Dagur


Dagur - 16.08.1972, Qupperneq 4

Dagur - 16.08.1972, Qupperneq 4
4 Skrifstofur, Hafnarstræti 90, Akureyri Síniar 1-11-66 og 1-11-67 Ritstjóri og ábyrgðamiaður: ERLINGUR DAVÍÐSSON Auglýsingar og afgreiðsla: JÓHANN K. SIGURÐSSON Prentverk Odds Björnssonar h.f. Fullar hlöður FYRIR tveim til þrem árum spruttu tún svo lítið og skemmdust að auki, að vá var fyrir dyrum hjá bændastétt landsins. Þá var hey flutt á milli landshluta með ærnum kostnaði og ógrynni af erlendu kjamfóðri flutt til landsins til að bjarga bústofni frá stórfelldum niðurskurði. Nú árar vel. Kalskemmdir hafa að mestu gróið upp og hið ræktaða land gefur mikla uppskeru heys, meiri en nokkru sinni fyrr og um land allt. Heyhlöður eru fullar og miklu heymagni er hlaðið upp í stór hey undir beru lofti. Bændur sjá fram á nægar fóðurbirðir og munu flestir aflögufærir, ef markaður fyndist. Og nú hafa menn jafnvel áhyggjur af heyjum sínum í stáð þess að liafa áhyggjur af heyleysi fyrir þrem árum. En sagan sýnir, að mikil hey em bezta bútryggingin og fyrn-. ingar em í sína fulla gildi, og ekkert síður en þegar Guðmundur skáld frá Sandi ritaði liina frægu smásögu sína, Gamla heyið. Blaðið ræddi við dr. Halldór Páls son búnaðarmálastjóra um heyskap og fleiri þætti landbúnaðar nú í vik- unni og sagði hann þá meðal annars: íslenzkir bændur þurfa að eiga mikil hey, rneiklu meiri en tíðkazt hefur, bæði til að tryggja heyforða á milli ára þegar þörf krefur, en einn- ig til að nota í stað fóðurbætis, sem minnka þarf innflutning á. Ég ráð- legg þeim, sem nú eiga fullar hlöður og mikið hey úti, að byrja á því í tæka tíð í haust að gefa skepnum sínum hey. I>að er gott að beita lamb ánum á túnin nú í haust. Gott er líka fyrir margan bóndann, sem á ungneyti, að ala þau vel í vetur og selja þau næsta sumar, eða jafnvel seinni partinn í vetur eða vor. Þá þarf margur bóndinn að endumýja stofn í fjósi og f járhúsi og mun gera það. Nú er tækifæri til þess. í lok saintalsins kvatti búnaðar- málastjórinn bændur til að varð- veita heyin vel, einnig að fóðra vel og að spara erlent kjarnfóður. Og eigið þið svo mikil hey eftir í vor. Þau geta komið sér vel því að eng- inn getur vitað hvort vel eða illa sprettur á næsta ári. Byggið svo stór- ar hlöður eins íljótt og þið getið. Þessi orð búnaðarmálastjóra eru eflaust umhugsunarverð fyrir bænd- ur, ásamt öðru því, sem fram kemur í viðtali því er blaðið átti við hann og birt er á öðrum stað. INN í hinn mikla og hrikalega fjállgarð milli Eyjafjarðar og Skagafjarðar ganga firðir, og dalir inn af þeim, til suðurs og suðvesturs. Einn af þeim er Héðinsfjörður, milli Ólafsfjarð- ar og Siglufjarðar. Mannabyggð er nú engin í Héðinsfirði og hefur ekki verið síðustu tvo áratugina. Hús og önnur mannvirki grotna niður, túnin eru komin í órækt, og þar myndi þeim þykja dauft yfir að líta, sem muna fimmtíu manna byggð í þessari sérstæðu sveit. Margt ber Héðinsnafnið norður í Héðinsfirði. Héðinsfjörður er samheiti fjarðarins og sveitar- innar inn af honum, þá er Héð- insfjarðarvatn og Héðinsfjarð- ará. \ Um margt er Héðinsfjörður líkur Ólafsfirði. Stuttur, þröng- ur og brimasamur fjörðurinn, langt og mikið stöðuvatn með ós í sjó fram, há fjöll, ógengir klettar og illfærur, grösug sveit, silungsá og veiði bæði í á og vatni. Hér er þó ekki ætlunin að fara í neinn fjarða-samjöfnuð eða staðametning, enda ljóst fyrir löngu, hvor vinninginn hef ur á okkar öld. Annar staðurinn byggist og blómgast, en hinn er kominn í eyði, og nóg um það. Víst var það einangrunin og hinir gjörbreyttu tímar hér á landi, sem lokkuðu — eða hröktu — fólkið frá Héðinsfirði og má e. t .v. einu gilda. Fyrir rúmum tveim áratugum flutti síðasti bóndinn, Sigurður H. Björnsson, þaðan með fólk sitt og fénað, eins og þar stendur, hélt til Eyjafjarðar, settist að í nágrenni Akureyrar og hefur lengst af síðan búið í Kollu- gerði I, litlu en notasömu búi, ásamt ættmennum sínum, Hann sagði mér eitt og annað um Héðinsfjörð og sjálfan sig, er við áttum tal saman annan páskadag í vor. Fer frásögn hans hér á eftir í aðalatriðum: Héðinsfjarðarvatn var oft gjöf ullt. Það er langt en ekki mjög breitt, misdjúpt og hef ég mælt þar átta faðma dýpi. Fram úr vatninu gengur ós út í sjó. í Héðinsfirði voru þessir bæ- ir: Vík, þar sem jafnan bjuggu nokkrir bændur, er sá bær að austan, en land hans náði einnig vestur yfir. Þá Vatnsendi og Möðruvellir, einnig að austan, en Ámá að vestan og Grundar- kot, sem var í ábúð til ársins 1949. Sama megin var einnig eyðibýlið Brúnakot, utan við Ámárland, síðan um 1700 talið til Víkurlands. Ég fæddist á Vatnsenda og var þar til þriggja ára aldurs en fór þá með foreldrum mínum að Vík, ólst þar upp og varð þar síðar bóndi. Faðir minn missti sjónina að mestu þegar ég var á fermingaraldri. Hann dvaldist tólf ár á Laugarnesspítala, k'om heim 1938 og andaðist vorið 1943. Það kom af þessum ástæð- um í minn hlut að vera forsjá heimilisins með móður minni, og að vinna þau verk, sem talin voru fullorðinna manna einna. Ekki kom ég bagga til klakks á þessum aldri og varð annar að lyfta undir og sá þriðji að standa undir, á meðan síðari bagginn var látinn upp. Stund- um var þetta nú dálítið tafsamt og ungum erfitt, einkum þegar flytja þurfti heyið um langan veg. Fyrst var þá að binda hey- ið í bagga, láta baggana á klakk- inn, flytja þá niður að vatninu, bera baggana í bát, síðan að bera þá úr bátnum aftur, þegar heimundir var komið, setja þá aftur á klakkinn og flytja þá heim í garð. Það var betra að baggarnir væru sæmilega bundnir og ekki mjög skakkir, ef þeir áttu að tolla í böndunum á öllu þessu hnjaski. Túnin voru fremur lítil á bæj- unum og taðan ekki meiri en handa kúnum. Handa fénu var því heyjað á útengi. Slæjur voru víða sæmilegar og jafnvel ágætar svo sem starengi frammi í firðinum. Um síðustu aldamót voru 50 manns á bæjunum í Héðinsfirði, en ég og mitt fólk flutti þaðan 30. júní 1951 og vorum við þá búin að vera ein í firðinum í rúmt hálft annað ár. Bændur stunduðu jöfnum höndum sjó og land. Ekki var þó mikil útgerð, en bændurnir réðu sig á skip, bæði til al- mennra sjóróðra og margir réðu ina, fyrir skömmu, en hins veg- ar eigum við, nokkrir erfingjar, jörðina Vatnsenda. Eftir að komið var fram í júlí fór sjóbleikjan að ganga í vatn- ið. En oft var snemmsumars dregið fyrir í sjónum við sand- inn og aflað vel, vor eftir vor. En mér fannst silungurinn oft- betri þegar hann var búinn að vera einhvern tíma í vatninu. Við fengum stundum svona dálítinn slatta í árabát í sjónum við sandinn, kannski upp í 5— 600 pund, man ég. En ennþá meira fékkst stundum í vatninu. Einhverntíma eftir 1940 drógum við fyrir hjá Vatnsenda. Fólkið Sigurður H. Björnsson. fylla, sem hljóp út á mitt vatn, ofan úr svokállaðri Steinnes- skál. Þetta var hinn mesti þrösk uldur á leið okkár þegar við vor um að sækja hey fram í fjörð undir vorið. Jarðskemmdir urðu af þessum snjóflóðum. Ég er stundum að hugsa um það, hvort Héðinsfjörður bygg- ist á ný. Eyðing byggðar var eðlileg, eins og þróunin var, þegar fólkið flutti burtu. En skeð getur, að land eins og Héð- insfjörður verði bráðlega meira metið en verið hefur. Hver veit? Mig tók það sárt, að flytjast úr þessari sveit og var ég tvö ár að ná mér eftir flutninginn. var þá unglingur og við móðir mín vorum ein heima því að systkini mín voru í jólaboði. Fór ég á vökunni til fjósverka og ætlaði ég að stytta mér leið í fjósið, en þegar ég kom út fyrir bæinn, sá ég eitthvað fyrir fram an mig og stirðnaði ég næstum af hræðslu, því að ógn stóð af þessu, hvað sem það nú var og ekki sá ég það greinilega. Hið eina, sem mér hugkvæmdist var að taka til fótanna og gerði ég það og mun hafa stokkið langt. En þegar ég kom inn til móður minnar sagði hún, að ég væri náfölur, og var það sjálfsagt rétt. Ég sagði mömmu frá sýn Sfðasti f Héðinsfirði SIGURÐUR H. BJÖRNSSON í KOLLUGERÐI SEGIR FRÁ sig á hákarlaskipin á meðan þau hétu og voru. Allir höfðu nóg að bíta og brenna. Flestir náðu góð um þroska og undu glaðir við sitt. Sjór var auðvitað dálítið stundaður heima svo að ætíð var nægur sjómatur til á bæj- unum allt árið, svo sem saltaður fiskur og hertur, og mikið var borðað af hákarlinum. Og svo má ekki gleyma blessuðum sil- ungnum, sem bæði var etinn nýr, saltaður og reyktur. Oft var fiskur líka saltaður til sölu. Við vorum hálfan annan klukkutíma eða tæplega það á trillu fyrir Hestfjall og Siglunes til Siglufjarðar og álíka lengi til Ólafsfjarðar, og er þá farið fyrir Hvanndalabjarg, sem gamlar sagnir eru um og sumar nokkuð mergjaðar. Héðinsfjörður er dýpri en Ólafsfjörður og brýtur þar ekki þvert um fjörð nema í aftökum. Og man ég ekki eftir nema tveim slíkum. Hægt er að fara bæði ríðandi og gangandi til Siglufjarðar. Lengst af var farið Hólsskarð, farið úr Héðinsfirði upp hjá Ámá, þar yfir og niður í Hóls- dalinn við Siglufjörð. Þetta breyttist þó á síldarleysisárun- um, líklega um 1940, því að þá voru starfsmenn ríkisverksmiðj- anna settir í að ryðja sneiðing yfir Hestsskarð. Styttist þá leið- in um helming frá Vík í Siglu- fjörð. Þessi vegur var síðan far- inn á hestum á meðan ég þekkti til. Gangandi menn völdu sér ýmsar leiðir eftir atvikum. Til Ólafsfjarðar var farið úr fjarðarbotninum yfir Skeggja- brekkuháls og komið niður hjá Garði í Ólafsfirði. Oft fórum við stytztu leið frá Vík og að Kleifum í Ólafsfirði og var það tveggja tíma gangur eða meira, milli bæja. Bændur í Héðinsfirði áttu sjálfir jarðir sínar. Nú er búið að leigja þær allar saman og hyggjast leigutakar hefja lax- og silungsrækt þar. Var í sum- ar hafður vörður í Héðinsfirði til að líta þar eftir. Ennfremur var af vegagerðarmönnum at- hugað vegarstæði milli Siglu- fjarðar og Héðinsfjarðar, með jeppaveg fyrir augum, sem fyrstu vegagerð fyrir vélknúið farartæki til hins óbyggða fjarð- ar. Er vonandi að bæði takist fiskrækt og svo vegagerðin til að auðvelda framkvæmdir í Héðinsfirði, við hinn nýja og áhugaverða atvinnuveg. Ég seldi minn part í Vík, hálfa jörð var búið að sjá silunginn á grynningum um daginn, svo við fórum um kvöldið. Við höfðum ofurlítinn bát og hann rétt flaut með silunginn. Og allt þetta fengum við í einum drætti. Einn maður var syntur í okkar hópi, og það var Guðmundur heitinn bróðir minn. Hann sagðist fara einn á bátnum og geta skilað sér til lands þótt báturinn sykki, en allt flaut. Þegar niður að sjón- um kom, bárum við aflann yfir kambinn og fórum svo til Siglu- fjarðar á trillu með silunginn. Þessi silungur mun hafa verið meira en þúsund pund og við fengum nokkuð gott verð fyrir hann á Siglufirði, miðað við varðlag þá, allt var þetta stór og falleg bleikja. Þá þekktist ekki að fara með stöng. Allt veitt í fyrirdrátt og svo í lagnet. Nokkuð af silungi gekk fram úr vatninu, upp í Héðinsfjarðar- ána, langt fram í afrétt. Man ég það þegar við Ásgrímur Sigurðs son frændi minn og síðar skip- stjóri fórum í göngur, að Ás- grímur hafði mikinn áhuga á silungnum. Hann tók eitt sinn þrjá stóra silunga með berum höndunum í ánni. Það var nú ágætt, en heldur verra fyrir mig að þurfa að bera þá. Heldur þótti silungurinn vefri, er veidd ist frammi í ánni, hefur þá oft verið mikið „leginn". Fyrir kom, að við fórum með tvo til þrjá hesta undir reiðingi með silung til Siglufjarðar og seldum við hann þar Pétri og Páli og hverjum sem hafa vildi og gekk hann vel út. Ég man eftir því einu sinni á Siglufirði, að ég vigtaði bleikju handa manni einum og var hún átta pund, og það voru margar henn ar líkar í veiðinni. Þessi bleikja hefur oft síðar verið mér ráð- gáta. Það var aðeins þetta eina sumar og þó ekki nema í tvö skipti, sem þessi ákaflega stóra bleikja veiddist í vatninu, og þessi ósköp af henni. Ég hafði aldrei séð lax og hef ég látið mér detta í hug, að þetta hafi verið lax en ekki bleikja. Maður var ekkert að athuga þetta þá, en hafi þetta verið bleikja, kom hún aldrei aftur, hvorki fyrr eða síðar, af þessari feikna stærð, enda gat hún fyrr falleg verið. Þetta mál verður því að liggja milli hluta, nú sný ég mér að mestu veiðinni, sem ég man eftir í Héðinsfjarðarvatni. Einu sinni, seinni part sumars var sent eftir mér og ég beðinn að flytja 400 pund af silu.ngi á trillu til Siglufjarðar. En þar sem við komum um nóttina til kaupstaðarins, vorum við í vandræðum með aflann því að fólk var gengið til náða. En komin var fiskbúð og ég vakti kaupmanninn upp og bauð sil- unginn. Hann var léttbrýnh þe'g ar hann sá hinn stóra og feitg silung og keypti af okkur. Þótt- umst við góðir og hröðuðum . okkur heim, því áð við þurftum í heyskapinn daginn eftir. En svo liðu ekki nema tveir dagar þar til sami maður, .frændi minn, sendi eftir mér á ný og bað mig að fara aðra ferð til Siglufjarðar. Hafði hann aftur fengið góða veiði og nú yfir 1000 pund af silungi. En það er til marks um silungsveiðina, að flestir eða allir í firðinum áttu saltaðan silung til vetrarins og er það ágætur matur þegar verk unin tekst vel, auk þess sem silungur var á borðum á sumr- in, stundum dag eftir dag og bar ekki á að maður yrði leiður á honum. En oft var maður blaut- ur og stundum var manni kalt við fyrirdráttinn. Þegar fór að dimma nótt verulega, voru net lögð í vatnið og alltaf veiddist silungur í þau, meira og minna. Ég hafði talstöð fyrir Slysa- varnafélagið frá 1942. Naut ég sjálfur góðs af því. Þegar ég fór, seldi ég svo félaginu hús- partinn minn fyrir sanngjarnt verð. Ekki er skemmtilegt að segja frá því, að ekki var nú þetta hús látið í friði, því að hver einasta rúða var brotin í því. Nú á Slysavarnafélagið skipbrotsmannaskýli þarna og er það eina sæmilega húsnæðið, því að önnur hús hafa grotnað niður. Árið 1947 var hið sorglega flugslys í Hestfjalli. Árið 1919 féll snjóflóð úr Víkurhyrnu og fórst þar maður og annað snjó- flóð féll daginn eftir hjá Ámá og þar fórst maður, er var vi'ð gegn ingar og einnig nokkuð af fé. Einu sinni var móðir mín á ferð á milli bæja og mætti þá manni af öðrum bæ og tóku þau tal saman litla stund. En á með- an þau ræddust við, féll snjó- flóð, og var talið, a'ð ef móðir mín hefði ekki hitt manninn á leið sinni og numið staðar, hefði hún verið þangað komin er snjó flóðið féll. Oftar féllu snjóflóð, þótt ekki yr'ði mönnum eða skepnum að meini í mínu minni. Til dæmis féll eitt 1928 eða þar um bil, milli bæjanna Víkur og Vatnsenda. Það var feiknamikil Þegar ljóst var, að hverju stefndi með byggðina í Héðins- firði, sagðist -ég ekkert skamm- ast mín fyrir að flýja af hólmi ef aðrir, mér duglegri og meiri menn taldir, flyttu á undan. Einhversstaðar hið innra með ' méí "‘sáf' ofur'lítill broddur af umtali, sem maður heyrði ung- ur um okkur bræður. Við átt- um þá.heima í gömlum torfbæ. Sagt var að ekki myndu þeir eyra.lengi heima „Bæjarstrák- arnir“. Mér gramdist þetta ofur lítið þá, og sú varð raunin, að við fluttum ekki fyrr en allir aðrir voru burtu farnir. Það var ,mér alltaf viðkvæmt mál að yfir gefa Héðinsfjörð, af því að mér þótti svo vænt um þá sveit. Nú er mest um vert, að þarna sé einhverja hjálp að fá fyrir sjó- farendúr. Stöku sinnum gátum við orðið að liði á því sviði og voru það einkum Ólafsfirðingar, sem þurftu að leita hafnar hjá okkur, var þá stundum fullur bær, spilað og sungið þar til yéður hægði. Sjaldan komust menn.þó í hann verulega krapp- an. Einna síðast man ég eftir mönnúm, sem komu inn á f jörð- inn og voru á skytteríi. Þeir voru fjórir og munaði mjóu með þá. Hann var að ganga í hörku- garð þénnan dag. Þeir höfðu sett mann í land en náðu honum ekki út aftur. Til allrar ham- ringju komst hann fjörur alla leið heim til okkar. Báturinn hélt heimleiðis, en hálffyllti hjá þeim og sneru þeir þá við í kol- dimmu éli. Tóku þá skakka stefnu, en þá rofaði til svo að þeir áttuðu sig. Tóku þeir svo land í Vík og áttum við í miklu basli að koma trillu þeirra und- an sjó..Enþaö tókstþó á endan- lun. Var síðan gengið til bæjar. Þeir. ætluðu svo af stað, gang- andi morguninn eftir í hálf • vondu veðri, en ég sagði þeim, að af því að þeim hefði ekki tekizt að drepa sig á sjónum, færu þeir ekki að gera neina tilraun til þess á landi þann dag inn. Sagðist ég eiga nóg reipi til að binda þá, ef þeir hyrfu ekki frá áformi sínu. Sátu þeir svo að spilum þann dag og hinn næsta og lá vel á þeim. Þá gekk veðrið riiður og þeir fóru.' Ekki bar mikið á fyrirburð- um eða þessháttar í Héðinsfirði, eða þeir hafa þá að mestu sneytt fram hjá mér. Þó heyrði ég sagnír af dulrænu fólki og skyggnu en kann ekki frá því að segja. Aðeins einu sinni sá ég sýn, sem ég hef ekki gleymt. Ég minni og að líklega hefði þetta verið Þorgeirsboli. Fór hún svo með mér í fjósið og bar ekkert til tíðinda. En næsta dag kom til okkar maður einn, sem sagt var að Þorgeirsboli fylgdi og svo vildi til, að ég mætti honum nákvæmlega á þeim stað við bæinn, sem ófreskjan hafði ver- ið kvöldið áður. Mér fannst þetta vera ráðningin, svo langt sem hún náði. Á grandanum milli sjávar og vatnsins heitir Sandvöllur og var heyjað þar. Þar er einnig hæð nokkur á grandanum rétt við ósinn og á henni voru fjár- hús. Ekki varð ég neins var við þessi fjárhús, en ævinlega hafði ég fremur hraðann á er ég fór þar hjá, einkum í myrkri. En bóndinn, sem fjárhúsin átti, fór eitt sinn að grafa þar fyrir hlöðu, sem hann ætlaði að byggja við fjárhúsin, fann þar mikið af beinum og voru það talin mannabein. Þessi bóndi var þrekmaður til líkama og sálar og mun fátt hafa hræðzt, enda lauk hann hlöðubygging- unni án tíðinda. Það var svo eitt sinn um sláttinn, að hann ætl- aði að sofa í hlöðunni um nótt- ina, enda þá stutt að fara í slæjuna að morgni. Við bræður vorum einnig við heyskap og sváfum í tjaldi í Brúnakoti. Ekkert bar til tíðinda um kvöld- ið, en um nóttina varð ég þess var, að fyrrnefndur bóndi var lagstur fyrir í tjaldi okkar. Spurðum við hann hverju þetta sætti en hann gaf ógreið svör og sagði aldrei frá því, svo ég víssi, hvers vegna hann hafði flúið hlöðuna. Hitt veit ég, að það hefur hann ekki gert að ástæðu- lausu. Einu sinni bar það til í Vík að vetrarlagi, að kvikt varð af ein- hverjum skepnum í fjörunni. Varð maður einn, sem út gekk örna sinna, fyrstur var við þau, en síðan sáu þennan „fénað“ fleiri menn, enda komu sum þeirra fast heim að húsinu. Þetta kvöld fór enginn í fjós og hlerar voru settir fyrir glugga. Morguninn eftir var traðk mikið í fjörunni og heim við hús, en aldrei var upplýst, hvað þar hafði verið á ferð og var þó fleira en eitt nefnt í því sam- bandi. Um búfé var ekki að ræða því að það var allt í húsi þegar þetta bar við. En þótt frá þessu sé sagt, var fremur lítið um það, að menn yrðu varir við „óhreinku“ eða aðra þá hluti, sem kallast geta dularfullir og man ég ekki að oft væri um þá rætt. Við Sigurður í Kollugerði Ijúkum viðræðum með því, að hann segir, að rætur sínar hafi verið svo sterkar í Héðinsfirði, að hann hafi verið tvö ár að ná sér, er hann var þaðan fluttur, og hann bætir við: Ef ég er þá búinn að ná mér enn. Þakka ég svo frásögnina. E. D. Kristinn Arngrímsson FHÁ BAKKAGERÐI Kveðja frá áshinum Vertu sæll og sól þér skíni í heiði nú sefur þú við drottins náðarskaut. Þér um eilífð Ijóssins englar leiði nú létt er vinur allri sorg og þraut. Ástvinirnir þér öll þakka árin þú varst okkur vinur hjartakær. Ljúfur drottinn þerrar trcgatárin tíminn líður, stundin færist nær. Svarfdælingar þakka þér af hjarta þar sem lágu öll þín bernskuspor. Nú átt þú vinur framtíð fagra og bjarta í faðmi droítins eilíít blessað vor. Þín minning lifir Ijós í okkar hjarta og Ijóma slær á öll þín gengnu spor. Hvað var fegra en hjartans brosið bjarta er breiddir þú af kærlcik meðal vor? Afi er kvaddur, eiginmaður, bróðir yfir færist tjaldið, allt er hljótt. Ástvinimir eftir standa liljóðir clsku faðir, hjartans góða nótt. H. J. VIÐVORUN Akureyringur, nýkominn úr ferð um Norður-Þingeyjarsýslu biður blaðið að vara fólk við veginum í Hljóðakletta. Hann festi bíl sinn og lenti í vand- ræðum, hitti ýmsa fleiri, sem höfðu sömu eða svipaða sögu að segja. Þessi staður er 2—3 km. frá þjóðveginum, að norð- an. Ferðamaðurinn telur þarna auðvelt að laga veginn og gera hann venjulegum bílum færan á þessum stað, og á þeim fáu stöðum öðrum sem illfærir eru nú. Ekkert varúðarmerki er við vegamót fyrir ferðamenn til glöggvunar og gegnir það furðu, og ekki var hann heldur varaður við þessum vegi, þótt hann talaði við fólk,er átti að vera kunnugt á þessum slóðum og vissi um fyrirhugaða ferð í Hljóðakletta. Jafnframt eindreginni ósk um úrbætur, vill ferðamaður- TILLÖGUR RÍKISSTJÓRNARINNAR N-LEGA afhenti Einar Ágústs- son utanríkisráðherra sendi- herra Breta hér á landi tillögur íslenzku ríkisstjórnarinar í landhelgismálinu. Þar er og ítrekað að íslenzk stjórnvöld séu reiðubúin til frekari samn- ingaviðræðna. Minnt er á, að af íslands hálfu hafi verið lögð megináherzla á tvö grundvallar atriði málsins: að viðurkennt væri að réttur íslenzkra skipa til veiða utan 12 mílna yrði meiri en réttur annarra skipa, og að íslendingar hefðu ótví- ræðan rétt og fulla aðstöðu til að framfylgja þeim fiskveiði- reglum sem samið yrði um. Þar eð ekki hefur fengizt við þessu ákveðin svör af Breta hálfu, hefði íslenzka ríkisstjórnin ekki getað breytt tillögum sínum um réttindi til handa brezkum skip um. Nú teldi íslenzka ríkis- stjórnin hins vegar, að hún hefði fengið jákvæðar undir- tektir varðandi þýðingarmikil atriði málsins og í trausti þess að fallizt verði á framangreind tvö meginatriði vilji hún taka fram eftirfarandi varðandi atriði sem lögð hefir verið mikil áherzla á af Breta hálfu. 1) íslenzka ríkisstjórnin er reiðubúin til viðræðna um að veiðiheimildarsvæðin fyrir brezka togara nái upp að 12 mílna mörkunum á ýmsum svæðum. Frávik yrði þó þar sem bönnuð yrði veiði fyrir ís- lenzka togara jafnframt. 2) Tillögum íslands um skipa stærð yrði breytt þannig, að skip upp að 180 fetum á lengd eða um það bil 750—800 brúttó- rúmlestir að stærð fengju veiði- heimildir, en stærri skip ekki og engir frystitogarar og engin verksmiðjuskip. 3) Samningstímabilið yrði til 1. júní 1974. Utanríkisráðuneytið, inn vara aðra við, þar til gert hefur verið við veginh og léið öllum opnuð til hinna dásam- legu staða vestan Jökulsár. SÓÐAR Verkamaður hefur orðið: Og þá kemur „ábending“ frá „verkamanni“, sem kunn- ugur er starfi hreinsunardeild- ar bæjarins, þ. e. öskukallanna, sem svo eru stundum nefndir. En þeirra verk er að flytja margskonar úrgang úpp á sorphauga og er starf þeirra svo mikilvægt, að hjá þeim má naumast niður falla nokkur starfsdagur. Verkamaður segir í bréfi sínu, að nú séu þau heimili orðin fá, og þó til, þar sem húsmæður kunni ekki að ganga frá matarúrgangi í sorp- tunnur. Þær hafi aldrei lært að láta úrganginn í plastpoka og binda yfir. Ódauninn leggi frá þessum heimilum því að allt úldnar og maðkar hjá þeim og auk þess er naumast hægt fyrir hreinsunardeildina að snerta á þessum óþverra. Bendir verka- maður þessum sóðum á, að skömminni sé það skárra ef þær hefðu vit á að salta í tunn- urnar hjá sér og gerðu það, til þess að verja úrganginn skemmdum og koma í veg fyrir dauninn. LESENDUR SPYRJA Á sumum „litlum stöðum“ eða næstum engum, geta fiski- mennirnir á opnum vélbátum eða litlum þilfarsmátum, sem færandi hendi koma að landi með afla, notað hjálpartæki svo sem löndunarkrana við að losa aflann upp úr bátunum og á pall vörubíls. Maður, sem var að svipast um á Oddeyri, þar sem KEA tekur daglega á móti fiski og stundum í talsvert stór- um stí‘l, segir, að þar sé ekkert þessháttar tæki sjáanlegt og furðaði sig mjög á þessu. En löndunarkranar eru framleidd- ir á hinni sömu Oddeyri og kosta ekki mikla fjárfúlgu. Sami borgari (góðborgari eft- ir atvikum), telur mikið vanta á, að séð sé fyrir nægu, góðu vatni til að skola bátana, því ao við bryggjurnar, þar sem fiski er landað, sé sjórinn morand:: af hættulegum gerlum, svo sem títt sé nálægt skólpræsum. Og enn ber borgarinn fram kvörtun yfir svokölluðu matar- brauði, sem bakað sé hér á Ak,- ureyri. Hann segir að aðeins hinir allra magasterkustu mem þoli að borða sneið af rúg- brauði, án þess innyflin um ■ hverfist og fari að hljóða há- stöfum. •Þá kvartar kona yfir þvi hve erfitt sé að fá góðan fisk í soðið, Bendir hún á margar hinar ljúí fengustu fiskitegundir, sem vart sjáist hér í verzlunum, en séu þó veiddar. Hér fáist yfir- leitt ekki annað en þorskur o; hann misjafn að gæðum. Enn er spurt með hvaða leyí i nafngreindir opinberir starfs • menn séu fjarverandi meira og minna í hverri viku yfir sumai ■ tímann, auk venjulegra sumai ■ leyfa. Og enn er spurt hvort Dagu ? „þori“ að bera fram allar þess- ar umkvartanir, sem koma muni illa við menn og íyrii ■ tæki. Svar blaðsins er hið sama og ætíð áður: Frjálslynd blöo eru hinn opni vettvangur fólks til að koma skoðunum sinum á framfæri, hvort heldur þæ ' eru urn fisk, brauð, vinnusvii.: eða eitthvað annað. Auðvitað fá þeir rúm í blac • inu, sem þykir ástæða iil ao skýra eða ræða framangreincl atriði, ef þeir takmarka má sitt við hæfi hins litla rúms fyr ■ ir lesmál. En hvert þessarn mála eru stórmál, sem all: 1 varða. Látum við svo lokið umræc ■ um í Fokdreifum i dag'. j)

x

Dagur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.