu-
sviða ríkis og sveitarfélaga, enn
fremur til verkefnasviða ríkis-
stofnanna. Þá stuðli þróunar-
aðgerðirnar, að dreifingu þess
þjónustukerfis, sem er utan
verkahrings stjórnkerfisins.
Landshlutasamtökin verða að
beita sér fyrir með þróunarað-
gerðum, í samvinnu við sveitar-
félögin, að í hverju umdæmi
náist jafnræði um menntunar-
og félagslega aðstöðu. I þessu
sambandi hafa svæðasamtök
héraðanna miklu hlutverki að
gegna. Hugsanlegt er, að endur
skipuleggja svæðaskiptingu
sýslufélaganna, með aðild kaup
staðanna. Þannig er mögulegt,
að mynda samstarfsvettvang,
innan héraðs, um verkefni, sem
bezt verða leyst með aðild nokk
urra sveitarfélaga. Ennfremur
Iryggja héraðasamtökin eðlilegt
mótvægi innan landshlutaum-
dæmanna.
Næsta stigið er aðhæfing
þeirra verkefnasviða, sem eru
sameiginleg ríki og sveitarfélög
um, með beinni aðild landshluta
umdæmanna um stjórnun
þeirra. Meðal þessara verkefna
eru: fræðslumál, heilbrigðismál,
orkumál, vegamál, hafnarmál,
öryggismál, eftirlitsstörf og
skipulagsmál. Þessir verkefna-
þættir verða að sjálfsögðu
áfram reknir fyrir ríkisfé, þótt
við hverja umdæmisdeild starfi
stjórnarnefnd, sem kosin er af
umdæmisþingum landshlut-
anna. Með þessum hætti eykst
áhrifavald landshlutanna í
stjórnkerfinu og þeim sköpuð
skilyrði, til þess að móta byggða
stefnuna.
Samstjórn þessara þátta eru
frumskilyrði byggðaáætlana,
sem stefna að félagslegri þróun
landshlutanna. Deilikerfið í
þjóðfélaginu verður að ná til
þeirra þátta, sem hafa beina
þjónustu við fólkið. Umdæmis-
skipulag þarf að taka upp í
starfsemi Tryggingarstofnunar
ríkisins og Húsnæðismálastjórn
ar, með umdæmisstjórnum kosn
um af landshlutaþingum. Eðli-
legt er að í hverjum landshluta
verði deilistofnanir fyrir fisk-
veiðisjóð, iðnlánasjóð, stofnlána
deild landbúnaðarins og aðra
opinbera sjóði. Koma þarf upp
deilistofnunum fyrir þjónustu
og rannsóknarsvið atvinnuveg-
anna í samvinnu við landshluta
samtök hverrar atvinnugreinar.
Jafnhliða þarf að gera þróunar-
áætlanir um staðsetningu og
deilingu stofnana, sem bundnar
eru við starfrækslu á stærra
svæði, en landshluta. Hér er
hugsanlegur eins konar verka-
skipting á milli umdæmanna.
Skipuleg byggðaþróun.
Ljóst er, að ásamt dreifingu
stjórnsýslu og þjónustukerfis
hins opinbera í samræmi við
landshlutaumdæmin, verður að
beina samgöngukerfi, viðskipta
starfsemi og annarri þjónustu-
starfsemi inn á sömu braut. í
þessu sambandi verða lands-
hlutaumdæmin að stuðla að því,
að sérhæfð þjónustusvið geti
fundið verkefni við sitt hæfi
innan landshlutanna. Við fram-
kvæmd byggðastefnu verður að
samræma þróunaraðgerðirnar,
bæði í heild og að því er varðar
einstaka landshluta. Nauðsyn-
legt er að komið verði á fót
byggðaþróunarstofnun í land-
inu sem annist gerð landshluta-
áætlana og hafi ennfremur vald
til fjármagnsbeiningar. Þessari
stofnun eiga landshlutaumdæm
in að stjórna í samvinnu við
ríkisvaldið. Jafnframt verði í
landshlutunum deilistofnanir
sem annist framkvæmd og
stjórnun þróunaraðgerðanna.
Jafnhliða deilistofnunum staríi
í hverjum landshluta byggða-
þróunarráð, sem samræmi
byggðarlega sjónarmið um fram
kvæmd byggðaáætlana. Þannig
FYRIR síðustu helgi bárust af
því fregnir í blöðum og útvarpi,
að fyrirhugaðh væru kirkjutón
leikar í Laugameskirkju í
Reykjavík. Var nánar til tekið
um að ræða kirkjuleg verk eftir
J. S. Back, og á efnisskránni var
kantata svo og orgelverk og
kaflar úr sónötu fyrir einleiks-
fiðlu. Þarna átti ungt tónlistar-
fólk hlut að máli, einsöngvarar,
hljóðfæraleikarar og einnig tvö
faldur blandaður kvartett.
Við þessi tíðindi flaug mér í
■hug sem stundum fyrr, „hvers
vegna í ósköpunum stendur
aldrei neitt til þessu líkt hér á
Akureyri?“ Telja menn, að slíkt
fyrirtæki sem það að efna til
kirkjutónleika sé algerlega of-
vaxið 10 þús. manna bæjar-
félagi?
Hefur mönnum ekki dottið
það í hug í neinni alvöru, að
það má syngja ýmislegt fleira
gott í kirkjunni en messur?
Akureyrarkirkja er raunar
ágætlega fallin til tónleikahalds
svo sem margoft hefur verið
bent á. Mig minnir, að hér um
árið, þegar kirkjuorgelið var
fengið hingað, og þökk sé öll—
geta landshlutasamtökin orðið
leiðandi byggðavald í landinu,
sem hafi full áhrif á þjóðfélags-
þróunina.
Enginn skal ganga þess dul-
inn, að ekki næst búsetujafn-
vægi, milli landshlutanna, með
þeim aðgerðum einum, sem
rniða við dreifingu þjónustu-
kerfisins. Hins vegar eykst, með
þessum hætti, félagslegur jöfn-
uður og atvinnujafnvægi milli
landshluta. Það veigamesta er,
að tækni og menntastéttir þjóð-
félagsins færast nær viðfangs-
efnum dreifbýlisins og verða
þátttakendur í uppbyggingu
þess. Þetta er þýðingarmikil
forsenda eðlilegrar byggðaþró-
unar, þar sem búseta og starfs-
svið þessara hópa munu hafa
vaxandi áhrif á þjóðarbúskap-
inn í framtíðinni. Ástæðan til
þess, að búsetujafnvægi næst
ekki til fulls með dreifingu þjón
ustustéttanna er sú að þjóð-
félagsstærðin gerir ekki mögu-
lega nægilega dreifingu, svo að
jafnvægi náist á milli lands-
hluta. Ennfremur að verulega
aukning þjónustustéttanna er
ekki æskileg og gæti dregið úr
framleiðslumætti þjóðarinnar.
Þess vegna þarf að leggja megin
áherzlu á að bein iðnaðinum til
uppbyggingar byggðanna, svo
að náist búsetujafnvægi þróun-
arstéttanna. Gera verður iðn-
þróunaráætlanir fyrir lands-
hlutana, sem leggi áherzlu á
úrvinnsluiðnað bundin afurðum
landkosta og iðju í sambandi við
nýtingu orkukostanna, eftir
legu þeirra í landinu.
Sú stefna verður að ríkja, að
hvert byggðasvæði njóti iðn-
þróunarmöguleika, sem byggj-
ast á afurðum, landsgæðum og
orkuaðstöðu þess. Stefnt verði
að því að full úrvinnsla sjávar-
afurða fari fram í þeim ver-
stöðvum, sem liggja við fiski-
miðunum. Með þetta fyrir aug-
um verði veiðisvæðin skipu-
lögð, ásamt nýtingu vinnuskil-
yrða í landi. Úrvinnsla landbún
aðarafurða fari fram á aðal inn-
leggsstað landbúnaðarhéraðs.
Við ákvörðun um staðsetningu
meiri háttar iðnfyrirtækja verði
hafðar í huga staðarlegir mögu-
leikar þeirra héraða, sem búa
yfir orkuskilyrðum. Meginstefn
an verði sú, að framleiðsluskil-
yrðin dragi að sér þróunarsvið
þjóðfélagsins.
um, sem að því stóðu, þá hafi
ríkt almenn ánægja og tilhlökk
un. Það þuríti þó nokkur um-
svif í kirkjunni til að koma því
fyrir og svo var gengizt fyrir
samskotum, sem var sæmilega
tekið, ef ég man rétt. Langar nú
engan til að heyra einleik á
þetta afbragðs hljóðfæri? Eru
Akureyringum nóg einungis að
vita, að það sé til?
Ber að líta á það sem bein-
harða staðreynd, að á Akureyri
þýði ekki að hugsa upp á neitt,
sem heitir tónleikahald?
Ég held samt, að hvað sem
segja má um aðsókn að tón-
leikum í seinni tið, þá sé hér
töluverður hópur fólks, sem
gjarnan vildi eiga þess kost að
sækja tónleika þar sem um fjöl-
breytni og vöndun í vali við-
fangsefna væri að ræða. Mér
virðist engin f jarstæða að hugsa
sér, að t. d. í Akureyrarkirkju
gætu farið fram svo sem tvenn-
ir tónleikar á vetri. Þeir þyrftu
sízt að raska starfsemi Tónlistar
félags Akureyrar. Einungis
væri nauðsynlegt að skipu-
leggja slíkt með nokkrum fyrir-
(Framhald á blaðsíðu 2).
Askell Einarsson.
Tónleikahald á Akureyri
5
í MINNINGU
Ingibjargar Steingrímsdóttur
KVEÐJA FRÁ KARLAKÓR AKUREYRAR
Nú læðist húm yfir landið
og laufin af björkunum falla.
Loftið er lævi blandið,
ljósu sumri að halla.
Því brátt í vændum er vetur,
þá vötnin og lindamar frjósa.
Hroll mér að hjarta setur
í lieimi bliknaðra rósa.
í brjósti mér brostinn er strengur,
það bifast af djúpsárum trega.
Sólin ei laugar lengur
landið mitt yndislega.
Páll Helgason.
Kveðja
Bostinn er bjartur strengur. ^
Bliknuð er rósin dýr.
Titra nú tónar hörpu. • |
Tregi í hjörtum býr.
* I ••
RöðuIIinn rökkvi sveipast,
reynslan er djúp og sár.
Hugir þó aftur hefjast
og hinúninn verður blár. i
Því eilíft er söngsins yndi
og auðnugjöf dagur nýr. ,
Listin á líf, sem varir,
og listin er perla dýr.
I sál þinni sumar barstu,
í söngnum þú guð þinn fannst.
Sótt var í átt til sólar
og sól var hvar, er þú vannst.
Á leið þinni blómin brostu.
Þau breiðast um gengin spor. (
Minning þín mild og fögur
minnir á sólhlýtt vor.
I vorblæ — við unaðsóma
opnást þér hærra svið.
Sælt mun að sjá og njóta,
er sumar þar brosir við.
Glitra nú gígjustrengir
við geislanna milda ljós.
Mót heiðblárri himinhvelfing
horfir þú — driflivít rós.
Jórunn Ólafsdóttir
frá Sörlastöðum.

TRYGGVI HELGASON, flugmaður:
Er skynsamlegt að taka upp 1
PRÓFKOSNINGAR
NÚ FER að styttast til næstu
kosninga til Alþingis, en kjör-
tímabilið rennur út, eftir um
það bil eitt og hálft ár.
Þá á hinn almenni kjósandi
að velja þá menn, sem honum
finnst vænlegast að sitji á þingi
næstu fjögur árin.
En hvaða möguleika hefir þá
kjósandinn, raunverulega, til
þess að velja? Getur hann val-
ið hvern sem er, og hafnað öðr-
um? í fljótu bragði, virðist sem
svarið sé, já, — hér eru frjálsar
kosningar, — en er það nú
alveg víst? Getur ekki verið að
svarið sé einmitt, nei?
Hér á landi eru ekki einmenn
ingskjördæmi, heldur margra
þingmanna kjördæmi. Til fram-
boðs þarf því að bera lista með
mörgum frambjóðendum, og
komast þeir á þing í þeirri röð
sem þeir eru á listanum, en
fjöldi þingmanna af hverjum
lista, sem ná kosningu, fer eftir
hlutfallslegu atkvæðamagni sem
á listann fellur, samkvæmt kosn
ingalögunum. Reynsla undan-
farinna kosninga sýnir, að hlut-
föll milli flokka, hafa ekki
breytzt verulega frá einni kosn-
ingu til annarrar. Það gefur því
auga leið, að flokkarnir reikna
með jafnmörgum þingsætum og
þeir höfðu síðast, nema þá ef til
vill aftasta sætinu. Enda eru
flokkarnir fyrir löngu búnir að
gefa þessum sætum sérstök
nöfn. Kallast fremri sætin „ör-
uggu sætin“ en það aftasta er
kallað „baráttusætið“.
En hvers vegna eru fremri
sætin kölluð „öruggu sætin“?
Jú, — þeir sem í þeim sitja, eru
að dómi flokkanna, nokkuð ör-
uggir með það að ná kosningu,
en vafi leikur hins vegar á
„baráttusætinu".
Á þennan hátt eru kosnir í
kjördæmunum 49 þingmenn, en
þess utan fljóta svo inn á þing,
samkvæmt kosningalögunum,
11 uppbótarþingmenn, — menn
sem hvergi hafa náð kjöri, og
því í rauninni menn sem enginn
• kærir sig um, á þing. Er talið að
sífellt fleiri kjósendur, álíti nú-
gildandi kosningalög orðin
úrelt.
Eins og framboði hefir verið
háttað, þá hefir sérstök nefnd
hjá hverjum flokki, — framboðs
nefnd — ráðið uppstillingu fram
bjóðenda í hverju kjördæmi.
Möguleikar kjósenda, til þess að
breyta röð, eða strika út af kjör
seðlinum, hafa verið allmjög
skei’tar, með síðustu breyting-
um á kosningalögunum. Má því
gera ráð fyrir að röð frambjóð-
enda breytist ekki, við sjálfar
kosningarnar, enda er reynslan
sú.
Ef til vill, er því hugsanlegt
að líta svo á, að með gildandi
Tryggvi Helgason.
kosningafyrirkomulagi, þá sé
það í rauninni framboðsnefndin
sem „kýs“ þingmennina til Al-
þingis. Og vafalaust mætti einn
ig halda þeirri skoðun fam, að
frambjóðendur í „öi’Uggu sæt-
unum“ væru í rauninni sjálf-
kjörnir. Þótt, til dæmis, kjós-
endur værú almennt óánægðir
með fremsta mapninn á sínum
lista, þá gætu þeir ekki, hversu
fegnir sem þeir vildu, losnað við
hann, eða hindrað að hann kæm
ist á þing.
Með prófkosningum gjör-
breytist aðstaða kjósenda, og
þeir fá sjálfir tækifæri til þess
að ráða uppstillingu á lista þann
er þeir hyggjast styðja.
Getur það farið þannig fram,
að væntanlegir frambjóðendur,
gefa kost á sér til þátttöku í
prófkosningum, eftir hæfilegan
undirbúningstíma, sem þátttak-
endur geta notað til þess að
kynna sig og sín baráttumál, þá
ganga stuðningsmenn flokksins
til leynilegra, skriflegra kosn-
inga. Nöfnum þátttakenda er
raðað á kjörseðilinn í stafrófs-
röð, en kjósandinn tölusetur síð
an þá menn, og í þeirri röð, sem
hann óskar að verði á hinum
endanlega framboðslista. Til
dæmis nr. 1 Jón Jónsson, — nr.
2 Pétur Pétursson o. s. frv.
Tala þeirra sem hver kjós-
andi má merkja við, má til
dæmis ákvarðast við tölu þing-
manna kjördæmisins (t. d. 5, 6
eða 12). Atkvæði eru síðan talin
með líkum hætti og til Alþingis.
Sá sem fær flest atkvæði úr
þessum prófkosningum, er síð-
an settur í fremsta sætið á hin-
um endanlega framboðslista til
Alþingis, sá sem fær næstflest
atkvæði verður settur í annað
sætið o. s. frv.
En nú kann einhver að
spyrja: En hvað þá um þing-
mennina, sem voru á þingi síð-
asta kjörtímabil, — á ekki að
taka tillit til þeirra? í kosninga-
lögunum eða stjórnarskránni, er
ekkert að finna sem veitir ein-
um meiri rétt en öðrum, til þess
að gefa kost á sér til framboðs
í kosningum. Þingmaður sem
var eitt kjörtímabil, öðlast méð
því engann rétt, umfram aðra,
til þess að gefa kost á sér, og
kjósandinn er á engan hátt
skuldbundinn til þess að kjósa
hann aftur. Ef kjósandinn er
hins vegar ánægður með fráfar-
andi þingmann, þá er honum í
sjálfsvald sett að kjósa hann
aftur, svo fremi að hann gefi
þá kost á sér.
Framsóknarflokkurinn hefir
(Framhald á blaðsíðu 7)
AKUREYRINGAR SYNDA
— OG SIGRA.
Það komu margir kappar í hress
ingar- og heilsubótarstöð Akur
eyrar í morgun, glaðir og reifir
að venju þrátt fyrir vafasöm
úrslit í Norrænu sundkeppn-
inni. En vonbrigðasvipur var á
sumum vegna þess að búið var
að loka útilauginni. Þótt gott sé
inni, þykir svona görpum til-
komumeira úti, athafnasviðið
meira, loftið enn betra og svo
dúnmjúk mjöllin í kring til að
velta sér í milli þátta! En kostn
aður við upphitun vatnsins úti
í vetrarkuldum er enn of mikill,
auk þess, sem hálka á stéttun-
um var orðin hættuleg.
Vitanlega er jarðhitinn í
grennd Akureyrar enn ekki
nýttur sem skyldi, jafnvel í sam
bandi við þessa einu æð, sem til
laugarinnar liggur. Og úti hjá
Laugalandi fossar heita vatnið
nótt og dag, ár eftir ár, niður í
Hörgá, heil auðævi hverfa þar
engum að gagni, þar sem íbúar
árinnar meta að engu velgjuna!
En nú er vonarblika á lofti —
að þarna sé um meira heitt vatn
að ræða, og að innan skamms
fái Akureyringar — o. fl. —
næga hlýju í hús sín og til sinn-
ar ágætu úti-sundlaugar — og
í „pottinn“ —, svo að vetur
jafnt sem sumar verði þar gott
að svamla, jafnvel þótt bið verði
á „hverfiþaki“, til hlífðar fyrir
snjó og gusti. Nýting heita
vatnsins í nánd Akureyrar er
sannarlega mikil nauðsynja-
framkvæmd, sem of lengi hefur
dregizt, — þó vitanlega ekki að
orsakalausu.
Nú hafa verið birt úrslit í
Norrænu sundkeppninni — og
virðist sumum — og eðlilega —
hlutur íslands þar fyrir borð
borinn, — að hljóta 4. sæti (af
5) og þó með margfalda hundr-
aðstölu keppenda, móts við þá,
sem efri sætin skipa. Þátttaka
íslendinga er vissulega góð, og
hæpið mjög að gera ráð fyrir
svo mikilli þátttöku að nægi til
sigurs við slíka keppnisaðstöðu.
En samt má segja, að til nokk-
urs hafi verið barizt, því að
sókn til sundstaðanna er greini
lega meiri, almennari, keppnis-
árin, og þótt sumir gleymi
skjótt, hve gott var að koma í
laugina og synda og láti letina
ráða, eru hinir þó fleiri sem
muna og koma öðru hvoru —
og oftar — og njóta áfram hinna
góðu, heilsusamlegu áhrifa
sundíþróttarinnar. Og Akureyr
ingar verða vonandi margir í
þeim hópi, því að þeirra hlutur
varð glæsilegur.
íþróttafulltrúi hringdi í dag
og þakkaði góða frammistöðu
Akureyringa. Alls syntu —■
heima og heiman — 2663 Akur-
eyringar (2043 syntu síðast, svo
að viðbótin er góð). Sigruðu
þeir nú í þriggja kaupstaða
keppninni með 25.7% þátttöku.
Hafnarfjörður var í 2. sæti með
23.8%, og Reykjavík 3. með
21.3%. Hjá öllum er þátttakan
betri en síðast þó sérstaklega í
Reykjavík.
Framkvæmdanefnd keppninn
ar á Akureyri vill enn þakka
bæjarbúum alla aðstoð, áhuga
og dug í keppninni og væntir
þess að æ fleiri sæki sér holl-
ustu og aukna lífsgleði til sund-
íþróttarinnar. — Komið og
syndið!
Akureyri, 2. nóv. 1969.
Il
Jónas í „Brekknakoti.“ j