Dagur - 06.11.1980, Blaðsíða 5

Útgefandi: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
Skrifstofur: Tryggvabraut 12, Akureyri
Ritstjórnarsímar: 24166 og 23207
Sími auglýsinga og afgreiöslu: 24167
Ritstjóri (ábm.): HERMANN SVEINBJÖRNSSON
Blaöamaöur: ÁSKELL ÞÓRISSON
Augl. og afgr.: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
Prentun: Prentverk Odds Björnssonar hf.
Flokksþing
Alþýðuflokksins
Nú er Alþýðuflokkurinn kominn
með veikari forystu. Hann hefur
hafnað nýja ,,stælnum“ hans Vil-
mundar og kosið yfir sig gamla
„stælinn“ næstu tvö árin, en þá
verður aftur barist og takist á um
„stæla“. Benedikt er ekki lengur
formaður vegna þess að Kjartani
þótti svo vænt um hann og lýð-
ræðið og bauð sig fram gegn
honum með þeim afleiðingum að
Benedikt dró framboð sitt til baka.
Hann treysti ekki flokksmönnum
sínum til að axla þá ábyrgð, sem
lýðræðið leggur mönnum á herð-
ar. Þetta var talin stór ákvörðun
mikils leiðtoga og sá sem það
sagði ætlaði að reyna að vera stór
á ósigursstund, þegar hann sem
fulltrúi nýja „stælsins“ tapaði fyrir
fulltrúa gamla „stælsins“ í vara-
formannskjöri. Þetta eru í stórum
dráttum niðurstöður flokksþings
Alþýðuflokksins.
Fyrir stjórnmálastarf almennt í
landinu eru niðurstöður flokks-
þings Alþýðuflokksins gleðilegar.
Sá maður sem harðast barðist
gegn því að Alþýðuflokkurinn klyfi
ríkistjórnina haustið 1979 er nú
kominn til meiri áhrifa í flokknum.
Því má vænta meiri ábyrgðar og
minni uppþota. Flokksþingið
hafnaði Vilmundi Gylfasyni og
hans nótum, sem lítið annað hafa
lagt til málanna á undanförnum
árum en hávaða og upphlaup.
Þegar nýi „stællinn“ kom fyrst
fram í Alþýðuflokknum fagnaði
fjöldi fólk honum sem ferskum
andvara. Golan sú reyndist hins
vegar meira í ætt við mengaða
háloftavinda. Þeir færðu okkur
það versta úr stjórnmálum stór-
þjóðanna, nefnilega stóraukna
auglýsingamennsku í formi
ábyrgðarlausra yfirlýsinga og
skrums.
Kassapólitík
Það hefur einatt þótt aðalsmerki
og bera vott víðsýni að líta til ailra
átta áður en stefna er tekin að
ákveðnu marki. Þannig er hollt
fyrir stjórnmálamenn að líta yfir
farinn veg og vega síðan og meta
þá kosti sem fyrir hendi eru. Það
er ennfremur skylda stjórnmála-
manna að gera almenningi grein
fyrir stöðu máia og stefnumiðum.
Slíkar vinnuaðferðir eiga hins
vegar ekki upp á pallborð þeirra
sem enga stefnu hafa en láta sér
nægja að kúra í eigin kassa og
stara í gaupnir sér. Þeirra framlag
til stjórnmálaumræðu eru per-
sónulegar árásir og útúrsnúning-
ar í anda löngu liðinnar stjórn-
málabaráttu. Þessum mönnum
væri nær að reyna að komast upp
úr kössum sínum í stað þess að
kúldrast í myrkrinu. Slík kassa-
pólitík tilheyrir liðinni tíð og er úr-
eit orðin.
Laufey Sigurðardóttir, frá Torfufelli:
í Löngumýrarskóla
á haustdögum ’80
Haustnámskeið fyrir aldraða í
skóla kirkjunnar að Löngumýri í
Skagafirði hófst þann 6. október sl.
og stóð til 20. sama mánaðar. Þetta
var í 3ja sinn sem slíkt námskeið
var haldið að Löngumýri. Það má
því segja að starfið sé enn í mótun
og að fólk viti ekki hvað hér er á
ferðinni og því nauðsynlegt að
kynna starfið betur. Þó námskeiðið
hafi staðið í stuttan tíma er margt
hægt að rifja upp — kynna og um
margt hægt að fræðast — ekki síst
að vera þátttakandi í heimilislífinu
á þessum stað þar sem skólastjór-
inn Margrét Jónsdóttir, hin mikil-
hæfa og sterka koma, hefur alla
þræði í hendi sér og kveikir ljós í sál
og sinni samferðarmannanna.
Að flestu leyti var þetta nám-
skeið líkt hinum fyrri þó ný andlit
væru komin í hóp kennara og ann-
ars starfsliðs. Guðjón Ingimundar-
son kenndi bókband eins og áður,
Soffía Kristjánsdóttir leðurvinnu,
matreiðslukennslu annaðist Sigríð-
ur Ólafsdóttir og Edda Baldurs-
dóttir sá um leikfimiæfingar.
Matráðskona var Ragnheiður
Gísladóttir Kolbeins og Sigurlaug
Björnsdóttir sá um ræstingu.
Aðbúnaður var sérstaklega góð-
ur. Á kvöldun voru sýndar
skemmtilegar myndir, spilað og
sungið og einnig var gripið í spil.
Skólastjóri kynnti verk Gunnars
Gunnarssonar og hlýtt var á lestur
skáldsins. Helgi Baldursson kenn-
ari í Varmahlíð kom og talaði um
Bólu-Hjálmar og lesin voru ljóð
eftir hann. Úr gömlum dagbókum
Björns í Bæ var lesið. Prestarnir
séra Gunnar í Glaumbæ og Ágúst á
Mælifelli fluttu fróðleg efni, sá síð-
arnefndi kom tvisvar og kona hans
frú Guðrún Ásgeirsdóttir, las upp
hið fagra kvæði séra Tryggva
Kvaran „Skagafjörður", sem allt of
fáir þekkja.
Séra Þórhallur Höskuldsson á
Möðruvöllum kom að um langan
veg að fræða um kirkjusiði og
búnað kirkna. í för með presti var
Ágúst Jónsson, byggingameistari
og sýndi hann hinar fögru stein-
myndir. Skólastjóri las um leið „Óð
steinsins“ eftir Kristján skáld frá
Djúpalæk. Af þessu var hin besta
skemmtun er allir gátu notið og
munu lengi minnast.
Sunnudaginn 12. október var
farið til kirkju að Mælifelli og hlýtt
á messu hjá séra Ágústi Sigurðs-
syni. Athöfnin var öll hátíðleg og
ánægjuleg og prestdóttirin, sem
aðeins er 12 ára, gegndi meðhjálp-
arastarfi en meðhjálparinn hafði
forfallast. Stúlkan gerði þetta af
djúpri alvöru og á svo fallegan hátt
að betur er varla hægt að gera og
ekki er ólíklegt að María Ágústs-
dóttir eigi eftir að tala úr prédik-
unarstóli eins og langamma henn-
ar, Guðrún Lárusdóttir, gerði
snemma á öldinni, en hún mun
hafa verið fyrsta konan hér á landi
sem flutti ræðu úr prédikunarstóli
og var það í Hofskirkju í Vopna-
firði.
Kirkjugestir nutu höfðinglegra
veitinga á heimili presthjónanna
eftir messu, en síðan var ferðinni
haldið áfram inn í Goðdali. Farar-
stjórn annaðist Margrét skólastjóri
og Björn Egilsson, frá Sveinsstöð-
um, á meðan hann átti samleið með
okkur. Á heimleið var komið við í
garðyrkjustöðinni í Laugahvammi.
Þar er og hefur verið unnið af
miklum dugnaði að blóma- og
matjurtarækt til mikilla þæginda
fyrir íbúa héraðsins.
Síðasta kvöldið okkar að
Löngumýri var kvöldvaka. Það var
sungið, spilað og heimamenn og
gestir fluttu ljóð og fleira.
Æskilegt væri að námskeiðin
gætu verið fyrr að haustinu. Þá er
t.d. auðveldara að fá kennara.
Einnig er betra fyrir eldra fólk að
njóta útivistar, en að þessu sinni var
veðrátta þannig að lítið var hægt að
vera úti.
I sumar var stofnaður „Viðlaga-
sjóður aldraðra" við Löngumýrar-
skólann. Tilgangur sjóðsins er að
útvega skólanum nauðsynlega hluti
því enn er það margt sem stofnun-
ina vanhagar um.
Laufey Sigurðardóttir, frá Torfufelli.
Verið er að byggja við skólann á
Löngumýri og er byggingin komin
undir þak. Það er konan sem
stofnaði skólann og gaf hann þjóð-
kirkjunni, Ingibjörg Jónsdóttir, og
samkennari hennar og vinkona
Björg Jóhannesdóttir sem leggja fé
í þessa byggingu.
Þessar góðu konur gera það ekki
endasleppt við staðinn. Það er
hugsjón og bæn þeirra er þykir
vænt um Löngumýrarskóla að þar
verði hægt að halda uppi kristilegu
starfi og fræðslu þjóðinni til bless-
unar.
Gömul mynd frá Löngumýri.
Helga Jónsdóttir
söngkona
Fædd 22. okt. 1910 — Dáin 14. okt. 1980
Helga Jónsdóttir söngkona á Ak-
ureyri fæddist á Húsavík 22. októ-
ber 1910. Foreldrar hennar voru
Guðný Helgadóttir frá Haganesi í
Mývatnssveit og Jón Flóventsson
verslunarmaður á Húsavík. Þau
hjónin byggðu sér bæ við Búðará
og nefndu Haganes. Þar ólst Helga
og fjögur systkini hennar og fóst-
bróðir að auki.
Sem ung stúlka stundaði Helga
verslunarstörf á Akureyri og notaði
þá einnig tímann til að læra söng
hjá Benedikt Elvar. Síðar fór hún í
Samvinnuskólann í Reykjavík og
jafnframt naut hún tilsagnar í söng
hjá Sigurði Birkis, fyrsta söng-
málastjóra þjóðkirkjunnar. En
hinir miklu sönghæfileikar Helgu
komu fram strax á barnsaldri og
atvikin höguðu því svo, að þeir
fengu snemma að njóta sín meðal
söngelskra karta og kvenna á
Húsavík og í Reykjadal, þar sem
hún einnig dvaldi á æskuárunum.
Ekkjumanninum Einari Stein-
dóri Sigurðssyni giftist Helga 1936
og bjuggu þau síðan á Akureyri.
Einar var fulltrúi hjá heildverslun
Natans & Óísen og síðan útibús-
stjóri þess fyrirtækis hér í bæ.
Þau Einar og Helga eignuðust
þrjú börn: Hauk, vélstjóra í
Reykjavík, Ingu, sem dó í bernsku
og Yngva Jón tannlækni á Akur-
eyri. En auk þess ólust upp á
heimili þeirra hjóna tveir yngstu
synir Einars af fyrra hjónabandi.
Reyndist Helga þeim einkar vel.
Einar Sigurðsson andaðist 1972.
Helga Jónsdóttir var meðal
stofnenda Kantötukórs Akureyrar
og söng þar á meðan kórinn starf-
aði og um langt árabil söng hún í
Kirkjukór Akureyrar. Hún hafði
einkar fagra og mikla söngrödd og
var því oft til þess kjörin að syngja
einsöng, eða öllu heldur sjálfkjörin
vegna hinna miklu hæfileika sinna
á því sviði.
Það vildi svo til, að ég og fjöl-
skylda mín og hún og hennar fjöl-
skylda bjuggum í sama húsinu um
skeið. Aldrei, hvorki fyrr né síðar,
hefur mér þótt það eftirsóknarvert
að vel heyrðist milli íbúða. En þá
þótti mér það því Helga settist
daglega við píanóið og spilaði og
söng. Það voru dýrðlegar stundir
sem Ijúft er að minnast með sér-
stöku þakklæti.
En auk þess var Helga hjartahlý
kona, listelsk, félagslynd, fríð sýn-
um og hin ágætasta húsmóðir. Og
sem söngkona var hún bæði vinsæl
og eftirsótt.
Hin undurfagra söngrödd Helgu
Jónsdóttur var mikil náðargjöf,
sem færði henni sjálfri ómælda
hamingju um leið og hún veitti
öðrum fjölmargar gleðistundir með
hrífandi söng sínum.
Sagt hefur verið um hinar ýmsu
listgreinar, að þær færi hina al-
mennu njótendur nær himninum
og þetta á ekki síst við um söng- og
tónlist. Má því með sanni segja, að
Helga Jónsdóttir hafi lyftokkur til
hæða með söng sínum. Og mér
finnst, að sjálf hafi hún sungið sig
inn í himininn.
Sú list sem hrærir hjörtu okkar
og fær þau til að slá í fögnuði, er af
hinu guðdómlega. Rödd söngkon-
unnar, sem náði ævitindi og hefur
nú stigið inn á lönd ódauðleikans,
er þögnuð. En minningin lifir og
við beygjum höfuð okkar í lotningu
og þökk frammi fyrir þeirri list, sem
hefur lyft okkur upp frá dufti jarðar
á hátíðlegustu stundum. Þar eigum
við minningu Helgu Jónsdóttur
mikla gjöf að gjalda, sem tjáð er við
tímamótin miklu og mannfjöldinn
tjáði hinni látnu söngkonu ler hún
var kvödd og borin til hinstu
hvíldar á Akureyri á sjötugasta af-
mælisdeginum 22. október.
E.D.
4.DAGUR
Fyrírmyndir
úr
Höfðahverfi
— segir Valgarður Egilsson, höfundur leik-
ritsins „Dags hríðar spor“ sem verður
frumsýnt á litla sviðinu 12. nóv.
Þann 12. þessa mánaðar verð-
ur leikritið „Dags hríðar spor“
frumsýnt á Litla sviðinu í
Þjóðleikhúsinu í Reykjavík.
Þetta leikrit, sem er eftir Val-
garð Egilsson, gerist að
nokkru leyti á Flateyjardais-
heiði og í Höfðahverfi. Höf-
undur sagði í viðtali við Dag að
hann notaði raunveruleg ör-
nefni og nöfn fólks sem hann
þekkti frá gamalli tíð, en Val-
garður Egilsson er fæddur á
Grenivík og ólst upp í Hlé-
skógum í Grýtubakkahreppi.
Valgarður lauk prófi frá
læknadeild H.Í., starfaði í átta
ár í London og varði doktors-
ritgerð við Lundúnarháskóla
um áhrif á krabbameinsvald-
andi efna á orkubúskap fruma.
Valgarður er kvæntur Katrínu
Fjeldsted, sem einnig er lækn-
ir.
Leikritið fjallar m.a. um at-
vinnu- og lifnaðarhætti Islend-
inga á árabilinu 1920 til 2020. Það
snertir því fortíð, nútíð og fram-
tíð. Samt er því þjappað saman á
einn dag, 1. desember 1980, og
gerist á tveimur stöðum, heimili í
Reykjavík og hátíðarsal H.í. For-
tíðin kristallast mest í ganila
fólkinu á sviðinu og fyrri hluti
leiksins og dagsins bregður ljósi á
fyrri tíma. En eftir því sem á
daginn — og leikinn — líður nær
nútíð og framtíð völdum. Á þess-
um degi er kvödd liðin tíð, en
yngra fólkið hyggst skapa nýjan
tíma. I þessu leikriti bregður fyrir
lýsingum úr líffræðiheiminum og
óttinn við tortímingu gengur í
gegn um allt verkið. Það sem
gerist fyrir norðan á sér í rauninni
stað í hugarheimi gamla fólksins.
Valgarður sagði að í leikritinu
kæmi fram óttinn við tæknivæð-
ingu og sú skoðun að það væri
rangt að yfirgefa aðferðir móður
Valgarður Egilsson.
náttúru — þ.e. þær lífsaðferðir
sem hún bíður upp á. Leikritið
lýsir þeirri nánu sambúð sem fólk
átti með landi, gróðri, dýri og
veðri. Eins og fyrr sagði tekur
höfundurinn fyrirmyndirnar úr
Höfðahverfi — „og nota það mál
sem ég lærði þar ungur, en það er
allt annað mál sem talað er t.d. í
Reykjavík í dag,“ sagði Valgarð-
ur.
Leikstjórar eru Brynja Bene-
diktsdóttir og Erlingur Gíslason.
Leikarar eru 13'/2. Uppsetning
verksins er nýstárleg að því leyti
að leikurinn berst inn í hliðarsal-
ina tvo, auk aðalsalarins í kjallar-
anum og áhorfendur fylgja á eftir.
tJónína Anna
Magnúsdóttir
Fædd 20. 4. 1895 -
Dáin 5. 10. 1980
Kveðja
Nú þú hefur dýrðarglaðheim gist,
góða, blíða og rtýja hlotið vist.
Þrautum lokið, fengin kœr er fró,
friður, nœði, hvíld og heilög ró.
Nú er öllu breytt til betra hags.
Beiskjulaus til hinsta œvidags
eins og hetja barstu þína þraut.
Þökk og virðing fellur þér í skaut.
Kœrleiksrík þú vildir öllum vel,
viðkvœml, blítt og Ijúft var hugarþel,
djúp og einlœg hjartahlýjan var,
hlut sinn aldrei því við neglur skar.
Minning þín mun lengi fram á leið
lýsa fögur, björt og morgunheið.
Ertu kvödd af öllum blessun með.
Angurvœrð og klökkvi fer um geð.
Guði hjá nú gott er allt á ný.
Glöð þér Ijómar náðarsólin hlý.
í birturiki bakvið dauða og gröf
blika eilíffögur geislatröf.
H.Z.
Haraldur er fyrsti Akur-
eyringurinn sem hlýtur
Norðurlandameistaratitil
Haraldur Ólafsson, sem um
síðustu helgi varð Norður-
landameistari unglinga í
lyftingum í 75 kg flokki, er
fyrstur Akureyringa til að
hljóta Norðurlandameist-
aratitil. Haraldur er 18 ára,
fæddur á Akureyri -4. ágúst
1962, eða á sama ári og
Akureyri varð 100 ára.
Hann er nemandi í fram-
haldsdeild Gagnfræðaskól-
ans á Akureyri, á uppeldis
og kjörsviði. Hann er félagi
í íþróttafélaginu Þór.
Blaðamaður íþróttasíðunn-
ar sló á þráðinn til Harald-
ar á þriðjudagskvöldið, en
hugmyndin var að hitta
hann í Lundarskóla í æf-
ingarhúsnæði lyftingar-
manna, en þetta kvöld tók
Haraldur sér frí frá æfing-
um.
Hann var fyrst spurður
hve lengi hann hefði
stundað lyftingar, og svar-
aði hann því til að nú í
haust væru fjögur ár síðan
hann handlék lóðin í fyrsta
skipti. Áður hefði hann
aðallega lagt stund á
knattspyrnu, en eftir að
hann fór að æfa lyfting-
amar af kappi, kvað hann
fótboltann hafa orðið að
víkja úr æfingar-
prógramminu. Hann sagð-
ist æfa lyftingar fjórum
sinnum í viku og venjulega
2-3 klst. í senn. Haraldur
sagði að þetta væri heils-
ársíþrótt, en viðurkenndi
að hann hefði tekið vikufrí
í sumar.
Ekki hafði Haraldur tölu
á þeim metum sem hann
hefði sett um æfina, en
Akureyrar- og íslandsmet-
in eru orðin mörg. Þó
sagðist hann vita að nú ætti
hann staðfest þrjú íslands-
met í flokki fullorðinna og
fjögur í unglingaflokki.
Á þessu móti sagðist
hann hafa bætt íslands-
metið í jafnhöttum í sínum
flokki, en þá lyfti hann 157
kg. en það er íslandsmet
bæði í unglingaflokki og
fullorðinnaflokki. Hann
kvað aðalkeppinaut sinn á
Norðurlandamótinu hafa
verið Svía 20 ára að aldri,
og margfaldan Norður-
landameistara. Haraldur
sagði að sér hefði gengið
illa í snöruninni en þar
hefði hann bara náð 112
kg, en ætti best 120,5 kg.
Hann hefði því þurft að
ná þessari þyngd í jafn-
höttun til að sigra Svíann,
og það hefði tekist.
Haraldur sagði að hann
hefði verið valinn alis
fimm sinnum í landsliðið,
fjórum sinnum í unglinga-
landslið og einu sinni í
landslið fullorðinna. í flest
skiptin var keppt á erlendri
grund.
Þegar hann var spurður
um fyrirkomulag þessarar
keppni miðað við þau mót
sem hann hefði tekið þátt í
erlendis, kvað hann fyrir-
kömulag hafa verið mjög
gott, en þó hefði verið lé-
legt samband á milli þular
og keppenda, og komust
því ekki öll skilaboð þular-
ins inn í upphitunarher-
bergi keppenda, og m.a.
hefði Viðar Eðvarðsson
farið flatt á því þar er hann
hefði orðið að koma í eina
lyftu „óupphitaður.“
Haraldur sagði æfingar-
aðstöðu lyftingarmanna á
Akureyri vera mjög góða
og sennilega þá bestu á
landinu, enda lætur árang-
urinn ekki á sér standa. Þó
sagði hann að aðstaðan
mundi batna til muna þeg-
ar flutt yrði í nýja íþrótta-
húsið á Sundlaugartúni, en
þar væri gert ráð fyrir frá-
bærri æfingaraðstöðu í
kjallaranum, og það yrði
það lang besta sem boðið
væri uppá hérlendis.
Eins og áður sagði er
Haraldur aðeins 18 ára og á
því eftir að keppa í tvö ár í
unglingaflokki. Hann er
hins vegar staðráðinn í að
halda áfram í þessari íþrótt
í mörg ár. Til gamans má
geta þess að þegar hann
byrjaði að æfa var hann 52
kg, en er nú 75, þannig að
um 25 kg af vöðvum hafa
bæst á líkama hans.
Haraldur var að því
spurður hvort forráða-
menn íþróttamála á Akur-
eyri eða íþróttafélags hans
hefðu ekki verið mættir á
flugvöllinn með blóm þeg-
ar hann kom heirn á
mánudagsmorguninn, en
svo reyndist ekki hafa ver-
ið. En Haraldur sagði að
óneitanlega hefði verið
gaman að sjá einhvern
þeirra.
Að lokum spurði ég
Harald hvort hann væri
bindindismaður. „Að sjálf-
sögðu“ var svarið því
öðruvísi næðist ekki ár-
angur eða vonlaust að
vinna meistaratitla.
Íþróttasíðan þakkar
Haraldi fyrir spjallið.
Haraldur á æfingu. Mynd: Ó.Á.
DAGUR.5