Dagur - 16.10.1980, Blaðsíða 5

Dagur - 16.10.1980, Blaðsíða 5
Félag verslunar og skrifstofufólks á Akureyri á tímamótum IDM5W Útgefandi: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS Skrifstofur: Tryggvabraut 12, Akureyri Ritstjórnarsímar: 24166 og 23207 Sími auglýsinga og afgreiðslu: 24167 Ritstjóri (ábm.): HERMANN SVEINBJÖRNSSON Blaðamaður: ÁSKELL ÞÓRISSON Augl. og afgr.: JÓHANN KARL SIGURÐSSON Prentun: Prentverk Odds Björnssonar hf. Tækniþróun — prentiðnaður Erfitt og viðkvæmt ágreiningsmál er nú til umfjöllunar hjá þeim sem þessa dagana vinna að samningsgerð um kaup og kjör. Þetta vandamál snýr að tækniframförum og atvinnuöryggi og varðar einkum setjara í prentsmiðjum landsins. Gífurleg bylting hefur orðið í allri prenttækni á síðustu árum og enn er ekki séð fyrir endann á þeirri þróun. Þessi nýja tækni hefur meðal annars valdið því, að nú þarf ekki lengur sérmenntaða menn til að setja texta, því þeir sem á annað borð kunna á ritvél geta gert það, þar á meðal blaðamenn. Þessi nýja tækni getur því í raun og veru fækkað um einn eða jafnvel fleiri hlekki í fram- leiðslukeðjunni. Hagkvæmnissjónar- mið og aukin framleiðni mæla með því að svo verði gert. En hvað þá með atvinnuöryggi prentara? Svo furðulega sem það kann nú að hljóma, þá eru jafnvel meiri líkur á því, að atvinnuöryggi prentiðnaðarmanna verði í hættu ef þeir standa á móti þessari þróun, heldur en ef þeir að- lagast henni. Það hefur færst í vöxt á undanförnum árum að útgefendur bóka og tímarita leiti eftir prentvinnu erlendis. Ef staðið verður á móti tækniþróuninni í prentiðnaðinum getur svo farið, að íslensk fyrirtæki verði ekki samkeppnisfær. Prentun verði svo dýr að samdráttur verði og útgáfustarfsemi hvers konar stór- minnki. Það kynni að hafa alvarlegri afleiðingar í för með sér fyrir alla sem að þessum málum starfa, heldur en aðlögun að tækninni. Vefarar í Bretlandi eyðilögðu nýju vefstólana í byrjun iðnbyltingarinnar þar í landi. Segja má að tæknifram- farir hafi æ síðan átt erfitt uppdráttar í Bretlandi, enda hafa Bretar dregist aftur úr öðrum Evrópuþjóðum hvað tæknivæðingu og framieiðniaukn- ingu viðvíkur. Hér á landi hafa menn yfirleitt verið framsýnir og móttæki- legir fyrir nýjungum og verða svo vonandi enn. Með tilkomu stórvirkra vinnuvéla fækkaði þeim stórlega sem unnu með haka og skóflu við vegagerð. Vélin tók við af mannshöndinni og stórkostleg- ar framfarir urðu í vegagerð. Fækkað hefur um helming í áhöfnum togara með tilkomu breyttra vinnuaðferða og betri tækja um borð í skuttogurunum, en aldrei fyrr hefur verið eins auðvelt að ná aflanum. Með tilkomu steypu- móta við húsbyggingar þarf færri menn til að vinna sama verk, hag- kvæmni hefur aukist og meira hefur verið byggt en nokkru sinni fyrr. Fjöl- mörg fleiri dæmi mætti nefna um já- kvæð áhrif tækniþróunar. Viðunandi lausn þarf að finnast á þeirri deilu sem nú stendur yfir og snertir setjara. Fleiri slík mál eiga eftir að koma upp á næstu árum. Þau þarf að leysa með aukna hagkvæmni og framleiðni- og framleiðsluaukningu að leiðarljósi. Með því móti getum við látið tæknina þjóna okkur til góðs. Kjor verslunar- og skrifstofufólks eru lakari en þau voru Rætt við Kolbein Sigurbjörnsson for- mann félagsins um 50 ára afmæli F.V.S.A. og fleira Annan nóvember n.k. verður Félag verslunar- og skrifstofu- fólks á Akureyri fimmtíu ára. Afmælisins verður fyrst og fremst minnst með sérstakri af- mælishátíð, sem verður haldin í Sjáifstæðishúsinu 1. nóvember. Félagið mun þar m.a. heiðra nokkra gamla félaga og búið er að bjóða til fagnaðarins þeim eina sem enn lifir af stofnendum félagsins, en sá er Stefán Ágúst Kristjánsson. Hann er nú bú- settur í Reykjavík. I tilefni af afmælinu verður einnig gefið út veglegt afmælisrit sem Hallbór Blöndal alþm. ritstýrir og félag- ið hefur látið gera borðfána með merki félagsins sem Valgarður Frímannsson teiknaði. Fyrsta stjórnin í afmælisritinu, sem kemur út innan tíðar segir svo um stofnun félagsins: „Ekki er nú unnt að sjá hver átti fyrstu hugmyndina að stofnun félagsins. Um það þegja gjörðabækur þunnu hljóði. Hins vegar er af þeim ljóst að ekki hefur fæðingin gengið án fyrirhafnar svo sem vant er um slíkar. Fyrsta skráða fundargjörðin er frá 31. júlí 1930 og er þar framhald fundar er haldinn var 17. júlí, en er ekki skráður. Fundur þessi er haldinn í samkomuhúsinu Skjaldborg.. . . Svo er það 2. nóvember 1930 sem félagið er endanlega stofnað. Eru lög þess samþykkt en ekki undir- rituð fyrr en 7. desember sama ár. Þessi lög eru nú glötuð. Á þessum fundi 2. nóvember 1930 er svo kos- in hin fyrsta stjórn F.V.S.A. en hana skipuðu: Halldór Aspar for- maður, Árni Jóhannsson ritari og Stefán Ágúst Kristjánsson gjald- keri.“ Áhugann vantar, en hann fer þó vaxandi 1 dag eru rösklega 900 félags- menn í F.V.S.A. og félagið rekur skrifstofu og hefur fastan starfs- mann, Ásu Helgadóttur. Umsvif skrifstofunnar aukast stöðugt og vafalaust rennur upp sá dagur inn- an tíðar að nauðsynlegt reynist að fjölga starfsliði skrifstofunnar. I tilefni afmælisins ræddi blaðam. við Kolbein Sigurbjörns- son, núverandi formann F.V.S.A. f Kolbeinn Sigurbjörnsson. upphafi var Kolbeinn spurður um árangur af starfi félagsins. „Ég held að okkur hafi heldur miðað aftur á bak, því miður. Að mínu mati er þéssi stétt nú með hlutfallslega lakari kjör og afkomu heldur en viðmiðunarstéttirnar. Við höfum dregist aftur úr. Ástæð- urnar eru vafalaust margvíslegar, en ég vildi m.a. geta þess að versl- unarstörf og skrifstofuvinna hefur breyst mjög mikið. Nú getur fólk farið í mörg störf á þessum sviðum með minni undirbúningsmenntun en áður og í lægri flokkum hefur það ekki bætt úr skák að þar eru starfsmannaskipti mjög tíð. Síðast en ekki síst getur ástæðan verið sú að innan flestra verkgreina, nema hjá verslunar- og skrifstofufólki, hefur verið boðið upp á launa- hvetjandi kerfi. Við vitum að hags- munir fyrirtækis og starfsmanns eru mjög nátengdir og því eðlilegt að þegar vel gangi hjá fyrirtækinu þá finni starfsmaðurinn fyrir því í launaumslaginu — en að sjálf- sögðu verður að alltaf að tryggja lágmarkslaun. Svona fyrirkomulag myndi eflaust leiða til betri reksturs í fyrirtækjum. Það hefur verið reynt og gefist vel. — Sýna félagar í F. V.S.A. áhuga á starfi félagsins? „Það verður að segjast eins og er að áhuginn er fremur lítill. Að vísu megum við vel við una miðað við sambærileg félög annars staðar á landinu. Undanfarið höfum við fengið 60 til 80 manns á fundi og það bendir til að áhugi manna sé eitthvað að glæðast. En mikið vantar á að fólk komi á skrifstofuna og til starfa fyrir félagið t.d. vegna þinga og ráðstefna, sem haldnar eru. 1 sambandi við samninga er og mikilvægt að fólk komi og láti þá sem stjóma félaginu vita sinn hug. Við sem í stjórninni sitjum erum auðvitað ekkert annað en sam- nefnari fyrir félagsmenn. Einn Íífeyrissjóður — Lífeyrissjóðamál hafa oft verið í brennidepli á undanförnum árum. Þau hljóta að hafa komið til kasta þíns félags? Jú, því verður ekki neitað. Ég held að það sé óhjákvæmilegt að myndaður verði einn sameiginleg- ur lífeyrissjóður fyrir alla lands- menn. Það er hróplegt ranglæti að hluti landsmanna skuli fá beint úr vasa samborgara sinna verðtryggð- an lífeyri á sama tíma og lítilræði sem greitt er úr öðrum sjóðum skuli vera dregið frá tekjutryggingu þeirra sem lítilræðisins njóta. Sem dæmi má nefna að ekkja manns sem hefur t. d. gengt þingmanns- og ráðherraembætti og nokkrum störfum til viðbótar getur fengið hátt á aðra milljón, verðtryggt, en ekkja manns í 9. flokki verslunar- manna fær 70% af launum manns síns, óverðtryggt. Það getur hver séð hvað verður um þessi prósent í okkar óðaverðbólgu. En stjórnin fær til umfjöllunar alls konar mál, sem varða félagana mikið. Sem dæmi vil ég nefna það mál sem bar hæst á síðasta ári. Þar var um að ræða mál sem rekið var fyrir félagsdómi gegn fyrirtækinu Höldur h.f. á Akureyri. Við unnum það fyrir þessum dómi og höldum áfram að leita réttar okkar, munum höfða mál fyrir almennum dóm- stóli. — Telur þú að það form sem er á F. V.S.A. sé orðið úrelt — að verka- lýðsfélög í núverandi mynd gegni ekki þvt hlutverki sem þeim var í upphafi œtlað? „Ég held að félögin sem slík séu ekki orðin úrelt, en það á hins vegar við um heildarsamtökin — A.S.Í., sem er uppdagað nátttröll. — Hvernig vilt þú breyta til batn- aðar? „Ég vil að í staðinn fyrir stað- bundin verkalýðsfélög komi verk- greinafélög. Með því á ég við að fólk sem á samleið í hinum ýmsu atvinnugreinum eigi jafnfrasmt samleið í samningum og almennri hagsmunabaráttu. Til dæmis að allir þeir sem starfa að samgöngu- málum verði í heildarsamtökum, en innan þeirra geta svo starfað fé- lög. Við getum tekið annað dæmi. Allir þeir sem starfa að verslun yrðu í einum heildarsamtökum og svona mætti lengi telja. Fyrir- komulag af þessu tagi er við lýði í Þýskalandi, en Bretar hafa hins vegarsama kerfi og við Islendingar. Tveimur síðarnefndu þjóðunum hefur ekki vegnað vel með sitt úr- elta kerfi, en Þjóðverjum hefur gefist mæta vel að hafa fyrirkomu- lagið á þann veg sem ég lýsti hér að framan. — En yrði þetta til hagsbóta fyrir launþega? „Já. Það kæmi sér vel fyrir báða aðila. Fyrir verkalýðsfélögin þýddi þetta atvinnuöryggi vegna þess að eitt félag stoppar ekki annað og fyrir atvinnureksturinn þýddi þetta einfaldlega rekstraröryggi. Mér er það minnisstætt að þegar ég var í Bretlandi fyrir nokkrum árum, að verkalýðsfélag með um 100 meðlimi fór i verkfall. Félagar þess boruðu göt á stálplötur í verk- smiðju þar sem unnu þúsundir manna. Eftir nokkrar vikur var öll- um starfsmönnum fyrirtækisins sagt upp vinnu og það fór á haus- inn. Þetta er að vísu dæmi af dekkstu tegund, en sýnir hættuna sem núverandi kerfi býður upp á,“ sagði Kolbeinn að lokum. I matvöruverslunum t.d. eru skipti á starfsmönnum tíð. Kolbeinn telur athugandi hvort ekki eigi að veita starfsfólki launahækkun þegar vel gengur hjá fyrirtækinu. 4.DAGUR Endaleysa áfram - eða sigur Einhversstaðar segir á þá leið, að vegurinn til Vítis sé varðaður góðum áformum, sem ekki er komið í framkvæmd. Ríkisstjórnin okkar, sú yngsta, ætlaði sér góð afrek, setti sér markmið og varðaði veginn, m.a. í verðlagsmálum, sigrandi verð- bólguna í áföngum. Stjórnin hefur enn mikið fylgi, en við, kjósend- ur, bíðum eftir meiri fram- kvœmdum, ákveðnari niðurtaln- ingu. Og sumir gerast óþolin- móðir. Undanlátssemin leiðir á „kald- an klaka.“ Erum við ekki nú þeg- ar staddir á þeirri „jökulrönd?" Ekkert miðar í samningamálum stærstu hópanna síðan BSRB, bankamenn og háskólaliðið fengu í þessu efni „komið ár sinni vel fyrir borð.“ Fengu þar ekki margir óþarfir og og óverðugir of stóra sneið af „kökunni“ okkar allra? Þetta virðist kannske ósvífin spurning. En munu þeir ekki fáir, utan hópsins, sem telja þjóðinni nauðsyn slíks aragrúa manna og kvenna, til þess að telja litlu krónurnar okkar og koma þeim fyrir — stundum fyrir kattarnef? Og hverjir, utan hóps BSRB, munu telja að fólkið þar innan banda lifi ekki við góð kjör, svona yfirleitt, atvinnuöryggi og ýmis fríðindi, og ætti ekki að verða öðrum fyrri til að heimta launa- bætur? Og þeir, sem ekki sýria meiri skilning á aðstöðu þjóðar- innar í þessum viðkvæmu mál- um, t.d. hættu á stöðvun fyrir- tækja bjargræðisveganna, at- vinnuleysi eða enn hraðari verð- bólguvexti, hljóta af mörgum að teljast óverðugir, óhæfir til að starfa fyrir ríkið, jafnvel hættu- legir þjóðarheill! Slíkra kröfum verður að taka með varúð og svara af mikilli ábyrgð. Og nú hafa dagblöðin á ný hækkað í verði. Með þeirri sam- þykkt virðist okkur ríkisstjórnin enn hafa sýnt hálfvelgju í stefnu sinni. E.t.v. er hér ekki um stór- mál að ræða, en þó snertandi fleiri landsmenn en margt annað. Dagblöðin eru kostuð af okkur kjósendum — á tvo vegu: úr vasa hvers kaupanda og úr Ríkissjóði, — okkar allra. Þar ættu lands- málablöðin sannarlega ekki að „sitja við annað borð“ — autt borð, og án stuðnings! Þau eru dagblöðunum ekki síður mikils- verð, hvert á sínum stað, og oft þeim stóru fremri í hugmyndum framsetningu og máli. Mætti ekki láta dagblöðin líka bjarga sér sjálf, sníða sér stakk eftir vexti? Væri ekki bara æskilegt, að þau drægju saman seglin, minnkuðu og hyrfu jafnvel, ef hugsjónir, stefna og félagshyggja fá ekki haldið þeim uppi? Erlendur gjaldeyrir myndi sparast, vasar okkar tæmdust ekki eins fljótt og ríkiskassinn entist betur til annars — nauðsynlegra. Hafið þið ekki séð Alþýðublaðið og blessaðan Helgarpóstinn? En ætli íslendingar að sigrast á verðbólgunni þjóðar fjanda og öðrum efnahagsvanda, verður það að skiljast „háum og lágum,“ öllum, að ekki verður öllu haldið: hækkandi kaupi (að boði vitlausrar vísitölu), fullri atvinnu, víða „luxus“ í lifnaðarháttum! Eitt af þessu er lífsnauðsyn! Og þetta verður Alþingi og ríkisstjórn að taka til umþóttunar og afgreiðslu nú á næstu dögum. Samninga ASÍ og VSÍ verður að klára, en þar er erfiður hnútur að leysa og tekst ólíklega án afskipta „þings og stjórnar." En úr þeirra hásölum ætti fyr- irmyndin að fást. Ætti sú fyrir- mynd ekki að benda / alveg and- stœða átt við hina „frægu" tillögu eða ákvörðun þingfararkaups- nefndar fyrr á þessu ári? Ráðherrar Alþýðuflokksins sýndu einu sinni athyglisverða viðleitni: Þeir afsöluðu sér kúfin- um af launaskál sinni! Hvað úr þessu varð, vitum við ekki. Sumir kölluðu þetta bara her- bragð eða kosningabeitu, en það var nú eitthvað meira með. En hvað um það, ef ráðherrar okkar, alþingismenn, BSRB-menn og aðrir „stórir" tækju samhuga stefnuna í þá átt, myndi vissulega auðveldari eftirleikurinn í samningunum! En án fórna og samtaka er jafnan lítil von um stóra sigra. Alþingismenn! Minnist óskar forseta okkar til ykkar í góðri ræðu við upphaf þessa þings, að „þið megið bera gæfu til að standa sem fastast saman og láta það sem sameinar sitja í fyrir- rúmi, fremur en ágreiningsatriði, ogsetja þjóðarheill nú og um alla framtíð ofar stundarhagsmunum ogflokkadráttum." Gefi Drottinn þeim orðum sigurmátt fyrir 1. des. n.k. ----og áfram! „Brekknakoti", 13. okt. ’80 Jónas Jónsson. RAUÐI KROSSINN Munið eftir landssöfnuninni Að minnsta kosti 50 börn deyja úr hungri dag hvern og 8-12 ntilljónir líða skort á þeim svæðum í Austur-Afriku, þar sem Rauði krossinn er nú að hefja hjálparstörf. Landssöfnun á vegum íslenska Rauða krossins hófst formlega í síðustu viku, er forseti íslands, Vigdís Finnbogadóttir, afhenti fyrsta gjafaféð í söfnunarbauka þá, sem Reykjalundur hefur framleitt. Á föstudaginn, 17. október, verður allsherjar söfnunardagur á Akur- eyri. Börn munu þá ganga í hús og taka við gjafafé og við verslanir verða fulltrúar Rauða krossins með söfnunarbauka. Tekið er á móti fé í bönkum og sparisjóöum á gíróreikning nr. 1-20-200. Ástandið er víða svo óhugnan- legt að erfitt er fyrir fólk að trúa. Þurrkar og styrjaldir hafa hindrað allar bjargir fólks, og í heilum hér- uðum finnast vart lengur ungbörn. Þau hafa látist af hungri og van- næringu. Kampakátur hampar Alec hikarnum sem KA fckk fvrir sigur í annarri deild. Hann kemur til Akureyrar sfðast i febrúar og mun byrja að þjálfa KA af fultum krafti frá 1. mars n.k. Frá Knattspyrnudeild KA {framhaldi af frétt í síðasta blaði um að búið sé að ráða Alec Willoghuby sem þjálf- ara KA næsta keppnistíma- bil, hefur stjórn knatt- spyrnudeildarinnar beðið íþróttasíðuna að koma eft- irfarandi á framfæri við stuðningsmenn KA. Rekstur knattspyrnudeildar eins og hjá KA er mjög kostn- aðarsamur, bæði fara þar saman ráðning þjálfara, dýrar keppnisferðir o. fl. Stjórn deildarinnar er ávallt með ýmsar fjáraflanir í gangi, og segja má að flestir möguleikar séu nýttir. Þrátt fyrir það virðist reksturinn alltaf erfið- ur, og gjaldkerinn hleypur með hverja krónu sem aflast til skuldunautanna. Til gamans má geta þess að lið í fyrstu deild, sem eru á Reykjavíkursvæðinu, þurfa aðeina að komast út fyrir höf- uðborgarsvæðið til að leika við KA og Þór, en þau félög þurfa að fara allar sínar ferðir til Reykjavíkur — ekki aðeins í meistaraflokki heldur líka í mörgum yngri flokkum. Stjórn knattspyrnudeildar KA heitir nú á stuðningsmenn sína að auðvelda rekstur deildarinnar með því að greiða mánaðarlegt framlag til rekstursins 5-10 þúsund krónur í nokkra mánuði. Upphæð þessi erekki meiri en sem svarar einum pakka af sígarettum á viku. Margt smátt gerir eitt stórt, og ef álitlegur hópur manna mundi greiða slíka upphæð, auð- veldar það starf deildarinnar til muna. Á næstunni rnunu stjórn og góðir stuðningsmenn leita eftir þessu framlagi, og eru menn beðnir að bregðast vel við. Þá skal þess að lokum getið að slík fjáröflunaraðferð hefur verið notuð hjá mörgum öðrum félögum og alltaf gefist vel. Ef einhverjir stuðnings- menn sem vilja leggja þessu lið og ekki hefur verið talað við, eru þeir beðnir að snúa sér til Siguróla, gjaldkera knattspyrnudeildarinnar, en hann vinnur á Shellstöðinni. Aðrir stjórnarmenn taka líka við framlögum. Hér sést Jón Oddsson í langstökki, en I þcirri grein hefur hann náð einna bestum árangri. Nýr maður í körfuboltann Að sögn forráðamanna körfuknattleiksdeildar Þórs hefur þeim bæst góður liðsauki. Það er hinn snjalli íþróttamaður Jón Oddsson sem hefur undanfarið keppt í frjálsum íþróttum fyrir KA. Jón er góður körfu- knattleiksmaður, og að sögn viðmælanda íþróttasíðunnar mun hann leika með Þór a.m.k. fram að áramót- um. Handbolti um helgina Um næstu helgi byrjar önnur deildin í handbolta. KA fer til Reykjavíkur og leikur þar tvo leiki. Á laugardaginn kl. 15.00 leika þeir við Aftureldingu að Varmá í Mosfellssveit og dag- inn eftir kl. 14.00 leika þeir við Ármann í Laugardalshöllinni. Þetta verða erfiðir leikir fyrir KA, sem aðeins hefur leikið einn æfingaleik til þessa. Þór leikur ekkert um þessa helgi, en þeirra leikir hefjast um aðra helgi. Búast má við skemmtilegri keppni í deildinni í vetur en erfitt að segja til um hvaða lið munu verða á toppnum. Þó má búast við að ÍR, sem féll í aðra deild í fyrravor, verði sterkt en þeir höfðu leikið í fyrstu deild um áraraðir. þjálfar UMSE Lið UMSE í blaki hefur undanfarin ár leikið í fyrstu deild, en á síðasta keppnis- tímabili féll liðið i aðra deild. Mikill hugur er nú í Eyfirð- ingum að endurheimta sæti sitt aftur i fyrstu deildinni, og hafa þeir nú ráðið Halldór Jónsson sem þjálfara sinn. Halldór er margreyndur þjálfari og keppnismaður í blaki og ætti reynsla hans og kunn- átta að koma Eyfirðingum að góðu haldi. Halldór sagði í spjalli við íþróttasíðuna, að það sem mest stæði Eyfirðingum fyrir þrifum væri húsnæðisleysi. Hann kvað þá fá tvær æfingar í viku hér í íþróttahúsunum, en það væri raunar alltof lítið miðað við þær kröfur sem gerðar væru til keppnismanna í dag. Þeir mundu hins vegar reyna að gera sitt besta. Halldór sagði að allir þeir sem í fyrra léku með liðinu yrðu með áfram og einhverjir bættust við. Ásamt UMSE leika hér í annarri deildinni lið ÍMA og KA. Deildin byrjar um fyrstu helgina í nóvember en Halldór hvað þá ætla að taka þátt í haustmóti Blaksambandsins sem verður 24. til 26. þ.m. en þar mundu þeir fá nokkkuð góða æfingaleiki. DAGUR.5

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.