Dagur - 01.05.1971, Blaðsíða 6

- Barnaskóli Akureyrar 100 ára
(Framhald af blaðsíðu 5).
1 Sá hluti byggingarinnar sem
tekinn var í notkun 1930 full-
nægði þá vel þörfum. bæjarins
og sá stórhugur sem fólst í allri
byggingaráætluninni er aðdá-
unarverður, og geri ég ráð fyrir
að Steinþór Guðmundsson hafi
átt þar hlut að máli, þótt hann
léti af skólastjórn árið 1929.
Árið 1930 tók Snorri Sigfús-
son við skólastjórn. Þrátt fyrir
kreppu í atvinnumálum var
mikil grózka í skólamálum á
fjórða tug aldarinnar, og þá
ekki sízt undir stjórn Snorra.
Árið 1931 voru nemendur
skólans 339, þá hélt skólinn í
fyrsta skipti „skólaskemmtun"
fyrir almenning og hefir sú
venja haldizt síðan.
Árið 1932 var Árdalssjóður
stofnaður til styrktar námsferð
um skólabarna sem farnar hafa
verið á hverju ári síðan, að
einu undanteknu.
Sparifjársöfnun hófst í skól-
anum árið 1932 og var hún snið-
in eftir erlendri fyrirmynd og
var undanfari þeirrar sparifjár-
söfnunar skólabarna, er Lands-
bankinn stendur nú fyrir.
Árið 1932 hófust mjólkur og
lýsisgjafir í skólanum og var
ekki vanþörf á því. Við skóla-
skoðun árið áður kom í ljós að
10% af nemendunum höfðu
létzt á skólatímanum. Barna-
skóli Akureyrar er brautryðj-
andi hér á landi hvað þetta
snerti.
En hvernig hefir þá heil-
brigðisþjónustu verið háttað í
skólanum?
Sennilega hafa skólabörn
fyrst fengið tannlækningar árið
1915. Eftir að skólinn flutti upp
á brekkuna var um skeið að-
staða til tannlækninga í skóla-
húsinu en nú fara þær fram á
tannlæknastofum bæjarins.
Árið 1928 starfaði Sigríður
Bachmann hjúkrunarkona hér
í bænum á vegum Rauða kross-
ins og hafði hún þá einnig í
hendi nokkurt eftirlit í skólan-
um og síðan var það aukið.
Ljósböð hófust í skólanum árið
1938 en hafa nú verið lögð nið-
ur. Hjúkrunarkona er daglega í
skólanum, og svo hefir það ver-
ið undanfarna áratugi. Hin síð-
ari ár hafa nemendur verið
heyrnar- og sjónprófaðir með
tækjum sem Lionsfélagar á Ak-
(Framhald af blaðsíðu 1).
laugar yrðu opnar almenningi
til „Trimm“-æfinga.
Þeirri ábendingu var beint til
viðkomandi ráðamanna í hérað-
inu, að þeir gættu þess við
byggingu íþróttamannvirkja að
þau verði þannig úr garði gerð,
að unnt verði að nota þau til
löglegrar íþróttakeppni.
Þingið lagði áherzlu á aukna
bindindisfræðslu og fagnaði
banni á tóbaksauglýsingum.
Samþykkt var að auka starf
við landgræðslu og landvernd.
Svohljóðandi tillaga var sam-
þykkt samhljóða: „50. þing
UMSE fagnar heimflutningi
handritanna og þakkar öllum
þeim, sem studdu að farsælli
lausn handritamálsins. Jafn-
framt heitir þingið á alla ung-
mennafélaga að standa traustan
vörð um íslenzk þjóðarverð-
mæti og fornan menningararf.11
Á næsta ári verður UMSE
50 ára. Á þinginu var kosin 5
manna afmælisnefnd, sem und-
irbúi, í samráði við stjóm sam-
bandsins, hátíðarhöld af því til-
efni. Var rætt um að athuga
möguleika á að koma á Eyfirð-
ingavöku í sambandi við afmæl
ureyri gáfu barnaskólum bæjar
ins sameiginlega. Auðvitað hef-
ir svo héraðslæknir eftirlit með
þessum skóla eins og öðrum
skólanemendum.
Hvað er að segja um tónlist
og söng í skólanum?
Aðal söngkennarar skólans
frá upphafi hafa verið þessir
menn: Magnús Einarsson, org-
anisti, Áskell Snorrason, tón-
skáld, Björgvin Guðmundsson,
tónskáld, Björgvin Jörgensson
og Birgir Helgason.
Þessi nöfn ættu að nægja til
að sanna að meiri rækt hefir
verið lögð við söng og tónlist
heldur en gert er ráð fyrir í
þröngum ramma laganna. Enda
er söngur ómissandi þáttur í
skólastarfinu, eins og raunar í
öllu daglegu lífi. Auk venju-
legra söngtíma hefir ætíð verið
starfandi barnakór í skólanum,
sem oft hefir komið fram á
skólaskemmtunum, við guðs-
þjónustur og í útvarpi og sjón-
varpi.
Árið 1954 fór kór skólans til
Noregs og söng þar á nokkrum
stöðum við mjög góðar undir-
tektir. Stjórnandi var Björgvin
Jörgensson. Þetta var fyrsta
söngför íslénzkra barna til út-
landa. 1
Lúðrasveit drengja var stofn-
uð hér 1958 og naut hún ágætr-
ar þjálfunar Jakobs Tryggva-
sonar í 4 ár. Sveitin lék innan
og utan b'æjar við góðar undir-
tektir, ineðal annars í Reykja-
vík. Árið 1958 eignaðist skól-
inn 15 fiðlur og fiðluleikur var
kenndur á vegum skólans í
nokkur ár, en síðar færðist
starfsemi lúðrasveitarinnar og
fiðlukennslan til annarra aðila.
Árið 1946 var mikil breyting
á fræðslulögunum. Þá var skóla
skyldan lengd í 8 ár og efsti
bekkurinn tekinn af barnaskól-
anum og fluttur í Gagnfræða-
skólann.
Árið 1947 hvarf Snorri frá
skólanum og Hannes J. Magnús
son tók við skólastjórn.
Skólaárið 1955—1956 voru
nemendur í skólanum 921 og
haustið 1957 hóf Oddeyrarskól-
inn starf með 230 nemendum.
Síðustu árin sem öll börn
bæjarins sóttu Barnaskóla Ak-
ureyrar fór kennslan fram á
þremur stöðum.
ið. Þá var einnig ákveðið að
gefa út vandað afmælisrit.
Umf. Æskan á Svalbarðs-
strönd hafði veg og vanda af, að
taka á móti þinginu. Var öll
fyrirgreiðsla félagsins veitt af
mikilli prýði. I þinglok bauð
félagið öllum fulltrúum til
ágætrar veizlu og stýrði for-
maður félagsins, Haukur Hall-
dórsson, þeim fagnaði. Við það
tækifæri var umf. Svarfdæla,
Dalvík afhentur „Sjóvábikar-
inn“ til eignar, en félagið hefur
orðið stigahæst á mótum UMSE
sl. þrjú ár. Umboð Kristjáns P.
Guðmundssonar, Akureyri, gaf
þennan grip.
Innan UMSE eru nú 15 félög,
með rúmlega 1000 félagsmenn.
Stjórn sambandsins var öll
endurkosin, en hana skipa:
Sveinn Jónsson formaður,
Haukur Steindórsson ritari,
Birgir Marinósson gjaldkeri,
Páll Garðarsson varaformaður
og Sigurður Jósefsson með-
stjómandi. í varastjórn em:
Sigurður Sigmundsson, Hauk-
ur Halldórsson og Vilhjálmur
Björnsson. — Framkvæmda-
stjóri er Þóroddur Jóhannsson.
Árið 1949 var tekin í notkun
ný viðbótarbygging við gamla
skólahúsið, en ekki var hún
gerð samkvæmt teikningunni
frá 1930. Við þessa byggingu
batnaði mjög aðstaða til ljós-
baða og annarar heilsugæzlu
auk þess sem í henni eru fjórar
kennslustofur.
Hvað vilt þú segja um sam-
band heimilanna og skólans?
Árið 1932 hóf hér göngu sína
blað er Boðberinn nefnist.
Hann kemur enn út þegar
ástæða þykir til og flytur heim-
ilunum upplýsingar frá skólan-
um. Foreldrafundir fara fram
þar sem tiltekin atriði í skóla-
starfinu eru kynnt og rædd, for
eldrar heimsækja skólann og
ræða við kennarana á svonefnd
um „foreldradögum" og einka-
samtöl fara fram, auk þess sem
sumir kennarar fara í heimsókn
ir til nemenda sinna.
Nú á síðustu árum hafa sum-
ar bekkjardeildir boðið foreldr-
um á bekkjarskemmtanir, þar
sem allir nemendur bekkjarins
flytja skemmtiefni.
Er nokkuð sérstakt að segja
um félagslíf nemenda?
Skólinn reynir eftir mætti að
styrkja félagsstarfsemi barna
og unglinga hér í bænum, án
þess að ganga inn á verksvið
æskulýðs- og íþróttafélaga sem
fyrir eru. Félagslíf bekkjar-
deilda er oft ágætt og margt
þroskavænlegt tekið til með-
ferðar. Flokkakeppni í sundi,
fimleikum, skíðaíþrótt og knatt
leikjum er fastur liður í skóla-
starfinu og eru þá bekkjardeild
irnar keppnisaðilar.
Leikstarfsemi er stundum
góð, og fjöldin allur af bekkjar-
blöðum hefir komið út í skól-
anum, málfundir fara stöku
sinnum fram, foreldraheimboð
hefi ég áður nefnt, og þrír dans
leikir fara fram á hverjum
vetri. Auk þessa efnir hver
bekkjardeild 12 ára barna til
einnar kvöldvöku með veizlu-
sniði.
Ég hefi séð að hér eru nýstár
leg vinnubrögð í teikningu og
handavinnu. Getur þú gert
grein fyrir þeim í stuttu niáli?
Tauprent og stálskipasmíði,
eins og við köllum þessa báta-
gerð úr blikkinu, er nú ekki
nýung. Þetta hefir verið gert
hér og víðar um nokkur ár.
Aftur á móti koma stöðugt fram
nýjar gerðir af bátum o. fl. eins
og eðlilegt er, þegar tímarnir
breytast og kennararnir eru
vakandi.
Um teikninguna er það að
segja að mér er ekki kunnugt
um að gerðar séu annarsstaðar
myndir úr plasti eins og hér
má sjá. Annars hefir skólinn
hérna sent teikningar á alþjóð-
legar sýningar á barnateikning
um m. a. til Japan og hlotið við-
urkenningar fyrir, svo ég held
að hér sé vel að verki staðið í
þessum efnum.
Hafa nokkrar nýjar fram-
kvæmdir verið á döfinni í sam-
bandi við skólabygginguna eða
í skólastarfinu hin síðari ár?
Já, sem betur fer hafa á und-
anförnum árum ferið fram
gagngerðar breytingar á skóla-
húsnæðinu og þótt þetta gamla
hús geti aldrei fullnægt öllum
kröfum, sem gerðar eru til
nýrra, góðra skólahúsa þá held
ég að þær lagfæringar sem
gerðar hafa verið hafi gjör-
breytt allri vinnuaðstöðu til
stórbóta, en mikið er ennþá
ógert. Það yrði of langt mál að
rekja hér þær breytingar, sem
fram hafa farið, en margir bæj-
arbúar þekkja þessa byggingu
frá fornu fari og þeim er sjón
sögu ríkari.
- ÁRSÞÍNG UNGMENNASAMBANDS EYJAFJ.
Um nýjungar í skólastarfinu
hefir líka verið að ræða. Meðal
annars má nefna að sálfræði-
þjónusta hefir aukizt og að fyr-
ir forgöngu þessa skóla voru
skólaþroskapróf tekin upp hér
vorið 1968 og vettvangsskóla-
starfið sem hófst haustið 1970.
Margt annað mætti nefna, en
þetta fer nú að verða æði langt
viðtal.
Já, en 100 ára afmæli skeður
aðeins einu sinni, svo mig lang-
ar til að spyrja hvort skólinn
geymi einhverjar heimildir um
sögu liðinna ára?
Ekki ber á öðru. Á Amtsbóka
safninu eru til skjöl og fundar-
gerðir er snerta skólann og í
stofnuninni eru geymdar próf-
bækur allt frá 1908 og prófverk
efni eru til frá ýmsum árum frá
1922 til þessa dags. Ég hefi hót-
að sumum ráðamönnum bæjar-
ins að sýna „afreksverk" þeirra
frá bernskuárunum ef þeir
ekki stuðla að ríflegum fjár-
framlögum til skólans á kom-
andi árum!
Þetta er nokkurs konar fjár-
kúgun?
Aðferðin er í tízku.'Fjárfram
lögin fara hækkandi. Við skul-
um ekki fara nánar út í þetta.
Það varðar líklega við lög.
Að lokum langar mig til að
vita á hvern hátt þessa afmælis
verður minnzt?
í haust kemur út lítið rit, sem
helgað verður barnafræðslunni
í bænum síðastliðin 100 ár.
Eiríkur Sigurðsson fyrrv. skóla
stjóri skrifar bókina. Þetta
verður í stuttu máli saga þeirra
þriggja barnaskóla er starfa í
bænum. Skólinn mun á næst-
unni efna til samkomu þar sem
söngur og tónlist verður uppi-
staðan í dagskránni. Einnig eru
ráðgerðar mjög fjölmennar leik
fimisýningar í maí og svo
venjuleg skólasýning. Síðar í
sumar er gert ráð fyrir að setja
upp yfirlitssýningu frá sögu
skólans og mun hún væntan-
lega verða opin í nokkra daga,
segir Tryggvi Þorsteinsson að
lokum, og þakkar Dagur svörin.
HERBERGI til leigu.
HAGLABYSSA til sölu.
Uppl. í Hafnarstræti 88
að sunnan, austari dyr.
RÁÐSKONA óskast
fámennt sveitaheimili
við Eyjafjörð. Má hafa
með sér barn.
Uppl. gefur Vinnumiðl-
unarskrifstofa Akureyr-
ar.
TAPAÐ
PENINGABUDDA tap-
aðist á Ytri Brekkunni
23. apríl. Símanúnrer er
skrifað í eitt hólfið.
Fundarlaun.
Júdit Jónbjörnsdóttir.
Tapazt hefur PEN-
INGAVESKI með 2.400
kr. — Finnandi skili því
á afgr. Dags eða hringi í
síma 2-14-47.
Tapazt hefur Damas
KVENÚR, sennilega í
miðbænunr. Finnandi
vinsamlega skili því á
lögreglustöðina eða til
Magnúsar í Raforku.
BARNAKERRA með
sikýli og svuntu óskast til
kaups.
Uppl. í síma 1-14-21 eða
1-21-22.
Lítill SUMARBÚ-
STAÐUR eða stór skúr,
sem hægt er að flytja,
óskast til kaups. Einnig
Solo eldavél.
Uppl. í sxma 2-12-42
kl. 16-17.
Barnlaus hjón óska eftir
ÍBÚÐ til leigu. Vinna
bæði úti. Algjör reglu-
semi.
Uppl. í síma 1-10-92
á matmálstímum.
Tveggja herbergja
ÍBÚÐ eða herbergi með
eldunarplássi óskast til
leigu.
Uppl. í síma 2-10-75
eftir kl. 19.
Vil kaupa tveggja her-
bergja ÍBÚÐ í Glerár-
hverfi. Góð útborgun.
Þeir, sem vilja selja slíka
íbúð, gjöri svo vel að
leggja inn á afgreiðslu
Dags: nafn, heimilisfang
og síma. — Merkt
„Tvö herbergi“. .
j ji j; . i l
«• T |. . þ j
að Ulugastöðum er nú opið allt árið til móttöku
dvalargesta, en þar sem aðsókn er jafnan langmest
mánuðina júlí og ágúst, hafa undirrituð félög
ákveðið, að fram til 15. maí skuli þeir félagar,
sem ekki hafa áður fengið afnot af orlofshúsum
félaganna, hafa forgangsrétt til að sækja um dvöl
þar í framangreindum mámuðum.
Orlofsheimilið
Móttaka umsókna hefst mánudaginn 3. maí á
skrifstofu verkalýðsfélaganna, Strandgötu 7 á Ak-
ureyri, og skrifstofu Einingar í Ólafsfirði.
VERKALÝÐSFÉLAGIÐ EINING,
SJÓMANNAFÉLAG EYJAFJARÐAR.